یافتن نسخه شفابخش ایران برای برون رفت از مشکلات قانون کار به فصل مشترک تلاش حقوق‌دانان و اقتصاددانان تبدیل شده است تا به این ترتیب بتوانند راهکاری موثر برای رضایت کارگر و کارفرما پیدا کنند. وجود چنین دغدغه‌ای موجب شد تا کارشناسان در خانه اندیشمندان علوم انسانی گرد هم جمع شوند تا در مورد چیستی و چرایی قانون کار با هم تبادل‌نظر کنند. در این نشست احمد میدری بارها تصریح کرد که باید الگوی تلفیقی از تنظیم‌گری بازار و دخالت دولت را اجرایی کرد تا بتوان به نتیجه مطلوب دست یافت وگرنه نسخه شفابخشی خارج از کشور ایران وجود ندارد . سخنرانی میدری رئیس پژوهشکده مقابله با فقر و نابرابری که در کنار مهدی هداوند،علی سرزعیم و فرهاد جم در این نشست حضور پیدا کرده بود،در ذیل آمده که خواهید خواند:
به گزارش جماران ،گروه اقتصاد و درآمد: یافتن نسخه شفابخش ایران برای برون رفت از مشکلات قانون کار به فصل مشترک تلاش حقوق‌دانان و اقتصاددانان تبدیل شده است تا بتوانند راهکاری موثر برای رضایت کارگر و کارفرما پیدا کنند. وجود چنین دغدغه‌ای موجب شد تا کارشناسان در خانه اندیشمندان علوم انسانی گرد هم جمع شوند تا در مورد چیستی و چرایی قانون کار با هم تبادل‌نظر کنند. در این نشست احمد میدری بارها تصریح کرد که باید الگوی تلفیقی از تنظیم‌گری بازار و دخالت دولت را اجرایی کرد تا بتوان به نتیجه مطلوب دست یافت وگرنه نسخه شفابخشی خارج از کشور ایران وجود ندارد . سخنرانی میدری رئیس پژوهشکده مقابله با فقر و نابرابری که در کنار مهدی هداوند،علی سرزعیم و فرهاد جم در این نشست حضور پیدا کرده بود،در ذیل آمده که خواهید خواند:
ضرورت انطباق آرمانها با واقعیت
احمد میدری در ابتدای سخنان خود به ضرورت انطباق آرمان ها با واقعیت اشاره کرد و گفت : آرمان ها باید با واقعیت تطبیق داده شود. این داستان که چطور می‌توان بین واقعیت موجود حرکت کرد ،دغدغه بسیار مهمی است. حقوق را نباید به مثابه یک ایدئولوژی تعریف کرد چون ما را از واقعیت دور می‌کند در واقع تعریف حقوق به مثابه یک ایدئولوژی بسیار خطرناک است.
وی در ادامه افزود: در مورد تغییر روند اختلاف نظرهایی وجود دارد. آمارتیاسن می‌گوید در زمان افلاطون اینکه خانواده‌ای کودکش را در جنگ بگذارد ، امری پذیرفته شده بود و افلاطون که اندیشه بشر مدیون آن است، از این کار دفاع می‌کند. حال این سوال مطرح می‌شود که چه اتفاقی رخ داد که بشر به خودش اجازه نمی‌دهد که در حال حاضر کودکش را در جنگل بگذارد. در کنار این مثال شما لازم است که به دوره قحطی در انگلستان توجه کنید که گندمی وجود نداشت. بنتون (جِرِمی بِنتام (به انگلیسی: Jeremy Bentham ) (۱۷۴۸–۱۸۳۲)) به عنوان یک اقتصاددان و معتقد به مکانیسم بازار این ایده را مطرح می‌کند که بهتر است تا اجازه بدهید انسان‌های گرسنه زودتر بمیرند زیرا مرگ اینها خدمت به بشریت است. همان زمان ریکاردو این ایده را مطرح کرد که بهتر است تجارت گندم آزاد شود . خوشبختانه نظریه ریکاردو پذیرفته می‌شود و به این ترتیب این بحران پشت سرگذاشته شد.
فقدان نظریه جهانشمول
رئیس پژوهشکده مقابله با فقر و نابرابری تصریح کرد: یک نظریه جهانشمول در مورد کار وجود ندارد. اصطلاح بدی که در ایران رواج یافته، این است که چرخ چاه را نباید از ابتدا ساخت اما هیچ کشوری نمی تواند چرخ چاه دیگری را روی چاه خودش، بگذارد. هر چاهی عمق و دهنه متفاوتی دارد. ابتدا باید مسائل ایران را در بازار کار شناسایی کرد. در ایران میزان مشارکت نیروی کار ما 40 درصد بوده و حداقل دستمزد با خط فقر فاصله زیادی دارد. از 24 میلیون شاغلین ما هشت میلیون بیمه بیکاری دارند. هقت میلیون نفر در بازار غیر رسمی به کار مشغول هستند. خیلی از این مسائل وجود دارد اما چطور می‌توان آنها را حل کرد اولین نکته‌ای که باید مدنظر قرار داد تا بتوان مسائل را حل کرد این است که دولت در ایران و دنیا تنظیم‌گر خوبی نیست و مهمتر اینکه هیچ کشوری بدون دولت نتوانسته تنظیم‌گری انجام دهد. اصلا تصور نکنید که چنین اقتصادی وجود دارد که بدون دخالت دولت در حال کار کردن باشد.
وی در ادامه افزود: روز اول ماه می که روز کارگر است در واقع روز به رسمیت شناختن اعتصابات کارگری در امریکا است. تعرفه‌گذاری در نظام پزشکی از امریکا بیرون آمده است. در واقع بدون دولت نمی‌توان کاری انجام داد اما دولت نمی‌تواند همه‌کاره باشد. در ایران عصری وجود دارد به نام عصر دولت الهی که در این عصر دولت همه کاری می‌تواند انجام دهد زیرا به تازگی انقلاب شده و قانون کاری با این تفکر نوشته می‌شود که بازار امکان تنظیم خود را ندارد و دولت می‌تواند جانشین همه چیز شود.
میدری افزود: نسبت به وجود چنین اندیشه غلطی یک دوره در ایران به وجود آمد که خوش‌بینی مفرط نسبت به مکانیسم قیمت ها ایجاد شد. این دوره هم اقتصاد لیبرالی غالی‌گرا است که غلو کردن اقتصادی را مدنظر قرار می‌دهد.این نظریه بر این باور است که با آزاد کردن قیمت ها تمام مسائل اقتصادی کشور حل خواهد شد. این رویکرد مثل این است که شما بگویید اگر همه انسان ها درست باشند نیازی به پلیس نیست. این دیدگاه شاید به لحاظ ذهنی درست باشد اما وجود خارجی ندارد. از 1850 تا 1900 چنین وضعیتی در اقتصاد حاکم بوده است. در نهایت جهان وارد عصری شد که دولتها مداخله کردند.
خلق پول خطرناکتر از حمل سلاح
رئیس پژوهشکده مقابله با فقر و نابرابری تصریح کرد: در اقتصاد چند بازار وجود دارد که بدون آن نمی‌توان در مورد بازار کار صحبت کرد. این بازارها شامل بازار کالا، بازار سرمایه و پول و دیگری بازار کار است وقتی یک بازار تنظیم‌گری شدیدی دارد حتما در بازارهای دیگر سرریز می شود. شما به این نکه توجه کنید که در همه دنیا یک بانک مرکزی قدرتمند وجود دارد که در همه امور بانکی دخالت کرده و نظارت شدیدی را اعمال می‌کند زیرا در جوامع امروزی خلق پول از حمل سلاح خطرناکتر است. به همین دلیل دولت ها خیلی تنظیم‌گری می‌کنند. اقای هداوند اشاره کردند که در دنیا قدرت چانه‌زنی کارگران کاهش یافته است این شرایط در واقع به دلیل بازار سرمایه تغییر کرده است.
میدری افزود: در ایران یک شکل از اقتصاد بازار وجود ندارد. روابط کاری در بسیاری از کشورهای جهان ، باهم متفاوت است. اختیارات یک مدیر برای اخراج نیروی کار در آمریکا خیلی زیاد است اما در فرانسه اینطور نیست و شما باید کمیته کار بنگاه را مجاب کنید. در نهایت باید در اداره کار مورد بررسی قرار بگیرد. در مورد میزان کارگران عضو اتحادیه رقم‌های متفاوتی وجود دارد و در سوئد حدود ۹۵ درصد عضو اتحادیه‌ها هستند.در امریکا 35 و در استرالیا 45 درصد است.
مشکلات تعیین حداقل دستمزد یکسان
وی در ادامه افزود: نمی‌توان این نتیجه را گرفت که الگوی امریکا یا فرانسه برای ایران خوب است. یک سری از اقتصاددانان بر‌ابن باورند که باید مسایل وسط گداشته شود و راه حل را شناسایی کرد. حداقل دستمزد در تهران برای شهرستان ها کاربرد ندارد. به طور مثال مدیر یک شرکت تفکیک زباله در کرمانشاه به من گفت که قانونی که شما برای حداقل دستمزد وضع کردید من را مجبور به اخراج نیرو می‌کند، چون چنین درامدی وجود ندارد . یا اینکه چرا در پتروشیمی جم با یک مهدکودک شهرستانی، یک حداقل دستمزد را باید اعمال کرد. در چنین شرایطی دستمزدها را نه باید به دولت سپرد و نه اینکه حداقل دستمزد را به انتخاب آزاد آدم ها واگذار کرد. به نظر من اینها مکاتب اقتصادی نیستند بلکه مذاهب اقتصادی هستند که امکان دارد فردی به نقش دولت، بازار یا گفتگو اعتقاد کامل داشته باشد.
باور به مذاهب اقتصادی
میدری افزود: پیمان جمعی راهکار برون رفت است اما این پیمان جمعی در کشوری که فاقد اتحادیه است ، کاربرد ندارد. مسایل را باید در ایران شناسایی کرد و برای آن راهکار ارائه کرد نمی‌توان از بیرون یک الگو را انتخاب کرد همچنانکه مدل چین را برخی از دوستان مطرح کردند. وجود نهادهای اجتماعی می‌تواند از مردم فرودست در برابر تنظیم‌گری دفاع کند. وقتی نهادهای اجتماعی ندارید امکان ندارد که بتوانید جلوی فساد را بگیرید.
