حتی در شرایطی که جهان یکی پس از دیگری رکورد گرما را پشت سر می گذارد و به سمت آستانه های گرمایشی بحرانی می رود، امواج وحشیانه سرمای مرگبار همچنان می تواند در طوفان های بمب که هوای یخ زده و برف عمیق را به ارمغان می آورد وارد شود - و برای کسانی که بحران آب و هوا را انکار می کنند سوخت بیافزایند.
به گزارش جماران به نقل از سى ان ان، برخی از دانشمندان می گویند که تغییر آب و هوا - و به طور خاص گرم شدن سریع در قطب شمال - ممکن است در واقع احتمال فرورفتن هوای سرد و قطبی به سمت جنوب را افزایش دهد.
این آخر هفته به شمال شرق پرجمعیت ایالات متحده نگاه نکنید تا نمونه‌ای از روند گرمایش طولانی‌مدت را ببینید که به دلیل سرمای فوق‌العاده و رکورددار قطع شده است.
ماه گذشته به خاطر زمستانی که در این منطقه نبود به یاد می‌آید - تقریباً در تمام شهرهای شمال شرقی به عنوان گرم‌ترین ژانویه ثبت‌شده در این منطقه رتبه‌بندی می‌شود. این اولین ماه در شهر نیویورک بود که درجه حرارت هر روز بالاتر از میانگین بود و اولین باری بود که ماه بدون بارش برف قابل اندازه گیری در شهر به پایان رسید.
اما آب و هوا در این آخر هفته که گرمای بی سابقه را شاهد بود سرد خواهد شد و ده ها نقطه عطف دمای پایین پیش بینی می شود، به شدت نوسان می کند. انتظار می‌رود که سرمای باد در روز شنبه برای میلیون‌ها نفر به سطوح خطرناک منفی 30 درجه فارنهایت (منفی 34 سانتیگراد) برسد.
سرمای شدید
در حالی که زمستان‌ها به طور کلی گرم‌تر می‌شوند و رکوردهای گرم از سرما پیشی می‌گیرند، ژانویه امسال یک سرمای بی‌رحمانه در بخش‌هایی از آسیا به همراه داشت.
دمای هوا در شهر موهه در شمال چین به منفی 53 درجه سانتیگراد (منفی 63.4 درجه فارنهایت) کاهش یافت که کمترین دمایی است که این کشور تا کنون ثبت کرده است.
سرمای شدید و حجم بی سابقه برف سنگین در ژاپن دست کم چهار نفر را در اثر آنچه که هیروکازو ماتسونو، دبیر ارشد کابینه این کشور "یک بار در دهه سرما" خواند، جان خود را از دست داد.
رکوردهای دمای پایین نیز در چندین نقطه در کره جنوبی کاهش یافت.
وو جین کیو، سخنگوی اداره هواشناسی کره به سی ان ان گفت: هوای سرد از قطب شمال پس از سفر از روسیه و چین مستقیماً به کره جنوبی رسیده است.
بیش از 150 نفر در افغانستان جان خود را از دست دادند زیرا دمای هوا به منفی 28 درجه سانتیگراد (منهای 18 درجه فارنهایت) رسیده است، در زمستانی که تاکنون یکی از سخت ترین زمستان های این کشور بوده است.
و سردترین شهر جهان، یاکوتسک در شرق سیبری، شاهد دمای منفی 62.7 درجه سانتیگراد (منفی 80.9 درجه فارنهایت) بود که طبق گفته هواشناسان کمترین میزان در بیش از دو دهه گذشته است.
هوای شدید زمستانی اکنون در حال تغییر به سمت ایالات متحده است، با هوای سرد خطرناک قطب شمال که به سمت جنوب پیش می رود، بسیاری از مناطق کشور را فرا می گیرد و به سرعت از ژانویه معتدل دور می شود.
آب و هوای ما ارتباط نزدیکی با جریان جت دارد، رودخانه ای مواج از هوای سریع در ارتفاعات جو، در اطراف سطحی که هواپیماها در آن پرواز می کنند.
هنگامی که جریان هوا به سمت جنوب حرکت می کند، هوای سرد قطب شمال می تواند همراه با آن به عرض های جغرافیایی میانی شیرجه بزند - در بخشی از زمین که بیشترین مردم در آمریکای شمالی، اروپا و آسیا در آن زندگی می کنند.
جودا کوهن، اقلیم شناس در موسسه فناوری ماساچوست و مدیر پیش بینی فصلی در تحقیقات جوی و محیطی، به سی ان ان گفت که این همان چیزی است که در ماه ژانویه در آسیا اتفاق افتاد.
هنگامی که جریان جت به سمت شمال عقب نشینی می کند، هوای گرم نیز به سمت شمال پیش می رود. یک نوسان شدید فشار بالا بر فراز اروپا در ژانویه منجر به ثبت دمای گرم زمستانی شد و برخی از کوه‌ها را خالی از برف کرد.
عامل دیگری نیز وجود دارد که باید در نظر گرفت: گرداب قطبی.
این یک کمربند از بادهای قوی است که هوای سرد قطب شمال را احاطه کرده است، که بسیار بالا در استراتوسفر - بالاتر از سطح جریان جت - در اطراف قطب شمال قرار دارد.
کوهن گفت که گرداب قطبی مانند یک فرفره چرخان است. در حالت عادی خود، بسیار سریع می‌چرخد و هوای سرد را نزدیک به مرکز نگه می‌دارد، مانند یک اسکیت‌باز روی یخ که به سرعت در نقطه‌ای می‌چرخد و دست‌ها را مرتب روی سینه خود می‌کشد.
اما هر از چند گاهی مختل می شود. گویی اسکیت باز به شکافی در یخ برخورد می کند و از مسیر خارج می شود و دستانش می لرزند. گرداب قطبی می لرزد، کشیده و منحرف می شود، هوای سرد بیرون می ریزد و بر مسیر جریان جت تأثیر می گذارد.
سرمای ویرانگری که در سال 2021 تگزاس را درنوردید و قدرت را در بیشتر ایالت قطع کرد و منجر به مرگ بیش از 240 نفر شد، ناشی از یکی از این رویدادهای طولانی بود، مانند سرمای تاریخی که در اواخر دسامبر آمریکا را درنوردید.
برخی از دانشمندان می گویند که اختلالات جزئی در گرداب قطبی ممکن است به توضیح سرمای شدید اخیر در آسیا کمک کند.
تغییر اقلیم چگونه با آن سازگار است؟
این نظریه بر قطب شمال متمرکز است که در نتیجه آلودگی گرما ناشی از سوزاندن سوخت‌های فسیلی، چهار برابر سریع‌تر از سایر نقاط جهان گرم می‌شود.
برخی از دانشمندان استدلال می‌کنند که این گرم شدن باعث ایجاد تغییراتی در جریان جت و گرداب قطبی می‌شود و باعث افزایش مکرر در زمستان می‌شود.
این ایده پس از انتشار یک مطالعه در سال 2012 که توسط جنیفر فرانسیس، دانشمند ارشد مرکز تحقیقات آب و هوای Woodwell در ماساچوست انجام شد، مورد توجه قرار گرفت. این نشان داد که گرم شدن قطب شمال باعث کاهش تفاوت بین دمای سرد در شمال و دمای گرم در جنوب شده است که منجر به جریان جت ضعیف‌تر و متحرک‌تر می‌شود که هوای بسیار سرد را به سمت جنوب می‌برد.
مقاله فرانسیس بحثی را آغاز کرد و در دهه پس از آن، بسیاری از دانشمندان به این نظریه نگاه کردند.
یکی از برجسته‌ترین مقالات، که توسط کوهن در سال 2021 منتشر شد، گفت که پیوندهای واضحی بین گرم شدن قطب شمال و اختلالات در گرداب قطبی پیدا کرده است.
استدلال کوهن این است که گرمایش سریع به ویژه در ناحیه ای از قطب شمال، در شمال غرب روسیه، همراه با افزایش بارش برف در سیبری، موجی بودن جریان جت را تقویت می کند و انرژی را به سمت بالا می راند. این امر گرداب قطبی را از مسیر خارج می کند و باعث می شود هوای بسیار سرد به بیرون بریزد.
این مقاله گرم شدن قطب شمال را با هوای شدید زمستانی در بخش‌هایی از آسیا و آمریکای شمالی، از جمله موج سرد طولانی در تگزاس در سال 2021، مرتبط می‌داند.
کوهن گفت: «ما بحثی نداریم که زمستان ها در کل سردتر می شوند. جهان در حال شکستن رکوردهای بسیار بیشتری از گرما نسبت به رکوردهای سرد است.
او گفت، اما این ایده که تغییرات آب و هوایی به معنای نوسانات کمتر بین دماهای شدید خواهد بود، "ساده سازی بیش از حد" است.
فرانسیس به سی‌ان‌ان گفت: «در حالی که ما به ریختن گازهای گلخانه‌ای در جو ادامه می‌دهیم و این پوشش گازهای گلخانه‌ای را در اطراف زمین غلیظ می‌کنیم، شاهد رویدادهای شدیدتری از انواع مختلف، از جمله این دوره‌های سرما خواهیم بود».
علم چقدر جا افتاده است؟
اصلا. این یک حوزه تحقیقاتی بسیار پیچیده است و سایر دانشمندان بسیار محتاط تر هستند.
جیمز اسکرین، استاد علوم آب و هوا در دانشگاه اکستر، به سی ان ان گفت که تعدادی از زمستان های سرد در ایالات متحده و آسیا همزمان با زمستان های گرم در قطب شمال بوده است. چالشی که ما با آن روبرو هستیم، تعیین علت از معلول است.
اسکرین پژوهشی انجام داده است که از مدل‌های آب و هوایی برای پیش‌بینی اینکه وقتی یخ‌های دریای قطب شمال حتی بیشتر کاهش پیدا می‌کند چه اتفاقی می‌افتد استفاده می‌کند. دریافت که از دست دادن یخ دریا تنها تأثیر بسیار کمی بر جریان جت دارد و هیچ نشانه واقعی از تأثیر بر گرداب قطبی وجود ندارد.
در حالی که این تحقیق به زمستان‌های قطب شمال گرم‌تر و طوفان‌های سرمای بیشتر در جنوب اشاره می‌کند، اسکرین گفت که این را می‌توان با تغییر آب و هوای معمولی توضیح داد.
به عبارت دیگر، حتی با گرم شدن زمستان‌ها، سردی شدید همچنان رخ می‌دهد – زیرا زمستان‌ها اینگونه عمل می‌کنند.
یکی از انتقادات کلیدی به تحقیقاتی که تغییرات قطب شمال را با آب و هوای شدید زمستان مرتبط می کند این است که بر اساس داده های تاریخی است.
دیم کومو، استاد آب و هوا در Vrije Universiteit Amsterdam، به سی‌ان‌ان گفت: «اگر به داده‌های مدل آب و هوایی بیشتر نگاه کنیم، این نوع پیوندها را نمی‌بینیم یا بسیار ضعیف هستند.
چیزی که دانشمندان بر سر آن اتفاق نظر دارند، نیاز به ادامه مطالعه این طلسم های بسیار سرد است.
دانیلا دومایسن، استاد آب و هوا در ETH زوریخ، در سوئیس، به سى ان ان گفت: «ما هنوز تحقیقات کافی نداریم. در نهایت ما راه حلی برای این موضوع پیدا خواهیم کرد و در واقع مکانیسم آن را درک خواهیم کرد، اما من فقط فکر می کنم که ما هنوز آنجا نیستیم.
