انجمن مدرسین در این سالها همواره کوشیده است تا صدای وجدان بیدار و نقاد جامعه علمی در دانشگاهها و صدای مدافعان آزادی و استقلال و توسعه پایدار در صحنه سیاسی کشور باشد. در طول این مسیر، انجمن اسلامی مدرسین نقش مؤثری در پویایی و نشاط سیاسی در محیطهای دانشگاهی و عرصه عمومی ایفا کرده است. حضور آگاهانه و مسئولانه اعضای آن در فضای گفتوگو، نقد سازنده و تولید اندیشه اصلاحطلبانه، همواره در خدمت ارتقای کیفیت سیاستورزی در کشور و صیانت از حریم اندیشه در دانشگاهها بوده است.
قریب چهار دهه از تأسیس «انجمن اسلامی مدرسین دانشگاهها» میگذرد؛ تشکلی که از سال ۱۳۶۶ تاکنون، با حضور جمعی از اعضای هیئت علمی متعهد، اندیشمند و دغدغهمند، بخشی مهم از جریان فکری و سیاسی نواندیش دانشگاهی در عرصه علم و سیاست ایران را نمایندگی کرده است.
انجمن مدرسین در این سالها همواره کوشیده است تا صدای وجدان بیدار و نقاد جامعه علمی در دانشگاهها و صدای مدافعان آزادی و استقلال و توسعه پایدار در صحنه سیاسی کشور باشد. در طول این مسیر، انجمن اسلامی مدرسین نقش مؤثری در پویایی و نشاط سیاسی در محیطهای دانشگاهی و عرصه عمومی ایفا کرده است. حضور آگاهانه و مسئولانه اعضای آن در فضای گفتوگو، نقد سازنده و تولید اندیشه اصلاحطلبانه، همواره در خدمت ارتقای کیفیت سیاستورزی در کشور و صیانت از حریم اندیشه در دانشگاهها بوده است.
یکی از محورهای ثابت فعالیت انجمن، پافشاری بر استقلال دانشگاهها و صیانت از آزادیهای آکادمیک بوده است. انجمن در بزنگاههای گوناگون، چه در دوران فشارهای سیاسی و چه در روزگار رکود فضای عمومی، از دانشگاه به عنوان نهاد علم، پرسشگری و روشنگری دفاع کرده و هشدار داده است که دانشگاه فاقد استقلال، مولد جامعهای بسته و بیافق خواهد بود.
طی سالیان یادشده، در ساحت عمومی و اجتماعی نیز، انجمن اسلامی مدرسین، مدافع سرسخت آزادیهای فردی و عدالت اجتماعی بوده است؛ باوری که ریشه در قرائت رحمانی و عقلانی بنیانگذاران و اعضای انجمن از اسلام دارد. اسلامِ مورد باور اعضای این تشکل، اسلامِ تساهل، تعقل و روزآمد است، نه اسلام تحجر، طرد و واپسگرا؛ اسلامی که کرامت انسان را بر هر مصلحتی مقدم میداند و با قرائتهای افراطی و بنیادگرایانه از دین سرِ سازش ندارد.
انجمن اسلامی مدرسین در دوران جنگ ایران و عراق و نیز در جنگ ۱۲ روزه اخیر در کنار ملت بزرگ ایران ایستاد؛ بسیاری از اعضای آن در جبهههای نظامی، سیاسی و رسانهای این دو جنگ حضور یافته و در راه دفاع از میهن و آرمانهای مردم، به ایفای رسالت خود مبادرت ورزیدند. یاد و نام آنان و همه پیشکسوتانی از انجمن که دارفانی را وداع گفته و امروز در میان ما نیستند، همواره گرامی باد.
در دهههای بعد، انجمن با حفظ استقلال و هویت دانشگاهی خود، در کنار جنبش اصلاحطلبی کشور ایستاد و همواره از اصلاحات اساسی و بنیادین در ساختار حکمرانی و تقویت جمهوریت نظام دفاع کرده است. حمایت انتقادی از دولتها، بهویژه از وزارت علوم در دورههای مختلف، نشان از بلوغ سیاسی و نگاه مسئولانه این تشکل نسبت به واقعییات سیاست در ایران امروز دارد.
امروزه، در آستانه برگزاری کنگره سراسری انجمن، زمان آن فرا رسیده است که این تشکل با تکیه بر همان آرمانهای نخستین، اما با نگاهی تازه، خود را با تحولات سریع جامعه، فناوری، و نسل جدید دانشگاهیان، منطبق سازد. جامعه امروز، با دغدغههای جدید عدالت، محیط زیست، شفافیت، حکمرانی هوشمند و مشارکتپذیری نسل جوان روبهروست؛ و تشکلهای دانشگاهی تنها زمانی میتوانند اثرگذار باشند که زبان و ساختارشان را بهروز کنند و پلی میان تجربه دیروز و آرزوهای فردا بسازند.
همچنین لازم است حاکمیت با درک نقش حیاتی دانشگاهها در توسعه سیاسی و اجتماعی، فضا را برای فعالیت آزاد، مسئولانه و قانونمند تشکلهای دانشگاهی بازتر کند. از بستن درهای سیاست بر دانشگاه و حذف استادان یا دانشجویان فعال در تشکلها سودی حاصل نمیشود. برعکس، نشاط سیاسی و اعتماد اجتماعی، هنگامی زنده میماند که مشارکت آزاد و گفتوگو میان گرایشهای گوناگون در دانشگاهها به رسمیت شناخته شود.
در پایان، ضمن گرامیداشت مجدد یاد درگذشتگان و پیشگامان انجمن و آرزوی موفقیت برای منتخبین دوره جدید شورای مرکزی انجمن، از نسل جوان اعضای هیأت علمی دانشگاهها و خصوصآ بانوان انتظار می رود تا با پیوستن به این نهاد، چراغ روشنگری و مسئولیتپذیری را در دانشگاهها روشن نگه دارند. آینده ایران به دانشگاهی زنده، آزاد و مستقل نیاز دارد؛ و دانشگاه زنده، بیحضور استادان و دانشگاهیان متعهد و روشنگر، ممکن نیست.
*استاد بازنشسته علوم سیاسی و عضو شورای مرکزی انجمن اسلامی مدرسین دانشگاهها
