مدیر پایگاه میراث فرهنگی آسبادهای تاریخی استان خراسان جنوبی روز شنبه گفت: آسبادهای علی‌آباد شریف برگرفته از نمونه‌های برپا شده موجود در شهر تاریخی طبس مسینا است که اطلاعات تاریخی و وضعیت ساختمانی آنها نیز حاکی است که اولین این آسبادها حداقل در دوره‌های افشاریه تا قاجاریه ایجاد شده تا به رفع نیاز اولیه اهالی روستا کمک کند.
محمدعلی بزرگمهر ادامه داد: آسبادهای علی‌آباد که به تعداد ۹ باب در شمال روستای علی‌آباد قرار گرفته‌اند از الگوی آسبادهای طبس مسینا تبعیت می‌کنند.
وی گفت: این روستا با شهر تاریخی طبس مسینا ۶ کیلومتر فاصله دارد و این آسبادها به صورت خطی در کنار هم قرار گرفته‌اند اما محور عرضی آسبادها بر هم منطبق نیست و هر آسباد نسبت به آسباد سمت راست خود بین ۱.۵ تا ۲ متر جلوتر می‌رود.
آسبادها قدیمی‌ترین آسیای بادی عمودمحور هستند که با توجه به اسناد تاریخی موثق، در گذشته رکن اصلی دوام و پایداری معیشت در شرق کشور بودند همچنین نمونه بارز معماری سنتی ایران با رویکرد استفاده از مصالح بومی و انرژی پاک باد به شمار می‌روند.
همچنین بنابر اعلام اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان جنوبی، مراتب ثبت ۲۱ اثر تاریخی، طبیعی و معنوی از سوی علی‌اصغر مونسان وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی به محمدصادق معتمدیان استاندار خراسان جنوبی ابلاغ شد.
بنابر این گزارش ثبت ۱۰ اثر معنوی، ۴ اثر طبیعی، ۴ محوطه تاریخی و ۳ اثر منقول (اشیا) به استاندار خراسان جنوبی به منظور ابلاغ به مسوولان و نهادهای مربوطه استان اعلام شد.
آثار معنوی شامل شیوه اجرای طاق‌های خشتی بدون قالب (بداهه)، مهارت سنتی پخت غذای محلی قروت، پنبه مله – دانش سنتی کشاورزی، نخ ریسی و نمودهای شفاهی آن، مراسم عزاداری امام حسین (ع) در حسینیه کبابی شهر بیرجند، علم بندو (علم بندان) در بشرویه، خار خونه دانش سنتی ساخت خارخانه، مهارت سنتی مشک سازی و فرهنگ وابسته به آن در روستای پروان شهرستان زیرکوه، زرده به در - مراسم سنتی دفع آفت زرده گندم زارها در روستای مسک شهرستان درمیان، مهارت ساختن و نواختن دو تار و مراسم تکیه بندان در روستای سرخنگ شهرستان درمیان است.
آثار طبیعی نیز شامل جنگل بنه استند نهبندان، درخت سرو کهنسال تیغاب آرین شهر، درخت بنه کهنسال پروینج آرین شهر و آبشارهای دره دو تگی بوده و محوطه‌های تاریخی شامل ۴ محوطه تاریخی در سطح استان است.
همچنین آثار منقول شامل منبر مسجد جامع قاین، منبر مسجد جامع سرایان و پرده تعزیه مصیبت عاشورا حسینیه کبابی شهرستان بیرجند است.
معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان جنوبی ۱۶ آذر امسال به خبرنگار ایرنا گفته بود که فهرست آثار ملی تاریخی و طبیعی این استان با ثبت ۲۲ بنا و شی تاریخی از ابتدای امسال تاکنون، به ۹۰۰ اثر رسید.
علی شریعتی منش افزود: آثاری که از خراسان جنوبی در فهرست ملی به ثبت رسیده شامل ۷۶۵ بنا و محوطه تاریخی، هفت اثر (اشیا) تاریخی، ۵۷ اثر معنوی و ۷۱ اثر طبیعی است.
خراسان جنوبی چهار اثر ثبت جهانی نیز دارد که باغ اکبریه بیرجند، قنات بلده فردوس، بیابان لوت و توبافی روستای خراشاد است.
