رسانه های بین المللی در آستانه ارائه گزارش رئیس جمهور آمریکا در مورد برجام به کنگره، گمانه زنی هایی را در مورد تصمیم احتمالی او ارائه کرده اند.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، خبرگزاری فرانسه گزارش داد انتظار نمی رود «دونالد ترامپ» خروج فوری از توافق هسته ای را اعلام کند، بلکه احتمالی می رود که تصمیم او تنها ورود به مرحله احتمالی خروج از برجام باشد و به این ترتیب به گونه ای تشریفاتی کارایی توافق را در برابر کنگره زیر سوال ببرد. اما همین حد هم به تنهایی کافی است تا هراسی عمومی بیافریند و توافق هسته ای ایران را با خطر نابودی مواجه کند.
رای کنگره به باز گرداندن تحریم ها، به معنای شلیک تیر خلاص به توافق هسته ای ایران خواهد بود. یا اینکه، در سناریویی دیگر، برجام بدون آمریکا پیش خواهد رفت و از آن پس فقط میان ایران و پنج کشور امضا کننده دیگر به حیات خود ادامه خواهد داد.
ترامپ اما نمی خواهد تا این حد پیش برود و گزارش ها حاکی از آن است که او به عنوان اهرمی برای تهدید و فشار، در صدد طراحی تحریم هایی احتمالی است اما نمی خواهد آنها را حتما اعمال کند. اگر چنین نبود، این تصمیم را هم به کنگره واگذار نمی کرد زیرا رئیس جمهور می تواند وضع تحریم ها را با توجه به اختیاراتش، شخصا اعلام کند.
ترامپ می خواهد به این ترتیب نه تنها تهران، بلکه دیگر شرکای توافق هسته ای را نیز تحت فشار قرار دهد. هدف او از این اعمال فشار، انجام مذاکراتی جدید است؛ مذاکراتی که بتوان از طریق آن محدودیت غنی سازی اورانیوم توسط ایران را که تا سال ۲۰۲۵ اعتبار دارد، تمدید و برنامه موشکی این کشور را محدود کند.
البته کارایی این فشار محل سوال است. تمام مقام های ایرانی، از جمله «حسن روحانی» رئیس جمهور ایران، مذاکرات مجدد را منتفی دانسته اند. از میان دیگر شرکای توافق هسته ای با ایران نیز تنها «امانوئل ماکرون» رئیس جمهور فرانسه آمادگی خود را برای برگزاری دور جدید مذاکرات اعلام کرده است.
رد پایبندی ایران به برجام اقدامی سختگیرانه است. کنگره در چنین موقعیتی ۶۰ روز برای تصمیم گیری در این خصوص فرصت خواهد داشت که آیا باید تحریم های پیشین علیه ایران را دوباره به جریان بیندازد یا خیر.
تصمیم کنگره هم در چنین وضعی کاملا نامشخص است؛ زیرا هم حزبی های جمهوری خواه ترامپ در کنگره در رابطه با ایران دارای موضع واحدی نیستند و در میان آنها تردیدهایی برای خروج از برجام وجود دارد.
ترامپ برجام را بدترین توافقی می داند که تاکنون وجود داشته است. حال او می خواهد تصمیم خود را درباره آن اعلام کند.
«سارا سندرز» سخنگوی کاخ سفید روز سه شنبه گفت که ترامپ ظرف چند روز آینده راهبرد فراگیر آمریکا درباره ایران را اعلام خواهد کرد. به گفته سندرز، ترامپ تصمیم خود در این ارتباط را گرفته و می خواهد اطمینان حاصل کند که آمریکا سیاستی فراگیر در قبال ایران در اختیار خواهد داشت.
رئیس جمهور آمریکا باید طبق روال قانونی هر ۹۰ روز یک بار گزارشی را به کنگره ارائه دهد و پایبندی ایران به برجام را، با توجه به منافع آمریکا، تایید یا رد کند.
ترامپ تاکنون دو بار، گرچه با نارضایتی، توافق هسته ای با ایران را تایید کرده است. حال او تا یکشنبه آینده مهلت دارد که بار دیگر گزارش خود را در این خصوص به کنگره ارائه دهد. این بار اما به گزارش رسانه های آمریکایی، ترامپ از تایید پایبندی ایران به برجام خودداری خواهد کرد.
گرچه آژانس بین المللی انرژی اتمی پایبندی ایران به برجام را تایید کرده و ترامپ هم احتمالا علیه آن سخنی نخواهد گفت، اما این برای او کافی نیست. دلیل او در خودداری از تایید، نقض روح برجام توسط ایران است.
ترامپ پیش از این هم بارها بر آنچه «نقض روح برجام توسط ایران» می خواند، تاکید کرده بود.
ترجمه: زهرا طحانیان
