به گزارش ایرنا، در گذر از سیستان و بلوچستان شرایط جغرافیایی مختلف آن را می توان به وضوح از شمال تا جنوب مشاهده کرد به طوری که هوای گرم و خشک در شمال، شرایط کوهستانی در مرکز و دریا در جنوب سبب پیدایش گونه های گیاهی متنوع در آن شده است که بسیاری از این گونه ها کاربردهای درمانی و دارویی دارند.
در این میان شهرستان خاش واقع در مرکز این استان و در پایه کوه آتشفشان نیمه خفته تفتان چنان تنوع گونه های مختلف دارویی و خوراکی را دارد که می توان از آن به عنوان گنج گیاهان دارویی و خوراکی سیستان و بلوچستان یاد کرد.
شهرستان خاش دارای آب و هوای گرم و خشک و میانگین بارش سالانه در این شهرستان ۹/۱۷۴ میلی ‌متر و متوسط دمای آن از ۷ درجه تا۳۷ درجه سانتی گراد متغییر است، خوش آب و هوا ترین منطقه این شهرستان دامنه ‌های کوه تفتان است که به 2 قسمت منطقه سنگان - کولکو و منطقه تمندان - کوشه تقسیم می شود.
خنجک، بنه یا پسته وحشی و به اصطلاح مردم محلی و زبان بلوچی «گون» یکی از گونه های گیاهی منحصر بفرد این منطقه است که در مناطق حاشیه تفتان و سیاه بند از توابع بخش مرکزی شهرستان خاش می روید و به سبب داشتن چربی و عطر و طعم لذیذ در فصل پاییز طرفداران زیادی دارد.
این درخت دارای میوه سبز رنگ و در میان مردم این منطقه از ارزش بالایی برخوردار است.
گون با نام علمی Pistacia Atlantica، درختی با ارتفاع 2 تا 7 متر است و معمولاً در کوه ها می روید و در پاییز به رنگ نارنجی خوش رنگی در می آید.
بنه دارای برگ های تک شانه ای و 5 تا 7 برگچه گل آذین و در زیر گونه های مختلف دارای شکل های گوناگون است.
وجود گونه های مقاوم در برابر شرایط نامساعد طبیعی، موهبتی الهی است.
بنه، درختی چند منظوره است که از چوب آن برای سوخت، تولید ذغال و ذوب فلزات، از بذر آن در غذاهای محلی و از قسمت های مختلف آن برای مصارف دارویی استفاده می شود.
درختان بنه دارای ارزش های غذایی و دارویی هستند و از آن علاوه بر استفاده خام به عنوان انواع مختلف غذا آماده و طبخ می شود.
در مناطقی از ایران از جمله بلوچستان بویژه شهرستان خاش مغز میوه بنه رسیده را پس از آسیاب یا له کردن در آب جوش ریخته و غذایی به نام آب بنه با آن درست می کنند.
بنه یا گون از حبوبات بسیار گرم محسوب می شود و به سبب داشتن دانه های روغنی از انرژی زیادی برخوردار است.
بسیاری از مردم خاش میوه درخت بنه را کوبیده و با آن حلوا درست می کنند و معتقدند که بهترین مواد مغذی برای اعصاب و قدرت بدنی محسوب می شود.
**خواص درمانی
میوه تازه این گیاه دارای طبع گرم و خشک و خشک شده آن نیز همین طبع را دارد.
بنه دارای خواص دارویی فراوان از جمله زهکش کلیه، ریزکننده سنگ کلیه، خلط آور و تمییز کننده سینه و ریه و خارج کننده کرم معده از بدن انسان است.
شیره درخت بنه در طب سنتی ایران دارای خواصی به مراتب بیشتر از میوه آن بوده و مردم منطقه شیره آن را گونجک می نامند.
در منطقه خاش از جوشانده آن به همراه نبات برای درمان های عفونی استفاده می شود.
دود کردن شیره این درخت نیز در بهبودی سریع زخم های عمیق کاربرد دارد.
این دارو مقوی معده بوده و به هضم غذا کمک می­کند، محرک اشتها است و با محلول الکلی آن در صنعت نوعی ورنی فسادناپذیر ساخته می شود.
مردم منطقه به خواص درمانی این درخت اعتقاد داشته و به همین دلیل است که از شیره درخت بنه برای درمان زخم های چرکین و عفونی و نیز برای تسکین درد های مفصلی و روماتیسمی استفاده می کنند.
روغن بنه سبب باز کردن گرفتگی صدا و ضد پلاک های عروقی می شود و برای درمان کمر درد، یرقان، درد زانو و فلج موثر است.
برگ بنه خاصیت ضد سرطانی و آنتی اکسیدانی قوی دارد.
میوه ی بنه دارای ویتامین های « آ و اقسام ب و د » است و به همین جهت مقوی اعصاب بوده و ترک لب را معالجه و از شب کوری جلوگیری می کند.
همچنانکه بیان شد اندام های مختلف درخت بنه مصارف دارویی و صنعتی گسترده ای دارد.
بهره برداری از درختان بنه با هدف تولید شیره 'گونجک' و استفاده از آن در امور دارویی و صنعتی موضوعی است که اقتصاد بخشی از ساکنان منطقه را شکل می دهد.
شناخت دقیق رویشگاه های طبیعی گیاهان خوراکی و دارویی ضمن نمایان ساختن توانمندیها و ظرفیتهای موجود منطقه، امکان توسعه و بهره برداری صحیح را به خوبی فراهم می سازد.
همچنین قابلیت ها و محدودیت های هر منطقه برای توسعه و بهره برداری اقتصادی آن باید مورد بررسی قرار گیرد.
رویش درخت بنه در کوهستان ها همه ساله شمار زیادی از مردم از جمله جوانان و نوجوانان را به دامنه کوه ها کشانده تا به جمع آوری محصول آن بپردازند.
سیستان و بلوچستان سراسر گنجینه ای از گیاهان دارویی است و این گیاه تنها نمونه ای از هزاران توانمندی موجود در این استان در زمینه گونه های گیاهی است.
7310/7311 **6081
انتهای پیام
این مطلب برایم مفید است
4 نفر این پست را پسندیده اند

موضوعات داغ

نظرات و دیدگاه ها

مسئولیت نوشته ها بر عهده نویسندگان آنهاست و انتشار آن به معنی تایید این نظرات نیست.