ورود نسنجیده به مبحث راهپیمایی اربعین محل بروز تحلیل های نادرست از این پدیده می شود. اربعین به یک معنا تمامیت دین را جلوه گر می سازد و هرکس به میزان ظرفیت وجودی بهره ای از این ماجرا می برد.
نشست «بررسی جامعه شناختی پیاده روی اربعین» عصر روز یکشنبه (19 آذر ماه) در پژوهشکده امام خمینی (س) و انقلاب اسلامی برگزار شد.
به گزارش خبرنگار جماران، محمدرضا پویافر در این نشست با تأکید بر اینکه باید با پرسش مشخص در مورد پیاده روی اربعین پژوهش کرد، در مورد ویژگی های آیین پیاده روی اربعین گفت: شما با میدانی مواجه هستید که سالی یک بار اتفاق می افتد و در این میدان فشردگی جمعیت به حدی است که هیچ زیرساخت ارتباطی در آن جواب نمی دهد. فروریختن مفاهیمی مثل موکب و زائر و یا ایرانی و عراقی از جمله دیگر ویژگی های راهپیمایی اربعین است.
علیرضا شجاعی زند نیز در این نشست گفت: جامعه شناسی برخی پدیده ها را نمی بیند و مورد تغافل است که یکی از آنها پیاده روی اربعین است. هنوز جریان علوم اجتماعی وارد این قضیه نشده است. شاید باید بیش از این زمان بگذرد و شاید این پدیده باید به شکل دیگری خود را نشان دهد تا مورد توجه قرار گیرد. امیدوارم پژوهش آقای پویافر به عنوان گام نخست تداوم پیدا کند که این پدیده کثیرالاضلاع را بشناسند و معرفی کنند.
عضو هیأت علمی دانشگاه تربیت مدرس با بیان اینکه ورود نسنجیده به مبحث راهپیمایی اربعین محل بروز تحلیل های نادرست از این پدیده می شود، افزود: فقدان داده های پایه قدرت تحلیل را از ما می گیرد. در برخی موارد چون داده نداریم و یا نمی توانیم بین آنها ارتباط برقرار کنیم ما نمی توانیم روند مسائل را تحلیل کنیم؛ اجازه ندهیم در مورد اربعین این امر تکرار شود.
وی اظهار کرد: در اربعین زیارت، عزاداری و شعائر توأم با یکدیگر است. این پدیده علاوه بر وجه زیارتی وجوه عبادی و اخلاقی پیدا می کند. بنابر این جلوه گاهی برای تجلی تمام وجوه دین می شود. یعنی اربعین به یک معنا تمامیت دین را جلوه گر می سازد و هرکس به میزان ظرفیت وجودی بهره ای از این ماجرا می برد.
شجاعی زند تأکید کرد: یکی از مشکلات جامعه شناسی دین این است که موضوعات را نمی شناسد؛ به همین دلیل دچار تحلیل های غلط می شویم. اربعین جلوه ای از باب الحسین (ع) و متکثر است و حرف زدن و تحلیل کردن آن مستلزم داشتن داده و نگاه از دور خیلی خطرناک است. در نگاه کارکردی همه چیز در اختیار ناظر است. در این ماجرا باید به کنشگران نزدیک شد و کنشگر را درک کرد و بعد تحلیل ارائه داد.
وی در پایان گفت: بنابراین، باید امام حسین (ع) را دوست داشت که ارزش هایی که به آنها پایبند بوده ارزشمند است.
