رئیس سابق مرکز پژوهشهای مجلس گفت: نظارت عمومی و مشارکت دادن مردم در سرنوشت کشور در هر جامعه ای، دستور دین است. بشر نیز به این نتیجه رسیده است که ناظر و مشارکت کننده بر سرنوشت خویش باشد. متاسفانه در این زمینه ما عمل نمی کنیم و به نتیجه نمی رسیم، اما در کشورهای دیگر عمل می کنند و به نتیجه می رسند.
به گزارش خبرنگار جماران، احمد توکلی در نخستین جشنواره گزارشگران برتر شفافیت و عدالت با طرح این سوال گفت: آیا بدون رسانه های آزاد و نهاد های مردمی فعال، مبارزه با فساد به نتیجه می رسد؟ پاسخ منفی است زیرا حکومت مانند هر موجود زنده ای، بیمار می شود و در معرض فساد قرار می گیرد، حتی ممکن است از دست رود.
وی افزود: وقتی حکومت در معرض فساد قرار می گیرد، این گونه نیست که این فساد در یک جا اثر کند و در جای دیگر نه؛ بلکه فساد، میل به سرایت دارد، اتفاقا به سراغ جاهایی می رود که می خواهند با آن مقابله کنند. بنابراین، اگر غفلت صورت گیرد و فساد سیستمی شود، دستگاه های مقابله با فساد آلوده می شوند و مبارزه با آن، به خوبی انجام نمی گیرد.
این نماینده سابق مجلس گفت: قدرت، به طور ذاتی محیط را برای فرد قدرتمند مهیا می کند تا در معرض فساد قرار گیرد. بنابراین فرد قدرتمند نسبت به ضعیف، مستعد فساد بیشتری است و به دلیل اینکه، دستگاه های ناظر بر امر سلامت در سیستم، نهادی قدرتمند محسوب می شوند، احتمال فساد در آنها بیشتر است.
وی با بیان اینکه وقتی فساد سیستمی شد، کار سخت می شود، گفت: وقتی دستگاه های متصدی امر سلامت، ناموفق عمل می کنند، اسلام پاسخ می دهد که همه باید ناظر باشند و نظارت عمومی و وظیفه امر به معروف و نهی از منکر را واجب اعلام می کند. امیرالمومنین(ع) نیز در همین راستا می فرمایند، امر به معروف و نهی از منکر در یک سو و تمامی عبادات، در طرف دیگر قرار می گیرند. به تعبیری دیگر؛ تمامی عبادات، همچون نَمی در برابر دریای امر به معروف و نهی از منکر هستند. به این دلیل که اگر امر به معروف حکومت نباشد، سایر احکام قابل پیاده شدن نیست.
توکلی افزود: زمانی که عامه مردم نظارت کنند و تذکرات مدام تکرار شوند و بازخواست صورت گیرد، فساد کمتر می شود و حتی از میان می رود. نظارت عمومی و مشارکت دادن مردم در سرنوشت کشور در هر جامعه ای، دستور دین است. بشر نیز به این نتیجه رسیده است که ناظر و مشارکت کننده بر سرنوشت خویش باشد. متاسفانه در این زمینه ما عمل نمی کنیم و به نتیجه نمی رسیم، اما در کشورهای دیگر عمل می کنند و به نتیجه می رسند.
وی تاکید کرد: کار فردی کردن کم نتیجه است و در اینجاست که حضور احزاب و سازمان های مردم نهاد مهم و ضروری است، زیرا اگر بخواهیم به دین عمل کنیم، کار جمعی از اهمیت برخوردار می شود. ما زمانی به شفافیت می رسیم که مردم بتوانند به حکومت امر و نهی کنند. حضرت امام در این باره می فرماید، در حکومت اسلامی، آحاد مردم می توانند زمامدار را نزد سایرین، استیضاح کنند و او باید پاسخ قانع کننده دهد، اگر چنین نکند خود به خود معزول است و زمامداری او از لحاظ شرعی حجیت ندارد.
وی افزود: نمی توان در یک محیط بسته که همه به فرموده ها عمل می کنند و کسی نمی تواند نهی از منکر کند با فساد مبارزه کرد. ما به رسانه های آزاد احتیاج داریم و مردم بدون آن، به نتایج لازم دست نمی یابند. باید آزادی باشد تا رسانه ها بتوانند بنویسند و خبر دهند. البته این آزادی، آفت هایی نیز دارد، یکی از این آفت ها، این است که اصحاب قدرت به آزادی بهای کمی می دهند، این ضعف به غیر از مشکل سینه تنگی قدرتمندان است، آنها با رسانه مدرن آشنایی ندارند.
این فعال سیاسی اصولگرا در پایان گفت: یکی دیگر از این آفت ها، تفسیر مضیّق از قانون است. همچنین پول دوستی اصحاب رسانه نیز از دیگر موارد است. از افراطی گری نیز می توان به عنوان موضوعی دیگر نام برد، متاسفانه برخی ها از نعمت آزادی برای هتک حرمت اشخاص استفاده می کنند که این نیز امری مذموم است.
به گزارش خبرنگار جماران، عباس عبدی نیز طی سخنانی در این مراسم اظهار داشت: بنا به دلایلی از گذشته، مبارزه با فساد سیاسی قلمداد می شد و این نگرش هنوز هم وجود دارد. حتی زمانی که دیده‌بان شفافیت و عدالت در حال شکل‌گیری بود، با کار سختی مواجه بودیم و اگر آقای توکلی از این رانت مثبت استفاده نمی‌کرد، چنین مجموعه‌ای ایجاد نمی‌شد. واقعیت این است که محدودیت ها در مبارزه با فساد، بسیار بیشتر از آن است که آقای توکلی بتواند از پس آن برآید. اما پس از ارائه گزارشی درباره نحوه واگذاری املاک نجومی از سوی این سازمان بود که امیدی ایجاد شد تا مبارزه با فساد، بتواند مسیری تازه در کشور طی کند؛ به همین منظور تشکیل نخستین جشنواره گزارشگران برتر شفافیت و عدالت را پیشنهاد کردیم.
وی با بیان اینکه دستگاه قضایی در سال 64، با دستگاه امروزی قابل مقایسه نبود و همچون بهشتی در برابر شرایط امروزی بود، اظهار کرد: عدالت رکن اساسی برای مردم است و اگر عدالت نباشد، نمی‌توان به سایر مسائل اندیشید. دستگاه قضایی، معرف واقعیت یک نظام است، یعنی اگر شما می خواهید نظامی را بشناسید باید به دستگاه قضایی آن نگاه کنید. هر وقت مبارزه با فساد، سیاسی شود باید بدانیم که دستگاه های مبارزه با آن سیاسی شده اند.
وی افزود: آن زمان که من در روزنامه سلام فعالیت می کردم، برای 3 یا 4 مطلب درباره فساد، فورا دادگاه تشکیل می شد، اما اکنون اگر مجموعه‌ای از فسادها منتشر شود، آب از آب تکان نمی‌خورد.
عبدی گفت: دستگاه قضایی رکن مبارزه با فساد است، کسانی که دستگاه قضایی را نقد می‌کنند، را موثرتر می‌دانم؛ چراکه از این مسیر می‌توان به عدالت رسید. رهبر معظم انقلاب در سخنان اخیر خود گفتند: مساله غیر قابل حلی در کشور نداریم، بنابراین باید امیدوار باشیم. اما بدون شک برای این امیدواری، باید اتفاقی در آینده رخ دهد.
وی افزود: هیچ معیاری مهم تر از پخش فساد در جامعه نیست. متاسفانه فساد سیستماتیک شده است، به نحوی که اگر کسی خواست با فساد مقابله کند، بصورت سیستماتیک با او برخورد می شود. بی شک بدون آنکه ما یقین پیدا کنیم که قوه قضاییه مستقل است، امکان ندارد اتفاقی در این مملکت بیفتد. سازمان های بازرسی داخلی، زمانی می توانند کارآمد باشند که نهادی مستقل به منظور بازرسی قلمداد شوند.
عبدی در ادامه گفت: امکان ندارد بدون آنکه رسانه هایی آزاد داشته باشیم بتوانیم با فساد مبارزه کنیم. این رسانه ها به منزله یک پکیج هستند و ممکن است ما در استفاده از آنها دقیق رفتار نکنیم و مشکلاتی به وجود آید، اما باید این مشکلات را پذیرفت. در این کشور، به دلیل عدم شکل گیری رسانه های مستقل، مبارزه با فساد با مشکلاتی مواجه شده است.
وی در پایان گفت: متاسفانه هرچند هم که یک رسانه، قسم حضرت عباس بخورد که مطلبش بدون اغراض سیاسی بوده است، اما با روزنامه ها و رسانه ها به دلیل آنکه دارای حامیان سیاسی هستند برخورد سیاسی می شود.
