خردادماه گذشته آگهی با این مضمون«قبر سه طبقه در قطعه23 موقعیت مکانی و دسترسی عالی 500 میلیون» دست‌به‌دست و قیمتش باعث حیرت کاربران شد.
مدیرعامل سازمان بهشت‌زهرا در همان زمان به قیمت‌های نجومی قبر واکنش نشان داد. او گفته بود: «اگر شما بتوانید قبری با قیمت نجومی به من معرفی کنید، چهار برابر قیمت آن را به‌عنوان کادو تقدیم می‌کنم.»
سعید خال همچنین قول اهدای قبر رایگان را به هر شهروندی که درخواست کند، داد.
در چند ساله اخیر پر شدن ظرفیت بهشت‌زهرا به حدی پررنگ شده است که به پدیده قبر فروشی، آن هم به قیمت نجومی دامن زده است.
حالا سه روز پیش لایحه اصلاحیه تعرفه خدمات سازمان بهشت زهرا پس از چندین سال که نرخ خدمات عمومی در بهشت زهرا گران نشده بود، افزایش یافته است.
بر این اساس، نرخ‌های پیشنهادی شهرداری برای قبور و خدمات، با توجه به شرایط فعلی بهشت زهرای تهران به تصویب رسید؛ چراکه بهشت زهرا در سال‌های پایانی ظرفیت و به عبارتی وقت اضافه ظرفیت خود قرار دارد و تا چند سال دیگر تهرانی‌ها دیگر در جایی جز بهشت زهرای فعلی دفن خواهند شد.
از سوی دیگر کارشناسان معتقدند هر شهری بزرگ یا کوچک، دست کم به چهار گورستان مرکزی نیاز دارد؛ شمال شهر، جنوب شهر، غرب و شرق؛ شهر تهران فاقد این امکان است.
هرچند برای تهران با جمعیتی بالای 15 میلیون نفر و تراکم بالای مرگ و میر حتی چهار گورستان هم جوابگو نیست چه برسد به همین قبرستان بهشت زهرا که از سال 1386 اعلام شده بود دیگر برای مردگان ظرفیت ندارد.
خرید و فروش قبر در دو دهه اخیر از مشاغل بسیار پرسود ببوده و در شرایطی که قبرها هنوز به شکل یک طبقه آماده می‌شوند و هر قبری به عنوان ملک به خریدار فروخته می شود.
دلالان قبر
در این سال ها افراد زیادی به این کار روی آورده‌اند، بعضی از این افراد حتی در قبرستان‌ها پرسه می‌زنند و زمانی که از کنار دیگران رد می‌شوند به آرامی آنها را دعوت به خرید قبرهایی مرغوب می‌کنند.
در طول سال‌های گذشته بسیاری از نزول خواران و دلالان هم به این تجارت روی آوردند.
آنها در هر کدام از قطعات جدید 10تا 20 قبر خریداری می‌کردند و نگه می‌داشتند و بعد از پر شدن قطعه و به اصطلاح «آباد شدن» آن، قبرها را به متقاضیان می‌فروختند.
هر کدام که موقعیت بهتری داشتند و به مرکز بهشت زهرا نزدیک تر بود با قیمت گزاف فروخته می‌شد.
برای آگاهی از خرید و فروش قبر در گورستان پایتخت نیاز به هیچ کار سختی نیست.
در گام نخست یک جست وجوی اینترنتی کار را راحت کرده است؛ چراکه برخی صاحبان قبور در سایت‌هایی که به این منظور خدمات می‌دهند، با ذکر شماره تلفن همراهشان آگهی داده‌اند.
در گام بعدی نیز کافی است در بهشت زهرا قدم بزنید. خواهید دید که در اکثر موارد افرادی به شما نزدیک می شوند و سوال می‌کنند اگر جای قبر مرغوب می‌خواهید، سراغ دارند.
قیمت‌ها نیز بنا به نوع قبر و ویژگی آن متفاوت است. مثلاً اگر قبر یک طبقه، دو طبقه یا سه طبقه باشد، در محوطه باشد یا داخل مقبره و در کدام قطعه دور یا نزدیک باشد، قیمتش فرق می‌کند.
مدت‌هاست که مدیران آرامستان اصلی تهران نسبت به خرید و فروش قبر هشدار می‌دهند و تایید نهایی سازمان بهشت زهرا را ملاک می‌دانند؛ اما قیمت قبوری که هر سال نجومی‌تر می‌شوند، خبر از بی برنامگی و نبود راهکاری مشخص در این باره می دهد.
افزایش قیمت‌ها هم به قبر رسید
در این میان قیمت قبر پس از سال‌ها سه روز پیش افزایش یافت.
افزایش نرخ این خدمات که در بخش عمومی از سال 90 افزایشی نداشته همانند بسیاری از خدمات عمومی در شهر افزایش یافت؛ این همان کاری بود که شورای شهر تهران در دو دوره گذشته به دلایل اقتصادی و البته سیاسی عقب انداخته بود و حالا شورای پنجم پس از هفت سال آن را اجرائی کرد.
لایحه اصلاحیه تعرفه خدمات سازمان بهشت زهرا سه روز پیش پس از چندین سال که نرخ خدمات عمومی در بهشت زهرا گران نشده بود، گران شد.
از سوی دیگر قبور باقیمانده در قطعات قدیمی، فاز اول و دوم که تکمیل یا در حال تکمیل‌اند، گران‌تر از قبور فاز سوم به فروش می‌رسند و اگر بازار سیاهی هم باشد، برای همین بخش است.
بر این اساس، با توجه به تکمیل‌شدن 95 درصد ظرفیت قبور فاز دوم بهشت زهرا(س) هزینه قبور باقیمانده فاز دوم از قطعات 200 تا 258 به قیمت 9 میلیون تومان و طبقات زیرین و فوقانی قبور در قطعات 300 تا 325 فاز سوم که تکمیل و تجهیز شده تا پرشدن ظرفیت 70 درصدی یک میلیون تومان است.
قیمت قبر در فاز سوم که احتمالا تنها نقطه عمومی برای دفن اموات تهرانی‌ها خواهد بود، بعد از عبور از 70 درصد ظرفیت تا 4.5 میلیون تومان افزایش می‌یابد.
همچنین هزینه افزایش هر طبقه قبر در قبور 30 ساله و فاز اول و دوم، پنج میلیون تومان است و هزینه خدمات نگهداری سالانه آرامگاه‌ها 650 هزار تومان تعیین شده است.
در نرخ‌های جدید هزینه سنگ قبر 100 هزار تومان، هزینه آماده‌سازی قبر 50 هزار تومان، نصب سنگ قبر 50 هزار تومان، نگهداری متوفی در سردخانه روزانه 20 هزار تومان، تابلوی سر مزار 15 هزار تومان، ترمه 40 هزار تومان و کاور بسته‌بندی متوفی 20هزار تومان تعیین شده است.
در کلیه خدمات هم 50 درصد بهای خدمات برای کودکان زیر هفت سال اخذ خواهد شد. ضمن اینکه اگرچه دفن در مساجد، امامزاده‌ها، بقاع متبرکه ممنوع است، اما در صورت دفن مجاز بابت هر متوفی حداکثر پنج‌درصد مبلغ دریافتی یا معادل یک میلیون و 500 هزار تومان باید در وجه سازمان بهشت زهرا واریز شود.
نکته قابل توجه درباره این افزایش نرخ آن است که در دو دوره گذشته که برای افزایش نرخ خدمات عمومی در بهشت زهرا در شورای شهر تهران تصمیم‌گیری شده(92 و94) بنا بر دلایلی اقتصادی و البته سیاسی و نزدیکی به انتخابات، خدمات عمومی و قبور عمومی افزایش قیمت نداشته‌‌اند (از سال 90 به بعد) و حالا شورای پنجم پس از سال‌ها اقدام به افزایش قیمت می‌کند.
گفتنی است که در سال 92 نرخ این خدمات عمومی بدون افزایش، تصویب و در سال 94 با افزایشی اندک در خدمات غیرعمومی روبه‌رو شد.
مجتبی عبدالهی، معاون خدمات شهری وقت شهرداری تهران، در توضیحی به شورا می‌گوید: «در گذشته مبلغی بابت انتقال متوفی از منزل یا بیمارستان و همچنین تنها مبلغ 200 هزار تومان بابت تکفین، تلقین، مداح، روحانی، صوت و... دریافت می‌شد که البته خانواده‌های بی‌بضاعت این مبلغ را پرداخت نمی‌کردند و این نرخ در سال 94 در پی مصوبه شورای شهر به 300هزار تومان افزایش یافته است».
گران شدن مُردن، صحت ندارد
همچنین روز گذشته مدیر عامل و عضو هیئت مدیره سازمان بهشت زهرا(س) هم در واکنش به بالا رقتن قیمت قبر در چند روز اخیر، گفت: «لایحه‌ای تحت عنوان «اصلاحیه قیمت قبور در بهشت زهرا» وجود دارد که با رای اکثریت مطلق اعضای شورای شهر تهران به تصویب رسیده است.
این لایحه دو کارکرد مهم دارد؛ در حوزه شفاف سازی قیمت‌ها بسیار کمک می‌کند و همچنین شرایطی فراهم کرده تا مستندان و نیازمندان بتوانند از خدمات سازمان بهشت زهرا استفاده کنند.
به طور کلی این لایحه سیستم قبور رایگان را برای شهروندان تهرانی درنظر گرفته است یعنی هرشهروند تهرانی که به سازمان بهشت زهرا مراجعه کند، طبقه اول قبر به رایگان و طبقه دوم و سوم را با قیمت رایانه‌ای حداکثر یک میلیون تومان دریافت خواهد کرد.
همچنین کلیه خدمات متوفی با مبلغ 500 هزارتومان هزینه می‌شود. اگر فردی همین مبلغ را نداشته باشد، سازمان بهشت زهرا آن را در 12 قسط تقسیط و اگر توان پرداخت آن را هم نداشته باشد، سازمان می‌تواند قبر را به رایگان به او ببخشد.»
به گفته خال در سال گذشته، 22هزار و 500 قبر رایگان به شهروندان تهرانی داده شده است.
وی در ادامه با بیان این مطلب که در سایر قطعات بهشت زهرا قیمت قبر از صفر ریال تا حداکثر 16 میلیون تومان وجود دارد، افزود: «قبر 16 میلیون تومانی قبری است که 47سال از قدمت آن گذشته و 47سال توسط سازمان به آن خدمات (فضای سبز، نظافتی، جدول کشی، بتن ریزی و...) ارائه شده است.»
خال اظهار کرد: «نکته لایحه مذکور این است که به شهروندان نشان می‌دهد خط بطلان و کاربرد قبرهای نجومی، قبرهای صد میلیونی، دویست میلیونی و ... هیچ پایه و اساسی ندارد و کذب محض است.
این لایحه بیشتر به نفع شهروندان مستمند است. گفته‌هایی مبنی بر گران شدن قیمت قبور و گران شدن مُردن، صحت ندارد.
به عنوان مدیرعامل سازمان بهشت زهرا اعلام می‌کنم که حداقل قیمت قبر در بهشت زهرا رایگان است و حدود 80 درصد شهروندان از این سیستم استفاده می‌کنند.
همچنین 3 درصد شهروندان از قبرهای 16 میلیونی استفاده می‌کنند. در قطعه روزِ قبر سه طبقه، یک طبقه آن رایگان و دو طبقه دیگر آن یارانه‌ای محاسبه می‌شود.»
با این حساب، اگر کل قیمت‌های خدمات در نرخ‌های جدید را در نظر بگیرید، از مبلغ قبلی افزایش چندانی ندارد که البته آن‌طور که بارها این مجموعه اعلام کرده قیمت و انواع این خدمات درباره اموات متفاوت است.
اما آنچه بیش از این افزایش قیمت‌ها نگران کننده است و جای سوال دارد، تجارت با ملک قبر است.
موضوعی که مسئولان سازمان بهشت زهرا باید بیشتر به آن توجه کنند و در راستای کنترلی این وضعیت و از فروختن ملک و زمین قبرها به افراد دلال و سودجو خوداری کنند.
روزنامه همدلی
تهرام/1735
انتهای پیام مدیرعامل سازمان بهشت‌زهرا در همان زمان به قیمت‌های نجومی قبر واکنش نشان داد. او گفته بود: «اگر شما بتوانید قبری با قیمت نجومی به من معرفی کنید، چهار برابر قیمت آن را به‌عنوان کادو تقدیم می‌کنم.»
سعید خال همچنین قول اهدای قبر رایگان را به هر شهروندی که درخواست کند، داد.
در چند ساله اخیر پر شدن ظرفیت بهشت‌زهرا به حدی پررنگ شده است که به پدیده قبر فروشی، آن هم به قیمت نجومی دامن زده است.
حالا سه روز پیش لایحه اصلاحیه تعرفه خدمات سازمان بهشت زهرا پس از چندین سال که نرخ خدمات عمومی در بهشت زهرا گران نشده بود، افزایش یافته است.
بر این اساس، نرخ‌های پیشنهادی شهرداری برای قبور و خدمات، با توجه به شرایط فعلی بهشت زهرای تهران به تصویب رسید؛ چراکه بهشت زهرا در سال‌های پایانی ظرفیت و به عبارتی وقت اضافه ظرفیت خود قرار دارد و تا چند سال دیگر تهرانی‌ها دیگر در جایی جز بهشت زهرای فعلی دفن خواهند شد.
از سوی دیگر کارشناسان معتقدند هر شهری بزرگ یا کوچک، دست کم به چهار گورستان مرکزی نیاز دارد؛ شمال شهر، جنوب شهر، غرب و شرق؛ شهر تهران فاقد این امکان است.
هرچند برای تهران با جمعیتی بالای 15 میلیون نفر و تراکم بالای مرگ و میر حتی چهار گورستان هم جوابگو نیست چه برسد به همین قبرستان بهشت زهرا که از سال 1386 اعلام شده بود دیگر برای مردگان ظرفیت ندارد.
خرید و فروش قبر در دو دهه اخیر از مشاغل بسیار پرسود ببوده و در شرایطی که قبرها هنوز به شکل یک طبقه آماده می‌شوند و هر قبری به عنوان ملک به خریدار فروخته می شود.
دلالان قبر
در این سال ها افراد زیادی به این کار روی آورده‌اند، بعضی از این افراد حتی در قبرستان‌ها پرسه می‌زنند و زمانی که از کنار دیگران رد می‌شوند به آرامی آنها را دعوت به خرید قبرهایی مرغوب می‌کنند.
در طول سال‌های گذشته بسیاری از نزول خواران و دلالان هم به این تجارت روی آوردند.
آنها در هر کدام از قطعات جدید 10تا 20 قبر خریداری می‌کردند و نگه می‌داشتند و بعد از پر شدن قطعه و به اصطلاح «آباد شدن» آن، قبرها را به متقاضیان می‌فروختند.
هر کدام که موقعیت بهتری داشتند و به مرکز بهشت زهرا نزدیک تر بود با قیمت گزاف فروخته می‌شد.
برای آگاهی از خرید و فروش قبر در گورستان پایتخت نیاز به هیچ کار سختی نیست.
در گام نخست یک جست وجوی اینترنتی کار را راحت کرده است؛ چراکه برخی صاحبان قبور در سایت‌هایی که به این منظور خدمات می‌دهند، با ذکر شماره تلفن همراهشان آگهی داده‌اند.
در گام بعدی نیز کافی است در بهشت زهرا قدم بزنید. خواهید دید که در اکثر موارد افرادی به شما نزدیک می شوند و سوال می‌کنند اگر جای قبر مرغوب می‌خواهید، سراغ دارند.
قیمت‌ها نیز بنا به نوع قبر و ویژگی آن متفاوت است. مثلاً اگر قبر یک طبقه، دو طبقه یا سه طبقه باشد، در محوطه باشد یا داخل مقبره و در کدام قطعه دور یا نزدیک باشد، قیمتش فرق می‌کند.
مدت‌هاست که مدیران آرامستان اصلی تهران نسبت به خرید و فروش قبر هشدار می‌دهند و تایید نهایی سازمان بهشت زهرا را ملاک می‌دانند؛ اما قیمت قبوری که هر سال نجومی‌تر می‌شوند، خبر از بی برنامگی و نبود راهکاری مشخص در این باره می دهد.
افزایش قیمت‌ها هم به قبر رسید
در این میان قیمت قبر پس از سال‌ها سه روز پیش افزایش یافت.
افزایش نرخ این خدمات که در بخش عمومی از سال 90 افزایشی نداشته همانند بسیاری از خدمات عمومی در شهر افزایش یافت؛ این همان کاری بود که شورای شهر تهران در دو دوره گذشته به دلایل اقتصادی و البته سیاسی عقب انداخته بود و حالا شورای پنجم پس از هفت سال آن را اجرائی کرد.
لایحه اصلاحیه تعرفه خدمات سازمان بهشت زهرا سه روز پیش پس از چندین سال که نرخ خدمات عمومی در بهشت زهرا گران نشده بود، گران شد.
از سوی دیگر قبور باقیمانده در قطعات قدیمی، فاز اول و دوم که تکمیل یا در حال تکمیل‌اند، گران‌تر از قبور فاز سوم به فروش می‌رسند و اگر بازار سیاهی هم باشد، برای همین بخش است.
بر این اساس، با توجه به تکمیل‌شدن 95 درصد ظرفیت قبور فاز دوم بهشت زهرا(س) هزینه قبور باقیمانده فاز دوم از قطعات 200 تا 258 به قیمت 9 میلیون تومان و طبقات زیرین و فوقانی قبور در قطعات 300 تا 325 فاز سوم که تکمیل و تجهیز شده تا پرشدن ظرفیت 70 درصدی یک میلیون تومان است.
قیمت قبر در فاز سوم که احتمالا تنها نقطه عمومی برای دفن اموات تهرانی‌ها خواهد بود، بعد از عبور از 70 درصد ظرفیت تا 4.5 میلیون تومان افزایش می‌یابد.
همچنین هزینه افزایش هر طبقه قبر در قبور 30 ساله و فاز اول و دوم، پنج میلیون تومان است و هزینه خدمات نگهداری سالانه آرامگاه‌ها 650 هزار تومان تعیین شده است.
در نرخ‌های جدید هزینه سنگ قبر 100 هزار تومان، هزینه آماده‌سازی قبر 50 هزار تومان، نصب سنگ قبر 50 هزار تومان، نگهداری متوفی در سردخانه روزانه 20 هزار تومان، تابلوی سر مزار 15 هزار تومان، ترمه 40 هزار تومان و کاور بسته‌بندی متوفی 20هزار تومان تعیین شده است.
در کلیه خدمات هم 50 درصد بهای خدمات برای کودکان زیر هفت سال اخذ خواهد شد. ضمن اینکه اگرچه دفن در مساجد، امامزاده‌ها، بقاع متبرکه ممنوع است، اما در صورت دفن مجاز بابت هر متوفی حداکثر پنج‌درصد مبلغ دریافتی یا معادل یک میلیون و 500 هزار تومان باید در وجه سازمان بهشت زهرا واریز شود.
نکته قابل توجه درباره این افزایش نرخ آن است که در دو دوره گذشته که برای افزایش نرخ خدمات عمومی در بهشت زهرا در شورای شهر تهران تصمیم‌گیری شده(92 و94) بنا بر دلایلی اقتصادی و البته سیاسی و نزدیکی به انتخابات، خدمات عمومی و قبور عمومی افزایش قیمت نداشته‌‌اند (از سال 90 به بعد) و حالا شورای پنجم پس از سال‌ها اقدام به افزایش قیمت می‌کند.
گفتنی است که در سال 92 نرخ این خدمات عمومی بدون افزایش، تصویب و در سال 94 با افزایشی اندک در خدمات غیرعمومی روبه‌رو شد.
مجتبی عبدالهی، معاون خدمات شهری وقت شهرداری تهران، در توضیحی به شورا می‌گوید: «در گذشته مبلغی بابت انتقال متوفی از منزل یا بیمارستان و همچنین تنها مبلغ 200 هزار تومان بابت تکفین، تلقین، مداح، روحانی، صوت و... دریافت می‌شد که البته خانواده‌های بی‌بضاعت این مبلغ را پرداخت نمی‌کردند و این نرخ در سال 94 در پی مصوبه شورای شهر به 300هزار تومان افزایش یافته است».
گران شدن مُردن، صحت ندارد
همچنین روز گذشته مدیر عامل و عضو هیئت مدیره سازمان بهشت زهرا(س) هم در واکنش به بالا رقتن قیمت قبر در چند روز اخیر، گفت: «لایحه‌ای تحت عنوان «اصلاحیه قیمت قبور در بهشت زهرا» وجود دارد که با رای اکثریت مطلق اعضای شورای شهر تهران به تصویب رسیده است.
این لایحه دو کارکرد مهم دارد؛ در حوزه شفاف سازی قیمت‌ها بسیار کمک می‌کند و همچنین شرایطی فراهم کرده تا مستندان و نیازمندان بتوانند از خدمات سازمان بهشت زهرا استفاده کنند.
به طور کلی این لایحه سیستم قبور رایگان را برای شهروندان تهرانی درنظر گرفته است یعنی هرشهروند تهرانی که به سازمان بهشت زهرا مراجعه کند، طبقه اول قبر به رایگان و طبقه دوم و سوم را با قیمت رایانه‌ای حداکثر یک میلیون تومان دریافت خواهد کرد.
همچنین کلیه خدمات متوفی با مبلغ 500 هزارتومان هزینه می‌شود. اگر فردی همین مبلغ را نداشته باشد، سازمان بهشت زهرا آن را در 12 قسط تقسیط و اگر توان پرداخت آن را هم نداشته باشد، سازمان می‌تواند قبر را به رایگان به او ببخشد.»
به گفته خال در سال گذشته، 22هزار و 500 قبر رایگان به شهروندان تهرانی داده شده است.
وی در ادامه با بیان این مطلب که در سایر قطعات بهشت زهرا قیمت قبر از صفر ریال تا حداکثر 16 میلیون تومان وجود دارد، افزود: «قبر 16 میلیون تومانی قبری است که 47سال از قدمت آن گذشته و 47سال توسط سازمان به آن خدمات (فضای سبز، نظافتی، جدول کشی، بتن ریزی و...) ارائه شده است.»
خال اظهار کرد: «نکته لایحه مذکور این است که به شهروندان نشان می‌دهد خط بطلان و کاربرد قبرهای نجومی، قبرهای صد میلیونی، دویست میلیونی و ... هیچ پایه و اساسی ندارد و کذب محض است.
این لایحه بیشتر به نفع شهروندان مستمند است. گفته‌هایی مبنی بر گران شدن قیمت قبور و گران شدن مُردن، صحت ندارد.
به عنوان مدیرعامل سازمان بهشت زهرا اعلام می‌کنم که حداقل قیمت قبر در بهشت زهرا رایگان است و حدود 80 درصد شهروندان از این سیستم استفاده می‌کنند.
همچنین 3 درصد شهروندان از قبرهای 16 میلیونی استفاده می‌کنند. در قطعه روزِ قبر سه طبقه، یک طبقه آن رایگان و دو طبقه دیگر آن یارانه‌ای محاسبه می‌شود.»
با این حساب، اگر کل قیمت‌های خدمات در نرخ‌های جدید را در نظر بگیرید، از مبلغ قبلی افزایش چندانی ندارد که البته آن‌طور که بارها این مجموعه اعلام کرده قیمت و انواع این خدمات درباره اموات متفاوت است.
اما آنچه بیش از این افزایش قیمت‌ها نگران کننده است و جای سوال دارد، تجارت با ملک قبر است.
موضوعی که مسئولان سازمان بهشت زهرا باید بیشتر به آن توجه کنند و در راستای کنترلی این وضعیت و از فروختن ملک و زمین قبرها به افراد دلال و سودجو خوداری کنند.
روزنامه همدلی
تهرام/1735
کپی شد
