دو خبر مهم از سهام عدالت در اولین روزهای سال 1402

جی پلاس؛ رئیس سازمان خصوصی‌سازی از درخواست لغو تصویب‌نامه تخصیص سهام عدالت به جاماندگان خبر داد.

حسین قربان‌زاده در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به تصویب و ابلاغ تخصیص سهام عدالت به جاماندگان عنوان کرد: حدود سه میلیون و ۵۰۰ هزار نفر به عنوان جامانده سهام عدالت شناسایی شده‌اند که این موضوع به ۳۵ هزار میلیارد تومان منابع نیاز دارد، درحالی که طبق تصویب‌نامه هیات وزیران قرار است ۲ درصد سهام بانک ملت، ۳ درصد از سهام بانک تجارت و ۲.۷ درصد سهام بانک صادرات مشمول این واگذاری شوند و باید گفت منابع در نظر گرفته شده، منابع مورد نیاز را پوشش نمی‌دهد.

وی ادامه داد: به همین دلیل درخواست لغو آن از سوی وزارت امور اقتصاد و دارایی به هیات وزیران داده شده است.

بر اساس این گزارش، حدود ۳ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر از افراد تحت پوشش کمیته امداد، بهزیستی و سه دهک اول ایثارگران به عنوان جامانده سهام عدالت شناسایی شده بودند و دولت طبق قانون بودجه سال ۱۴۰۱ موظف بود به افرادی که به عنوان جامانده سهام عدالت شناسایی می‌شوند، سهام عدالت اختصاص دهد. موضوعی که تا روزهای پایانی سال تعیین تکلیف نشد و رئیس سازمان خصوصی‌سازی ۲۸ اسفند سال گذشته صراحتا اعلام کرد که تخصیص سهام عدالت به جاماندگان این سهام به دلیل تصویب نشدن پرتفویی که برای جاماندگان در نظر گرفته شده بود منتفی شد.

وی درمود علت موضوع مذکور این توضیح را داد که موضوع پرتفوی جاماندگان سهام عدالت برای سومین مرتبه در هیات دولت مطرح شد و دوباره با واگذاری هلدینگ پتروشیمی خلیج فارس، فولاد مبارکه اصفهان و ملی مس ایران به جاماندگان سهام عدالت موافقت نشد و در نتیجه تخصیص سهام عدالت به جاماندگان منتفی شد. زیرا دولت دیگر سهام ارزنده‌ای با ارزش ۳۵ هزار میلیارد تومان ندارد که به جاماندگان سهام عدالت تخصیص دهد.

با این حال ششم فروردین ماه خبری منتشر شد مبنی بر اینکه معاون اول رئیس جمهور اختصاص سهام عدالت به هر یک از مشمولان به ارزش حداکثر ۱۰۰ میلیون ریال را ابلاغ کرده که این سهام از محل سهام دولت در بانک‌های ملت، تجارت و صادرات اختصاص خواهد یافت.

در این گزارش آمده بود که: هیات وزیران در جلسه ۲۸ اسفند ماه ۱۴۰۱ به پیشنهاد وزارت امور اقتصادی و دارایی و به استناد اصل ۱۳۸ قانون اساسی و در اجرای بند الف تبصره ۲ ماده واحده قانون بودجه ۱۴۰۱ کل کشور تخصیص سهام عدالت به جاماندگان را تصویب کرد که این مصوبه با امضای محمد مخبر معاون اول رییس جمهور ابلاغ شده است. بر اساس این مصوبه، حداکثر ارزش سهام قابل واگذاری به هر یک از مشمولان سهام عدالت جدید، موضوع تصمیم مورخ ۱۶ اسفند شورای عالی اجرای سیاست های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی معادل حداکثر یک میلیون ریال تعیین می شود. هیات وزیران به سازمان خصوصی سازی اجازه داد نسبت به واگذاری سهام دولت در بانک های ملت، تجارت و صادرات اقدام کند که بر این اساس ۲ درصد سهام بانک ملت، ۳ درصد از سهام بانک تجارت و ۲.۷ درصد سهام بانک صادرات مشمول این واگذاری می شود. طبق این مصوبه حقوق مالکانه سهام این تصویب نامه به مشمولان تعلق خواهد گرفت.

این درحالی است که پیش از این اعلام شده بود که طبق تصویب‌نامه هیات وزیران سهام شرکت‌هایی از جمله بانک صاردات، بانک ملت، بانک تجارت، کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران و صنایع پتروشیمی خلیج فارس برای جاماندگان سهام عدالت در نظر گرفته شده است.

سهام عدالت متوفیان در سال جاری تعیین تکلیف می‌شود؟

وعده‌های مختلفی درمورد تعیین تکلیف سهام عدالت متوفیان طی سال‌های گذشته و از سوی دولت‌های قبل داده شده که در نهایت هیچکدام از وعده‌ها تا کنون تحقق نیافته است؛ بر این اساس آخرین وعده از سوی رئیس سازمان بورس بوده و زمان تحقق آن ماه‌های ابتدایی سال جاری اعلام شده است.

ایسنا نوشت: حدود سه میلیون نفر از ۴۹ میلیون نفر مشمول سهام عدالت طی سال‌های قبل فوت شده‌اند و سهام عدالت آن‌ها که یکی از دارایی فرد محسوب می‌شود باید به وراث این افراد منتقل شود. فرایندی که هرچند در سخن ساده است اما به دلیل تعداد بالای فوت شدگان، قوانین مربوط به نقل‌وانتقال ارث، مراحل مختلف انتقال و... همواره چالش‌های زیادی داشته است که مانع تحقق ان شده‌اند.

از سوی دیگر اتفاقی که در این بین رخ داده، این است که وراث برخی از مشمولان هم فوت کرده‌اند و بازار سرمایه و قوه قضاییه باید در ارتباط با یکدیگر افراد را شناسایی کرده و سهام را به صورت غیرحضوری منتقل کنند. روش غیرحضوری به دلیل تعداد بالای افراد در نظر گرفته شده تا از مراجعه حضوری و ازدحام جلوگیری شود. این موضوع در دولت قبل به نتیجه نرسید و در نهایت پایان شهریور سال ۱۴۰۱ زمانی بود که برای به نتیجه رسیدن این فرایند اعلام شده بود. اما اواسط شهریورماه بود که پیمان حدادی - مشاور رئیس سازمان بورس در امور سهام عدالت - در آخرین اظهار نظر خود درمورد تعیین تکلیف سهام عدالت متوفیان گفت که قوه قضاییه در ارسال اطلاعات به سپرده‌گذاری کمی از برنامه عقب است.

پس از آن مجید عشقی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در آخرین ماه سال گذشته از تغییر مصوبه مربوطه خبر داد و اعلام کرد کهشرکت‌های کارگزاری  هم وارد ماجرا شدند؛ عشقی گفت: بر این اساس بخش سامانه‌ای در اختیار کارگزاری قرار می‌دهیم تا بتوانند این کار را انجام دهند. افراد باید به کارگزاری‌ها و دفاتر قضایی مراجعه کنند تا کارگزاری به صورت الکترونیکی این کار را انجام دهد. وراث باید گواهی انحصار ورثه را ارائه کنند تا انتقال بر اساس سهمی که مشخص شده صورت بگیرد. در سامانه درصد هر وارث مشخص می‌شود و انتقال قهری به صورت الکترونیکی صورت می‌گیرد. ساختار اواخر تغییر پیدا کرده و زیرساخت فنی آن درحال آماده شدن است.

در این میان، رئیس سازمان بورس در آخرین نشست خبری خود درمورد اینکه سهام عدالت متوفیان چه زمانی تعیین تکلیف خواهد شد اعلام کرد که در ماه‌های ابتدایی سال آینده  سامانه در اختیار کارگزاری‌ها قرار می‌گیرد. البته قوه قضایی هم درحال بررسی است و میتوان کار را همزمان پیش برد.