خبرگزاری مهر - گروه استان‌ها - نیوشا فتحی زاده: خانه مرحوم دکتر محمد مصدق در روستای احمدآباد شهرستان نظرآباد واقع است، خانه‌ای قدیمی، باقیمانده از عصر قاجار. به عبارتی ۱۵۰ سال از عمر این خانه گذشته و حالا جزو آثار تاریخی محسوب می‌شود. این مجموعه تاریخی در واقع یک خانه باغ و قلعه است.
باروهای قلعه را می‌توان به خوبی مشاهده کرد، دیوارهایی بلند که بنای ساختمان را محصور کرده به گونه‌ای که یک ساختمان دو طبقه آجری در وسط قلعه باغ قرار گرفته است.
این بنای تاریخی برای نگهداری اصولی و علمی ۲۰ سال پیش ثبت ملی شد و حال میراث فرهنگی استان البرز برنامه‌های خوبی از جمله خامه موزه شدن این مجموعه را مدنظر قرار داده که در این رابطه گفتگویی با معاون میراث فرهنگی استان البرز انجام داده‌ایم.
علیرضا دهقان مهرجردی در خصوص چگونگی سکونت دکتر مصدق در این خانه گفت: او بعد از جریان کودتای ۲۸ مرداد سال ۱۳۳۲ دستگیر شده و طبق حکم دادگاه نظامی در همان سال به روستای احمد آباد تبعید و اینگونه شد که دکتر مصدق در این خانه سکونت کرد.
وی ادامه داد: دکتر مصدق حدود ۱۰ سال و تا زمان فوتش در همان قلعه باغ ساکن بود و از او در آن خانه نگهداری شد، به عبارتی آن قلعه باغ تبعیدگاه مرحوم مصدق بود.
معاون میراث فرهنگی استان البرز با اشاره به اینکه طبق وصیت نامه دکتر مصدق، آرامگاه ابدی او همان خانه شد، عنوان کرد: پیکر آن مرحوم در ورودی سالن پذیرایی بنای آجری قلعه باغ تبعیدگاهش به خاک سپرده شد.
دهقان مهرجردی وسعت قلعه باغ محل تبعیدگاه دکتر مصدق را نیم هکتار برشمرد و گفت: حدود سال ۷۹ بود که خانه دکتر مصدق به شماره ۲۹۴۳ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
وی بیان کرد: اتومبیل دکتر مصدق نیز که در اتاقی در مجاورت این خانه دو طبقه قرار داشت با تمهیدات ویژه نگهداری شد اما به عنوان یک اثر تاریخی مجزا شماره ثبت نداشت و تنها خود خانه قلعه باغ به عنوان یک اثر غیرمنقول در فهرست آثار تاریخی ایران ثبت ملی شده بود.
معاون میراث فرهنگی استان البرز با اشاره به اینکه اکنون توانسته‌ایم ماشین مرحوم مصدق را نیز به عنوان اثری منقول به ثبت برسانیم، گفت: این خودرو که یک مدل از ماشین آمریکایی «پونتیاک» است به عنوان خودروی شخصی دکتر مصدق در فهرست آثار ملی ثبت شده است.
دهقان مهرجردی با این توضیح که از سال ۷۹ و بعد از ثبت قلعه باغ دکتر مصدق اقدامات مرمتی اولیه در جداره‌ها و قسمت‌های داخلی بنای آجری آن انجام شد، بیان کرد: در قالب این اقدامات کانال‌های دفع رطوبت در پایین بنا زده شد و به مرور زمان بر اساس اعتبارات سالانه مصوب اقدامات حفاظتی، مرمتی و اضطراری بر روی این بنا صورت صورت گرفت.
وی در ادامه از شروع کار بر روی طرح خانه موزه شدن این بنای تاریخی در سال ۹۵ خبر داد و گفت: در این زمینه لازم بود که در ابتدا طرح خانه موزه دکتر مصدق طراحی و آماده سازی شود، در این راستا با مشاوری قرارداد بستیم تا فاز یک مطالعاتی این طرح را پیش ببرد.
معاون میراث فرهنگی استان البرز با تاکید بر اینکه طبق اقدامات انجام شده مطالبات پایه طرح خانه موزه دکتر مصدق در دو فاز انجام شد، گفت: هدف این است تا بعد از آماده سازی آنجا در قالب خانه موزه گردشگران بتوانند از این فضا بازدیدی داشته باشند.
دهقان مهرجردی با اشاره به اینکه خوشبختانه در سال جاری فاز دوم مطالعات طرح خانه موزه دکتر مصدق انجام شده است، عنوان کرد: برخی اشیا، اسباب، اسناد و مدارک، کتب، البسه و یا سایر وسایل شخصی دکتر مصدق از جمله عینک وی در این موزه نگهداری خواهد شد.
وی اشاره به اهمیت توجه به قلعه باغ دکتر مصدق، گفت: یکسری مسائل موجب شده بود که در سال‌های گذشته درِ این بنای تاریخی برای بازدید عموم بسته باشد اما اکنون میراث فرهنگی بنا دارد که با انجام برخی اقدامات بر رو این بنا، تسهیل کردن راه دسترسی به آن، ایجاد جاذبه‌های گردشگری در اطراف بنا و همچنین راه اندازی موزه خانه دکتر مصدق را برای بازدید علاقمندان بازگشایی کند.
معاون میراث فرهنگی استان البرز توضیح داد: امسال بر اساس پیش بینی که داشته‌ایم درخواست تزریق اعتباری حدود ۵۰۰ میلیون تومان را به وزارت میراث فرهنگی ارسال کرده‌ایم، قصد داریم که با تکیه بر این اعتبار اجرای فاز مطالعاتی طرح موزه، انجام محوطه سازی داخل باغ، رسیدگی به راه‌های دسترسی، ترمیم ترک‌های شرق تابستان و یا جانمایی تاسیساتی مانند سرویس‌های بهداشتی را عملیاتی کنیم، حال باید منتظر باشیم تا مشخص شود که چه میزان اعتبار مصوب دریافت خواهیم کرد.
دهقان مهرجردی در خصوص اینکه چقدر زمان می‌برد تا خانه موزه دکتر مصدق آماده بازدید عموم شود، گفت: به درستی مشخص نیست و بستگی به زمان و میزان تزریق اعتبار مصوب برای پیشبرد کارها در این زمینه دارد؛ قلعه باغ دکتر مصدق یک بنای قدیمی و باارزش است که باید بحث‌های مرمتی آن بدرستی انجام شود.
