نواب: باید به راه، سخن و کلام امام برگردیم/خزعلی: «حمایت از قدس» یکی از اهداف بزرگی است که در وحدت مطرح می‌شود/تسخیری: امام امت اسلامی را فراتر از قومیت‌ها، مذاهب و مرزهای جغرافیایی می‌دانند/شریعتمداری: امام هوشمندانه و با صداقت «وحدت» را دنبال می کردند

دومین پیش‌نشست جایزه جهانی امام خمینی (س) با عنوان «تقریب از نگاه امام خمینی (س)، بنیاد‌های نظری و تجربه‌های عینی»، پنجشنبه ۳ مهر ۱۴۰۴، با حضور و سخنرانی اندیشمندان حوزه و دانشگاه، در سالن امام موسی صدر دانشگاه ادیان و مذاهب، برگزار  شد.

 در این نشست دربارۀ موضوعاتی از قبیل «تقریب از نگاه امام خمینی (ره) و آیت الله خامنه‌ای»، «تقریب از نگاه امام خمینی (ره) و آیت الله تسخیری» و «تقریب از نگاه امام خمینی (ره) و آیت الله واعظ‌زاده خراسانی»،  با سخنرانی خانم انسیه خزعلی، حجت الاسلام والمسلمین محمد مهدی تسخیری و حجت الاسلام والمسلمین حمیدرضا شریعتمداری بحث و بررسی شد.

ابوالحسن نواب: احتیاج ما به فرمایشات امام خمینی(س) از همه زمان‌ها بیشتر است

به گزارش خبرنگار جماران، حجت‌الاسلام والمسلمین سید ابوالحسن نواب طی سخنانی در دومین پیش‌نشست جایزه جهانی امام خمینی(س)، گفت: هر قدمی که درباره وحدت و موضوعات مربوط به آن برداشته شود، من مطمئنم که در درگاه پیامبر عظیم‌الشأن اسلام مأجور است و حتماً به آن اجر تعلق می‌گیرد. چون پیامبر، نبی خاتم بوده و دین او باید فراگیر شود، یکی از عرصه‌های این فراگیری به دست ما انجام می‌شود. باید سعی کنیم که هیچ کلمه، اشاره یا نشانه‌ای که ما را به فرقه‌ای خاص در این دین منتسب می‌کند، از ما صادر نشود.

رئیس هیأت مدیره دانشگاه ادیان و مذاهب یادآور شد: امام خمینی(س) وقتی در سال ۱۳۴۲ سخنرانی‌های اصلی‌شان را راجع به انقلاب اسلامی شروع کردند، اصلاً آهنگ و فرهنگ شیعی نداشت. اگر از من دلیل بخواهید، امام در آن سخنرانی اولشان، ۱۸ بار اسم فلسطین را آوردند و مسأله فلسطین و اسرائیل را به عنوان غاصب و آمریکا را به عنوان حامی معرفی کردند و ۱۵ بار اسم شاه را آوردند. اسرائیل یعنی غاصب فلسطین، دشمن فلسطین، دشمن مسلمانان؛ یعنی امام، «امت» را مطرح می‌کنند.

وی افزود: من الآن هم معتقدم ما یک اشتباه کلیدی در باب غزه کردیم که این اشتباه را در باب بوسنی نکردیم. صبح زود در هوای سرد زاگرب، از آن مسجد خیلی بزرگی که در آنجا هست و شاید چهل، پنجاه هکتار وسعت دارد، بیرون می‌آمدیم. در حیاط مسجد، ۵۰۰ کامیون پارک بود که برای کمک به بوسنی آمده بودند. نگاه می‌کردی، پلاک اندونزی، مالزی، پاکستان، کویت، عراق، عربستان سعودی، ترکیه و ده‌ها کشور اسلامی دیگر را می‌دیدی.

نواب تأکید کرد: جمهوری اسلامی را با افتخار عرض می‌کنم که با ۱۳۰ سورتی پرواز که فقط سلاح می‌آورد، بزرگ‌ترین حمایت مسلحانه را در جنگ بوسنی از مردم مظلوم آنجا کرد. در آن قصه، ما برنده شدیم. به مرحوم علی عزت‌بگوویچ گفته شده بود که این کمکی را که جمهوری اسلامی کرده، به کسی نگو؛ چون برایت فشار ایجاد می‌شود. اما او آمد مصاحبه کرد و تلویزیون نشان داد. گفتیم آقای علی عزت، به تو گفته شد که این خدمت و حمایت کوچک جمهوری اسلامی ایران را به کسی اطلاع ندهی. گفت: «می‌خواهم اطلاع بدهم. دارم می‌روم دیتون آمریکا برای مذاکره و می‌خواهم آنجا بگویم ما در شرق جهان، ۵۴ کشور حامی خود داریم. من این‌قدر شعور سیاسی دارم که عمداً این را نشان دادم تا بگویم در شرق اروپا و شرق جهان، ۵۴ کشور از ما حمایت می‌کنند».

وی ادامه داد: ما در مسأله غزه نتوانستیم کشورهای جهان را پای‌کار بیاوریم و این نقیصه تا الان مشاهده می‌شود. اگر کاری می‌خواهیم در جهان اسلام انجام دهیم، باید به نام جهان اسلام انجام بدهیم.

رئیس هیأت مدیره دانشگاه ادیان و مذاهب اظهار داشت: نمی‌دانم مقایسه عکس ملاقات ترامپ با رؤسای جمهور اروپایی و رؤسای کشورهای اسلامی را دیده‌اید یا نه؛ در ملاقات با اروپایی‌ها، او مثل معلم پشت میز نشسته و آن‌ها مثل بچه‌مدرسه‌ای روی صندلی جلویش نشسته‌اند. در ملاقات با رهبران جهان اسلام، مثل بچه آدم کنار بقیه نشسته و همه دور یک میز هستند. این خودش معنایی دارد. ما در جهان اسلام دشمن نداریم. هیچ‌کس نباید آدرس عوضی به ما بدهد. دشمن ما در جهان اسلام تعریف نشده است. دشمن ما در جای دیگری تعریف شده و همچنان دارد دشمنی می‌کند. غرب و بلوک غرب با ما مشکل اساسی و دشمنی جدی دارند.

وی تصریح کرد: فرض کنید همین الآن، متفکرین ما علیه مذاکره صحبت می‌کنند که چیزی در مذاکره گیر ما نمی‌آید. آمریکا می‌گوید مذاکره کنیم. مذاکره را شروع می‌کند و می‌گوید غنی‌سازی ۹۰ درصد که نه، ۶۰ درصد که نه، ۲۰ درصد که نه، ۴ درصد، ۳ درصد، ۲ درصد، یک درصد باشد یا نباشد. خب، اصلاً ما غنی‌سازی نداریم؛ صفر. تمام شد؟ پذیرفتید؟ بله. خب، موشک ۱۵۰۰ کیلومتری که زیاد است، هزار تا هم که... کدام عاقل این را می‌پذیرد؟ کدام عقل سلیمی به این رأی می‌دهد؟

نواب افزود: پیشنهاد می‌کنم مصاحبه سعید لیلاز را حتماً همه‌تان ببینید. او دیگر نه راست است، نه اتهام راستی دارد، نه پایداری است و نه هیچ‌چیز دیگر. ببینید چقدر تند علیه مذاکره صحبت کرد و می‌گوید در مذاکره هیچ چیزی دست ما را نمی‌گیرد. من امروز صبح دیدم که بهترین جمله را از امام راجع به مذاکره پخش کردند. امام می‌فرمایند:«مذاکره چیزی عاید ما نخواهد بود». یعنی ما امروز، به قول عرب‌ها، «أحوج» هستیم؛ احتیاج ما به فرمایشات امام از همه زمان‌ها بیشتر است. البته نایب بزرگوار ایشان، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، هیچ کم‌وکسری برایمان نگذاشته‌اند. جملات مقام معظم رهبری و امام، یک نسخه است.

وی با تأکید بر اینکه نباید به بهانه اقتصاد، استقلال، عزت و شرفمان را زیر سؤال ببریم، گفت: ما باید ابتدا مشکلاتمان را با جهان اسلام حل کنیم. بنشینیم سر میز مذاکره کنیم با برادران مسلمان و از مواضع تندمان تنازل کنیم. مواضع ما در جهان اسلام، از دیدگاه آنها تند محسوب می‌شود. من نمی‌گویم حرف آنها درست است، ولی مواضع ما از دیدگاه آنها تند محسوب می‌شود. ما باید مواضعمان را تعدیل کنیم. پاکستان برادری‌اش را در این جنگ ۱۲ روزه ثابت کرد. می‌دانید که پاکستان پیشنهادات خیلی خطرناکی هم به ایران داشته و دارد؛ خطرناک برای خودش، برای اینکه پیشرفته‌ترین سلاح‌ها را در دسترس ما قرار دهد.

رئیس هیأت مدیره دانشگاه ادیان و مذاهب تأکید کرد: ما باید به راه، سخن و کلام امام برگردیم؛ محور ما باید وحدت باشد. اگر هر روز در دانشگاه ادیان جلسه بگذارند و درباره وحدت صحبت کنند، کم صحبت کرده‌اند. چرا؟ چون اساسی‌ترین مطلب ما است. الآن بدبختی ما به خاطر نداشتن وحدت است. خدا به آقای پزشکیان سلامتی، عزت، توفیق و نصرت بدهد که در این مسأله خیلی جدی است که کشورهای اسلامی باید با هم باشند. حتی بعضی چپ‌ها به ایشان نظر منفی دارند. من تحلیلم از ایشان مثبت است؛ راه خوبی انتخاب کرده است.

وی ادامه داد: بعضی‌ها به او می‌گویند تو چرا با رهبری دعوا نمی‌کنی؟ خلاصه حرفشان همین است. عقل می‌گوید ۵۰ سال است که ایشان دارد این کشتی را رهبری می‌کند. ما از سال ۵۳ که خدمت ایشان ارادت داشتیم، چیزی جز خوبی از ایشان ندیدیم و امام هم شهادت دادند. این مسیری که ایشان انتخاب کرده‌اند، اشتباه نیست. مسیر ثبات و مقاومت در مقابل کفر، منطق امام است. مطمئن باشید با سازش چیزی به دستمان نمی‌آید. من چون دائم‌السفرم، می‌دانم که وضع مردم خیابان و کوچه در مصر از ما بهتر نیست؛ آن کشوری که در مقابل آمریکا و فرانسه تنازل کرده است.

نواب تأکید کرد: چرا سید حسن نصرالله در لبنان، بهتر از من امام را فهمید؟ این سؤال است. من سال ۶۲ برای تبلیغ به برزیل رفته بودم. یک سری جوان آنجا پیش من آمدند. در برزیل، مشروبات الکلی از آب بیشتر استفاده می‌شود. آنها به زبان پرتغالی به من گفتند: «ما یک گروه هستیم به اسم حزب‌الله، پیروان روح‌الله. مشروب نمی‌خوریم، سیگار نمی‌کشیم و دنبال فساد اخلاقی نیستیم. ما فقط نگاهمان این است که امام روح‌الله چه می‌گوید». می‌گفتند: «وقتی آمریکا به امام روح‌الله فحش می‌دهد و بدوبیراه می‌گوید و مواضع ایشان را نقد می‌کند، ما می‌رویم سراغ ضد آن». آنها مسلمان، سنی، شیعه و مسیحی بودند، ولی می‌گفتند ما پیروان امام روح‌الله هستیم؛ سال ۶۲، یعنی ۴۲ سال قبل، در کشور برزیل.

انسیه خزعلی: «حمایت از قدس» یکی از اهداف بزرگی است که در وحدت مطرح می‌شود

انسیه خزعلی نیز در این مراسم با گرامیداشت هفته دفاع مقدس گفت: مقام معظم رهبری تعبیراتی دارند مثل اینکه «مسأله وحدت امروز در رأس مسائل اسلامی است»، «وحدت وظیفه یکایک کسانی است که می‌توانند در امت اسلامی تأثیرگذار باشند». وحدت یک تاکتیک نیست. خیلی‌ها این را موقتی و برای رسیدن به اهداف دیگر می‌دانند و مطرح می‌کنند که ایران این را طرح می‌کند. نه، این یک استراتژی و یک هدف اصلی است و باید حتماً پیگیری شود. یا تعبیر امام که «پیامبر اسلام می‌خواهد در تمام دنیا وحدت کلمه ایجاد کند».

معاون پیشین رئیس جمهور در امور زنان و خانواده در خصوص اهداف وحدت نیز اظهار داشت: اولین مطلب، مقابله با سیطره دشمن بر بلاد مسلمین است. «کرامت خود را با وحدت به دست بیاورید، آنگاه تسلط و سیطره اقتصادی، سیاسی و فرهنگی دشمن قطع خواهد شد». این تعبیری است که مقام معظم رهبری دارند و امام هم می‌فرمایند: «اگر این اخوت اسلامی در بین ممالک اسلامی ایجاد شود، یک قدرت عظیمی است که هیچ یک از قدرت‌های دنیا نمی‌تواند به‌پای آن برسد.»

وی افزود: هدف دوم، «اقتدار مسلمانان» است. مقام معظم رهبری می‌فرمایند: «پیام وحدت برای همه ما مایه عزت، کرامت و آرامش است» و امام خمینی(س) می‌فرمایند: «تنها راه بازیابی عظمت، عزت و شکوه برای اسلام و مسلمین در وحدت و برادری است و این تنها ضامن استقلال کشورهای اسلامی است». «ایجاد تمدن بزرگ اسلامی» که تعبیر امام «مدینه فاضله» است، از مقاصد بزرگ شریعت است که وسیله رسیدن به آن، وحدت کلمه و توحید عقیده است.

خزعلی تأکید کرد: «حمایت از قدس» یکی از اهداف بزرگی است که در وحدت مطرح می‌شود. رهبری می‌فرمایند: «ارتباطات سیاسی با رژیم صهیونیستی را به‌کلی تضعیف و حملات سیاسی و مطبوعاتی را تقویت کنید و صریحاً نشان دهند که در کنار ملت فلسطین هستند». تعبیر امام را هم که شنیدید: «ان‌شاءالله روزی همه مسلمانان با هم برادر و ریشه‌های فساد از همه بلاد مسلمین کنده شود و ریشه فاسد اسرائیل از مسجدالاقصی کنده شود و ان‌شاءالله تعالی با هم برویم و در قدس نماز وحدت بخوانیم».

وی یادآور شد: اعلام روز قدس و هفته وحدت از جانب امام را می‌بینیم. چیزی که چالش و موجب اختلاف است، یعنی تاریخ ولادت پیامبر(ص) که یکی می‌گوید دوازدهم و دیگری هفدهم، به فرصتی برای اتحاد تبدیل می‌شود. رهبر معظم انقلاب ذکر می‌کنند که در زمانی که در سیستان و بلوچستان بودند، با علمای اهل سنت نشستند و گفتند بیاییم این هفته را جشن بگیریم و این را به عنوان یک سنت رواج دهیم که بعد از انقلاب توسط امام به عنوان هفته وحدت اعلام شد.

معاون پیشین رئیس جمهور ادامه داد: نامه‌ای که ایشان به گورباچف می‌نویسند، به عنوان نماینده جهان اسلام است. حکم اعدام سلمان رشدی برای جمع‌کردن مسلمان‌ها دور یک امر مقدسی است که مورد اهانت قرار گرفته و همه دل‌هایشان با امام همراه می‌شود. احیای حج ابراهیمی در برابر حج آمریکایی. پس از امام نیز می‌بینیم که پیام‌های رهبر معظم انقلاب به حجاج، وحدت مسلمان‌ها را طلب می‌کند و مسأله قدس را بزرگ می‌دارد. اگر امام نامه به گورباچف دادند، ایشان نامه به جوانان غربی می‌دهند. حرکت‌هایی که در داخل صورت می‌گیرد، مانند مجمع تقریب بین مذاهب و مجمع جهانی اهل‌بیت، مروج تقریب و وحدت هستند. همچنین انتصاب امیری از اهل‌سنت در جایی مثل نیروی دریایی، چیز کمی نیست و نشان‌دهنده باور به این وحدت است.

وی تأکید کرد: یکی از مسائلی که می‌تواند این باور را پررنگ بکند، مسأله فتواها است. امام در کتاب «از رسائل» می‌فرمایند یکی از مقدمات اجتهاد، بررسی فتاوی و اخبار اهل‌سنت است. یا بحث تقیه را وقتی امام مطرح می‌کنند، آن را نه فقط تقیه اضطراری (در شرایط خطر)، بلکه «تقیه مداراتی» نیز می‌دانند؛ یعنی ما برای همراهی، از چیزی که به آن اعتقاد داریم می‌گذریم و اعلام هم می‌کنیم که اعتقاد ما این نیست ولی می‌خواهیم با شما همراه باشیم.

خزعلی یادآور شد: فتوای به صحت نماز جماعت با اهل‌سنت، و فتوای به عدم اقامه جماعت در هتل‌ها درحالی‌که در مسجدالحرام نماز جماعت برپاست، فتاوای بسیار مهمی هستند. یا تخصیص وجوه شرعی به مقاومت، حتی برای کسانی که شیعه نیستند. همین فتاوا و مشابهش را شما در فتاوای رهبر معظم انقلاب می‌بینید. ایشان در پاسخ به سوالی، حکم وحدت را منافی با تبری نمی‌دانند و می‌فرمایند باید به مقدسات مسلمان‌ها احترام گذاشت و به همراه آنها، از دشمنانشان تبری جست. ایشان توهین به مقدسات سایر مذاهب را حرام شرعی می‌دانند و تصریح می‌کنند که این، یک استراتژی است. اهانت به همسران پیامبر از فتاوای معروفی است که باعث شد دل خیلی از علمای اهل‌سنت همراه شود.

وی تأکید کرد: نکته دیگری که در کلام امام و رهبری هست، کم‌رنگ کردن اختلافات و پررنگ‌کردن مشترکات است. تعبیر رهبری این است: «شیعه انگلیسی و سنی آمریکایی دو لبه یک قیچی هستند. سعی‌شان این است که مسلمانان را به جان هم بیندازند.» ایشان تأکید می‌فرمایند مراد ما از وحدت این نیست که عقایدتان را کنار بگذارید، مراد ما این است که اگر بحثی هست، علمی باشد؛ اما در معرض دید عموم مردم نباشد. محورهای مشترکاتی که برای جمع‌شدن دور هم می‌دانند، یکی بحث حب اهل‌بیت است، قرآن را مایه جمع و اتحاد می‌دانند و حتی امیرالمؤمنین(ع) را که برخی مایه اختلاف قرار می‌دهند، «ملتقا و محل اشتراک فرقه‌های اسلامی» می‌دانند.

معاون پیشین رئیس جمهور در امور زنان و خانواده تأکید کرد: یکی از مواردی که الآن ما نیاز داریم به آن بپردازیم، مسأله دوگانه «ملت» و «امت» است. در زمان شاه، مسأله ایرانیت به‌شدت پررنگ شد تا جایی که تاریخ و خط می‌خواست عوض شود. شهید مطهری کتاب «خدمات متقابل اسلام و ایران» را نوشتند و خیلی زیبا توضیح دادند که اینها از هم جداشدنی نیستند و مکمل هم هستند. ما الآن نیاز به این داریم که «خدمات متقابل امت و ملت» را توضیح دهیم. این ملت با امت پیوند دارد؛ امت پشتیبان ملت است و ملت، حمایتگر از امت.

وی با اشاره به اینکه در کلام امام خمینی(س) و مقام معظم رهبری با ناسیونالیسم به شدت برخورد شده است، گفت: امام و رهبری توان ملت‌ها را می‌گویند باید به هم ملحق شود، اما ناسیونالیسم و تفرقه‌ای که ملت‌ها را در محدوده‌های جغرافیایی در مقابل یکدیگر قرار می‌دهد، باید در مقابلش ایستاد. تعبیر زیبای شهید قاسم سلیمانی این بود که «ما ملت امام حسینیم» که هم جنبه «ملت» را می‌گیرد و هم جنبه «امتی» و حرکتی را که امام حسین(ع) برای مقاومت ایجاد کردند؛ لذا آیت‌الله خامنه‌ای می‌فرمایند: «شهید سلیمانی ثابت کرد هم می‌توان ملی‌ترین چهره کشور بود، هم می‌توان امتی‌ترین بود.» او نمونه کاملی بود که ضمن دفاع از حیطه ملت خود، توانست در امت اسلامی جا پیدا کند و همه او را به‌عنوان یک الگو بشناسند.

خزعلی افزود: در جنگ دوازده‌روزه دیدیم که تألیفی که بین ملت و امت صورت گرفت، بی‌سابقه بود. کسانی از اخوان‌المسلمین که مخالفت‌های عجیب داشتند، آمدند پشت ایران ایستادند. امام‌جماعت مسجدالحرام ایستاد. حتی آن شیعه انگلیسی هم ایستاد. همه احساس خطر کردند. چه کسی این احساس خطر از دشمن را در دل آن‌ها انداخت؟ «لَوْ أَنْفَقْتَ مَا فِی الْأَرْضِ جَمِیعًا مَا أَلَّفْتَ بَیْنَ قُلُوبِهِمْ». دشمن مگر همه اروپا و آمریکا را متحد نکرد که در داخل ایران اختلاف ایجاد کند؟ ولی برعکس شد. این اتحاد، نشانی از آن روح خدایی است. امام می‌فرمایند: «اگر وحدت داشته باشید، خداوند امداد غیبی را برای شما خواهد رساند».

محمدمهدی تسخیری: امام امت اسلامی را فراتر از قومیت‌ها، مذاهب و مرزهای جغرافیایی می‌دانند

به گزارش خبرنگار جماران، حجت‌الاسلام و المسلمین محمدمهدی تسخیری نیز طی سخنانی در این نشست گفت: ما شخصیت‌های مختلفی در حوزه قضا، جامعه‌شناسی و در حوزه تمدنی داریم؛ شخصیت‌هایی که وجود خودشان را برای جهان اسلام و برای ایران ما وقف کردند. ما باید بتوانیم اینها را بزرگ بداریم و از زندگی آنها درس‌هایی بیاموزیم. امیدواریم خداوند این توفیق را عنایت کند. تشکر می‌کنم از عزیزان ما در جایزه حضرت امام خمینی(س) که این برنامه را راه‌اندازی کردند.

رئیس مرکز گفت‌وگوی ادیان و فرهنگ‌های سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در خصوص «بنیادهای نظری تقریب در اندیشه امام خمینی(س)» گفت: می‌توانیم این بنیادها را در سه یا چهار نقطه مطرح کنیم؛ که عبارتند از «دعوت به احیای اسلام محمدی»، «مبارزه با استعمار و استکبار»، «ولایت الهی» و «عقلانیت و اجتهاد».

وی تصریح کرد:  امام در واقع امت اسلامی را فراتر از قومیت‌ها، مذاهب و مرزهای جغرافیایی می‌دانند. وقتی هم که بحث اسلام ناب را مطرح کردند، در واقع برای جلوگیری از انحرافی که در جامعه صورت گرفته بود، این را مطرح کردند. در برابر اسلام متحجر و منزوی، ایشان دیدگاهی را مطرح کردند. آنها دین را به بحث‌های عبادی، فردی و انزوای اجتماعی محدود کرده بودند. امام فرمودند: «خون‌دلی که پدر پیرتان از این دسته متحجر خورده است، هرگز از فشارها و سختی‌های دیگران نخورده است». از طرف دیگر، اسلام درباری یا آمریکایی قرار داشت؛ دینی که همسو با قدرت‌های استکباری و رژیم‌های وابسته بود و به‌جای عدالت و مبارزه با ظلم، ابزار مشروعیت‌بخشی به استبداد می‌شد و از امور اجتماعی و سیاسی نهی می‌کرد.

تسخیری یادآور شد: ویژگی‌هایی که امام برای اسلام اصیل مطرح می‌کردند: یکی «جامع بودن» که شامل عبادات، معنویت، اخلاق، سیاست، حکومت و مدیریت اجتماعی است. دیگری بحث «عدالت‌خواهی»، یعنی محوریت عدالت اجتماعی و مبارزه با تبعیض و استثمار است. سوم بحث «ضداستکباری و استعماری» است؛ یعنی ایستادگی در برابر قدرت‌های سلطه‌گر. چهارم هم بحث «مردمی‌بودن»، یعنی همراهی با مستضعفان به‌عنوان صاحبان اصلی انقلاب و امت است.

وی جدا شدن مسئولین از مردم را یکی از مشکلات جامعه دانست و اظهار داشت: نقشه‌هایی که دشمن در ترورها شروع کرد، از مرحوم مطهری تا امروز، به خاطر این است که مسئولین را از مردم جدا کنند تا صدای همدیگر را نشنوند، تا درد آنها را حس نکنند، تا مرفهین بی‌درد سر کار نیایند که متأسفانه بعضی آمدند. بحث وحدت‌گرایی که تأکید بر تقریب مذاهب و اتحاد امت اسلامی در برابر دشمنان است. پس امام معتقد بودند که اسلام، دین پویا، عدالت‌محور و ضدسلطه است که از تحریف، تحجر یا وابستگی به استکبار به‌دور است.

رئیس مرکز گفت‌وگوی ادیان و فرهنگ‌های سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در خصوص «شیوه‌های استعمار در مقابله با امت اسلامی از دیدگاه امام» نیز گفت: یکی «ترفندهای فرهنگی و فکری» است که شامل تفرقه‌افکنی مذهبی و قومی، جایگزین کردن اسلام ناب با اسلام تحریف‌شده آمریکایی یا متحجر، و ایجاد اختلاف میان شیعه و سنی است. دوم «ترفندهای سیاسی» است؛ حمایت از رژیم‌های وابسته و دست‌نشانده و سرکوب جنبش‌های اسلامی. سوم «ترفندهای اقتصادی» است؛ غارت منابع اقتصادی و وابسته‌سازی اقتصادی از طریق واداشتن کشورها به واردات. چهارم «ترفندهای نظامی» است؛ ایجاد پایگاه نظامی در کشورهای اسلامی و غیراسلامی.

حمیدرضا شریعتمداری: امام هوشمندانه و با صداقت و جدیت «وحدت» را دنبال می‌کردند

به گزارش خبرنگار جماران، حجت‌الاسلام و المسلمین حمیدرضا شریعتمداری نیز در این نشست گفت: در خصوص بحث وحدت و تقریب، غیر از مفهوم‌شناسی آن که اشاره مختصری می‌کنم، ما رویکردهای مختلفی داریم و یکی از کارهای لازم که بخشی از آن نیز دنبال شده، گونه‌شناسی تقریب است. ما معمولاً «وحدت» را ناظر به ابعاد عملی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و نظامی می‌فهمیم و به کار می‌بریم و «تقریب» یک جنبه نخبگانی دارد و مربوط به مباحث علمی و نظری می‌شود.

عضو هیأت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب افزود: طبعاً هر نوع رویکردی به وحدت، نیازمند مبانی نظری است و یک رویکرد عملی زمانی استحکام پیدا می‌کند که مبانی استوار نظری داشته باشد. در تقریب، ما در پی تبیین و تحلیل این بنیان‌های نظری هستیم. البته شما اگر به‌طورکلی از وحدت صحبت کنید و برای اقدامات مشترک در سطح جهان اسلام تلاش کنید، چالش آن به مراتب کمتر از این است که وارد بحث‌های اساسی فکری و چالش‌های نظری بشوید.

وی یادآور شد: امام خمینی(س) هوشمندانه و به اقتضای پیشوایی انقلاب اسلامی، آن «وحدت» را دنبال می‌کردند؛ البته با صداقت و جدیت. جدیت ایشان معلوم است و صداقتی که عرض می‌کنم فقط بعد اخلاقی نیست؛ به این معنا که واقعاً وقتی از وحدت سخن می‌گفتند، در عمل هم آن را دنبال می‌کردند. درحالی‌که افراد بسیاری را داریم که از وحدت سخن می‌گویند و شاید صادقانه هم سخن بگویند، ولی عملاً گامی در راستای آن وحدت برنمی‌دارند و نمی‌خواهند خودشان را با مجموعه‌های هویت‌گرا و فرقه‌گرایی که وجود دارند، درگیر کنند.

شریعتمداری با اشاره به اینکه مرحوم امام به برخی از مباحث نظری نیز ورود کردند، گفت: به نظر می‌رسد کسانی که پیشوایی و راهبری در عرصه سیاسی و اجتماعی دارند، قاعدتاً باید از همین مشی امام راحل و امام موسی صدر استفاده کنند. ولی واقعیت این است که مجامع علمی ناگزیرند که به بحث‌های چالشی ورود کنند. مادامی که نخبگان ما از لحاظ ذهنی آن قناعت لازم را، به تعبیر عرب‌ها، نسبت به این مباحث پیدا نکنند و ذهنشان درگیر آن شبهات و چالش‌ها باشد، نمی‌توانند با جدیت این مسیر را دنبال کنند و نقش هدایت‌گری برای جامعه مؤمنان داشته باشند.