رئیس مرکز پژوهش‌های آموزش و پرورش قم گفت: طبق پژوهش‌های صورت گرفته آموزش‌های مجازی از نقاط ضعفی برخوردار بود و تحقیقات جدید علم و فناوری نشان از این دارد که آموزش، تدریس و یادگیری مجازی با عدم انتقال‌دهی مناسب مواجه می‌شد.
به گزارش جماران، ایسنا نوشت: طبق مصوبات ستاد ملی کرونا در تاریخ ششم فروردین، دستورالعمل بازگشایی حضوری کامل مدارس از ۱۴ فروردین‌ماه به کلیه ادارات آموزش و پرورش استان‌ها ابلاغ شد و خبرها حاکی از آن است که مطالبه ۷۷ درصد خانواده‌ها در راستای آموزش حضوری است.
همچنین با نگاهی به نظرات مردم در گروه‌های اجتماعی و فضای مجازی جمع کثیری موافق بر بازگشایی مدارس هستند؛ به‌طور مثال خانمی ۲۲ ساله در حالی که هنوز ازدواج نکرده و فرزندی ندارد معتقد است با این همه شلوغی در ایام متفاوت سال که گاهی تا ۱۷ بچه در یک فضا کنار هم بودند نگرانی از عدم رعایت فاصله اجتماعی در مدرسه معنی ندارد.
خانمی ۲۷ ساله و مجرد هم پیرو صحبت‌های دیگران ذهنش درگیر این سؤال است چرا در ایام عید خانواده‌ها نگران فرزندانشان نبودند؟ هرچند افرادی هم هستند که در این میان دارای فرزند هستند و معتقدند اگرچه مدرسه خوب است و آموزش و پرورش یک امر مهم اما چگونگی بازگشایی و تکرار رویه گذشته هم جای تأمل دارد. بعضی هم که در جایگاه پدر خانواده هستند سؤالشان این است چرا رسانه در همه چیز حرف اول را می‌زند ولی در مبحث آموزش رسانه پاسخگو نیست.
بر این اساس خبرنگار ایسنا از قم، با رئیس مرکز پژوهش‌های آموزش و پرورش قم به گفت‌وگو نشست تا در پاسخ به این سؤالات روشنگری کند که براساس چه مبنایی تصمیم بر بازگشایی مدارس گرفته شده است؟ تجربه این دو سال کرونایی آنان چه بوده و چه دستاورهایی داشتند. همچنین اقداماتی که در حوزه پژوهش در آموزش و پرورش داشتند چه بوده است.
امیرهوشنگ ملاحسینی، رئیس مرکز پژوهش‌های آموزش و پرورش قم در گفت‌وگو با ایسنا از قم، در رابطه با تجربیات دو ساله آموزش و پرورش استان در مورد آموزش مجازی، اظهار کرد: با ورود به عصر اطلاعات و فراهم شدن زیرساخت‌های لازم در راستای آموزش مجازی و به تبع آن توسعه تعداد مقالات علمی که بر استفاده از فناوری اطلاعات در امر آموزش تأکید داشتند؛ ضرورت چیزی نبود جز آنکه آموزش مجازی را گوشزد می‌کرد، چراکه بیماری کووید ۱۹ و شرایط پیرامونی منبعث از آن، آموزش مجازی را به ضرورتی انکارناپذیر تبدیل کرده بود و آموزش مجازی به‌عنوان تنها گزینه آموزش ممکن، به امر عمومی و همگانی مبدل شد.
وی بیان کرد: از جمله نقاط قوتی که در آموزش مجازی بررسی شد این بود که شاهد صرفه‌جویی در وقت و زمان بودیم. البته دسترسی دانش‌آموزان به محتوای آموزشی در هر زمان و مکان نیز از دیگر نقاط قوت آموزش مجازی بود. امکان انعطاف در برنامه‌ریزی از دیگر نقاط قوتی بود که در آموزش‌های مجازی شاهد آن بودیم و البته آموزش‌های مجازی این مزیت را داشت که امکان دسترسی به محتوای آموزشی تهیه شده را بیشتر فراهم کند تا تدریس بر ادامه کسب تجربه مبتنی باشد.
رئیس مرکز پژوهش‌های آموزش و پرورش قم تعاملی شدن آموزش از حیث دسترسی والدین به محتوای آموزشی را از دیگر نقاط قوت آموزش مجازی دانست و گفت: استفاده بهینه از زمان کلاس درس به علت عدم درگیری معلمان به حواشی کلاسی نظیر نظم و انظباط دانش‌آموزان، تأخیر و تعجیل در ورود و خروج نیز از دیگر مزیت‌های برشمرده و مورد پژوهش است؛ هرچند گاهی در این میان اختلال‌هایی شبیه آلودگی صوتی مزاحمت‌هایی ایجاد می‌کرد اما به هر حال این عناوین جزو محسنات سیستم آموزش مجازی بود.
ملاحسینی در ادامه با اشاره به اینکه آموزش‌های مجازی طبق پژوهش‌های صورت گرفته از هفت نقطه ضعف برخوردار بود، افزود: طبق پژوهش‌های صورت گرفته آموزش‌های مجازی از نقاط ضعفی برخوردار بود و تحقیقات جدید علم و فناوری بیان‌کننده این است که آموزش، تدریس و یادگیری سبب عدم انتقال‌دهی مناسب می‌شد.
وی بیان کرد: حضور دانش‌آموزان در کلاس و مدرسه به‌صورت آموزش مجازی، عدم تعاملات دانش‌آموزان با یکدیگر، عدم برقراری ارتباط با فرهنگ حاکم بر کلاس و مدرسه و حضور در جو آموزشی محیط بود که این موارد دانش‌آموزان را از حضور در فضای رقابتی کلاس و فضای علمی و دیگر موضوعات دور کرده و در واقع از جمله نقاط ضعف در آموزش مجازی بود.
ملاحسینی افزود: همچنین برخی از دانش‌آموزان با توجه به معذوریت‌های اقتصادی، به اینترنت و گوشی هوشمند یا سیستم رایانه دسترسی نداشتند که این مسئله نیز بار مضاعفی را برای خانواده‌ها ایجاد کرد. از دیگر نقاط ضعف آموزش مجازی، درگیری بیش از حد والدین بالاخص مادران با دانش‌آموزان بود که این عامل به خودی خود زمینه‌های تنش را در خانواده فراهم کرده بود.
رئیس مرکز پژوهش‌های آموزش و پرورش قم اظهار کرد: استفاده بیش از حد وسایل الکترونیکی و آسیب‌های جدی به سلامت جسمانی و روانی دانش‌آموزان از دیگر نقاط ضعفی بود که در پژوهش‌ها به آن دست یافتیم و این خود به نوبه خود محل بحث و بررسی است.
رئیس مرکز پژوهش‌های آموزش و پرورش قم ادامه داد: هرچند از این مقوله هم نباید غافل بود که سرعت پایین اینترنت نیز سبب پایین آمدن کیفیت آموزش شده و حتی می‌تواند اعتیاد اینترنتی دانش‌آموزان و عدم کنترل کافی والدین بر استفاده از فضای مجازی توسط دانش‌آموزان را به دنبال داشته باشد؛ در واقع این موضوع می‌تواند از دیگر نقاط ضعف آموزش‌های مجازی باشد.
وی در پاسخ به این سؤال که آموزش و پرورش در این ایام در بخش پژوهش چه دستاوردهایی را به خود اختصاص داده است، اظهار کرد: برنامه اقدام‌پژوهی از جمله برنامه‌هایی است که کشورهای موفق از حیث تعلیم و تربیت پیگیر می‌شوند و هدف از آن بهسازی آموزش، تربیت و حرکت از وضعیت موجود به وضعیت مطلوب است.
ملاحسینی افزود: در راستای برنامه بیست و سوم معلم پژوهنده، یک هزار و ۲۳۲ نفر از همکاران ما در آموزش و پرورش شرکت کردند که در ادامه به اجرای ۲۴ طرح پژوهشی در راستای بررسی و شناسایی مسائل و مشکلات نظام آموزش استان و تدوین سیاست‌های لازم پرداختند.
وی همچنین گفت: برگزاری مستمر جلسات شورای تحقیقات به‌عنوان اتاق فکر در راستای بهره‌برداری از خرد جمعی در شناسایی و حل مسائل آموزشی و تربیتی از دیگر دستاورهایی است که می‌توان به آن اشاره کرد.
ملاحسینی با اشاره به اینکه از دیگر فعالیت‌های آموزش و پرورش در این دوسال کرونایی برگزاری کارگاه‌های پژوهشی اقدام‌پژوهی، درس‌پژوهی و روش تحقیق کمی و روش تحقیق کیفی و نرم‌افزارهای آماری SPSS ،LISREL، کارگاه زبان انگلیسی تافل و... بوده است، گفت: همچنین همواره جلسات مستمر نقد و بررسی محتوای آموزشی برگزار شده و ارسال چکیده پژوهشی به مدارس از دیگر اقدامات پژوهشی آموزش و پرورش استان است.
وی یادآور شد: از جمله دستاورهای آموزش و پرورش عبارتند از کسب رتبه نخست اقدام‌پژوهی کشوری توسط فرشته سلطانیان، کسب رتبه نخست تولید محتوای الکترونیکی توسط همکار محترم مرضیه آقاعلی، کسب رتبه نخست تجربه پژوهشی کشوری توسط گروه تحقیق و پژوهش آموزش و پرورش استان قم و کسب رتبه نخست فعالیت‌های پژوهشی شورای تحقیقات آموزش و پرورش استان قم.
