افول رهبری جهانی آمریکا در حال حاضر باعث می شود کشورهای دیگر وارد عمل شوند.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، «فرید زکریا» مجری، خبرنگار و نظریه پرداز آمریکایی در یادداشتی در مجله «سان ژورنال» که در ایالت «آیداهو» آمریکا چاپ می شود، نوشت: «دنیل کانمن» که برای کار بر روی روان شناسی قضاوت و تصمیم گیری، و نیز اقتصاد رفتاری جایزه نوبل اقتصاد 2002 (به همراه ورنون اسمیت) را برد، زمانی گفته بود: «هیچ کس تا به حال به دلیل یک عدد تصمیم نگرفته است. آنها به یک داستان نیاز دارند.» این مسئله علاوه بر افراد، برای ملت ها هم صادق است. کشورها همیشه خود را در یک داستان بزرگ تر بین المللی محاصره کرده اند. اما داستان جهانی امروز چیست؟
برای دهه ها، جنگ سرد روایت غالب جهان بود. تقریبا هر کشوری در چهارچوب این مبارزه ایدئولوژیک، سیاسی و نظامی عمل می کرد یا واکنش نشان می داد. سپس سال 1989 و فروپاشی کمونیسم آمد. طی 20 سال پس از آن، جهانی شدن تبدیل به موضوع غالب جهان شد، چرا که کشورها برای تبدیل شدن به بازارهای جدید داغ تلاش می کردند و سرمایه داری دموکراتیک غربی، تحت قدرت و اقتدار آمریکا به نظر اجتناب ناپذیر می رسید. 11 سپتامبر 2001 ضربه جدی به این روایت خوش بینانه زد و برای مدت زمانی به نظر می رسید تروریسم اسلامی روند تاریخ را کنترل می کرد. اما تروریسم ثابت کرده است که خیلی ضعیف است و قدرت را به عنوان داستان بزرگ جهانی محدود می کند.
حال داستان غالب جهانی امروز چیست؟ من می توانم این گونه استدلال کنم که امروزه بزرگترین روند، کاهش نفوذ آمریکا در جریان است. نه کاهش قدرت آمریکا - این کشور به لحاظ اقتصادی و نظامی در لیگ خود باقی مانده است - بلکه کاهش میل و ظرفیت آن برای استفاده از این قدرت برای شکل دادن به جهان کاهش یافته است. دولت فعلی به نظر می رسد قصد دارد دستاوردهای بزرگ آمریکا را برچیند - همانطور که در قبال سازمان تجارت جهانی انجام می دهد - یا صرفا به تعیین دستور کار جهانی بی توجه باشد. «دونالد ترامپ» اولین رئیس جمهور خواهد بود که تقریبا در یک قرن گذشته، نخستین سال ریاست جمهوری خود را به پایان رسانده بدون اینکه حتی یک ضیافت شام برای یک رئیس دولت خارجی برگزار کند.
و این فرسایش رهبری جهانی آمریکا در حال حاضر باعث می شود کشورهای دیگر وارد عمل شوند.
«زیگمار گابریل» وزیر خارجه آلمان در اوایل ماه جاری اعلام کرد که «مهمترین تغییراتی که بر جهان غربی ما و در واقع جهان به طور کلی تاثیر می گذارد، ناشی از عقب نشینی کنونی ایالات متحده از نقش آن به عنوان یک تضمین کننده معتبر لیبرالیسم تحت تاثیر غرب تحت ریاست جمهوری ترامپ است.» او گفت: «این تغییر تحول نظم جهانی ... و خطر بروز جنگ های تجاری، رقابت های تسلیحاتی و درگیری های مسلحانه را افزایش می دهد.»
برای اروپا، گابریل استدلال کرد، وضعیت تقریبا غیرقابل مقایسه است. او گفت: از زمان پایان جنگ جهانی دوم، «اروپا یک پروژه آمریکایی در ایالات متحده بوده است که به وضوح منافع خود را درک کرده است. با این حال، دولت فعلی آمریکا در حال حاضر - با توجه به شرکای قبلی به عنوان رقبا و گاهی اوقات حتی به عنوان مخالفان اقتصادی - اروپا را در یک مسیر بسیار دور درک می کند. او از اروپا خواست که سرنوشت خود را در دست خود بگیرد و خود را از سیاست خارجی آمریکا جدا کند.
همچنین سخنرانی «کریستیا فریلند» وزیر خارجه کانادا در ماه ژوئن را در نظر بگیرید که در آن از ایالات متحده به خاطر نظارت 70 ساله آن بر سیستم بین المللی تشکر کرد و به شدت انتقاد کرد که در دولت ترامپ رهبری آمریکا به پایان خود رسیده است.
در همین حال، «شی جینپینگ» رئیس جمهور چین در ماه اکتبر طی سخنرانی خود در نوزدهمین کنگره حزب کمونیست نشان داد که بر واقعیت های جدید واقف است. او خاطرنشان کرد: «جایگاه بین المللی چین بیش از همیشه ارتقاء یافته است و این کشور به الگوی جدیدی برای دیگر کشورهای در حال توسعه برای مدرنیزاسیون تبدیل شده است. شی اعلام کرد: «یک دوره جدید آغاز شده ... که در آن چین در حال حرکت به نقطه مرکزی و مشارکت بیشتر با بشریت است.» در سخنرانی های قبلی، او به شدت تاکید کرد که چین به ضامن جدید نظم تجاری جهانی تبدیل خواهد شد.
این، داستان جهانی زمان ما است. خالق، مالک و مدافع (ادعایی) سیستم بین المللی موجود، به انزوای خود محور خود عقب نشینی کرده است. اروپا به عنوان یکی دیگر از طرفداران جهانِ باز و قانونمند نتوانسته است با چشم انداز روشن و یا هدف قاطعانه در صحنه جهانی عمل کند. قدرت های دیگر - ترکیه، روسیه، ایران، عربستان سعودی - در حال پر کردن خلا موجود کنونی هستند. اما تنها چین واقعا دارای استعداد استراتژیک است که به طور بالقوه بتواند فصل بعدی داستان نسل ما را شکل دهد.
یک دهه پیش، من «دنیای پس از آمریکا» را توصیف کردم، که نه به خاطر فروپاشی آمریکا بلکه با «رشد بقیه» به وجود آمد. این دنیای واقعی در حال رشد است زیرا کشورهای دیگر موفق هستند و تغییرات به طرز چشمگیری توسط تصمیم احمقانه و خودپرستانه دولت ترامپ برای رهایی از نفوذ جهانی آمریکا - چیزی که بیش از 70 سال برای ساختن آن زمان صرف شده است، تسریع شده است. همان گونه که رئیس جمهور ممکن است توئیت کند، باید بگوییم: «چه غم انگیز است!»
