به گزارش ایرنا، شبی که مردم در خانه مادربزرگ و پدربزرگ جمع شده و قصه های شیرین قدیمی را که نسل به نسل منتقل شده برای کوچکترها می گویند و آنها هم با ذوق و شوقی خاصی گوش می دهند.
شبی که یک دورهمی بیادماندنی را در سال رقم می زند و در هیایوی این دنیای پر مشغله فرصتی برای با هم بودن را فراهم می کند.
اگرچه تفاوت این شب با شب های دیگر تنها در بیشتر بودن یک دقیقه است ولی این مساله اهمیت با هم بودن و کنار هم بودن را می رساند.
مردم ایلام نیز همگام با دیگر هموطنان در سراسر کشور امشب را به عنوان آخرین ساعت های فصل پاییز همچون دیگر سال ها دور هم جمع شده و شب بیادماندنی را رقم خواهند زد.
یلدا، این آیین کهن را که در طولانی ترین شب سال فرصتی برای دور هم جمع شدن به ما هدیه می کند را باید قدر دانست و این واقعیت را دریافت که چند ثانیه بیشتر با هم بودن را باید جشن گرفت.
یلدا که به معنای طلوع خورشید و آغازگر انقلاب زمستانی است، از گذشته‌های دور تاکنون همواره یکی از بیاد ماندنی ‌ترین و زیباترین شب ‌های مردم ایران زمین بوده است، ایرانیان باستان با باور اینکه فردای شب یلدا با دمیدن خورشید، روزها بلندتر شده و تابش نور ایزدی افزونی می‌یابد، آخر پاییز و اول زمستان را شب زایش مهر یا زایش خورشید می‌ خواندند و برای آن جشن بزرگی برپا می ‌کردند.
این شب به علت ارزش و اهمیتی که از قدیم از سوی نیاکان ما به آن داده شده دارای جایگاه خاصی در سنت و فرهنگ اصیل مردم کشورمان است و این شب؛ شب بلند سال، شب خنده و داستان، شب دید و بازدید و خواندن فال حافظ می‌توان گفت بیاد ماندنی‌ترین شب سال است.
ایرانیان باستان در گزینش خوراکی ‌های مخصوص آیین های این شب، به عناصری که با باروری و برکت پیوند دارد، توجه ویژه‌ای داشته که یکی از این عناصر خوردن انار و هندوانه در شب یلدا است.
به عقیده مردم میوه انار به خاطر دانه ‌های زیادی که دارد، مظهر باروری و زایندگی است و بنابراین انار خوری نوعی جادوی سرایتی است تا از این راه، نیروی باروری و زایندگی از انار به انسان منتقل شود.
همچنین به عقیده ایرانیان اگر مقداری هندوانه در شب چله بخورند، در سراسر چله بزرگ و کوچک سرما و بیماری بر آنان غلبه نخواهد کرد.
هر شهر، منطقه و هر قومی دارای سنت و آیین خاصی در شب یلدا است که از بزرگان آنها که وارثان تاریخ سترگ و با عظمت ایران اند، به ارث رسیده و هنوز پابرجاست و ممکن است در برخی مناطق کم رنگ هم شده باشد.
بی‌شک وجود اقوام و ملت‌های مختلف در جهان همراه با فرهنگ‌ها، سنت ها و آیین‌های خاصی است که مردم ایران زمین به سبب قدمت باستانی و تاریخی که دارند از این قاعده بیرون نبوده و دارای اصالت و هویت فرهنگی و قومیتی هستند.
یکی از آیین های شب یلدا در ایران، تفال زنی به دیوان حافظ است و آنان دیوان اشعار لسان الغیب را با نیت بهروزی و شادکامی می‌گشایند و فال دل خویش را از او طلب می‌کنند.
در برخی دیگر از جاهای ایران نیز شاهنامه خوانی رواج دارد و بازگویی خاطرات و قصه گویی پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها نیز یکی از مواردی است که یلدا را برای خانواده ایرانی دلپذیرتر می‌کند.
اما همه این ها ترفندهایی است تا خانواده‌ها گرد یکدیگر آید و بلندترین شب سال را با شادی و خرسندی به سپیده برسانند.
ایلامی ها نیز در همه مناطق شهری و روستایی همچون دیگر مردم ایران زمین شب یلدا را جشن می‌گیرند و تا پاسی از شب بیدار می‌مانند.
به نقل از برخی بزرگان شهر ایلام، شب چله یکی از زیباترین شب‌های دوران نوجوانی آنان بوده است زیرا در این شب‌ها اغلب زنان با پختن انواع شیرینی‌ها از قبیل 'کله کنجی'، 'شله کینه'، 'برجی برساق'، 'نان خرمایی' و مهیا کردن تنقلاتی نظیر 'گنمه شیره' و 'کفله ذرات' و میوه‌هایی چون سیب، پرتقال و هندوانه این شب را لذت بخش و بیادماندنی می‌ساختند.
آیین‌های ویژه شب یلدا یا شب 'چله' نسل به نسل منتقل شده و به امروز رسیده است در واقع یادگار زیبایی از گذشته‌های دور محسوب می شود.
بیشتر اهالی این منطقه با تهیه غذاهایی از بوقلمون، گوسفند و پختن غذاهایی چون سبزی پلو و ماهی و قورمه سبزی و انواع تنقلات از مهمانان خود در این شب پذیرایی می کنند.
دید و بازدید از اقوام و آشنایان و بزرگان فامیل از دیگر کارهایی است که مردم در این شب انجام می‌دهند به طوری که تا پاسی از شب تردد مردم در سطح شهر ایلام ادامه دارد.
در شب یلدا پیرمردان خانواده نیز با داستان سرایی، شاهنامه خوانی و بازگویی خاطرات زمان‌های قدیم ارزش‌های فرهنگی را به نوه‌های خود منتقل می‌کنند.
یکی از آیین های معروف شب چله در ایلام 'شلی ملی' است که تا نزدیک سه دهه پیش برگزار می شد و در آن تعدادی از جوانان و نوجوانان پسر در ابتدای شب جمع شده و هر کدام یک چوب دستی برداشته و همگی به در منازل آبادی مراجعه و افراد جلوتر چند چوب دستی بر در منزل یا روی سیاه چادر نواخته و سپس یکصدا می گفتند : 'شلی ملی' (به معنی طلب غذا) و عده ای دیگر و یا همگی ادامه می دادند: 'خال دقولی' و این گونه طلب مواد غذایی از صاحب خانه می کردند.
صاحب منزل نیز مقداری آرد یا خرما و گاهی پول نقد به آنها می داد و آنها در آخر همه مواد غذایی را میان خود تقسیم و آردها را در دکان محل فروخته و در عوض مواد غذایی خریده و بین خود پخش می کردند و در این آیین هیچ گاه به در منزل کسانی که فقیر و بی بضاعت بودند، نمی رفتند.
'شلی ملی' بدون شک ریشه در تاریخ منطقه دارد و بر این پایه انجام گرفته که به نوعی قهر طبیعت در زمستان که برف ها سنگین و یخبندان سخت و سیلاب های سهمگین و در نهایت گرسنگی و مشقت در پی داشت را به کنترل در آورده و به مهر و رافت تبدیل سازند.
مردم ایلام در این شب دور هم جمع شده و به شب‌نشینی و قصه گفتن و انجام برخی بازی ها و سرگرمی ها پرداخته و معتقدند کسی که در این شب بخوابد زمستان آن سال همیشه در خواب می‌ماند و کارهایش عقب می‌افتد.
مردم این دیار معتقدند با گرمای همدلی، محبت و هم‌صحبتی در شب چله می‌توانند بر سرمای سخت زمستان غلبه کنند و این فصل سرد را در کنار هم با خوشی سپری کنند.
این سنت‌ها از قدیم به جای مانده و وارد فرهنگ اسلامی ما ایرانیان شده و تاکنون هم پا برجاست و باید به درستی فرهنگ آن به مردم معرفی شود، چرا که اصل این شب توجه به بزرگان و اهمیت به پندهای آنان، اندرز گرفتن و استفاده از تجربه های آنان در زندگی و ارج نهادن به اتحاد و همدلی است.
امشب بسیاری از ایرانیان دور هم جمع شده و با گفتن قصه و خاطرات فصل پاییز را بدرقه و از زمستان استقبال می کنند به امید آنکه تمامی شب های سال یلدایی و در کنار هم بودن سپری شود.
یلدا بر همه ایرانیان مبارک!
خبرنگار: آزاده خرم ** انتشار دهنده: حسن کهزادیان
7171/6119
انتهای پیام
این مطلب برایم مفید است
0 نفر این پست را پسندیده اند

موضوعات داغ

نظرات و دیدگاه ها

مسئولیت نوشته ها بر عهده نویسندگان آنهاست و انتشار آن به معنی تایید این نظرات نیست.