ژنوم، مجموعه کامل دستورالعمل‌های ژنتیکی هر موجود زنده است. هر ژنوم حاوی همه اطلاعات لازم برای ساخته شدن، رشد و گسترش یافتن یک موجود زنده می‌باشد.
آرش شاهین روز سه‌شنبه در گفت و گو با ایرنا با اشاره به اقدام‌ها و طرح‌های دانشگاه اصفهان برای مقابله با بیماری کرونا اظهار داشت: این دانشگاه با دارا بودن زیرساخت‌های مناسب و تجهیزات پیشرفته بیوشیمی و زیست مولکولی، توسعه ابزارگان(کیت) تشـخیص مولکولی مبتنی بر نوع جدیدی از تکثیر ژنوم ویروس (بومی) را در دســتور کار خود قرار داد.
وی با تاکید بر اینکه یکی از راهکارهای مهار ویروس کرونای جدید، تشـخیص ناقلان در روزهای اولیه بیماری اسـت، خاطرنشان کرد: روش توصـیه شـده برای این کار با چالش‌هایی مانند ایجاد پاسخ منفی کاذب به‌دلیل طراحی بر مبنای ژنوم غیر بومی در ابزارگان ارائه شده توسط سایر کشورها مواجه است که به شیوع بیماری دامن می‌زند به‌همین دلیل ســازمان بهداشــت جهانی، توســعه و اســتفاده از ابزارگان محلی را توصیه کرده است.
شاهین با اشاره به اینکه طرح توســعه دانش تولید ابزارگان تشــخیص ویروس کرونا در قالب ۲ برنامه کوتاه مدت و میان مدت در دانشگاه اصفهان تعیین شـد، گفت: در برنامه کوتاه مدت، توسـعه ابزارگان تشـخیصی با قابلیت تشـخیص در کمتر از سه ساعت هدف‌گذاری شد.
وی با بیان اینکه این روش با استفاده از دستگاه‌های بومی ساخت ایران قابل اجراست و برخلاف روش‌های مرسوم فعلی، وقت‌گیر، هزینه‌بر و آلوده‌کننده نمی‌باشد، اضافه کرد: در برنامه میان مدت نیز توسعه ابزارگان با قابلیت تشخیص در زمانی بین یک تا ٢ ساعت هدف‌گذاری شد که این ابزارگان نیاز به دستگاه پیشرفته ندارد و هزینه‌بر و آلوده‌کننده نیست.
مدیر ارتباط با صنعت و جامعه دانشگاه اصفهان با اشاره به مطالعات ژنتیکی بر روی داده های ژنوم ویروس مبتلایان ایرانی و مقایسـه آن با ژنوم مبتلایان سایر کشورها در این طرح، اظهار داشت: مواد مورد نیاز جهت توســعه هر دو ابزارگان ســفارش داده شــده اســت.
شاهین با اشاره به اینکه بخشــی از مواد مولکولی مورد نیاز ابزارگان دوم، وارداتی است و آزمایش‌های مرتبط با این ابزارگان با دریافت این مواد اجرا خواهد شد، اضافه کرد: با تامین بخش قابل توجهی از مواد ابزارگان اول تا قبل از پایان فروردین آزمایش‌های مربوط به توسعه این ابزارگان آغاز می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: طرح تشخیص ناقلان کرونا در روزهای اولیه بیماری توسط دانشکده علوم و فناوری زیستی با همکاری پژوهشگران دانشگاه اصفهان در حال اجراست.
شاهین به سایر طرح‌های دانشگاه اصفهان جهت پیشگیری و درمان بیماری کرونا اشاره کرد و آنها را تست سریع غربالگری جهت تشخیص و غربالگری اولیه ناقلان آلوده به ویروس‌های آر ان اِی (RNA) دار SARS-CoV-۲ ، ابزارگان (کیت) تغلیظ ذرات ویروسی، طرح تعیین توالی و تهیه نقشه ژنتیکی ویروس SARS-CoV-۲ عامل بیماری در ایران و طرح جلوگیری از دفع گوارشی آلودگی ویروس عامل کووید-۱۹ با انتقال ایمینوگلوبولین‌های اختصاصی خواند.
شاهین با اشاره به اینکه این چهار طرح توسط مرکز ویروس‌شناسی دانشگاه اصفهان در حال بررسی و اجراست، افزود: مراحل بررسی کارآیی تست سریع غربالگری در حال انجام است که در صورت اثبات کارآیی، آزمایش غربالگری اولیه با سرعت زیاد (حدود ۱۵ دقیقه) و با هزینه بسیار ناچیز صورت می‌گیرد.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه طرح تغلیظ ذرات ویروسی برای بررسی نهایی به موسسه پاستور ارسال شد ولی هنوز پاسخی دریافت نشده است، ادامه داد: مراحل اولیه سفارش مواد مورد نیاز طرح تعیین توالی و تهیه نقشه ژنتیکی ویروس کرونا در حال انجام است البته دسترسی به ژنوم ویروس با مشکلاتی همراه بود که امیدواریم مرتفع شود.
وی خاطرنشان کرد: طرح جلوگیری از دفع گوارشی آلودگی ویروس عامل کووید-۱۹ برای بررسی به دانشگاه علوم پزشکی اصفهان ارسال شد و از طریق پدافند غیر عامل استان اصفهان نیز در حال پیگیری است.
مدیر ارتباط با صنعت و جامعه دانشگاه اصفهان به طراحی و ساخت برخی از تجهیزات و اقلام برای پیشگیری و مقابله با بیماری کرونا توسط یکی از شرکت‌های دانش بنیان در مرکز رشد این مجموعه اشاره و اضافه کرد: این شرکت در جهت وظیفه اجتماعی و علمی خود اقدام‌هایی مانند طراحی دستگاه ونتیلاتور ( تنفّس مصنوعی) خانگی یا اورژانس، محافظ صورت، طراحی و ساخت دستگاه گلایدوسکوپ، تولید ملحقات دستگاه ونتیلاتور، تولید فلومترهای اکسیژن مخصوص دستگاه ونتیلاتور و طراحی قالب و ساخت فیلتر ماسک را انجام داده است.
شاهین با بیان اینکه بخشی از این تجهیزات به تولید انبوه رسید و به وزارت بهداشت تحویل داده شد، دیگر اقدام‌های دانشگاه اصفهان برای مقابله با کرونا را برنامه‌ریزی ایجاد کارگروه‌های مشترک با اتاق بازرگانی اصفهان در قالب اندیشکده نوآوری و طراحی نرم افزار دورکاری امن عنوان کرد.
وی با اشاره به اینکه تاخیر در صدور مجوزهای مورد نیاز برای برخی از این طرح‌ها و اقدام‌ها، مشکل کلی در کشور است، تصریح کرد: راه حل آن توجه بیشتر به وزارت علوم و تفویض اختیار بیشتر از این وزارتخانه به دانشگاه‌هاست.
دانشگاه اصفهان بعنوان دانشگاه جامع و مادر استان اصفهان دارای حدود ۱۵ هزار دانشجو و ۶۵۰ عضو هیات علمی و یکی از دانشگاه‌های برتر کشور است.
بر اساس اعلام وزارت بهداشت، تاکنون بیش از ۷۳ هزار نفر در کشور به طور قطعی به ویروس کرونا مبتلا شده و موارد فوت ناشی از این ویروس به بیش از چهار هزار و ۵۰۰ نفر رسیده است.
