بسم اللّه‏ الرحمن الرحیم

انقلاب اسلامی، انقلاب فکری و عقیدتی

ما یک قسم مسائل اصولی داریم که الآن مطرح است و یک قسم مسائلی فرعی داریم که بعد از اینکه مسائل اصولی تحقق پیدا کرد، باید مطرح کرد. ما اگر مسائل فرعی را الآن مطرح بکنیم ممکن است که از آن مسائل اصولی که اساس مسائل است عقب بمانیم؛ یا به واسطۀ طرح این مسائل که گاهی موجب یک اختلافاتی می‏شود ما در نهضت شکست بخوریم. از این جهت آنکه من الآن به نظرم می‏آید این است که شما می‏دانید که در این نهضت آن چیزی که ما را پیش برد دو مطلب بود؛ یکی اساس بود و یکی‏اش به واسطۀ آن اساس تحقق پیدا کرد.

آنکه اساس بود اینکه مردم به عنوان اسلام و به عنوان ایمان و عقیده وارد این میدان شدند. چون برای ایمان و اسلام وارد شدند، همۀ قشرها با هم متحد شدند که آن رمز حقیقی ـ که اتحاد همه در یک جهت، وحدت همه در یک مسیر ـ موجب شد که تا حالا ما مطلب را رساندیم. یعنی مطلب را آن مطلبی که همه ممتنع می‏دانستند، در ایران تحقق پیدا کرد. ممتنع می‏دانستند که یک ملتی با نداشتن ابزار و با نداشتن یک نظام سیاسی که همه را آن، روی آن نظام سیاسی هدایت کند، و خالی بودن دستشان از همۀ اسلحه‏های روز بلکه همۀ اسلحه‏ها که اسلحه‏های آنها ـ حالا را یک قدری غمض‏عین کنید که یک قدری تفنگ پیدا شده است ـ آنطور که به ما می‏گفتند کارد توی مطبخ، چوب توی خانه[بود]و باقی هم با دست خالی. زنها هم بچه‏هایشان را بغل می‏کردند می‏آمدند
بیرون[...].

پیروزی در سایۀ اسلام

آنکه رمز بود این بود که همه با هم بودند، و همه هم فریادشان این بود که ما این رژیم فاسد را نمی‏خواهیم و ما یک جمهوری اسلامی می‏خواهیم. این اسباب این شد که ما آن مطلبی را که دنیا ممتنع می‏دانست، که «هیچ» بر همه چیز غلبه پیدا بکند ـ البته روی حسابهای مادیگری ـ ملت ایران روی حساب معنویت و توجه به خدای تبارک و تعالی و ایمان پیش برد و این قدرتهای شیطانی را که پشت سرش هم قدرت ابرقدرتها بود شکست؛ به طوری که نتوانستند آنهایی که می‏خواستند این مرد را نگه دارند، نتوانستند نگه دارند. کوشش کردند، تهدید کردند. ما که در پاریس بودیم تماس می‏گرفتند با ما از طرف امریکا که ـ ابتدائاً ـ به اینکه ما پشتیبان هستیم، چه و چه؛ بعد هم ـ به اینکه «شما یک قدری صبر کن، حالا زود است، حالا نروید، حالا زود است»!... با هیچ ما غلبه کردیم بر همه چیز و این برای همین نکته بود که ما همه با هم بودیم؛ از مرکز تا آخِرْ بَلَدی که در ایران بود ـ ده و شهر و قصبه و بزرگ و کوچک و همۀ اقشار ـ در همه جا با هم اتحاد پیدا کردند و این نبود جز در سایۀ اسلام. هیچ چیز دیگر نمی‏توانست اینطور قدرت داشته باشد که همه را با هم توافق بدهد. آن چیزی که شما را در این میدان پیروز کرد همین بود.

دوران حساس انقلاب

و[البته]ما الآن به پیروزی نهایی نرسیدیم. به نظر من امروز ایران حساسیتش بیشتر از آن روزی است که هجوم می‏کردیم و مردم را بسیج می‏کردیم برای مبارزه؛ برای اینکه آن وقت همه توجهشان به این بود که این سد را بشکنند؛ این سد بزرگی که مانع از پیشرفت ما بود، همه نظرشان به این بود که این سد را بشکنند، توجه به مسائل خودشان نداشتند، همه توجه به این داشتند که این سد باید شکسته بشود ـ همه با هم ـ بدون اینکه ملتفت این باشند که امروز مثلاً ناهار خوردند یا نه، قرض دارند یا نه ـ عرض کنم ـ سفته در کجا دارند یا نه! هیچ این توجه نبود در کار. همه با هم فشار آوردند و این سدبزرگ را
شکستند.

در هر انقلابی وقتی که به یک نقطه‏ای رسید که یک پیروزی پیدا شد، آن وقت، وقت حساسیت انقلاب است مردم که خودشان را پیروز دیدند. بعد توجه می‏کنند به اینکه خوب، حالا ما چه؟ چه شد؟ حالا زندگی‏مان چه، حالا قرض داریم، حالا سفته‏هایمان چه، حالا بازارمان چه. این اسباب این می‏شود[...]به ضمیمۀ اینکه این کارشناسهایی که آنها دارند ـ امریکا به این زودی دست از ما برنمی‏دارد کارشناسهایی که اینها دارند، اینها از صد سال پیش از این یا بیشتر، روانشناسی را در ایران شروع کرده‏اند و می‏دانند چه بکنند. الآن عمال آنها بین اقشار مردم افتاده‏اند که خوب، این هم رفتن شاه و این هم حکومت جمهوری؛ چه شد؟ عمال اینها توی اقشار مردم افتاده‏اند برای اینکه مردم را سرد کنند و این نهضت را به سستی بگرایانند[1]و موجب این بشود که این نهضت خاموش بشود[تا]آنها سربلند کنند.

پایگاه در ایران با بهای غارت نفت

در صورتی که وقتی روی محاسبات ما حساب بکنیم و ببینیم که تا حالا چه شده است و بعدها ما می‏خواهیم چه بشود، تا حالا معجزه شده است. «چه شده» یعنی چه؟ تا حالا شما اسیر بند و قید سازمان امنیت که در همه جا ریشه داشت و همه را به رنج می‏کشید. این حبسهای بزرگ که بعضی عکسهای آن را وقتی که نشان می‏دهند انسان وحشت می‏کند! زیرِ زمین چه کردند اینها با مردم! خوب، این کم‏کاری بود که این نهضت کرد؟ این «چه شد» یعنی اینکه این کم‏کاری بود! کاری است که همۀ دنیا، آنهایی که متفکر هستند در دنیا، حیرت کردند که این چه جور واقع شد، چه جور این سد شکسته شد. از آن طرف دست اجانب که باز بود در خزائن ما؛ نفت ما را همه‏اش را می‏بردند در ازایش برای خودشان پایگاه درست می‏کردند در اینجا به اسم اینکه ما می‏خواهیم عوض بدهیم، می‏فرستادند آن آهنپاره‏هایشان را یا آن ـ عرض می‏کنم ـ اسلحه‏هایی که ایران اصلاً
اطلاع برآن نداشت که این را چه جور باید چه بکنید، می‏فرستادند اینها را به ازای اینکه ما نفت را می‏گیریم و اینها را می‏دهیم. اینها برای خودشان بود نه برای ما. برای اینکه ما که اطلاع از اینها نداشتیم. اینها برای این بود که پایگاه اینجا درست کنند و اگر چنانچه با شوروی یکوقتی بناست دعوا کنند، اینجا پایگاه داشته باشند! هم نفت را می‏بردند، هم عوضش برای خودشان پایگاه درست می‏کردند به اسم اینکه ما می‏خواهیم عوض بدهیم که مبادا صدا درآید!

قطع دست ابرقدرتها

پس یک کار بزرگ محیرالعقول دیگر واقع شد و آن اینکه دست امریکا و دست انگلستان و شوروی و همۀ اینها از خزائن ما کوتاه شد. الآن نفت مال خودتان است ـ عرض می‏کنم ـ چیزهای دیگر هم مال خودمان است. نفتش هم از خودمان، همه چیز از خودمان.

«هیچ نشد» را، «چه شد» را اینهایی که می‏خواهند نهضت را خاموش کنند، این مسائل را پیش می‏آورند که «حالا چه شد»! می‏روند توی کارخانجات به این کسانی که آنجا کار می‏کنند ـ و بیچاره‏ها اطلاع از مسائل ندارند ـ طرح می‏کنند این مسائل را: «خوب حالا دیگر، خوب، چه شد؟ چه شد؟». از آن طرف می‏روند در کشاورزی نمی‏گذارند کشاورزها کار خودشان را بکنند و تبلیغات می‏کنند. در صورتی که اگر اینها بگذارند، آن برنامه‏های آتیه زود انجام می‏گیرد.

مخالفت با رأی ملت

شما ملاحظه بکنید راجع به رفراندم؛ یک مسئله‏ای بود که همۀ ملت این را می‏خواستند، با شوق و شعف می‏خواستند. اینها برای خاطر ملت بود که می‏ریختند و صندوقها را آتش می‏زدند و با ـ عرض می‏کنم ـ اسلحه مردم را منع می‏کردند از اینکه بروند رأی بدهند؟ خودشان هم تحریم می‏کردند؟[2]اینها هوادار ملت بودند که این کار
را می‏کردند؟ یا خیر، می‏خواستند این ملت رفراندم را نکند و آشوب باشد و حکومت باز همان حکومت سابق باشد یا شبیه به آن باشد؟! والاّ رفراندم یک امر ملی بود که همۀ ملت می‏خواستند. و ما دیدیم که نود و نه و نیم درصد ملت رأی دادند و نیم درصد ـ تقریباً ـ رأی مخالف داد. در صورتی که همۀ اقشارشان با هم جمع شدند و رأی مخالف دادند، نیم درصد بود! یک چیزی که همۀ ملت می‏خواستند چرا اینها جلوگیری می‏کردند؟ یا حالا برای مستضعفین می‏خواهند خانه درست بکنند؛[3]مردم می‏خواهند خانه درست کنند. زنها پولهایشان را دادند، زر و جواهراتشان را، اقشار مختلف و زیادی از خانمها آمده‏اند آن چیزهایی که در عمرشان ذخیره کرده‏اند، حالا برای این مستضعفین دارند می‏دهند که خانه بسازند. اینها افتاده‏اند توی مردم با اقسام مختلفه برای جلوگیری از اینکه نشود این کار! چرا نشود؟ این مضر به حال مردم است؟! این برای آنهایی که شما می‏گویید ما برای آنها می‏خواهیم کار بکنیم، این برای آنها کار نیست؟!

توطئه در راه بازگرداندن استعمار

نه مسئله این نیست؛ مسئله این است که اینها می‏خواهند که آرامش در ایران پیدا نشود، کاری انجام گرفته نشود. وقتی آرامش نشد و کار برای مردم انجام گرفته نشد، شلوغ می‏شود. وقتی شلوغ شد، آنها به مقاصد خودشان می‏رسند؛ آنهایی که اینها را مأمور کردند برای اینکه آن کارها را بکنند به مقصد خودشان می‏رسند. والاّ خانه‏سازی برای مستضعفین و برای مردم کارمند و کارگر و سایر مردم یک چیز بدی هست؟! یک چیزی مخالف با ـ مثلاً ـ مصلحت ملت است یا نه، این موافق مصلحت ملت است؟! این را می‏خواهند جلوگیری بکنند. یا کشاورزی؛ آیا کشاورزی برای مملکت ما یک چیزی مضرّی است که اینها می‏روند نمی‏گذارند بشود؟ یا کار کردن در کارخانه‏ها؛ راه افتادن کارخانه‏ها، این مضر است به حال ملت؟! اینها می‏خواهند آشوب کنند و دنبال این آشوب ـ شاید ـ به فکر این باشند که اگر آشوب کردند، در خارج دولتهایی که می‏خواهند

ما را بچاپند، در خارج منعکس کنند که ایران خودش را نمی‏تواند اداره کند، یکی باید برود اداره‏اش کند! یک کودتا بکنند و همان مسائل را با یک وضع بدتر از سابق پیش بیاورند و ما باز در سالهای طولانی دیگر ـ تا خدا می‏داند چه وقت ـ باز زیر همان چیزهایی که پیشتر بوده باشیم.

آنکه من الآن به شما آقایان عرض می‏کنم این است که ما الآن بین راه هستیم؛ ما نرسیدیم به مقصد. یک مقصد این بود که این اشخاص دزد و چپاول و چپاولگرها را دستشان را کوتاه کنیم. تا یک قدری کوتاه شد ـ یعنی یک قدر مهمی کوتاه شد ـ آنها هم مال ملت را برداشتند و خوردند و بردند و فرار کردند. اما دستشان الآن از اینجا کوتاه است و ان‏شاءاللّه‏ از آنها هم پس گرفته می‏شود، ان‏شاءاللّه‏. و ما آن مقداری که تا حالا کار کردیم موانع را برداشتیم؛ موانع رشد انسانی و رشد ملی و رشد طبیعی را برداشتیم. اما الآن همۀ موانع برداشته نشده؛ یک مقدار از این اقشارش باقی مانده و الآن دارند مفسده می‏کنند و با هر حیله‏ای که باشد می‏خواهند یک اختلافی ایجاد کنند.

تلاش برای ایرانی آباد

و اما مهم این است که، مملکت که حالا می‏گوییم دست خودمان است، یک مملکتی باشد که خودکفا باشد، سازندگی شروع بشود تا مملکت به طوری که اقتصادش صحیح باشد، کشاورزی‏اش درست بشود، دانشگاههایش درست بشود، قضاوتش درست بشود. همۀ اینها آشفته‏اند؛ مثل زمان طاغوتند دیگر. الآن[هنوز]متحول نشده؛ برای اینکه دولت الآن دولتِ انتقالی است، یک دولت مستقری نیست. بنابراین، آنکه الآن برای همۀ ما لازم است این است که تمام توجهمان ـ به این باشد که این نهضت محفوظ باشد. تمام توجه به این باشد که قشر دانشگاهی با قشر ـ عرض می‏کنم که ـ مدارس قدیمه اینها با هم جوش بخورند. یکی از کارهایی که اینها در سالهای طولانی کردند این بود که دانشگاهی، که یک عضو مهمی در هر کشوری است، با روحانیت که یک عضو مهمی در کشور ماست، اینها را از هم جدا کنند. این را دشمن او کنند، او را دشمن این؛ با
تبلیغات. تبلیغاتشان هم مع‏الأسف در خود ماها ـ در همه ـ اثر کرده بود که این طایفه آن طایفه را قبول نداشتند و احیاناً لعن می‏کردند، آن طایفه هم آن طایفه را همین طور. اثرش این بود که نتیجه را دیگران می‏گرفتند. ما دعوا می‏کردیم دیگران نتیجه می‏بردند! قشرهای دیگر هم همین طور[مدام]از هم جدا می‏کردند: بازاری را از کارگر، کارگر را از دیگران، همه را. می‏خواستند آشفته باشد. این نهضت اسباب این شد که ماها یک قدری به هم نزدیک شدیم. یعنی دانشگاهی هم همان حرفها را می‏زد که بازاری می‏گفت، بازاری هم همان حرف را می‏زد که معممین می‏گفتند، همه هم همان حرف را می‏زدند که کشاورزان می‏گفتند.

از برکات انقلاب اسلامی

چنانچه ما این مطلبی که الآن یک مقدارش موجود است ولکن یک خرده رو به سستی دارد می‏رود، اگر به داد این نهضت نرسیم و این نهضت خدای نخواسته رو به سستی برود و یکوقت خاموش بشود، خواهید دید که خدای نخواسته مسائل سابق شدیدتر عود می‏کند. اینها تاکنون سیلی آشکار نخورده بودند؛ این اجانب تاکنون لمس نکرده بودند شکست خودشان را در ایران؛ در این نهضت لمس کردند. یک مطالبی که حدس می‏زدند؛ و در مقابل آن حدسشان فعالیتهای زیاد می‏کردند برای اینکه نگذارند اقشار نزدیک به هم بشوند. حالا لمس کردند که یک کشوری اگر همۀ اقشارش با هم متحد بشوند، هیچ قدرتی نمی‏تواند جلو اینها بایستد، هیچ قدرتی نمی‏تواند بر اینها پیروز بشود. این مطلب را الآن احساس کردند و الآن بیشتر مجهز هستند برای اینکه ما را از هم جدا کنند. این نهضت برکتش این بود که شما آقایان دانشگاهی، که هیچ وقت با ما ملاقات نمی‏کردید، حالا نشستیم با هم صحبت می‏کنیم و درد دلمان را می‏گوییم. نمی‏گذاشتند اینها. آن آقایانی که مثلاً کارخانه‏ها و ـ نمی‏دانم ـ کارگرها و اینها، که با ما هیچ وقت ارتباط نداشتند، حالا ارتباط پیدا می‏کنند. الآن می‏بینیم که مثلاً روز پنجشنبه و جمعه که ما می‏رویم مدرسۀ فیضیه، گروههای مختلف، از دانشجو گرفته تا کارگر گرفته تا ـ عرض می‏کنم که ـ اقشار مختلفه، نظامی، همۀ اینها مجتمع می‏شوند. زن و مرد مجتمع
می‏شوند در آنجا؛ همه با دل راحت. نه نظامی از مردم نفرت دارد و می‏ترسد نه مردم از او. همه با هم مجتمع می‏شوند و مطالب گفته می‏شود، مسائل طرح می‏شود. این را باید حفظش کنیم. اینها الآن درصدد این هستند که با صورتهای مختلف، با یک صورتهای خیلی به نظر صحیحْ بین ماها اختلاف بیندازند.

شگردهای ساواک برای ایجاد اختلاف

چنانچه در رژیم سابق همین مسائل بود و من راجع به این مسائل همیشه سفارش می‏کردم؛ مع‏الأسف غلبه داشتند و نمی‏شد. قبل از ماه رمضان ـ که از ماه رمضان آنها می‏ترسیدند: مردم مجتمعند و عبادت می‏کنند و منبر هست و محراب هست، اجتماع هست ـ یک مسئله‏ای پیش می‏آوردند اختلاف بیندازند. قبل از ماه محرّم هم همین کار را می‏کردند؛ یک مسئلۀ فرعی را پیش می‏آوردند که ما از مسائل اصلی غفلت کنیم. قبل از ماه رمضان می‏گفتند «شهید جاوید»![4]تقریباً تمام ماه رمضان را یک دسته‏ای اشکال می‏کردند، یک دسته‏ای رفع اشکال می‏کردند؛ یک دسته‏ای فحش می‏دادند و یک دسته‏ای به این طرف فحش می‏دادند. آنها هم کنار نشسته بودند به ریش ما می‏خندیدند که اینطور ما اینها را ملعبه کردیم! تمام ماه رمضان[را]در تمام ایران سر یک کتابی، که مسئله‏ای فرعی بود و هیچ اصلاً چیزی نبود، ضایع می‏کردند وقت ما را. و ما را منحرف می‏کردند از اینکه ـ آن وقت البته قدرت او[5]بود ـ که نسبت به آنها یک کلمه‏ای بگوییم. همه نسبت به خودمان صحبت می‏کردیم! یک قدری که این سست می‏شد ـ حالا می‏دیدند که یکوقت اجتماع دیگری است ـ می‏آمدند مسئلۀ «شمس‏آبادی»[6]را پیش می‏آوردند؛ مرحوم شمس‏آبادی را. من احتمال می‏دهم ـ بعضیهای دیگر هم احتمال می‏دهند ـ که اصل کشتار از خودشان بود. برای اینکه آشوب درست کنند. یک مدت زیادی هم آقایان اهل منبر و پایین و بالا و اینها وقتشان صرف این می‏شد و از آن مطلب
اساسی که داشتند اینها، ذهنشان منصرف می‏شد. بعد می‏دیدند خوب، این هم یک چیز کمی است تمام می‏شود! تمام شد دیگر ـ عرض می‏کنم که ـ وقت این است که باز یک ماه رمضانی باشد، یک ماه محرّمی باشد، باز اختلافاتی لازم دارند، باز می‏افتند تو کار! مسئلۀ «دکتر شریعتی» را پیش می‏آوردند. از آن طرف دامن بزن به اینکه این مثلاً چطور است! اهل منبر هم ـ بی‏توجه به مطلب که عمق قضیه چیست ـ منبر می‏رفتند و حرف می‏زدند. از آن طرف جوانهای داغ هم ـ بی‏توجه به واقعیت مطلب ـ از این ور می‏افتادند. این دو گروه را مقابل هم قرار می‏دادند برای اینکه ذهنشان را از خودشان منصرف کنند.

امریکا دشمن اصلی ماست

امروز که حساسترین مواقعی است که ما در آن واقع هستیم و احتیاج ما به اجتماع، احتیاج ما به اتحاد، بیشتر از هر چیزی است، این مسائل فرعی را باید کنار بگذاریم برویم روی مسائل اصلی. امریکا دشمن ماست، ما باید دنبال آن برویم؛ و همین طور سایر ممالک خارجی ـ چپ و راست همه ـ آنها هستند که می‏خواهند ما را بچاپند، و شرق را بچاپند نه فقط ایران را؛ ایران هم جزئش است. الآن مخازن شرق را می‏خواهند ببرند. نمی‏گذارند جوانهای ما رشد کنند؛ دانشگاههای ما را جلویش را می‏گیرند نمی‏گذارند. الآن که وقت این است که مثلاً امتحان بدهند، وقت این است که بنشینند، می‏افتند توی مدارس با یک بهانه‏ای یک آشوب درست می‏کنند، یک بساطی درست می‏کنند. باید ما توجه بکنیم به اینکه مبادا دستهای غیر در کار باشد ـ و هست ـ مبادا ما را دوباره ملعبه کنند و به جان هم بریزند و خودشان استفاده‏اش را ببرند. دانشگاهیها ملتفت باشند، مدرسه‏ایهای ما هم ملتفت باشند به اینکه مبادا یک دستی در کار باشد دوباره ما را با یک اسمی به جان هم بریزند و نهضت ما را خاموش کنند و مسائل برگردد به حال اول، همۀ ما را خرد کنند.

همۀ ما مسئول هستیم

مسائل اصلی را الآن باید ملاحظه بکنیم. الآن گرفتاریهایی ما داریم، همه داریم نه
اینکه شما تنها دارید، نه اینکه دانشگاهی گرفتاری دارد، همه گرفتاری دارند؛ لکن امروز روزی نیست که ما طرح گرفتاریها را بکنیم. امروز روزی است که ما این مسائل اصولی را جلو ببریم که یک حکومت مستقری به کار بشود و مجلسی تحقق پیدا بکند از خود مردم و حکومت مستقری از خود مردم تحقق پیدا بکند. آن وقت برویم سراغ این مسائل که مسائل بعدی است. الآن همۀ شما ـ خودم و همۀ شما ـ مسئول هستیم، مسئول خدا هستیم، مسئول ملت هستیم، مسئول نسلهای آتیه هستیم. ما دستمان الآن به جایی رسیده است که می‏توانیم کار بکنیم. الآن ما ـ قبلاً محال بود که بشود این سد را شکست لکن شکسته شد ـ الآن ما جوری هستیم که می‏توانیم کار انجام بدهیم؛ می‏توانیم با این وحدت کلمه مجلس مؤسسان درست کنیم، مجلس شورا درست بکنیم، حکومت مستقر درست کنیم؛ الآن می‏توانیم این کار را بکنیم و ان‏شاءاللّه‏ می‏شود این کار.

سخنی با دانشگاهی و روحانی

الآن وقت این است که همه توجه به این داشته باشند که با هم باشیم ـ همه با هم. دانشگاهیها که یک عضو مؤثرند، توجه به این داشته باشند که ما باید با این معممین که یک عضو مؤثرند[با هم باشیم]. آقایان خیال نکنند که معممین چه! شما می‏بینید که ملت با اینهاست. ملت ـ که با شما با آن ملت می‏خواهید کار انجام بدهید ـ با اینها هستند؛ هر روزی اینها بخواهند ملت را به یک راهی ببرند تبعیت می‏کنند؛ برای اینکه اینها را نمایندۀ امام[7]می‏دانند تبعیت می‏کنند. اینها را از دست ندهید، این یک قوۀ بزرگی است؛ این قدرت را از دست ندهید. این را من حالا نمی‏گویم؛ نجف هم که بودم ـ و سابق هم، قبل از آن هم ـ می‏گفتم که ما این قشر روحانی را اگر از دست بدهیم شکست می‏خوریم. ماها دیگر عرضه نداریم؛ اینها هستند که می‏توانند کار انجام دهند. این قشر را نباید از دست بدهیم. روحانی هم گمان نکند که دانشگاهی چی! مقدرات مملکت ما دست دانشگاهیهاست. فردایِ امروز مقدرات مملکت ما دست اینهاست. این دو قشر با
هم باید جور بشوند. این دو طایفه، که هر دو از منوَّرالفکرها هستند لکن مع‏الأسف شما خیال می‏کنید که آنها فناتیک[8]هستند، آنها هم خیال می‏کنند شما بی‏دین هستید ـ خیال می‏کردند ـ حالا نیست اینطور دیگر، این دو طایفه با هم مجتمع بشوند، رشد داشته باشند، رشد سیاسی داشته باشند، بفهمند که از غیر دارند هدایت می‏شوند، از اجانب دارند هدایت می‏شوند به اینکه «آن طایفه را کنار بگذار، اسلام منهای آخوند»، بفهمند که این مسئله چیزی است که از خارج دارد انجام می‏گیرد، اغفال می‏کنند شما را، از آن طرف هم آن طایفه بفهمند از اینکه دانشگاهی یک عضو مؤثری است که ما فردا همه چیزمان دست اینهاست، اگر ایران بخواهد یک سعادتی پیدا کند با دست اینها سعادت پیدا می‏کند، اگر خرابی هم پیدا کند به دست اینها خرابی پیدا می‏کند، این دو قشر با هم متحد بشوند. توجه داشته باشند که مبادا در این هیاهویی که گاهی ایجاد می‏شود ایجاد اختلاف بشود. در این مسائلی که پیش می‏آید مبادا یکوقت یک دستی باشد که بخواهد شماها را از هم جدا بکند. همه با هم باشید، همه با هم همکار باشید، همه این نهضت را پیش ببرید.

با شکست انقلاب، ایران دیگر روی خوش نمی‏بیند

خدا می‏داند که اگر این نهضت شکست بخورد، تا آخر دیگر ایران روی خوش به خودش نمی‏بیند. همه مسئول هستید. منِ طلبه با شمای دانشگاهی فرق نداریم؛ هر دو مسئول هستیم. نه شما باید به عهدۀ من بگذارید نه من به عهدۀ شما. من به اندازۀ خودم کار می‏کنم، شما به اندازۀ خودتان کار بکنید. و همه توجه به این نکته داشته باشید که ما الآن مسائل اساسی‏مان مانده است؛ دنبال این مسائل اساسی باید برویم؛ مسائل فرعی را بعد طرح بکنیم، در سایۀ مسائل اساسی باید طرح بکنیم. الآن جزء برنامه‏هایتان مسائل فرعی را قرار ندهید. الآن مسائل اصلی‏تان را توجه بکنید و این نهضت را پیش ببرید تا یک حکومت مستقری ما پیدا بکنیم؛ یک حکومتی که ان‏شاءاللّه‏ این ریشه‏های
گندیده‏ای که هستش، اینها هم برداشته بشود. یک حکومت مستقری پیدا بکنیم؛ بعد که حکومت مستقر پیدا کردیم، وقت این است که دانشگاهی مسائل خودش را طرح بکند، معمم مسائل خودش را طرح بکند، بختیاری مسائل خودش را.

محرومیتهای فراگیر

خوب، من اینجا که نشستم از اقشار مملکت می‏آیند اینجا، همه هم درددل دارند، راست هم می‏گویند. بختیاریها می‏آیند می‏گویند که هیچ جا به خرابی محل ما نیست؛ ما نه آب داریم نه برق داریم نه چیزی. بلوچها هم می‏آیند همین مطلب را می‏گویند. کردستانی‏ها هم می‏آیند همین مطلب را می‏گویند. خوزستانی‏ها هم همه همین مطلب را می‏گویند. همه هم راست می‏گویند، همه هم درست می‏گویند که برای آنها کاری نشده؛ برای اینکه رژیم سابق بنا نبود که برای مردم کاری بکند؛ بنا بود که بچاپد، نه بنا بود که عمل بکند! اطراف تهران که، همین محله‏هایِ ـ سی و چند محله‏ای که این مستضعفین هستند، این چادرنشینها هستند، این زاغه‏نشینها هستند ـ برای اینها کار نکردند. اینها هم نه آب دارند نه برق دارند نه هیچی. بنا براین نبود، بنا براین بود که برای یک قشری کار بکنند؛ آنهایی که منفعت به خودشان می‏رسانند یا منفعت ازشان می‏برند، برای آنها یک کاری بشود. برای دیگران بنا براین نبود.

همه راست می‏گویند اما حالا وقت این نیست که بختیاری بگوید «یااللّه‏، الآن همۀ کارها را انجام بدهید»! این معنایش این است که بختیاری با ـ عرض می‏کنم ـ دستۀ دیگر با هم مخالف بشوند و بدبین بشوند به دولت و بدبین بشوند به نهضت و نهضت شکست بخورد و برگردد به آن حال اول که تا آخر بختیاری در ـ عرض می‏کنم که ـ زحمت و ذلت باشد و خوزستانی هم همین طور. حالا وقت این است که همۀ ما هدایت کنیم مردم را. شما دانشگاهیها هدایت کنید رفقای خودتان را؛ دانشگاهیها را هدایت کنید به این امر که آقا مبادا یکوقتی دست خبیثی در کار باشد که شما را وادار کند به کاری که اختلاف بینتان واقع بشود.

حکومت اسلامی و حکومتهای مادی

... از خدای تبارک و تعالی می‏خواهم که همۀ ما آشنا بشویم به وظایفمان و با یک بینش واقعی اسلامی به مسائل نظر بکنیم، و از این اشتباهاتی که گاهی می‏شود احتراز کنیم و همه‏مان با هم مجتمع ـ همه با هم یکصدا ـ این نهضت را نگذاریم خاموش بشود. این را پیش ببریم تا ان‏شاءاللّه‏ یک حکومت اسلامی که حکومت نمونه است. اسلام غیر سایر حکومتهاست. همۀ حکومتهای عالم ـ غیر حکومتهای انبیا ـ همۀ حکومتهای عالم، خوبهایشان ـ آنهایی که خیلی هم مردم خوبی هستند ـ بیش از این کار ندارند که این نظام طبیعت درست انجام بگیرد؛ دزدی نشود ـ عرض می‏کنم که ـ خرابکاری نشود، خوب شود وضع مادی. به معنویات ـ حکومتها ـ کار ندارند. به من چه که تو مهذب‏النفس هستی یا نیستی؟ به من چه که تو آدم صحیحی نیستی بلکه اگر پنهانی هم دزدی بکنی که هیچ کس نفهمد! او کاری ندارد. تو[ی]صندوقخانۀ شما را کاری ندارد: «بیرون نیا عربده بکش، توی خانه‏ات هر کاری می‏خواهی بکن»! فرض کن در خانه فحشا هم بکند، به حاکم چه کار دارد؟ حاکم به این کارها چه کار دارد؟ بیرون نیایید داد و قال بکنید، نظام را به هم نزنید. آن خوبهایشان اینطورند. آن بدها هم که اکثراً ـ یا همه ـ هستند، آنها هم به فکر این هستند که خودشان چه بشوند.

توجه اسلام به همۀ ابعاد انسان

اسلام به همه چیز کار دارد. اسلام قبل از اینکه ازدواج بکنی، نقشۀ آن بچه‏ای که شما می‏خواهید بعد از ازدواج آن بچه را تولید کنید، نقشه را قبل از ازدواج شما ریخته است: چه جور زنی انتخاب کن، چه جور مردی انتخاب کن، مرد چه جور باید باشد، زن چه جور باید باشد. برای این است که این انسان مثل یک نباتی می‏ماند که باید رشد بکند؛ مثل یک نفر کشاورز که وقتی تخمکاری می‏کند باید زمین را ببیند چه جور زمینی است، کود را ببیند چه جور کودی است ـ عرض می‏کنم ـ آب چه وقت لازم دارد کذا، انسان هم یک همچو موجودی است. از قبل از اینکه کشت بشود، زمینش را ملاحظه می‏کند که این
زمین چه جور زمینی باید باشد، آنکه می‏خواهد کشت بکند چه جور باشد. بعد از اینکه ازدواج واقع شد، زمان تلقیح چه جور باید باشد. همۀ ابعاد را می‏خواهد، انسان می‏خواهد درست کند. قرآن کتاب انسان سازی است؛ می‏خواهد آدم درست کند. یک آدم اگر موافق تعلیم قرآن درست شود، یکوقت می‏بینید که یک «مدرس»[9]از کار درمی‏آید که یک مدرس مثل یک گروه است؛ جلوی قدرت رضاشاه، آن قدرت شیطانی می‏ایستد تنها؛ با پیرمردیِ خودش می‏ایستد، جلویش را می‏گیرد و جلوی شوروی که می‏خواستند به ایران حمله کنند، ... می‏گیرد. اینها هم، خارجیها هم از انسان می‏ترسند و لهذا دانشگاهی‏ها را می‏خواهند نگذارند از آنها انسان پیدا بشود؛ و مدارس ما را هم می‏خواستند نگذارند. و همه‏اش را می‏خواستند به هم بزنند و مساجد را به هم بزنند ـ همه چیز را.

در راه پیاده کردن اسلام راستین

ما الآن موظفیم که تمام قدرت خودمان، تمام توجه خودمان را به این نهضت داشته باشیم که این محفوظ بماند، به آخر برسد؛ تا یک[حکومت]اسلامی، آنطوری که باید و شاید، بتوانیم ـ آنطوری که باید و شاید ـ تحقق پیدا بکند که یک نمونه‏ای در عالم باشد که ببینند دمکراسی که اینها ادعایش را می‏کنند یعنی چه؛ آزادی که اینها آزادی بشر و حقوق بشر و آن حقوق بشری که این حقوقیها ادعا می‏کنند و ما دزدها و آدمکشها را وقتی که به جزای خودشان می‏رسانیم دادشان درمی‏آید، و آقای مطهری را وقتی می‏کشند یک کلمه حرف نمی‏زنند.

ما می‏خواهیم یک اسلامی درست کنیم تا معلوم بشود حقوق بشر یعنی چه، حق بشر چه هست، حقوق زن یعنی چه، حقوق مرد یعنی چه، حقوق کشاورز یعنی چه. ما می‏خواهیم یک همچو چیزی درست بشود، اگر بگذارند؛ اگر این شیاطینی که دست‏پروردۀ آن شیاطین بزرگ هستند ـ اینها ـ بگذارند تا یک حکومتی پیدا بشود، آن
وقت معلوم می‏شود که برای کارگر، اسلام چه جور نظر دارد، به کارگر چه جور، به اقلیتهای مذهبی چه نظر دارد، به همۀ اقشار چه نظر دارد. لکن مهلت به ما نمی‏دهند. من از خدای تبارک و تعالی سلامت و سعادت همۀ شما را و همۀ اقشار ملت را خواستارم. من دیگر خسته شدم؛ خواهش می‏کنم بعد، دیگر بعد ان‏شاءاللّه‏.

والسلام علیکم و رحمة‏اللّه‏ و برکاته