برزیل بر لبه تیغ

به گزارش جماران، گاردین در گزارشی نوشت: دولت بحران زده «ژائیر بولسونارو» با برکناری ناگهانی وزیر دفاع برزیل و در پی آن، استعفای سران هر سه شاخه نیروهای مسلح متزلزل شده است.

فرماندهان ارتش، نیروی دریایی و هوایی برزیل صبح روز سه شنبه با وزیر جدید رئیس جمهور دیدار کردند و گزارش شده است که استعفای خود را طی یک برخورد نمایشی و داغ ارائه کرده اند. روز سه شنبه بعد از ظهر، وزارت دفاع تأیید کرد که هر سه با افراد جدیدی جایگزین می شوند، یک زمین لرزه سیاسی که کشوری را که هم اکنون با یکی از بدترین موارد شیوع ویروس کرونا در جهان دست و پنجه نرم می کند، لرزاند.

روزنامه «فویا د س. پائولو» گفته است که در تاریخ برزیل هرگز روسای هر سه شاخه ارتش به دلیل اختلاف نظر با یک رئیس جمهور همزمان استعفا نداده اند.

این آشفتگی تاریخی، که بسیاری از برزیلی ها را در لبه تیغ قرار داد، پس از آن رخ داد که رئیس جمهور راست افراطی برزیل روز دوشنبه ژنرال «فرناندو آزودو و سیلوا» وزیر دفاع را بعد از یک مشاجره سه دقیقه ای اخراج کرد. ژنرال آزودوو سیلوا پس از اینکه به رئیس جمهور تاکید کرد که نیروهای مسلح به قانون اساسی پایبندند و نیروهایی شخصی بولسونارو نیستند، دولت را ترک کرد.

گفته می شود که او علنا سیاسی سازی ارتش را رد کرده و به دنبال اعمال محدودیت های شدیدتر علیه کووید 19 بوده است که باعث کشته شدن بیش از 314000 برزیلی شده است. در اوایل این ماه بولسونارو - که نحوه مدیریت همه گیری و مخالفتش با اعمال محدودیت های کرونایی در سطح بین المللی محکوم شده است - با صدور تهدید محرمانه برای اعلام «حالت فوق العاده» خشم مردم را برانگیخت.

«الیان کانتانهد» روزنامه نگار برجسته برزیلی گفت: «استعفای ژنرال فرناندو به ما نشان می دهد که یک شاخه قابل توجهی از نیروهای مسلح - در ارتش، نیروی دریایی و هوایی - وجود دارد که اقتدارگرایی، کودتا و نقض قانون اساسی را قبول ندارند. بولسونارو می خواهد که همه غلام او باشند و هر آنچه را که او فرمان می دهد انجام دهند ... و بسیاری از افراد [نیروهای مسلح] اکنون می گویند: «نه آقا، در واقع ما این کار را نمی کنیم.»

کانتانهد تاکید کرد: «این بسیار مهم است زیرا نشان می دهد نیروهای مسلح در برابر هر نوع پروژه کودتاگری ... [و] پروژه استبدادی بولسونارو مقاومت می کنند.»

«توماس تراومان» ناظر سیاسی مستقر در ریو دو ژانیرو و وزیر ارتباطات اجتماعی سابق، تحولات تکان دهنده ای را - که در طی یک تغییر گسترده کابینه رخ داد - «واقعاً تاریخی» توصیف کرد. آخرین باری که می توانست به یاد بیاورد که یک رئیس ارتش در چنین شرایط غیرمعمولی برکنار شود، در سال 1977 بود که ژنرال «تندرو سیلویو فروتا» پس از تلاش برای برکناری «ارنستو گیزل» دیکتاتور وقت برزیل، یکی از حاکمان نظامی که بین سال های 1964 و 1964 بر این کشور آمریکای جنوبی حکومت می کرد، برکنار شد. 

تراومان گفت: «تغییر فرمانده ارتش در کشوری مانند برزیل - و در دوره مدیریتی مانند بولسونارو - مثل امر عادی ای نیست. این موارد کاملاً جدی است زیرا شما به معنای واقعی کلمه یکی از افراد بولسونارو را به عنوان مسئول ارتش در یک اداره قرار می دهید که مداخلات [نظامی] را تهدید می کند - حتی اگر ما نمی دانیم که چه مقدار از آن واقعی است و چه مقدار فقط برای ضربه زدن به پایگاه سیاسی او. تا کنون این فقط لفاظی بوده است. اما اگر شما فرمانده ارتش را تغییر دهیدیعنی این که یک قدم به واقعیت نزدیک تر شده ایم.»

بولسونارو، سیاستمداری که در اکتبر 2018 با موج اخبار جعلی قدرت را به دست گرفت، ستایشگر مشهور خودکامه های آمریکای لاتین است و از «آگوستو پینوشه» دیکتاتور سابق شیلی و همچنین ژنرال هایی که هنگامی که در اواخر دهه 1970 وی چترباز بود برزیل را اداره می کردند، تمجید می کند. 

برزیل جزو آسیب‌ پذیرترین کشورها در بحران کرونا بوده و بیش از 12 میلیون مبتلا و 314 هزار مرگ بر اثر این بیماری را ثبت کرده است. این مسئله بولسونارو را با هجمه ای از انتقادات مواجه کرده است.

پس از تصمیم غافلگیرانه لغو محکومیت های فساد مالی «لوئیز ایناسیو لولا دا سیلوا« رئیس جمهور سابق جناح چپ، شانس بولسونارو برای انتخاب مجدد ضربه بزرگی را متحمل شد. «سلسو آموریم» وزیر خارجه سابق وی گفت: «بازگشت لولا به سیاست همه چیز را تغییر می دهد.» اکنون بسیاری انتظار دارند لولا در سال 2022 به مصاف بولسونارو برود.

آموریم گفت: «ما بین این دو جهان زندگی می کنیم. یک نور مشخص در انتهای تونل از نظر سیاسی و تاریکی مطلق از نظر بهداشتی و از نظر زندگی.»

با این حال نظرسنجی ها نشان می دهد که بولسونارو هنوز از حمایت حدود 30٪ از مردم برخوردار است. کانتانهد تاکید کرد: «او ضعیف است. او در حاشیه قرار گرفته است.»