مدارس از اول مهر چندروز تعطیل بود؟ / یک کارشناس: آموزش تلویزیونی و مجازی کارآمد نبود/ تقویم آموزشی امسال تغییر کند

به گزارش سرویس جامعه جی پلاس، شیوع ویروس کرونا در ایران و لزوم خودداری از حضور در امکان عمومی به خصوص در مراکز آموزشی مانند مدارس که جمع کثیری از دانش آموزان در کلاس های چندین نفره در کنار همدیگر هستند، موجب تعطیلی مدارس کشور از سوم اسفند تا پایان سال جاری شد.

تعطیلی مدارس تا پایان سال جاری با برخی مخالفت ها همراه بود اما در نهایت به علت رعایت مسائل بهداشتی این اتفاق رخ داد و  کودکان از چهارم اسفند از چرخه آموزشی خود در مدارس دور شدند. در پی این اتفاق و افزایش نگرانی ها از نحوه فراگیری علوم درسی، وزیر آموزش پرورش اعلام کرد که این موضوع به معنای تعطیلی روند آموزشی نیست و این وزارتخانه راهکارهای خود را برای چنین شرایط، پی می گیرد.

البته که تعطیلات مدارس ناشی از ویروس کرونا، تنها تعطیلیه دانش آموزان در سال جاری نیست و آن ها ابتدای سال تحصیلی 98-99 بارها از رفتن به مدرسه ها و کلاس های درسی خود به دلایل مختلفی منع شدند تا امسال، یک سال ویژه از این حیث محسوب شود.

* دلایل متعددی که مدارس ار در شش ماهه دوم سال 98 تعطیل کرد

نگاهی به وضعیت آموزش دانش آموزان از ابتدای آغاز سال تحصیلی جاری نشان می دهد، مدارس در برهه های زمانی گوناگون به دلایل مختلفی از جمله آلودگی هوا، بارش برف و یخبندان، شیوع ویروس آنفولانزا، انتخابات مجلس، تشییع پیکر شهید سلیمانی و در نهایت ویروس کرونا تعطیل شده است تا دانش آموزان بیش از هر سالی از فرآیند آموزشی و پرورشی دور بمانند.

در این میان برخی استان ها مانند اردبیل، کردستان و کهگیلویه و بویر احمد و... بیشتر به علت بارش برف و یخبندان، همچنین تهران، اصفهان، مشهد، قم، قزوین و ... به علت آلودگی هوا و برخی استان های مرزی مانند کرمانشاه، خوزستان و ایلام به دلایل مختلفی چون جاری شدن سیل و... تعطیل اعلام شدند تا تقریبا همه دانش آموزان در اقصی نقاط ایران امسال بیش از همیشه از مدرسه دور بمانند.

* تعطیلی مدارس در تهران رکورد زد

دانش آموزان تهرانی در سال جاری عمدتا به علت آلودگی هوا در آذر و دی ماه تعطیل بودند و به جای کلاس و میز درسی، در خانه ماندند تا از ابتلا به برخی بیماری های تنفسی به علت آلودگی هوا در امان بمانند. شرایط به گونه ای شد که دانش آموزان در ماه های اخیر عادت داشتند تا ساعات پایانی روز در انتظار اعلام تعطیلی مدارس از طریق مبادی رسمی مختلفی مانند استانداری یا وزارت آموزش و پرورش بمانند تا احتمالا از رفتن به مدرسه معاف شوند.

آلودگی هوا که شایع ترین دلیل تعطیلات مدارس تا قبل از ویروس کرونا در تهران بوده، موجب تعطیلی 18 روزه مدارس پایتخت طی شش ماهه دوم سال جاری شد و در مواقعی هم بارش برف، برخی ناآرامی ها و انتخابات مجلس و... به این موضوع دامن زده است.

به این عدد، تعطیلی 21 روزه در اسفندماه به علت شیوع ویروس کرونا هم اضافه می شود که در مجموع دانش آموزان تهران 39 روز از روزهای عادی 6 ماه تحصیلی خود در سال 98 را تعطیل بوده اند که اگر به این عدد، تعطیلات رسمی هم اضافه شود، نشان از یک خلاء چشم گیر در فرآیند تحصیلی کودکان و نوجوانان خواهد بود.

تعطیلات دانش آموزان تهرانی در سال تحصیلی 99-98

22 آبان (چهارشنبه) به علت آلودگی هوا

25 آبان (شنبه) نوبت عصر به علت بارش برف

26 آبان (یک شنبه) به علت سرما و یخبندان

27 آبان (دوشنبه) برخی شهرستان های تهران

9 آذر (شنبه) آلودگی هوا

10 آذر (یکشنبه) آلودگی هوا

24 آذر (یک شنبه)  آلودگی هوا

25 آذر (دوشنبه) آلودگی هوا

27 آذر (سه شنبه) آلودگی هوا

30 آذر(شنبه) آلودگی هوا

یک دی (یکشنبه) آلودگی هوا

2 دی (دوشنبه) آلودگی هوا

3 دی (سه شنبه) آلودگی هوا

4 دی (چهارشنبه) آلودگی هوا

5 دی (پنج شنبه) آلودگی هوا

30 دی (دوشنبه ) آلودگی هوا

سوم اسفند (شنبه) انتخابات مجلس

چهارم اسفند تا پایان سال (منهای تعطیلات رسمی و پایان هفته) شیوع ویروس کرونا

* تقویم آموزشی دانش آموزان تغییر می کند؟

وزیر آموزش پرورش می گوید برای عقب ماندگی تحصیلی دانش آموزان در سال جاری برنامه های مختلف دارند که یکی از آن ها استفاده از نرم افزارها و شبکه های اجتماعی برای تحصیل در منزل و استفاده از صداوسیما برای برگزاری کلاس های تلویزیونی است.

هر چند کمیسیون آموزش مجلس شورای اسلامی خواستار تغییر تقویم آموزشی کشور به علت احتمال ادامه دار شدن تعطیلات مدارس در سال جدید و افزایش عقب ماندگی تحصیلی دانش آموزان شده اما وزیر آموزش و پرورش با طرح تغییر برنامه تحصیلی مخالف است و می گویداین برنامه با وجود تعطیلی های بیشمار در دوران تحصیل دانش آموزان، تغییر نخواهد کرد. اما آیا این اقدامات جبرانی از طریق تلویزیون و فضای مجازی می تواند پاسخگوی کسری آموزشی آنها در این سال تحصیلی باشد؟!

از سوی دیگر، آزموش مجازی در اقصی نقاط کشور با توجه به محدودیت های شبکه اینترنت در برخی از شهرستان های کم برخوردار، نتوانسته بازخورد خوبی در میان محصلان و خانواده ها داشته باشد و فقط تعداد محدودی از دانش آموزان توانستند از این سیستم آموزشی استفاده کنند.

همچنین زمان کوتاه محتوای تلویزیونی برای رده های تحصیلی مختلف و غریبه بودن این مدل آموزشی که تقریبا تمام خانواده تجربه آن را نداشته هم از دیگر کاستی ها در حوزه آموزش از راه دور بود که فعلا برنامه ریزی آموزش و پرورش را زیر سوال برده است؛ ضمن اینکه که تقریبا ساعات آموزشی رده های تحصیلی کاهش چشمگیری در نسبت به زمان آموزشی در مدارس دارد و عدم برقراری رابطه دو طرفه میان معلمان و شاگردان هم از ضعف های جدی این مدل است.

کارشناس آموزشی: تمهیدات آموزش و پرورش برای عقب ماندگی تحصیلی دانش آموزان کافی نیست

در همین زمینه خبرنگار جی پلاس گفت وگویی با یک معلم و کارشناس آموزشی درباره شرایط آموزشی کنونی دانش آموزان و راهکارها مطلوب برای جلوگیری از افت تحصیلی آنها انجام داد.

* آموزش از نظر کمیتی دچار مشکل شده است

محمدرضا نیک نژاد در ابتدا با اشاره به سیستم متمرکز تحصیلی در ایران و گفت: به هر حال آموزش و پرورش ما متمرکز است و در همه مناطق کشور، یک تقویم آموزشی، یک محتوا، ساعت ورود و خروج و تعداد ساعت های  یکسان، برنامه درسی مشابه و ... وجود دارد. این مسائل موجب اجرای برنامه های در نظر گرفته شده در مناطق مختلف به صورت یکپارچه می شود و اگر در زمان تعیین شده اجرا نشود، روی کیفیت آموزشی اثر می گذارد. البته الان فقط بحث کیفیت مطرح نیست و کمیت آموزشی مورد بحث قرار گرفته است.

* جبران کمبود تحصیلی دانش آموزان بسیار سخت است

وی با بیان اینکه دانش آموزان در یک دوره تحصیلی، می بایست سالانه باید 200 روز در مدارس حضور داشته باشند، خاطرنشان کرد: این وضعیت ما را با مشکل جدی مواجه کرده است. شهر تهران دست کم حدود 40 روز به علت مسائلی مانند آلودگی هوا و ویروس کرونا تعطیل بوده است. از سوی دیگر با این روند، بازگشایی مدارس از 15 فروردین دور از انتظار است چرا که هر روز درصد مبتلایان به ویروس کرونا افزایش می باید. اگر فرض کنیم مدارس از 15 فروردین باز شود، باز هم با کمبود جدی ساعات تحصیلی این سال مواجه هستیم که جبران آن بسیار سخت است.

* آموزش مجازی و تلویزیونی جایگزین آموزش رودررو در کلاس درس نمی شود

این کارشناس حوزه آموزش ادامه داد اگر بعد از نوروز بتوانیم دانش آموزان را 15 تا 20 دقیقه هم بیشتر در کلاس نگه داریم و آموزش بدهیم، باز هم به سختی بتوان این کمبود را جبران کرد. مسائلی مانند آموزش مجازی و تلویزیونی در شرایط کنونی شاید مقداری از استرس و دغدغه خانواده ها بکاهد اما این برنامه ها جایگزین آموزش رودررو در مدرسه نیست و نمی تواند پاسخگوی اصول تعریف شده باشد.

* بهتر است تا 15 تیر ماه سال تحصیلی را ادامه دهیم

نیک نژاد درباره اینکه اگر مدارس از 15 فروردین بازگشایی شود، مطلوب است که برای کاهش خسارات آموزشی دانش آموزان، سال تحصیلی تا چه زمانی ادامه پیدا کند، به خبرنگار جی پلاس گفت: اگر مدارس از 15 فروردین 99 هم بهتر است، خرداد را از تعطیلات تابستانه دانش آموزان بگیریم و از ابتدای تیر تا اواسط این ماه هم امتحان ها برگزار شود. هر چند فعلا وزیر آموزش و پرورش با تغییر تقویم آموزشی مخالفت کرده است.

* سبک آموزش مجازی و تلویزیونی، نیازمند برنامه ریزی قبلی بود

وی با تاکید بر اینکه آسیب ها به این دوره تحصیلی دانش آموزان بسیار جدی است، تصریح کرد: آموزش های مجازی و تلویزیونی نتوانسته کارآمد باشد چرا که تجربه چندانی در این سبک از آموزش نداریم. در زمانی که باید با حوصله روی این حوزه برنامه ریزی می کردیم، کوتاهی کردیم و از فضای مجازی و تلویزیون استفاده نکردیم و اکنون نیز نمی توان روی آن حساب جدی کرد؛ اما اگر از قبل روی این موارد برنامه ریزی شده بود، می توانست بخش مهمی از کاستی ها را جبران کند.

* تاثیرگذاری آموزش مجازی چقدر است؟

این مدرس که خود نیز در شرایط فعلی آموزش های مجازی برای دانش آموزان دارد، اضافه کرد: طی دو هفته اخیر که خود من هم  برنامه هایی برای آموزش از طریق فضای مجازی داشتم، اما این مدل نتوانست انتظارات را برآورده کند و جایگزین مدرسه و کلاس درس نیست.

او همچنین درباره تاثیرگذاری آموزش مجازی در کلاس های درسی خود نیز یادآور شد: روزانه دروس دانش آموزان در مدرسه فیلم برداری و در فضای مجازی بارگذاری می شود. دانش آموزان درس خوان پیگیر هستند اما هنوز آمارها دقیق نیست. از یک کلاس 30 نفره، حدود هفت تا هشت دانش آموزش تمرین های بعد از کلاس مجازی را تکمیل و برایم فرستادند که سعی کردم از این طریق اشتباهات آن ها را تصحیح یا به آن ها کمک کنم.

* آموزش های مجازی و تلویزیونی باید در مدارس باید تکرار شود

نیک نژاد در واکنش به اینکه با وجود نقدهای فوق، چه اجبار یا تضمینی برای استفاده دانش آموزان از آموزش های مجازی و تلویزیونی، وجود دارد و آیا آموزش پرورش راهکاری برای این موضوع دارد، به جی پلاس گفت: متاسفانه یکی از دم دستی ترین ابزارها در برخی مدارس ما تهدید است. مدیر مدرسه ای که در آن مشغول تدریس هستم، به بچه ها گفته است درس های مجازی که تهیه می شود، در آینده در مدرسه تدریس نخواهد شد. معتقدم این درست نیست که آموزش های مجازی در مدرسه تکرار نشود. به طور مثال دانش آموزانی را داریم که از چند روز قبل خانه خود را ترک کرده و به ویلا یا شهر دیگری رفته تا در آنجا ساکن شود و امکان ارتباط مجازی هم ندارد. بنابراین نمی توان چنین فردی را از سیستم آموزشی مدرسه محروم کرد.

* با خانواده هایی که اینترنت، کامپیوتر و حتی موبایل هوشمند ندارند، می خواهید چه کنید؟!

این کارشناس آموزشی به نبود سخت افزارهای لازم برای دسترسی به آموزش مجازی در شهرستان های کم برخوردار هم اشاره کرد و افزود: یکی از مهم ترین کمبودها در حوزه زیرساختی نبود اینترنت است. خیلی از دانش آموزش خارج از کلان شهرها، نمی توانند آموزش مجازی داشته باشند چرا که خودشان یا پدر و مادر آن ها از موبایل هوشمند بهره مند نیستند و حتی تبلت، لپ تاپ و کامپیوتر ندارند. می گویند از این فضایی که ایجاد شده استفاده حداکثری کنید اما این  شعار می تواند یک تهدید هم به حساب آید؛ به این معنا که یعنی اگر استفاده نکنید در آینده نمی توانید از بخش های تدریس شده بهره مند شوید!

* برخی استان ها نیازی به افزایش این سال تحصیلی ندارند

وی به اعتراض برخی از معلمان سایر استان ها به طولانی شدن تقویم آموزشی اشاره کرد و گفت: من در جایی مطرح کردم که سال تحصیلی در مدارس طولانی تر شود که یکی از معلمان به من گفت مدارس این استان در طول سال تعطیل نبوده و چرا باید تا تیرماه ادامه پیدا کند. حرف درستی بود چرا که وقتی در تهران به خاطر آلودگی هوا در خانه ماندیم، آن ها برنامه درسی خود را پیش بردند و نیازی به زمان اضافه ندارند. این هم از آفات سیستم آموزشی متمرکز است.

* چرا آموزش و پرورش با تغییر تقویم آموزشی مخالف است؟

نیک نژاد همچنین درباره اینکه چرا آموزش و پرورش با تغییر تقویم آموزشی مخالفت کرده است، مدعی شد: این کار نیازمند یک سری اقدامات سخت افزاری و امکانات است. از طرفی باید به مناطق مختلف تفویض اختیار شود اما از نظر من ظاهرا ساختار سیاسی و آموزشی ما اجازه این تفویض اختیار را نمی دهد چرا که فقط بحث آموزشی مطرح نیست؛ هرچند در این زمینه هم موضوع امتحانات کشوری هم وجود دارد که نیازمند برنامه زمانی جدیدی می شود. در عین حال فکر می کنم با وضع کنونی در این سال تحصیلی ناچار به تغییر تقویم آموزشی هستیم و این اتفاق رخ خواهد داد. ما سه ماه تابستان را هم داریم که می توانیم از این مدت زمان برای جبران عقب ماندگی تحصیلی استفاده کنیم. تعطیلات تابستانی در برخی کشورها یک ماه و نیم است و به خاطر این وضعیت ناخواسته، می توانیم حداقل بخشی را در این فصل جبران کنیم.