اظهارات چهره های سیاسی و استادان دانشگاه آمریکایی گواه این موضوع است که عملا چیزی به نام مکانیسم ماشه وجود ندارد که آمریکا بتواند به راحتی آن را با یک اشاره فعال کند و به خوبی کج راهه واشنگتن را در این بین مشخص است.
به گزارش جماران؛ شکست های پی در پی واشنگتن در قبال ایران و موضوع ناتوانی در به کارگیری مکانیسم ماشه موضوعی بود که چند استاد دانشگاه آمریکا نیز به خوبی به تشریح آن پرداختند.
موضوع نزدیک شدن به پایان تحریم های تسلیحاتی ایران و تلاش آمریکا برای تمدید این تحریم ها و همچنین به کارگیری مکانیسم ماشه علیه ایران به سوژه داغ این روزها تبدیل شده است. مکانیسمی که به باور برخی از کارشناسان یک اصطلاح کاملا تبلیغاتی و خودساخته ای است که فقط مصرف داخلی دارد تا بتوانند استدلال کنند که واشنگتن تمامی جنبه ها را در نظرگرفته و به سادگی می تواند تمام تحریم ها را علیه ایران احیا کند. اما باید در نظر داشت ادعاهایی که در این زمینه مطرح می شود اینگونه نیست و فعال سازی آن به این آسانی نیست و دارای روندی پیچیده و حقوقی است. از همین رو بخشیدن وجاهت حقوقی به این موضوع می تواند باوری اشتباه را بین همه جا بیندازد چرا که عملا چیزی به نام مکانیسم ماشه وجود ندارد که آمریکا بتواند به راحتی آن را با یک اشاره فعال کند. اظهارت چهره های سیاسی و استادان دانشگاه آمریکایی که در ادامه آن را می خوانید نیز گواه بر همین موضوع است و به خوبی کج راهه واشنگتن را در این بین ترسیم می کند.
مارک اوته: آمریکا توان فعالسازی مکانیزم ماشه را ندارد/ سفر گروسی به ایران قدمی برای اعتمادسازی بود
در همین راستا چند استاد دانشگاه آمریکا و یک مقام اروپایی در گفتگو با ایلنا به بررسی موقعیت کنونی این کشور و سیاست های آن در قبال جمهوری اسلامی ایران پرداختند. در ابتدا مارک اوته دیپلمات بلژیکی است که پیش از این نماینده ویژه اتحادیه اروپا در روند صلح خاورمیانه بوده است و در حال حاضر به عنوان مدیرکل انستیتوی اگمونت خدمت می‌کند در گفتگویی اظهار داشت: برجام بخاطر خروج ایالات متحده از توافق، در معرض تهدید و خطر است اما همه طرف‌های دیگر برای حفظ آن قاطعانه ایستاده‌اند. شورای امنیت سازمان ملل متحد نیز به جز ایالات متحده، همانطور که اقدام اخیر در شورا نشان داده است خواهان دوام برجام است. سرنوشت نهایی آن به نظر من به نتیجه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا بستگی خواهد داشت. اگر بایدن برنده شود، این احتمال وجود دارد که یک سازش کارآمد برای بازگرداندن ایالات متحده به برجام ایجاد شود.
وی در ادامه در ورد توانایی و امکان ایالات متحده برای فعالسازی مکانیسم ماشه گفت: ایالات متحده قدرت فعال کردن اسنپ بک را ندارد.تلاش آنها در شورای امنیت با عدم موفقیت در ازمان ملل پایان یافت. اما آنها مطمئناً می‌توانند تحریم‌های یک‌جانبه علیه ایران را اعمال کنند. سایر طرفین توافقنامه این وظیفه را بر عهده خواهد داشت که راه‌هایی برای دور زدن آنها پیدا کنند. این به آن معنا نیست که همه آنها اقدام به فروش سلاح یا تجهیزات وابسته نظامی به تهران می‌کنند.
اوته همچنین سفر گروسی به ایران را قدمی برای اعتمادسازی دانست و گفت: آژانس نشان داد روابط مثبت با ایران در اولویت قرار دارد.
متیو آنتونی: آمریکا حق ندارد ادعایی در مورد بندهای برجام داشته باشد/ شکست تحقیرآمیز در شورای امنیت، حقانیت ادعای ایران را نشان داد
متیو آنتونی استاد علوم سیاسی و روابط بین‌الملل دانشگاه کرنل نیز در مورد مکانیسم ماشه گفت: این مکانیسم امکانی برای اعضای برجام است.پس از خروج از برجام،ایالات متحده دیگر حق ندارد ادعایی در مورد بندهای برجام که مربوط به اعضای برجام است، داشته باشد و نمی‌تواند از بندهای برجام استفاده کند. این ادعای ایران که آمریکا حق استفاده از مکانیسم‌های پیش‌بینی شده در برجام را ندارد در نشست شورای امنیت اثبات شد و شکست تحقیرآمیز در شورای امنیت این حقیقت را نشان می‌دهد.
وی افزود: حتی نزدیکترین متحدان ایالات متحده (به استثنای جمهوری دومنیکن) از به رسمیت شناختن چنین حقی امتناع کردند و آنها همواره مخالف خروج آمریکا از این توافق و خواهان حفظ برجام بودند و با رد درخواست آمریکا این موضوع را نشان دادند. این ادعا آنقدر بی‌اساس است که جان بولتون که یکی از افراطی‌ترین تندروها نسبت به ایران و منتقد دیرینه برجام است نیز اذعان می‌کند که ایالات متحده نمی‌تواند از توافق خارج شود و هنوز هم توقع داشته باشد تا از امتیازهای برجام برخوردار شده و بخواهد در آن ایفای نقش کند.
متیو آنتونی همچنین اضافه کرد: من اعتقاد ندارم که آمریکا برای متقاعد کردن سایر کشورها برای ایجاد توافق فعالسازی مکانیسم ماشه برجام موفق می‌شود، این نکته را نباید فراموش کرد که ایالات متحده به راحتی دست از تلاش در این زمینه برنمی‌دارد. ایالات متحده هنوز هم می‌تواند از نفوذ اقتصادی خود استفاده کند و این کار را برای سایر کشورها سخت می‌کند تا تحریم‌های ایران را کاهش دهند.
ادوارد رودز: ایالات متحده برای حفظ ائتلاف‌های بین‌المللی تضعیف شده/ جامعه آمریکا توجیه ترامپ برای فعالسازی مکانیزم ماشه را خالی از فکر می‌داند
در ادامه ادوارد رودز،استاد علوم سیاسی و روابط بین‌الملل دانشگاه جرج میسون آمریکا در خصوص رفتار متناقض آمریکا برای اعمال تحریم و همزمان درخواست مذاکره برای ایران گفت:ترامپ هیچ مشکلی برای دستیابی به هرگونه راه‌حل بر اساس مذاکره ندارد، اما بعید است با هر چیزی که مخالفان سیاسی وی می‌توانند به عنوان امتیاز دادن به ایران توصیف کنند،موافقت کند. ترامپ تا حدودی «دگرهراس» است و تمام جهان خارج را ذاتاً خصمانه، تهدیدآمیز و غیرقابل اعتماد می‌بیند. وی با وجود صحبت از مذاکره همچنان ایران را «دشمن غیرقابل تحمل» خود می‌داند.
این استاد دانشگاه در ادامه با توجه به عملکرد ترامپ در بخش های مختلف گفت که خلق و خوی ترامپ از نظر بخش بزرگی از مردم آمریکا مناسب ریاست‌جمهوری نیست و اگر انتخابات همین امروز برگزار شود، ترامپ بازنده است.
رودز در ادامه افزود: من گمان می‌کنم دو چیز وجود دارد که می‌تواند در این مقطع به پیروزی رئیس‌جمهور ترامپ منجر شود؛ اولین مورد، از دست رفتن سلامتی بایدن است؛ مثلاً در حد سکته مغزی یا حمله قلبی. مورد دوم هر نوع حمله تروریستی به ایالات متحده یا آمریکایی‌های خارج از کشور یا هرگونه حمله به نیروهای نظامی آمریکایی خواهد بود. چنین رویدادی پایگاه ترامپ را تقویت می‌کند و در عین حال بسیاری از رأی‌دهندگان متزلزل را هم متقاعد می‌کند که شاید ادعای رئیس‌جمهور درست باشد؛ اینکه جهان واقعاً مکانی ضدآمریکایی است همانطور که رئیس‌جمهور ادعا می‌کند.
این استاد دانشگاه در مورد ادعاهای آمریکا برای راه‌اندازی مکانیسم ماشه گفت: به نظر می‌رسد توانایی ایالات متحده برای حفظ ائتلاف بین‌المللی جهت تمدید تحریم‌های تسلیحاتی تضعیف شده است و پاسخ اعضای شورای امنیت سازمان ملل به شدت نشان می‌دهد که بیشتر جامعه بین‌المللی استدلال ترامپ برای راه‌اندازی مکانیسم ماشه را غیرقابل اطمینان می‌دانند. همچنین به نظر می‌رسد بخش عمده‌ای از مجامع حقوقی، دانشگاهی و سیاست خارجی ایالات متحده توجیه ترامپ برای راه‌اندازی مکانیسم ماشه را از نظر فکری تهی می‌دانند. این موضع به دلیل خروج ترامپ از برجام است، بعید است که ترامپ بتواند اعضای شورای امنیت را قانع کند.
وی در مورد آینده برجام گفت: با توجه به اتفاقاتی که از زمان خروج ایالات متحده از برجام رخ داده، بعید نیست که ایالات متحده به سادگی «دوباره به توافق» برگردد. زمان، موضوعات جدیدی را مطرح کرده و موضوعات قدیمی را تغییر داده است. با این وجود احتمالاً اگر بایدن کرسی ریاست‌جمهوری را به دست آورد و به ویژه اگر دموکرات‌ها هم کنترل سنا را به دست آورند، آنها علاقه‌مند به مذاکره در مورد موضوعات مشابه برجام خواهند بود. احتمالاً این امر نیازمند حسن نیت هر دو طرف برای مقابله با اوضاع است.
کرک دورسِی:آمریکا قدرت فعالسازی مکانیزم ماشه را ندارد/ رابطه خوب آژانس و ایران منوط به ماندن تهران در برجام است
کرک دورسِی، استاد علوم سیاسی و روابط بین‌الملل و تاریخ دانشگاه نیوهمپشایر نیز در گفتگویی در مورد فعالسازی مکانیسم ماشه گفت: ایالات متحده نمی‌تواند کشورهای دیگر در برجام را وادار کند که تحریم‌ها را احیا کنند. سایر کشورها همگی روشن کرده‌اند که با چنین اقدامی مخالف هستند و من فکر نمی‌کنم که ایالات متحده قدرت این کار را داشته باشد که هر یک از آنها را مجبور به حمایت از چنین تحریم‌هایی کند. جدا از اینکه آیا می‌تواند اسنپ بک را فعال کند، آن هم وقتی از آن خارج شده است، این به آن معنی است که دیگر این امکان را ندارد که سایر اعضا را مجبور به بازگرداندن چنین تحریم‌هایی کند.
وی در ادامه در مورد تعهدات هسته‌ای ایران گفت: ایران همچنان در توافق با دیگر کشورها باقی مانده است و این حق را دارد که از توافقنامه خارج شود، اما انجام این کار ممکن است باعث شود طرف‌های دیگر از تحریم‌های مدنظر آمریکا حمایت کنند. دولت ایران یک انتخاب دشوار دارد؛ آیا باید به این امید که سایر کشورها می‌توانند با ایالات متحده رایزنی کنند تا آن را دوباره به توافق برگردانند، در یک توافق بمانند؟ یا باید بگوید که بدون ایالات متحده، این توافق بی‌ارزش است؟ به نظر من روشن است که ایران باید برای تصمیم‌گیری تا انتخابات ایالات متحده صبر کند.
این استاد دانشگاه افزود در مورد سفر گروسی به ایران نیز گفت: گروسی یک هدف اصلی برای کاهش تسلیحات هسته‌ای دارد و فکر می‌کنم وی نگران است که ایران تصمیم به خروج از برجام بگیرد. من فکر می‌کنم که او می‌خواهد دیدگاه خود در مورد آینده همکاری با جو بایدن به عنوان رئیس‌جمهور را توضیح دهد و گمان می‌کنم که وی همچنین می‌خواهد روشن کند که رابطه خوب بین آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای و ایران به این بستگی دارد که ایران در برجام بماند و صبر نشان دهد و با وجود اینکه ایالات متحده توافق را نقض کرده است، لزوماً به نفع ایران نیست که از آن خارج شود. سفر گروسی به ایران در میانه بحران کرونا نشان‌دهنده اهمیت حفظ برجام برای آژانس است.
دروسی در پایان در مورد آینده برجام هم گفت: آینده برجام تا حد زیادی به انتخابات ایالات متحده در ماه نوامبر بستگی دارد. جو بایدن سعی خواهد کرد آن را بازسازی کند یا چیزی که بسیار نزدیک به آن باشد را ایجاد کند. به نظر می‌رسد که بایدن در انتخابات پیروز شود، بنابراین فکر می‌کنم تا اوایل سال آینده نسخه جدیدی از برجام را خواهیم داشت.
