یک تحلیلگر مسائل خاورمیانه گفت: عمر مفید دولت کنونی لبنان، در حد ۴ یا ۵ ماه است و نمیتواند در این مدت باقیمانده، بدون جدول زمانبندی، کار خاصی را در زمینه خلع سلاح انجام دهد.
علیرضا مجیدی در گفتوگو با خبرنگار جماران با اشاره به مصوبه دولت لبنان برای خلع سلاح حزبالله، اظهار کرد: حزبالله از سالها پیش اعلام کرده بود در صورتی که تمام گروههای لبنانی با یکدیگر توافق کنند و یک سند جامع راهبرد دفاع ملی لبنان تنطیم شود، حاضر است سلاح خود را تحویل دهد. حزبالله این خواسته خود را چندین سال پیش مطرح کرده بود و ربطی به هفتم اکتبر و شهادت سیدحسن نصرالله ندارد. نکته مهم این است که هیچ گروهی در لبنان توانایی خلع سلاح حزبالله با استفاده از زور را ندارد و حتما باید بین تمام گروههای لبنانی توافقی در این خصوص حاصل شود و بر همین اساس، حزبالله بارها اعلام کرده که تحت فشارهای دولت لبنان و آمریکا، حاضر به تحویل سلاح خود نیست و اساسا تحویل این سلاح در شرایط فعلی، یعنی خودکشی کلی لبنان.
وی با اشاره به عدم انتشار جزئیات مصوبه دولت لبنان برای خلع سلاح حزبالله، بیان کرد: تا جایی که وزیر اطلاعرسانی لبنان و دیگر مقامات دولت اعلام کردهاند، ظاهرا طرحی که ارتش برای خلع سلاح به کابینه فرستاده و دولت آن را تصویب کرده، جدول زمانبندی ندارد و همین باعث شده طرح مذکور مورد نارضایتی وزرای مخالف حزبالله قرار گیرد. همین که این مصوبه جدول زمانی مشخصی برای خلع سلاح حزبالله ندارد، یعنی تحقق آن بسیار بعید است. ۸ ماه دیگر، موعد انتخابات سراسری لبنان است و عمر دولت فعلی به پایان میرسد. ضمن اینکه در چند ماه منتهی به انتخابات، بحثها کاملا انتخاباتی میشود و سایر امور کنار میرود. بنابراین عمر مفید دولت کنونی لبنان، در حد ۴ یا ۵ است و نمیتواند در این مدت باقیمانده، بدون جدول زمانبندی، کار خاصی را در زمینه خلع سلاح انجام دهد.
این تحلیلگر مسائل خاورمیانه اضافه کرد: همچنین طبق مصوبه دولت لبنان، خلع سلاح حزبالله باید در ۴ مرحله انجام شود. در مدت زمان اندک باقیمانده تا پایان عمر دولت، نهایتا مرحله اول ممکن محقق شود که خلع سلاح تا جنوب رود لیتانی است. خود حزبالله هم ممکن است تحت شرایطی، با تخلیه این منطقه موافقت کند، زیرا از زمان تصویب قطعنامه ۱۷۰۱، حزبالله حضور رسمی نظامی در جنوب لیتانی نداشت و نیروهای صلحبان سازمان ملل در این منطقه مستقر بودند.
مجیدی با بیان اینکه ظاهرا در مصوبه دولت لبنان، ارتش خلع سلاح حزبالله را منوط به دو شرط کرده است، گفت: شرط اول، شکلگیری توافق جامع بین تمام طرفین است و شرط دوم، التزام عملی لبنان، سوریه و اسرائیل به این توافق. حزبالله اما برای شرکت در گفتوگوی جامع، خواستار خروج اسرائیل از مناطق اشغالشده لبنان و همچنین قطع تجاوزات رژیم صهیونسیتی به این کشور شده؛ در حالی که اسرائیل اصلا این شروط را قبول ندارد. همین باعث میشود که اصلا توافقی شکل نگیرد و بحث خلع سلاح حزبالله در همان مرحله نخست متوقف شود.
وی با بیان اینکه مصوبه چند روز قبل دولت لبنان برای خلع سلاح را باید در ذیل مصوبه یک ماه قبل آن تحلیل کرد، افزود: پنجم آگوست، دولت به خلع سلاح حزبالله رأی داد و ارتش را ملزم کرد طی یک ماه، طرحی را به این منظور ارائه دهد. بنابراین، در پنجم سپتامبر ارتش طرح خود را به دولت فرستاد، اما این طرح به گونهای نوشته شده که عملا امکان تحقق آن وجود ندارد. لذا نبیه بری(رئیس پارلمان لبنان و از طرفداران حزبالله) و محمود قماطی(عضو شورای سیاسی حزبالله) از مصوبه اخیر دولت لبنان حمایت کردند، زیرا این مصوبه در خلع سلاح حزبالله ناتوان است.
این تحلیلگر مسائل خاورمیانه با اشاره به ترک جلسه تصویب خلع سلاح حزبالله توسط ۵ وزیر شیعه دولت لبنان، عنوان کرد: طبق یک سنت سیاسی که از زمان توافق طائف تا کنون اجرا میشود، از کل کابینه ۲۴ نفری لبنان، نصف افراد مسیحی و نصف دیگر مسلمان هستند که از تعداد مسلمانان، ۵ نفر شیعه، ۵ نفر سنی و ۲ نفر دروزی اند. در دولت فعلی لبنان، از ۵ شیعه کابینه، ۲ نفر نزدیک به حزبالله و ۲ نفر نماینده جنبش امل هستند و یک نفر هم فردی به نام «فادی مکی» است که یک شخصیت مستقل محسوب میشود و طی توافقی بین نواف سلام، جوزف عون و نبیه بری انتخاب شده بود. طی ۵ ماه اخیر، تلاشهای بسیاری برای سرمایهگذاری بر روی فادی مکی انجام شد تا او یک جناح سوم شیعه در لبنان ایجاد کند، اما اتحاد شیعیان تا حدی زیاد است که مکی نهتنها راه خود را از دو حزب شیعی (حزبالله و جنبش امل) جدا نکرد، بلکه حتی تهدید کرد که در صورت خلع سلاح حزبالله، از کابینه استعفا میدهد.
مجیدی با بیان اینکه به طور کلی طائفه شیعه در لبنان چهار ویژگی اصلی دارد، اضافه کرد: نخست اینکه اولین یا دومین طائفه بزرگ در این کشور است، دوم اینکه بر خلاف دیگر طوائف، بسیار منسجم و متعهدانه عمل میکند و سوم اینکه به لحاظ تشکیلاتی نیز قویترین طائفه لبنان است و همان طور که از نظر نظامی کسی حریف حزبالله نمیشود، از نظر انضباط سازمانی و تشکیلاتی نیز هیچ طائفهای قابل قیاس با شیعیان نیست. نهایتا چهارمین ویژگی طائفه شیعه این است که تمثیل سیاسی واحد دارد؛ یعنی اگرچه این طائفه از دو حزب اصلی امل و حزبالله تشکیل میشود، اما این دو از ۳۰ سال پیش، دارای وحدت استراتژیک اند، در انتخاباتها لیست مشترک میدهند، در پارلمان فراکسیون واحد دارند و در تمامی موارد حساس، یکپارچه عمل میکنند.
وی ادامه داد: در حقیقت این دو حزب، به صورت یک تشکیلات واحد در حال نمایندگی شیعیان هستند. در پارلمان لبنان، ۲۷ کرسی به شیعیان اختصاص دارد و همیشه بدون استثناء، تمام این کرسیها به حزبالله و امل رسیده و هیچ جریان سومی نتوانسته حتی یک کرسی را کسب کند. چنین اتحادی در جریانات دیگر وجود ندارد و به عنوان مثال دروزیها سهقطبی و مسیحیان مارونی چهارقطبی اند. بنابراین، فقط شیعیان هستند که به صورت یکپارچه و در قالب یک تشکیلات واحد عمل میکنند. لذا عدم توافق دولت لبنان با حزبالله و جنبش امل، به معنای اخراج شیعه از ساختار حکومتی است که عدم ثبات در لبنان را به دنبال دارد.
این تحلیلگر مسائل خاورمیانه تاکید کرد: بنابراین، تنها راه موجود همانی است که حزبالله گفته؛ یعنی تمام طرفین لبنان بدون فشار خارجی، سند جامع راهبرد دفاع ملی این کشور را تدوین کنند تا یک ارتش مقتدر و مستقل داشته باشند. اگر واقعا ارتش میتواند در برابر تجاوزات خارجی و خصوصا حملات رژیم صهیونیستی از لبنان محافظت کند، حزبالله آماده تحویل تسلیحات خود است. اما در شرایط فعلی که ارتش لبنان تحت نفوذ خارجی قرار دارد، دولت به دستور آمریکا بحث خلع سلاح را دنبال میکند و همچنین اسرائیل اعلام کرده قصد ترک جنوب لبنان را ندارد، اساسا صحبت از خلع سلاح حزبالله بلاموضوع است.
مجیدی در خصوص آینده حزبالله در صورت خلع سلاح، بیان کرد: اگر خلع سلاح در چهارچوب سند جامع راهبرد دفاع ملی انجام شود، حزبالله تبدیل به تشکیلاتی صرفا سیاسی مانند جنبش امل خواهد شد و چون بخش زیادی از انرژی و تمرکز آن آزاد میشود، قدرت سیاسی شیعه هم افزایش مییابد. اما در حال حاضر، به دلیل روحیه تجاوزگری صهیونیستها و حمایت آمریکا از آنان، حتی بر روی کاغذ هم خلع سلاح حزبالله ممکن نیست. در بدبینانهترین سناریو، اسرائیل وارد جنگ با لبنان خواهد شد و در داخل لبنان نیز تحرکاتی شکل خواهد گرفت. البته با توجه به موضعگیریهای ارتش لبنان، فعلا امکان رخدادن چنین سناریویی بسیار اندک است.
