بحران اوکراین، احتمالاً منجر به مداخله مستقیم مسلحانه توسط هیچ یک از نیروهای اروپایی نخواهد شد - به ویژه اینکه ممکن است یک سال یا بیشتر طول بکشد تا سازوکار حتی پس از تصویب آن در این هفته ایجاد شود.
به گزارش جماران به نقل از سى ان ان چهار سال پیش، امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه که به تازگی به قدرت رسیده است، پیشنهاد تشکیل نیروی دفاعی اروپا را داد - وزنه‌ای برای اتحاد ناتو که او و دیگر رهبران اتحادیه اروپا نگران بودند که عملاً توسط ایالات متحده و به‌ویژه دونالد ترامپ گروگان گرفته شود. نتیجه آن زمان، گسست بین ترامپ و مکرون و به دنبال آن نزدیک شدن رهبر فرانسه با آنگلا مرکل، صدراعظم وقت آلمان بود. با این حال، ایده ماکرون تا به حال بیشتر از این پیش نرفت.
روز پنجشنبه به نتیجه می رسد. با قرار گرفتن مکرون در صندلی راننده در حالی که فرانسه ریاست دوره ای اتحادیه اروپا را بر عهده دارد، این وسیله نقلیه "قطب نما استراتژیک" نامیده می شود. این طرح برای استراتژی امنیتی اروپا که روز دوشنبه توسط وزرای دفاع اتحادیه تصویب شد، زمینه و مفهومی را به قوی ترین و حتی خصمانه ترین زبان ارائه می کند. این گزارش با این کلمات پررنگ آغاز می‌شود، «در زمانی که شاهد بازگشت جنگ در اروپا هستیم» .
در ادامه این بیانیه هشدار داده شده است که: "جنگ تجاوزکارانه روسیه یک تغییر تکتونیکی در تاریخ اروپا است. اتحادیه اروپا بیش از هر زمان دیگری در مواجهه با تهاجم نظامی غیرقانونی و غیرموجه روسیه به اوکراین متحد است.
سپس این سند به بیان دامنه گسترده چالش‌ها برای امنیت اروپا می‌پردازد، اما به طور مساوی در مناطقی که اروپا دارای منافع عمیقی از خاورمیانه و منطقه خلیج فارس در سراسر آفریقا تا منطقه آسیا و اقیانوسیه، حتی آمریکای لاتین است.
برای رویارویی با همه اینها، اروپا اکنون قصد دارد، هماهنگ و با عزم راسخ، برای ایجاد یک ساختار نظامی-صنعتی قدرتمند که بتواند در هر زمان و هر کجا که ممکن است منافع جمعی یا حتی فردی مورد تهدید قرار گیرد، وارد عمل شود. تا پیش از این، دفاع اروپا بر ترکیبی عجیب از قدرت ناتو - برای کشورهای عضو اتحاد - به ارتش های ملی با هر سطح قابل تصوری از صلاحیت و بودجه متکی بود.
همه اینها عمدتاً به یک فرمانده ملی گزارش می دهند. اکنون، تحت قطب‌نمای استراتژیک، یک فرمان واحد وجود خواهد داشت. بر اساس این طرح، همچنین پیش‌بینی می‌شود که همکاری نزدیک با ناتو، سازمان ملل و G-7 که شامل کانادا و ژاپن می‌شود، وجود داشته باشد. همه کشورهای اتحادیه اروپا، چه ناتو و چه غیر ناتو، بخشی از قطب نما استراتژیک خواهند بود.
در حالی که اوکراین یکی از اعضای اتحادیه اروپا نیست، اگرچه یک خواستار است، اما هیچ چیزی در قطب نما استراتژیک وجود ندارد که در تئوری - بر خلاف ناتو - چنین نیروهای مسلح اروپایی را از اقدام منع کند، در صورتی که بلوک معتقد باشد که امنیت آن وجود دارد. به چالش کشیده شد.
با این حال، در مورد بحران فوری در اوکراین، احتمالاً منجر به مداخله مستقیم مسلحانه توسط هیچ یک از نیروهای اروپایی نخواهد شد - به ویژه اینکه ممکن است یک سال یا بیشتر طول بکشد تا سازوکار حتی پس از تصویب آن در این هفته ایجاد شود.
بر اساس این گزارش، اروپا در سال جاری بر سر "سناریوهای عملیاتی" برای "ظرفیت استقرار سریع اتحادیه اروپا" با 5000 عضو توافق خواهد کرد که "تمرینات مستقیم مستقیم" را با استقرار کامل تا سال 2025 آغاز خواهد کرد. در ادامه این بیانیه آمده است.. تمامی شاخه های ارتش کشورهای عضو - زمینی، هوایی، دریایی و دفاع غیرنظامی - بسیج و در این تلاش ها ادغام خواهند شد.
هیچ یک از اینها نمی تواند خبر خوبی برای ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه باشد. امید او این بود که تهاجم به اوکراین با واکنش‌های متناقضی مواجه شود - تقسیم کشورهای بزرگ از کوچک، شرق از غرب و کشورهایی که عمیقاً به تجارت با روسیه و دسترسی به منابع طبیعی آن، به‌ویژه نفت و گاز، از آن‌هایی که توانایی بیشتری دارند. از تنهایی ایستادن و مهمتر از همه، این که جنگ ایالات متحده را از اروپا جدا خواهد کرد.
اما همانطور که قطب‌نمای امنیتی اعلام می‌کند، دوباره با جسورانه تاکید می‌کند: "ما عزم بی‌سابقه‌ای را برای حفظ اصول منشور سازمان ملل و بازگرداندن صلح در اروپا همراه با شرکای خود نشان می‌دهیم." با شروع روند تهیه پیش نویس از دو سال پیش و شتاب گرفتن به پنجمین و آخرین پیش نویس امروز، که طبق گزارش ها از 28 صفحه به 47 صفحه رسیده است، اکنون بخشی از الگوی گسترده تر پرداختن به پوتین شده است. و یک اروپای قوی و متحد با قدرت نظامی برای حمایت از آن احتمالاً بیش از هزینه کافی است.
به نظر می‌رسد که قطب‌نمای امنیتی برخی از حفره‌های حیاتی را در توانایی کلی اروپا برای دفاع از خود - و منافع گسترده و اغلب متفاوت کشورهای 27 عضوی آن پر کند. تعداد انگشت شماری از آنها، از جمله قبرس، فنلاند و مالت، در ناتو نیستند و بعید است در آینده قابل پیش بینی از آنها استقبال شود.
ترس گسترده‌تر در میان بسیاری از کشورهای عضو ناتو مبنی بر اینکه می‌توانند به جنگی کشیده شوند که به انتخاب خودشان نیست، جای خود را در سند قطب‌نمای استراتژیک پیدا نمی‌کند. در همین حال، وجود یک ماده در معاهده ناتو، حمله به یک عضو را حمله به همه است و هر عضوی می‌تواند ملزم به پاسخ باشد.
در واقع، بسیاری از کشورهای عضو ناتو نگران هستند که هر گونه گسترش این اتحاد، به ویژه در کشورهای کوچکتر هم مرز با روسیه - به ویژه اوکراین، گرجستان یا مولداوی - می تواند به این معنی باشد که همه در یک جنگ گسترده تر فرو می روند.
در عین حال، وجود یک نیروی نظامی مستقر در اروپا می‌تواند معیاری برای سنجش ناتو و ظرفیت‌های دفاعی آن باشد. یا مطمئناً روابط دفاعی اروپا با ایالات متحده را تنظیم کنید. به عنوان مثال، این نیروی اروپایی از کجا و با چه سرعتی می تواند وارد عمل شود - در حالی که یک ناتو دست و پا گیرتر، شاید در رحمت ایالات متحده، عضو مسلط آن، ممکن است تردید کند.
همانطور که رئیس جمهور مکرون هفته گذشته هنگام رونمایی از برنامه خود برای انتخاب مجدد در ماه آینده به خبرنگاران گفت، او مصمم بود "در تلاش برای تبدیل کشورمان به کشوری مستقل در اروپای قوی تر." سومین و شاید مهمتر از همه - برای بسیاری از کشورهای ناتو و غیر ناتو - قطب‌نمای امنیتی به طور موثر قاره را از فراز و نشیب‌ها و ناسازگاری‌های نظام سیاسی آمریکا مصون می‌سازد.
در بحبوحه تهاجم فاجعه بار و وحشیانه فزاینده پوتین به اوکراین، ترس از اینکه دونالد ترامپ و عصبانیت‌های او در مورد هزینه‌های دفاعی ناتو ممکن است برای همیشه در آینه عقب نباشد، مطمئناً این موضوع را برای ارتش اروپایی تقویت کرده است تا ارتش خود را بخواند. پاسخ ناتو و به‌ویژه ایالات متحده به آنچه می‌تواند به‌عنوان یک چالش مستقیم برای حفظ صلح ۷۳ ساله آنها در اروپا تلقی شود، چه باید باشد؟ حمایت و تشویق بی چون و چرا از پایه های قطب نما راهبردی.
واضح است که از آنجایی که قدرت ناتو و دیپلماسی آمریکایی نتوانستند روسیه را از راه اندازی، در حال طولانی شدن و تشدید بزرگترین حمله نظامی به قاره اروپا از زمان جنگ جهانی دوم بترسانند، زمان آن فرا رسیده است که سایر بازیگران را پای میز مذاکره بیاوریم.
جو بایدن در این هفته فرصتی منحصر به فرد برای ارائه حمایت آمریکا دارد و از رهبران اروپا بازدید می کند که قرار است قطب نما استراتژیک را در نشست دو روزه خود که از پنجشنبه آغاز می شود، تایید کنند.
ولادیمیر پوتین و دیگر رقبای نظم جهانی هر گونه تزلزل در این حمایت را تنها می‌توانند به عنوان یک پیروزی برای تصرف و بهره‌برداری تلقی کنند. اکنون زمان ارائه یک جبهه متحد در هر شکلی که ممکن است در برابر استبداد و تجاوز در حال حاضر و آینده است.
شایان ذکر است همزمان با پیشروی کند نیروهای روسی در خاک اوکراین و اعمال تحریم‌های غرب علیه مسکو، ولادیمیر پوتین روز چهارشنبه اعلام کرد که کشورش از این پس برای فروش گاز به کشورهای «غیردوست» فقط روبل، واحد پول روسیه، را قبول می‌کند.
رئیس‌جمهوری روسیه در یک نشست خبری تصریح کرد که این تصمیم جدید از «همین هفته» اجرایی خواهد شد.
او در عین حال وعده داد که انتقال گاز به مشتری‌های این کشور بر اساس قراردادهای پیشین ادامه یابد.
در همین حال، خبرگزاری رویترز به نقل از یک مقام ارشد اتحادیه اروپا گزارش داد که موضوع پرداخت روبل در ازای دریافت گاز از روسیه، قابل مذاکره و بحث است.
در واکنشی دیگر، وزیر اقتصاد آلمان گفت که این درخواست پوتین به معنای «نقض قرارداد» است.
روبرت هابک افزود با شرکای اروپایی در مورد پاسخ احتمالی به تصمیم روسیه گفت‌وگو خواهد کرد.
بر اساس قراردادهای جاری، پول گاز وارداتی از روسیه به دلار پرداخت می‌شود.
روسیه بزرگترین ذخایر گاز دنیا را دارد و بسیاری از کشورها از جمله بخش اعظم کشورهای اروپایی برای تامین گاز خود به‌ویژه در فصل زمستان به این گاز نیاز دارند.
ولادیمیر پوتین بامداد پنجم اسفند (۲۴ فوریه) فرمان حمله تمام‌عیار به خاک اوکراین را صادر کرد. اوکراین از آن زمان شاهد حملات گسترده هوایی، زمینی و دریایی ارتش روسیه بوده است.
در چند هفته‌ای که از تهاجم روسیه می‌گذرد، بسیاری از کشورهای اروپایی در تحریم گسترده روسیه مشارکت فعال داشته‌اند.
با این حال، هیچ کشوری تاکنون در مورد قطع کامل واردات گاز از روسیه تصمیم جدی و فوری نگرفته است.
شهر ماریوپل در جنوب اوکراین و حاشیه دریای آزوف در هفته‌های اخیر هدف گلوله‌باران سنگین و بمباران هوایی روسیه بوده است.
اتحادیه اروپا روسیه را به ارتکاب «جرایم جنگی عظیم» در ماریوپل متهم کرد
همزمان با اعمال تحریم‌های گسترده از سوی قدرت‌های غربی، کرملین روز چهارشنبه به ناتو درباره اعزام هر گونه نیروی حافظ صلح به خاک اوکراین هشدار داد.
دمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، هشدار داد که اعزام نیرو به خاک اوکراین کاری «بسیار خطرناک» است و «عواقب سختی» در پی خواهد داشت.
به گفته آقای پسکوف، هر گونه برخورد میان نیروهای روسی و نیروهای سازمان پیمان آتلانتیک شمالی، ناتو، «می‌تواند عواقبی آشکار و ترمیم‌ناپذیر داشته باشد».
این اظهارات پس از آن بیان می‌شود که لهستان جمعه گذشته اعلام کرد در نشست آینده ناتو، پیشنهاد اعزام نیروهای حافظ صلح به اوکراین را رسما ارائه خواهد کرد.
نشست اضطراری ناتو قرار است روز پنجشنبه در بروکسل، پایتخت بلژیک، با حضور جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا، برگزار شود.
آقای بایدن پیشتر گفته است که ورود ناتو به درگیری بین روسیه و اوکراین به جنگ جهانی سوم منجر خواهد شد. ناتو علاوه‌بر ایالات متحده و کانادا، ۲۸ عضو اروپایی دارد.
جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید، در آستانه سفر آقای بایدن به خبرنگاران گفت که رئیس‌جمهوری آمریکا به‌دنبال «تقویت اتحاد باورنکردنی است که ما توانسته‌ایم با متحدان و شرکای خود ایجاد کنیم».
آقای سالیوان همچنین خبر داد که تحریم‌های اقتصادی علیه روسیه در جریان این سفر تشدید خواهد شد.
به گفته او، بسته جدیدی در روز پنجشنبه به متحدان واشینگتن ارائه خواهد شد که این بسته نه تنها بر تحریم‌های جدید تمرکز دارد بلکه راه‌حل‌هایی برای برخورد با فرار از تحریم‌ها ارائه می‌کند.
پنتاگون، وزارت دفاع آمریکا، روز سه‌شنبه به نقل از یک مقام ارشد که نامش فاش نشده است، ارزیابی کرد که قدرت نبرد روسیه نسبت به یک ماه پیش - در آغاز تهاجم به خاک اوکراین - «به زیر ۹۰ درصد» کاهش یافته است.
این مقام ارشد همچنین درباره توانایی روسیه برای تصرف اوکراین ابراز تردید کرده است.
او از روحیه پایین سربازان، مشکلات فرماندهی، توسل به نیروهای وظیفه و ذخیره و همین‌طور توقف پیشروی به سوی کی‌یف به عنوان دلایل این امر یاد می‌کند. به گفته این مقام، سربازان روسی «انتظار چنین مقاومتی را نداشتند».
در زمینه تازه‌ترین تحولات اوکراین، پایگاه خبری «کی‌یف ایندیپندنت» روز چهارشنبه گزارش داد که ارتش روسیه در دو شهر ایرپین و هوستومل از بمب فسفر سفید استفاده کرده است.
به گفته شهردار ایرپین، ارتش روسیه سه‌شنبه شب از بمب فسفری در حمله به این دو منطقه نزدیک به پایتخت استفاده کرده است.
کنوانسیون ژنو استفاده از این نوع تسلیحات علیه غیرنظامیان را منع کرده است.
در همین حال، سیل خروج اوکراینی‌ها از کشورشان هم‌چنان ادامه دارد.
بنا بر تازه‌ترین آمار از آژانس پناهندگان سازمان ملل، از زمان آغاز تهاجم روسیه، نزدیک به چهار میلیون نفر از کشور خارج شده و بیش از شش میلیون نفر در داخل مرزهای اوکراین آواره و بی‌خانمان شده‌اند.
