در این مطلب می خوانیم: ' قبل از فرا رسیدن عید نوروز یا همان ایل بایرامی، 4 چهارشنبه پایانی سال، اهمیت ویژه‌ای در فرهنگ منطقه آذربایجان دارند که هنوز هم در برخی روستاها مراسم های ویژه‌ای برگزار می‌شود. برای به‌وجود آمدن نوروز نیز چهار عنصر دست به دست هم می‌دهند تا طبیعت بیدار شود. از زمان‌های قدیم، انسان‌ها بر این باور بودند که چهار عنصر آب و آتش و باد و خاک است که باعث بیداری طبیعت می‌شوند. مردم آذربایجان چهار هفته قبل از عید نوروز و به مناسبت همین چهار عنصر، روزهای چهارشنبه را برای اجرای مراسم انتخاب کرده‌اند. این مراحل عبارتند از: 1. سو چرشنبه‌سی 2. اُود چرشنبه سی 3. یئل چرشنبه سی 4. تورپاق چرشنبه‌سی'
در ادامه این مطلب آمده است: ' اولین چهارشنبه آخر سال را در فرهنگ آذربایجان «سو چرشنبه‌سی» می‌گویند. این چهارشنبه در مناطق مختلف آذربایجان نام‌های دیگری مانند «ازل چرشنبه» یا «چیللـه قاچدی» یا «ایلک چرشنبه» یا «یالانچی چرشنبه» نیز گفته می‌شود. در سو چرشنبه‌سی (چهارشنبه آب) آب‌ها نو می‌شوند و دوباره به رودخانه‌ها و کانال‌های طبیعی برمی‌گردند و در حوزه‌های آبی حیات به طبیعت باز می‌گردد. در این روز قبل از طلوع آفتاب مردم به کنار رودخانه‌ها و محل‌های آبی رفته و دست و صورت خود را می‌شویند و به طرف همدیگر آب می‌پاشند و از روی آب می‌پرند تا سعادت و خوشبختی در سال جدید نیز نصیبشان شود و مشکلات و رنج و عذابشان را به آب نو بدهند.'
هفته نامه کوشش در ادامه این مطلب آورده است: ' در باورهای مردم آذربایجان در مورد آب این گفته‌ها آمده است:
* سفره‌یه سو داغیلماسی آیدینلیق‌دیر (اگر در سفره آب ریخته شود، نشان از برکت و روشنی است)
* سو ایچه‌ن آدامی ایلان چالماز (کسی که آب می‌نوشد را مار نیش نمی‌زند)
در بخش 'ضرب‌المثل‌هایی در مورد آب' این مطلب نیز آمده است:
* سو اولان یئرده، دیریلیک اولار (جایی که آب وجود دارد در آن زندگی وجود خواهد داشت)
* سویو چیرک‌لندیره‌نین نعش‌ینه سو تاپیلماز (کسی که آب را کثیف کند برای غسل دادنش آب پیدا نمی‌شود)
این نشریه ادامه داده است: 'دومین هفته را گذشتگان ما با عنوان «اود چرشنبه‌سی» (چهارشنبه آتش) نام‌گذاری کرده‌اند که مظهر حرارت و نور و روشنایی است. این چهارشنبه از باورهای انسان‌های گذشته به خورشید و آتش به‌وجود آمده است. در این روز مردم با روشن کردن آتش که در زبان ترکی «تونقال قالاماق» گفته می‌شود، از روی آتش می‌پرند و بدی‌های درونشان را در آتش می‌سوزانند تا با دلی صاف و تمیز به استقبال بیداری طبیعت بروند. موقع پریدن از روی آتش این جملات نیز گفته می‌شود: آغیرلیغیم بیغیرلیغیم بوردا قالاسان/ دیش آغریم، باش آغریم بوردا قالاسان/آتیل باتیل چرشنبه/ بختیم آچیل چرشنبه
(تمام بدیها و مریضی‌هایم در این آتش بماند و بخت و شانس من نیز باز شود).'
در ادامه این مطلب آمده است: 'نیاکان ما سومین هفته از ماه آخر زمستان را «یئل چرشنبه‌سی» نام‌گذاری کرده‌اند، چون در این هفته باد با آمدن خود به زمین و طبیعت زندگی و نوید بیداری می‌دهد. به این چهارشنبه «کولک اویادان چرشنبه» و یا «کولک چرشنبه» نیز گفته می‌شود. مردم بر این باورند که باد با آمدنش آب و آتش را به حرکت وا می‌دارد و باعث بیداری طبیعت می‌شود. در مورد باد، در فرهنگ آذربایجان، افسانه‌ها، نغمه‌ها و داستان‌های زیادی گفته شده است. مراسمات روز یئل چرشنبه‌سی با اجرای فردی با عنوان «یئل بابا» (باد بابا) برگذار می‌شود.
در بخش 'نغمه‌ای در مورد یئل بابا' می خوانیم: 'آ یئل بابا، یئل بابا /تئز گل، بابا، گل، بابا/ سووور بیزیم خیرمانی/ آتینا وئر سامانی/ دن داغیلیب داغ اولسون/ منیم جانیم ساغ اولسون/ آ یئل بابا، یئل بابا/ قوربان سنه، گل بابا'
(باد بابا، زود بیا و خرمن ما را بوجاری کن و کاه را به اسب‌ها بده و دانه‌ها را همه جا بپاش و زندگی را احیا کن، بابا قربانت برم زود بیا)
این هفته نامه همچنین آورده است: ' آخرین چهارشنبه فصل زمستان نیز تحت عنوان «تورپاق چرشنبه‌سی» (چهارشنبه خاک) نام نهاده شده است که طبیعت با جذب گرما و حرارت بیدار می‌شود. این روز در نزد مردم با نام‌های «ایلین سون چرشنبه‌سی»، «آخیر چرشنبه» و «ایل آخیر چرشنبه» مشهور است. در نزد انسان‌ها (به دلیل از خاک بودن خود انسان) تورپاق (خاک) از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. مردم آذربایجان بر این باورند که بعد از چهارشنبه خاک، بیداری و زندگی دوباره آغاز می‌شود و خاک جان تازه‌ای پیدا می‌کند. در این چهارشنبه با برپایی مراسماتی همچون روشن کردن آتش، بازی سنتی «کوسا گلین»، گرفتن فال بایاتی (بایاتی فالی)، روشن کردن شمع، پخت پلو، بردن هدیه برای نو عروسان، حاضر کردن سمنو و... به استقبال بهار می‌روند و جشن می‌گیرند.'
منبع: هفته نامه کوشش آذربایجان غربی
7129/2093
انتهای پیام در ادامه این مطلب آمده است: ' اولین چهارشنبه آخر سال را در فرهنگ آذربایجان «سو چرشنبه‌سی» می‌گویند. این چهارشنبه در مناطق مختلف آذربایجان نام‌های دیگری مانند «ازل چرشنبه» یا «چیللـه قاچدی» یا «ایلک چرشنبه» یا «یالانچی چرشنبه» نیز گفته می‌شود. در سو چرشنبه‌سی (چهارشنبه آب) آب‌ها نو می‌شوند و دوباره به رودخانه‌ها و کانال‌های طبیعی برمی‌گردند و در حوزه‌های آبی حیات به طبیعت باز می‌گردد. در این روز قبل از طلوع آفتاب مردم به کنار رودخانه‌ها و محل‌های آبی رفته و دست و صورت خود را می‌شویند و به طرف همدیگر آب می‌پاشند و از روی آب می‌پرند تا سعادت و خوشبختی در سال جدید نیز نصیبشان شود و مشکلات و رنج و عذابشان را به آب نو بدهند.'
هفته نامه کوشش در ادامه این مطلب آورده است: ' در باورهای مردم آذربایجان در مورد آب این گفته‌ها آمده است:
* سفره‌یه سو داغیلماسی آیدینلیق‌دیر (اگر در سفره آب ریخته شود، نشان از برکت و روشنی است)
* سو ایچه‌ن آدامی ایلان چالماز (کسی که آب می‌نوشد را مار نیش نمی‌زند)
در بخش 'ضرب‌المثل‌هایی در مورد آب' این مطلب نیز آمده است:
* سو اولان یئرده، دیریلیک اولار (جایی که آب وجود دارد در آن زندگی وجود خواهد داشت)
* سویو چیرک‌لندیره‌نین نعش‌ینه سو تاپیلماز (کسی که آب را کثیف کند برای غسل دادنش آب پیدا نمی‌شود)
این نشریه ادامه داده است: 'دومین هفته را گذشتگان ما با عنوان «اود چرشنبه‌سی» (چهارشنبه آتش) نام‌گذاری کرده‌اند که مظهر حرارت و نور و روشنایی است. این چهارشنبه از باورهای انسان‌های گذشته به خورشید و آتش به‌وجود آمده است. در این روز مردم با روشن کردن آتش که در زبان ترکی «تونقال قالاماق» گفته می‌شود، از روی آتش می‌پرند و بدی‌های درونشان را در آتش می‌سوزانند تا با دلی صاف و تمیز به استقبال بیداری طبیعت بروند. موقع پریدن از روی آتش این جملات نیز گفته می‌شود: آغیرلیغیم بیغیرلیغیم بوردا قالاسان/ دیش آغریم، باش آغریم بوردا قالاسان/آتیل باتیل چرشنبه/ بختیم آچیل چرشنبه
(تمام بدیها و مریضی‌هایم در این آتش بماند و بخت و شانس من نیز باز شود).'
در ادامه این مطلب آمده است: 'نیاکان ما سومین هفته از ماه آخر زمستان را «یئل چرشنبه‌سی» نام‌گذاری کرده‌اند، چون در این هفته باد با آمدن خود به زمین و طبیعت زندگی و نوید بیداری می‌دهد. به این چهارشنبه «کولک اویادان چرشنبه» و یا «کولک چرشنبه» نیز گفته می‌شود. مردم بر این باورند که باد با آمدنش آب و آتش را به حرکت وا می‌دارد و باعث بیداری طبیعت می‌شود. در مورد باد، در فرهنگ آذربایجان، افسانه‌ها، نغمه‌ها و داستان‌های زیادی گفته شده است. مراسمات روز یئل چرشنبه‌سی با اجرای فردی با عنوان «یئل بابا» (باد بابا) برگذار می‌شود.
در بخش 'نغمه‌ای در مورد یئل بابا' می خوانیم: 'آ یئل بابا، یئل بابا /تئز گل، بابا، گل، بابا/ سووور بیزیم خیرمانی/ آتینا وئر سامانی/ دن داغیلیب داغ اولسون/ منیم جانیم ساغ اولسون/ آ یئل بابا، یئل بابا/ قوربان سنه، گل بابا'
(باد بابا، زود بیا و خرمن ما را بوجاری کن و کاه را به اسب‌ها بده و دانه‌ها را همه جا بپاش و زندگی را احیا کن، بابا قربانت برم زود بیا)
این هفته نامه همچنین آورده است: ' آخرین چهارشنبه فصل زمستان نیز تحت عنوان «تورپاق چرشنبه‌سی» (چهارشنبه خاک) نام نهاده شده است که طبیعت با جذب گرما و حرارت بیدار می‌شود. این روز در نزد مردم با نام‌های «ایلین سون چرشنبه‌سی»، «آخیر چرشنبه» و «ایل آخیر چرشنبه» مشهور است. در نزد انسان‌ها (به دلیل از خاک بودن خود انسان) تورپاق (خاک) از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. مردم آذربایجان بر این باورند که بعد از چهارشنبه خاک، بیداری و زندگی دوباره آغاز می‌شود و خاک جان تازه‌ای پیدا می‌کند. در این چهارشنبه با برپایی مراسماتی همچون روشن کردن آتش، بازی سنتی «کوسا گلین»، گرفتن فال بایاتی (بایاتی فالی)، روشن کردن شمع، پخت پلو، بردن هدیه برای نو عروسان، حاضر کردن سمنو و... به استقبال بهار می‌روند و جشن می‌گیرند.'
منبع: هفته نامه کوشش آذربایجان غربی
7129/2093
کپی شد
