نایب رئیس کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس شورای اسلامی با تأکید بر اینکه نباید شهرداری تهران سکوی پرتاب ریاست جمهوری 1400 باشد، گفت: من متأسف می شوم که برای تعیین شهردار بعضی گزینه ها معرفی می شوند که هیچ ارتباطی با شهرداری ندارند. به فرض اینکه رأی آورد، این شهردار چطور می خواهد مشکلات و مسائل خاص مدیریت شهری تهران را حل کند؟
متن گفت و گوی خبرنگار جماران با پروانه مافی در ادامه می آید:
خانم مافی! مهمترین ویژگی شهردار آینده تهران از نظر شما چیست؟
روی سخن من با اعضای شورای شهرها خصوصا کلانشهرها است که باید با تمام توان استقلال رأیشان را حفظ کنند و نباید رأیشان تحت تأثیر منابع قدرت و سایر نهادها و دستگاه های تأثیرگذار قرار بگیرد. البته مشورت پذیری خوب است و توصیه شده، اما پس از مشورت استقلال و رأیشان را حفظ کنند. متأسفانه در شوراهای جدید هنوز به شروع کار نرسیده اتفاقاتی را شاهد هستیم و حداقل موضوع این است که به نظر من باید کمتر رسانه ای شوند تا به قطعیتی در نظر خودشان برسند. این باعث می شود که دخالت در تصمیم گیری های آنها ایجاد شود که خسارت آفرین است و ممکن است نتوانند یک شهردار خوب انتخاب کنند. عدم انتخاب یک شهردار مطلوب هم به رأی مردم و اعتمادشان و هم به مدیریت شهری لطمه می زند.
نکته دیگری که فکر می کنم به انتخاب شهردار مربوط است اینکه خیلی نباید خودشان را درگیر موضوع انتخاب شهردار کنند. درست است که انتخاب یک شهردار خوب خیلی مهم است و می تواند بیش از 80 درصد کار شورا را در طول سال هایی که خدمت می کنند آسان کند.
تقریبا مهمترین کاری که اعضای شورای شهر انجام می دهند انتخاب شهردار است.
تقریبا؛ و در حقیقت بخش نظارتی و ترسیم و نوشتن استراتژی ها می ماند. ولی با این حال نباید موضوع انتخاب شهردار تمام وقت آنها را بگیرد و به این موضوع متمرکز شوند. به نظرم مطالعه کتاب قوانین شوراها و شهرداری ها که منابع بسیار ارزشمندی هستند، کمتر افرادی که در شوراها ورود پیدا می کنند با آنها آشنا بودند. مطالعه این کتبی که بسیار ارزشمند هستند و در سالیان متمادی با زحمت و رنج آماده شدند و می توانند پایه مناسبی برای فعالیت های آینده آنها باشند، زمان مناسبی است که به مطالعه کتاب قوانین شوراها و شهرداری ها بپردازند. اگر این کتاب ها را مطالعه کنند می دانند که چه کسانی را باید انتخاب کنند. نیمی از انتخاب های غلط به این دلیل است که شناخت از موضوع درست نیست. وقتی مطالعه کتاب قوانین شوراها را داشته باشند می دانند که چه کسی را باید انتخاب کنند و به انتخاب هرکسی تن نمی دهند.
نکته سوم این است که نباید به شهرداری و مسأله مدیریت شهری نگاه سیاسی داشته باشند. نباید شهرداری تهران را سکوی پرتاب ریاست جمهوری کنند. اتفاقاتی که در گذشته افتاده و یکی دو نفر این طور شدند نباید قاعده شود. افرادی که می خواهند به ریاست جمهوری سال 1400 فکر کنند و برای آن برنامه دارند نباید شهرداری تهران سکوی پرتاب آنها شود؛ این نکته خیلی غلطی است و به نظر من یک تهدید بزرگ برای مدیریت شهری آینده پایتخت است، اگر کسانی که می خواهند به شهرداری تهران برسند تفکرشان به این سمت باشد که سکویی است و ما از اینجا می خواهیم به ریاست جمهوری برویم.
نکته چهارم، مناسبات موجود بین سطوح حاکمیتی کشور با قوانین موجود در حوزه مدیریت شهری است. این خیلی موضوع مهمی است که در سطوح حاکمیتی با قوانین موجودی که در حوزه مدیریت شهری هست مناسبات درستی وجود داشته باشد. ما استقلال زیادی برای این سطح از مدیریت قائل نیستیم.
البته ما در کمیسیون شوراها، که مسئولیت شوراها و شهرداری ها با من است، داریم روی لایحه مدیریت شهری کار می کنیم. البته لایحه مدیریت شهری توسط دولت تنظیم شده و در کمیسیون روی آن کار می شود و ان شاء الله تا یک ماه آینده اشکالات آن برطرف می شود. وقتی آن لایحه در صحن رأی بگیرد، به اجرا درآید و ابلاغ شود خیلی شرایط با اکنون تغییر خواهد کرد.
به نظرم شوراهای کلانشهرها برای انتخاب شهردار خیلی نباید به عدم استقلال این سطح از مدیریت فکر کنند. چون اگر آن لایحه مصوب شود به شهرداری ها وظایف سنگین تری واگذار می شود.
به نظر می رسد این همگونی که در شورای شهر و مجلس شورای اسلامی و دولت به وجود آمده می تواند یک نکته مثبت باشد.
من نگفتم منفی است.
شما گفتید که شهردار باید استقلال داشته باشد.
من گفتم مناسبات موجود بین سطوح حاکمیتی در کشور ما با قوانین کنونی در حوزه مدیریت شهری استقلال زیادی برای شهرداری ها قائل نیست. اگر لایحه مدیریت شهری به تصویب برسد برای این سطح از مدیریت (شهرداری ها و شهرداران) وظایف جدیدی تعریف می کند. یعنی یک سری وظایف از دولت کنده می شود و به سمت شهرداری ها می آید. چندین سال است که این لایحه در دستور کار قرار دارد و به نقطه آخر رسیده و دارد به اجرا می رسد.
نکته پنجم در انتخاب شهردار تهران برخورداری از یک سابقه اجرایی مطلوب خصوصا در حوزه شهری است. یعنی باید کسی باشد که یک سابقه مطلوب و خوشنامی در حوزه مدیریت شهری داشته باشد. شهردار آینده تهران باید یک مدیر اجرایی با تجربه و کارکشته باشد و تعادل منابع و مصارف را به خوبی بداند. متأسفانه الآن مشکلاتی در درآمد و هزینه شهرداری تهران وجود دارد که مجبور می شوند شهر فروشی و تراکم فروشی کنند و ریخت و قواره شهر را بر هم بریزند تا به منابع مالی دست پیدا کنند.
از سوی دیگر شورای شهر جدید از همین الآن باید برای برنامه پنج ساله سوم شروع به کار کنند. برای انجام این کار باید بخشی از وقت شورای شهر هم برای آن استفاده شود. برنامه سیال حوزه شهرداری ها فقط در قالب اجرای کامل و درست قوانین است که می تواند جواب دهد. بنابر این باید با دقت به تهیه و تنظیم برنامه سوم توجه داشته باشند. شهردار بعدی باید بتواند در این زمینه هم به شهرداری کمک کند.
نکته دیگری که می شود اشاره کرد این است که مدیریت شهری با مجلس یا یک وزارت خانه و سازمان خیلی متفاوت است. من خودم در مدیریت اجرایی سال ها همه بخش ها را تجربه کردم ولی وقتی وارد مجلس شدم دیدم مدیریت و سیستم اداره مجلس کاملا متفاوت از قوه مجریه است. شهرداری ها هم همین است. یعنی تفاوت مهمی بین اینها وجود دارد. سیستم شهری چند ذینفعی یا چند کارکردی و چند هدفی است. در نتیجه کار کردن در چنین سیستم پیچیده متنوعی نیاز دارد که شهردار درک صحیح و مناسب از این مدیریت پیچیده داشته باشد.
آخرین نکته توان شناخت تفاوت های شهر تهران از سایر شهرها است. مدیریت شهری تهران حتی از کلانشهرهای کشور کاملا متفاوت است. شهردار باید کسی باشد که به این تفاوت رسیده باشد و بتواند برای آن برنامه بگذارد. باید تهران را به خوبی بشناسد و مشکلات و مسائل خاص مدیریت شهر تهران را لمس کرده باشد. لذا باید در این حوزه کار کرده باشد. من متأسف می شوم که برای تعیین شهردار بعضی گزینه ها معرفی می شوند که هیچ ارتباطی با شهرداری ندارند. به فرض اینکه رأی آورد، این شهردار چطور می خواهد مشکلات و مسائل خاص مدیریت شهری تهران را حل کند؟
این اشتباه از شورای شهر دوم شروع شد که شخصیت های سیاسی را به عنوان شهردار تهران مطرح کردند.
شهردار تهران باید برای مدیریت این شهر بزرگ برنامه داشته باشد. یعنی اعضای شورای شهر باید اولا خودشان بدانند که شهرداری و موضوعات و معضلات آن چیست و بعد کسی که می خواهند انتخاب کنند برنامه محور باشد و برای مشکلات شهر برنامه ارائه دهد.
ان شاء الله که اعضای محترم شوراهای شهرها، خصوصا شورای شهر تهران به خوبی از عهده این انتخاب مهم و این مسئولیت بزرگ بر می آیند و بتوانند شهرداری با ویژگی هایی که گفتم معرفی می کنند.
اینکه با نگاه سیاسی شهردار را انتخاب کنیم چقدر مشکلات شهر تهران را پیچیده تر می کند؟
باید خصوصا در کلانشهرها نگاه اعضای شورا، برنامه محور، تخصصی و شناخت از مسائل مدیریت شهری و برنامه داشتن برای حل مشکلات باشد.
از بین گزینه های مطرح برای شهرداری تهران چه کسی این ویژگی ها را دارد؟
من انتخاب کننده نیستم و ما حق دخالت نداریم؛ لذا انتخاب را به عهده خود اعضای شورای شهر می گذاریم. ان شاء الله خودشان به یک نتیجه قطعی در انتخاب خواهند رسید.
کار ویژه پارلمان 51 نفره نمایندگان تهران در مجلس شورای اسلامی و شورای شهر چیست و نمایندگان مجلس شورای اسلامی چطور می توانند به اعضای شورای شهر کمک کنند؟
بالأخره عمده فعالیت نمایندگان تهران شهر تهران است و بیست و یک نفر شورا هم تقریبا همین فعالیت ها را دارند. البته در شورا مطالب جزئی اداره شهر و در مجالس مباحث کلان تر از قبیل قوانین و نظارت مطرح است. اگر این افراد با هم جمع شوند قطعا می توانند کار مهمی را برای شهر عظیم تهران انجام دهند و مشکلات عظیم تری که دارد را حل و فصل کنند.
هماهنگی و همسویی به وجود آمده بین نمایندگان مجلس، اعضای شورای شهر و دولت چقدر می تواند به حل معضلات تهران کمک کند؟
خیلی زیاد؛ یعنی به نظر من یک موهبت الهی است که به وجود آمده و باید همه ما هرچه بیشتر از این فرصت طلایی استفاده کنیم.
گفت و گو: سجاد انتظاری
