به گزارش روز دوشنبه ایرنا مقصود فراستخواه در نشست اعضای خانه توسعه آذربایجان، افزود: این موضوع حتی در آیین‌نامه های ارتقاء اعضای هیات علمی هم دیده می شود از جمله در طرح های مشترک امتیازها تقسیم می‌شود یا در مدارس ما نمره 20 به فعالیت های فردگرایانه و نه به تیمی از دانش آموزان داده می‌شود و بدین ترتیب روحیه فرد گرایانه تقویت می‌شود، درحالیکه در مدارس موفق دنیا نمره نه به فرد بلکه به گروهی که روحیه مشارکت و همکاری های جمعی دارند، داده می‌شود.
وی به موضوع مهم آینده‌پژوهی به نرخ ریسک‌پذیری در ایران اشاره کرد و اظهار داشت: این نرخ در کشور ما منفی 1.1 و پایین‌تر از متوسط جهانی است، در حالی‌که مردم از یک سو می خواهند موفق شوند اما از طرف دیگر حاضر به ریسک‌پذیری نیستند و این تناقضی است که مشکل‌ساز شده است.
فراستخواه اضافه کرد: آمارها نشان می‌دهد ایرانی ها در شبانه‌روز یک تا 3 دقیقه برای فعالیت های داوطلبانه وقت می گذارند و به طور متوسط 13.5 ساعت ما صرف فعالیت های نگهداری و مراقبت می‌شود و 40 دقیقه هم از زمان صرف آموزش شده و فعالیت شغلی مردان در حدود 5 ساعت و زنان حدود 40 دقیقه است اما در عوض زنان ایرانی 5 ساعت و 25 دقیقه خانه‌داری می‌کنند که این خود به خوبی نشان می‌دهد یکی از رموز اساسی موفقیت توسعه ما در افزودن به این یک تا 3 دقیقه برای فعالیت های مشارکتی و داوطلبانه است.
وی توسعه نهادهای مدنی را یکی از راهکارهای مهم برای رفع موانع بهبود روند توسعه در ایران خواند و افزود: حتی اگر آمار فعالیت 14 هزار تشکل مردمی در کشور را که به نظرم بیش از 7 تا 8 هزار نهاد نیست و یک میلیون عضو برای این نهادها از جمعیت کشور را هم قبول کنیم، این شاخص برای جمعیت بالای 15 سال به بالا به 1.5 درصد می‌رسد که این رقم برای آمریکا 25درصد با 2 میلیون NGO ( تشکل های مردم نهاد ) است.
این عضو انجمن جامعه‌شناسی ایران با اشاره به شکاف بین مردم و دولت ها در ایران، گفت: اکنون میان دو بخش دولت و مردم فاصله افتاده است و باید فضای میانی دولت و شهروندان به صورت نهادهای مدنی و سازمان‌های مردم‌نهاد و محلی گسترش یابد و این جز با افزایش روحیه مشارکت و توسعه نهادهای فعالیت داوطلبانه ممکن نیست.
فراستخواه ادامه داد: یکی از دلایل عمده توسعه نیافتگی ایران را باید در شکست عاملان اجتماعی و شکست نهادها جستجو کنیم، بنابراین باید زمینه ابتکار عمل های آزاد مدنی و تشکل های مردمی را فراهم کنیم و این به عقلانیت اجتماعی کمک می کند.
وی با اشاره به تغییرات صفات جمعیتی ایران، گفت: جامعه ایران به سرعت در حال دگرگونی و تحول است اما این تغییرات نامتجانس بوده و یکپارچگی زیادی در آن وجود ندارد و باید گفت طرح توسعه ایران ناتمام است.
فراستخواه جامعه شهرنشینی در ایران را در حال حاضر 75 درصد اعلام و اضافه کرد: این تغییرات سریع جمعیتی در ایران وحشتناک است چرا که ایران این مسیر را طی چند ده سال گذشته پیموده، در حالی که اروپا طی چند سده به آن رسیده است.
وی به تغییرات بعد خانوار ایرانی نیز اشاره کرد و افزود: ترکیب نهاد خانواده در ایران به عنوان یکی از نهادهای دیرین بادوام از 5 عضو در سال 1375 اکنون به 3.5 عضو رسیده و آثار خود را با تغییر در مناسبات پدرسالار و دیگر نتایج نشان می‌دهد.
فراستخواه به میانگین سنی جمعیت کشور اشاره کرد و گفت: سال 57 انقلاب اسلامی ایران جمعیتی شکل داد که میانگین سنی آن 22 سال بود اما این رقم اکنون به 30 سال رسیده است و اکنون بیشترین جمعیت کشور در گروه سنی 15 تا 65 قرار دارد و این یک فرصت استثنایی است که ما از آن بی‌خبریم چون این امر بیانگر آن است که ما اکنون بیشترین افراد را برای کار، مشارکت و تولید داریم اما متأسفانه از این فرصت بهره نگرفته و این گروه یا بیکارند و یا بدکار می‌کنند.
وی به باسوادی 85 درصدی جمعیت بالای 6 سال کشور اشاره کرد و گفت: این رقم باسوادی در شهرها به 90 درصد هم می رسد.
فراستخواه با بیان اینکه در زمان وقوع انقلاب اسلامی طبق اعلام یونسکو جمعیت 15 سال به بالای ایران به طور متوسط 2.6 کلاس درس خوانده بود اما اکنون این رقم به بیش از 8 کلاس و به سمت 9 کلاس و در برخی جاها به 10 کلاس رسیده است، تشریح کرد: برخی تغییرات جامعه را قطبی کرده است مثلاً در یک سو 14 میلیون جمعیت تحصیل کرده و در یک طرف 8 تا 10 میلیون بی‌سواد مطلق داریم و مهم‌تر از آن با یک نابرابری آموزشی گسترده در ایران مواجه هستیم به‌طوری که شاخص نابرابری آموزشی در ایران 37.3 درصد است اما این رقم برای کشورهای هم‌تراز ما در شاخص توسعه انسانی متوسط به بالا 16.7 درصد و برای کشورهای اروپایی 8 درصد است.
وی گفت: ایران هرچند در متوسط تحصیلی رشد داشته اما این رشد به صورت برابر نبوده و از حیث برابری فرصت یادگیری در ایران فاصله زیادی وجود دارد .
فراستخواه بابیان اینکه یکی از شاخص های مهم توسعه انسانی بحث امید به زندگی است، گفت: این رتبه برای ایران 80 در بین 123 کشور است اما برای نمونه باید دید برابری قدرت خرید با این رتبه دهی متناسب است؟
وی با بیان اینکه ضریب جینی به عنوان شاخصی برای سنجش میزان نابرابری در توزیع درآمد یا ثروت بر اساس اسناد بانک جهانی در پیش از انقلاب اسلامی ایران در ۵۰ شده بود، گفت: این رقم اکنون به حدود عدد 37 واحد رسیده که بر همین اساس است که جامعه اکنون دوام آورده که البته دولت تلاش دارد آن را به 34 برساند که زیاد هم جالب نیست.
این استاد دانشگاه با اشاره به سایر شاخص های نیکبختی در جهان از جمله تولید ناخالص ملی(GDP)، تصریح کرد: در این حوزه ما از میان 155 کشور جهان در رتبه 108 قرار داریم، درحالی که 27 امین کشور ثروتمند دنیا هستیم و این بدان معناست که این ثروت برای ما خوشبختی نیاورده و ما هنوز با مسائل مدیریتی ناکارآمد و سیاست های غلط روبرو هستیم.
3038/3071
