پیشنهاد جی پلاس برای خرید یک تلسکوپ مناسب

به گزارش خبرنگار سرویس علم و اندیبشه جی پلاس، بی شک آن‌چه نجوم را از دیگر علوم در حوزه‌ی عمومی متمایزتر می‌کند، تجربه‌ی در دسترس، در این شاخه‌ی علم است. این تجربه در طول تاریخ حیات بشر به ساده‌ترین شکل ممکن در اختیار وی بوده است: نگاه به آسمان. این‌که بشر با ابزار طبیعی‌ که در دسترس دارد، یعنی چشم، می‌تواند بزرگ‌ترین شگفتی‌های عالم را نظاره کند، جذابیت این شاخه از علم را برای عموم مردم همیشه زنده نگه داشته است. این جذابیت چنان با این شاخه از علم گره خورده که حتی جزء عادات منجمان و متخصصان این رشته است؛ حتی اگر از دل آن اطلاعات علمی خاص و جدیدی برای‌شان بیرون نیاید.

اولین تلسکوپها

با پیشرفت علوم و تکنیک‌های آن‌ها، دانشمندان دست یه ساخت وسایلی زدند که قدرت و کیفیت مشاهده‌ی آن‌ها را بیشتر و بیشتر کرد. در سده‌ی ۱۶۰۸ بود که سه دانشمند هلندی اولین‌بار یک تلسکوپ ساختند و گالیله یک سال پس از آن بود که از اقدام آن‌ها مطلع شد و تلسکوپ خود را ساخت. آن ابزارهای اولیه‌ی به مرور زمان پیشرفت کردند و تکنولوژی قرن بیستم با همان قوانینی که بر ساخت همان ابزارهای اولیه حاکم بود، دقیق‌تر و پر قدرت‌تر، آن‌ها را در اختیار عموم مردم هم قرار داد. از میان این ابزار‌ها پر کاربردترین‌شان، به خصوص برای منجمان آماتور، تلسکوپ‌ها و دوربین‌های دیداری هستند.

تلسکوپ‌های دیداری

تلسکوپ جزء ابزارهای علمی‌ای است که به شما تجربه‌ی مشاهده‌ی مستقیم و تقریبا بی‌واسطه‌ای از عالم را می‌دهد. این ابزار سه قابلیت اصلی به مشاهده‌ شما از آسمان اضافه می‌کند. بزرگ‌نمایی، تصویر واضح و نور بیشتر. با این سه قابلیت شما قادر خواهید بود تا اجرام سماوی را در اندازه‌های بزرگ‌تر و با جزئیات بیشتر و دقیق‌تر مشاهده کنید، جزئیاتی که بدون استفاده از این ابزار شاید برای همیشه از ما پوشیده می‌ماندند.

تلسکوپ ها‌ی دیداری سه دسته‌اند: تلسکوپ‌های بازتابی (آیینه‌ای)، تلسکوپ‌های شکستی. و تلسکوپ هایی که از ترکیب این دو نوع تلسکوپ ساخته شده‌اند (کاتادیوپتیک). متداول‌ترین نوع تلسکوپ‌های ترکیبی، تلسکوپ‌ کاسگرین است. البته یک نوع بسیار رایج از تلسکوپ‌های بازتابی هم وجود دارند که به آن‌ها تلسکوپ‌های «دابسونی» می‌گویند. تفاوت این تلسکوپ‌ها در نوع استقرار آن‌ها بر روی زمین است. تلسکوپ‌ها و دوربین‌های دو چشمی بر روی سه پایه‌های مختلف با امکانات متفاوت سوار می‌شوند، ولی تلسکوپ‌های دابسونی یک استقرار ساده‌ و ثابت سمتی ـ ارتفاعی دارند.

وجه تمایز تلسکوپ‌های آیینه‌ای و شکستی تکنولوژی به کار رفته در ساخت آن‌هاست که باعث تغییر مسیر نور در لوله‌ی تلسکوپ و محل کانون آن می‌شود. در تلسکوپ‌های آیینه‌ای همان‌طور که از اسمش پیداست، آیینه تکنولوزی اصلی استفاده شده است و در تلسکوپ‌های شکستی، عدسی. تفاوت اصلی این دو نوع تلسکوپ را می‌توان در چهار مورد خلاصه کرد:

۱)‌ در تلسکوپ‌های شکستی خطای رنگ وجود دارد، اما در تلسکوپ های آیینه‌ای چنین خطایی دیده نمی‌شود.

۲) تلسکوپ‌های شکستی به واسطه‌ی نور بیشتری که به چشم می‌رسانند، تصویر دقیق‌تر و با جزئیات بیشتری در اختیارتان می‌گذارند.

۳)‌ هزینه‌ی کم‌تر تلسکوپ‌های بازتابی نسبت به تلسکوپ‌های شکستی.

۴) حمل و نقل تلسکوپ‌های شکستی آسان‌تر بوده و کار کردن با آن‌ها آسان‌تر است.

برای خرید یا استفاده از یک تلسکوپ و دوربین دو چشمی با به چه مواردی توجه کرد؟

۱) نیاز شما چیست؟

شما تلسکوپ و دوربین دو چشمی را برای چه پروژه و نیازی در حال حاضر و در آینده می‌خواهید؟ آیا نیاز شما آموزشی یا لذت بردن از آسمان است؟ یا علاقه‌مندید که مطالعات و پروژه‌های نجوم آماتوری هم برای خود داشته باشید؟ با در نظر گرفتن نیاز‌های‌تان است که می‌توانید از میان تلسکوپ‌ها و دوربین‌های مختلف با ابزارهای متفاوت، به انتخاب مطلوب برسید.

۲) بودجه‌ی شما چه اندازه است؟

در انتخاب و خرید تلسکوپ و دوربین دو چشمی یکی از عوامل تأیین کننده بودجه‌ای است که می‌خواهید صرف خرید آن کنید. تلسکوپ‌ها و دوربین‌های دو چشمی به واسطه‌ی تنوع‌، خصوصیات و ابزارهای جانبی‌شان، قیمت‌های متفاوتی دارند.

۳) گشودگی دهانه‌ در تلسکوپ‌ها

منظور از گشودگی دهانه، قطر دهانه‌ی تلسکوپ‌‌ها و دوربین‌های دو چشمی است که نور از آن وارد می‌شود. در تلسکوپ‌های شکستی و دوربین‌های دو چشمی معمولا این قطر دهانه به سانتیمتر (یا میلیمتر) بیان ‌می‌شود و در تلسکوپ‌های بازتابی به اینچ. میزان گشودگی دهانه از این جهت مهم است که میزان نور جمع‌آوری شده از اجرام را تأیین می‌کند. برای مثال یک تلسکوپ ۱۵۰ میلیمتری (۶ اینچی) ۴۶۰ برابر چشم انسان نور جمع‌آوری می‌کند. در بازار نجوم آماتوری ایران، می‌توان تلسکوپ ها را این‌گونه دسته‌بندی کرد: کوچک‌تر از ۱۵ سانتیمتر (۶ اینچ) تلسکوپ کوچک، بین ۱۵ تا ۲۰ سانتیمتر (۶ تا ۸ اینچ) تلسکوپ متوسط، بزرگتر از ۲۰ سانتیمتر، تلسکوپ بزرگ (۱۰ اینچ و بزرگ‌تر).

۴) اندازه‌ی عدسی در دوربین‌های دو چشمی

بر روی دوربین‌های دو چشمی معمولا می‌توانید دو عدد را با یک ضربدر در میانشان ببینید. این اعداد به ترتیب از سمت راست، یکی نشان‌دهنده‌ قطر عدسی شیئی دوربین (عدسی جلوی دوربین) و دیگری نشان‌دهنده‌ بزرگ‌نمایی هستند. اگر عدد قطر عدسی شیئی دوربین را بر عدد بزرگ‌نمایی تقسیم کنید، عددی به دست می‌آید که نشان‌دهنده‌ی کیفیت تصویر دوربین است. هر چه این عدد به ۷ نزدیک‌تر باشد شما تصویر دقیق‌تری خواهید داشت.

۵) دوربین‌های دو چشمی مناسب برای کار نجومی را می‌توان به چهار دسته تقسیم کرد:

الف ـ دوربین‌های کوچک : دوربین‌هایی هستند که قطر عدسی شیئی آن‌ها کمتر از ۵۱ میلیمتر است . از این دسته دوربین‌های ۳۰×۸ ، ۴۵×۱۲ ، ۵۰×۷ و ۵۰×۱۵ را می‌توان نام برد.

ب ـ دوربین‌های متوسط : آن‌هایی که قطر عدسی شیئی‌شان بین ۵۱ تا ۸۱ میلیمتر است. مانند ۶۰×۲۰، ۷۰×۱۵ و ۸۰×۲۰٫

ج ـ دوربین‌های بزرگ : آن‌هایی که قطر عدسی شیئی‌شان بین ۸۱ تا ۱۰۱ میلیمتر است مانند ۱۰۰×۲۵

د ـ دوربین‌های بسیار بزرگ و با کاربری نظامی: دوربین‌های غول پیکری هستند که قطر عدسی شیئی‌شان بیش از ۱۰۱ میلیمتر است. مانند ۱۲۰×۲۰ و ۱۵۰×۴۰٫

عمده ابزارهای موجود در ایران و محدوده‌ی قیمت آن‌ها