ارزش دلار در سال 2025 نزدیک به 10 درصد کاهش یافت و این در حالی است که یورو 13 درصد افزایش یافته و در برابری ارز به بیش از 1.17 دلار رسیده است.
به گزارش جماران؛ قریب به 80 سال است که دلار آمریکا خود را به عنوان مبنای مبادلات تجاری و سنگ بنای امور مالی به جهان تحمیل کرده است و طی این سالها دلار، لنگر معاملات در اقتصاد جهانی، وسیلهای برای نفوذ آمریکا و اغلب سلاحی برای دستیابی به اهداف سیاست خارجی بود.
آغاز هژمونی دلار
در اواخر جنگ جهانی دوم بود که 44 کشور جهان در ایالت نیو همشایر گرد هم آمده و توافق کردند که ارزش دلار آمریکا با طلا سنجیده و باقی ارزهای رایج را متناسب با دلار ارزشگذاری کنند. به عبارتی این کشورها، ارزها خود را به دلار و دلار را به طلا وابسته کردند تا به عنوان ارز ذخیره اصلی جهان عمل کند.
بنابراین، برای دههها، جهان دلار را بدون فکر کردن زیاد انتخاب کرد و این تنها به دلیل قدرت اقتصادی بینظیر آمریکا نبود؛ بلکه بیشتر بازیگران اقتصادی بزرگ جهان نیز به رهبری مالی ایالات متحده، در آن زمان حاکمیت قانون، نهادهای آن و قابل پیشبینی بودن آن، اعتماد کامل داشتند.
با اینکه بسیاری از کشورها و بلوکهای بین المللی در گستره جهان امروز در حال کار بر روی جایگزین کردن ارزهای مورد نظر خود هستند که یک نمونه آن در ایده یورو خلاصه شد، اما به نظر میرسد، به زودی جایگزینی برای دلار پیدا نشود. با این حال، فرسایش آن به موضوع بحث فزایندهای در میان سرمایهگذاران جهانی تبدیل شده است.
بدترین عملکرد دلار تا امروز
هفته گذشته اما، در تیتر صفحه اول فایننشال تایمز آمد: بدترین عملکرد دلار از سال ۱۹۷۳ پس از دستور کار ترامپ، سرمایهگذاران را مجبور به تجدیدنظر میکند. این در حالی است که کنگره هفته گذشته تخمین زد که 3 تریلیون دلار به بدهی ۳۶ تریلیون دلاری ایالات متحده اضافه خواهد شد.
فراتر از تعرفهها
آنچه این لحظه را به یک نقطه عطف بالقوه تبدیل میکند و بنابراین شایسته این ستون است، این است که اعتماد به دلار کمتر از گذشته شده است. اعتماد، دارایی ناملموس اما غیرقابل جایگزینی است که پشتوانه هر ارزی است و امروز دلار در سایه رمزارزها و ارزهای دیجیتال، آخرین توان خود را برای ماندن در صدر به کار میگیرد.
ارزش دلار در سال 2025 نزدیک به 10 درصد کاهش یافته است، که به گزارش فایننشال تایمز، بدترین نیمه اول سال از زمان پایان سیستم برتون وودز با پشتوانه طلا در اوایل دهه 1970 تا امروز بوده است. در همین حال، یورو 13 درصد افزایش یافته و در برابری ارز به بیش از 1.17 دلار رسید، چراکه سرمایهگذاران تقاضای خود را برای داراییهایی مانند اوراق قرضه آلمان افزایش داده و نگران اثر تعرفهها و احتمال رکود اقتصادی ایالات متحده هستند، اگرچه احتمال رکود اقتصادی نیز بسیار دور از ذهن است، اما انتظارات تورمی فعالان و سرمایه گذاران را نیز نمیتوان نادیده گرفت.
با این حال، گویا واکنش بازار فراتر از سیاستهای تعرفهای ترامپ بوده و نشان دهنده نگرانی گستردهتر در مورد دلار در بازارهای جهانی است. یکی دیگر از نشانههای تردید در مورد دلار این است که بازارهای خزانهداری ایالات متحده نوسانات قابل توجهی را تجربه کردهاند. سرمایهگذاران میگویند آنچه این نوسانات را هدایت میکند، نگرانی در مورد افزایش سطح بدهی ایالات متحده، ترس از تورم، اثر منفی سیاستهای تجاری ایالات متحده و احتمال رکود اقتصادی است اما در حقیقت تا امروز، بازار اوراق قرضه نیز نسبت به پیامدهای احتمالی لایحه بودجه بیتفاوت بوده است.
در اجلاس اخیر ناتو در لاهه، دونالد ترامپ، رییس جمهوری ایالات متحده، نشان داد که قدرت تغییر نگرانیهای اروپاییها در مورد ضمانتهای امنیتی ایالات متحده را دارد. او این کار را با تعهد مجدد واشنگتن به آنها در بیانیه اجلاس انجام داد، که همزمان افزایش هزینههای دفاعی و مرتبط با دفاع اروپا را به هدف 5 درصد از تولید ناخالص داخلی در ده سال آینده از 2 درصد (به 5 درصد) در بر میگرفت.
با این حال، با توجه به غیرقابل پیشبینی بودن ترامپ و تصمیم اوایل امسال برای قطع تحویل سلاحهای ایالات متحده و اشتراکگذاری اطلاعات با اوکراین به مدت ده روز، نگرانیها حتی پس از اجلاس در اروپا ادامه یافت. این هفته، پنتاگون اعلام کرد که تحویل برخی سلاحها به اوکراین، از جمله قابلیتهای دفاع هوایی را متوقف میکند.
و در این میان، بازگشت اعتماد جهانی به رهبری مالی ایالات متحده ممکن است حتی سختتر باشد. مهمتر از همه، این امر مستلزم تعهد معتبر به کاهش کسری بودجه و انضباط مالی و تقویت استقلال فدرال رزرو است. تأکید مجدد بر نقش ایالات متحده به عنوان یک لنگر قابل پیشبینی در سیستم مالی جهانی و جلوگیری از تبدیل دلار به سلاح در تحریمها و اختلافات تجاری نیز اصل مهمی برای تداوم هژمونی دلار است اما تاریخ همیشه، عواقب بیتوجهی را نشان داده است.
