ق

ق وَالْقُرْآنِ الْمَجِيدِ ⁽¹⁾

قاف. قسم به اين قرآن ارجمند

بَلْ عَجِبُوا أَنْ جَاءَهُمْ مُنْذِرٌ مِنْهُمْ فَقَالَ الْكَافِرُونَ هَذَا شَيْءٌ عَجِيبٌ ⁽²⁾

كه در شگفت شدند از اينكه از ميان خودشان بيم‌دهنده‌اى سويشان آمد و كافران گفتند: اين چيزى عجيب است،

أَإِذَا مِتْنَا وَكُنَّا تُرَابًا ذَلِكَ رَجْعٌ بَعِيدٌ ⁽³⁾

آيا زمانى كه مرديم و خاك شديم ديگر بار زنده مى‌شويم؟ اين بازگشتى محال است.

قَدْ عَلِمْنَا مَا تَنْقُصُ الْأَرْضُ مِنْهُمْ وَعِنْدَنَا كِتَابٌ حَفِيظٌ ⁽⁴⁾

ما مى‌دانيم كه خاك چگونه از آنها خواهد كاست. و كتابى كه همه چيز در آن نگهدارى شده، نزد ماست.

بَلْ كَذَّبُوا بِالْحَقِّ لَمَّا جَاءَهُمْ فَهُمْ فِي أَمْرٍ مَرِيجٍ ⁽⁵⁾

آرى، ايشان سخن راستى را كه بر آنها آمده بود دروغ شمردند. پس در كارى شوريده افتادند.

أَفَلَمْ يَنْظُرُوا إِلَى السَّمَاءِ فَوْقَهُمْ كَيْفَ بَنَيْنَاهَا وَزَيَّنَّاهَا وَمَا لَهَا مِنْ فُرُوجٍ ⁽⁶⁾

آيا به اين آسمان بر فراز سرشان نظر نمى‌كنند كه چگونه آن را بنا كرده‌ايم و آراسته‌ايم و هيچ شكافى در آن نيست؟

وَالْأَرْضَ مَدَدْنَاهَا وَأَلْقَيْنَا فِيهَا رَوَاسِيَ وَأَنْبَتْنَا فِيهَا مِنْ كُلِّ زَوْجٍ بَهِيجٍ ⁽⁷⁾

و زمين را گسترديم و در آن كوه‌هاى بلند افكنديم و از هر گونه نباتات خوش‌منظر در آن رويانيديم.

تَبْصِرَةً وَذِكْرَى لِكُلِّ عَبْدٍ مُنِيبٍ ⁽⁸⁾

بينشى و پندى است براى هر بنده‌اى كه به خدا بازگردد.

وَنَزَّلْنَا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً مُبَارَكًا فَأَنْبَتْنَا بِهِ جَنَّاتٍ وَحَبَّ الْحَصِيدِ ⁽⁹⁾

و از آسمان، آبى پربركت فرستاديم و بدان باغها و دانه‌هاى دروشدنى رويانيديم.

وَالنَّخْلَ بَاسِقَاتٍ لَهَا طَلْعٌ نَضِيدٌ ⁽¹⁰⁾

و نخلهاى بلند با خوشه‌هاى بر هم چيده.

رِزْقًا لِلْعِبَادِ وَأَحْيَيْنَا بِهِ بَلْدَةً مَيْتًا كَذَلِكَ الْخُرُوجُ ⁽¹¹⁾

تا رزق بندگان باشد و بدان آب، سرزمين مرده را زنده كرديم. برآمدن از گور نيز چنين است.

كَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ قَوْمُ نُوحٍ وَأَصْحَابُ الرَّسِّ وَثَمُودُ ⁽¹²⁾

پيش از آنها قوم نوح و اصحاب رَس و ثمود تكذيب كرده بودند،

وَعَادٌ وَفِرْعَوْنُ وَإِخْوَانُ لُوطٍ ⁽¹³⁾

و قوم عاد و فرعون و قوم لوط،

وَأَصْحَابُ الْأَيْكَةِ وَقَوْمُ تُبَّعٍ كُلٌّ كَذَّبَ الرُّسُلَ فَحَقَّ وَعِيدِ ⁽¹⁴⁾

و اصحاب اَيكه و قوم تُبَّع، همه پيامبران را دروغ شمردند و مستحق وعده عذاب من شدند.

أَفَعَيِينَا بِالْخَلْقِ الْأَوَّلِ بَلْ هُمْ فِي لَبْسٍ مِنْ خَلْقٍ جَدِيدٍ ⁽¹⁵⁾

آيا از آفرينش نخستين عاجز شده بوديم؟ نه، آنها از آفرينش تازه در شكند.

وَلَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ وَنَعْلَمُ مَا تُوَسْوِسُ بِهِ نَفْسُهُ وَنَحْنُ أَقْرَبُ إِلَيْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِيدِ ⁽¹⁶⁾

ما آدمى را آفريده‌ايم و از وسوسه‌هاى نفس او آگاه هستيم، زيرا از رگ گردنش به او نزديك‌تريم.

إِذْ يَتَلَقَّى الْمُتَلَقِّيَانِ عَنِ الْيَمِينِ وَعَنِ الشِّمَالِ قَعِيدٌ ⁽¹⁷⁾

هنگامى كه آن دو فرشته فراگيرنده در جانب راست و جانب چپ او نشسته‌اند هر چيز را فرامى‌گيرند.

مَا يَلْفِظُ مِنْ قَوْلٍ إِلَّا لَدَيْهِ رَقِيبٌ عَتِيدٌ ⁽¹⁸⁾

هيچ كلامى نمى‌گويد مگر آنكه در كنار او مراقبى حاضر است.

وَجَاءَتْ سَكْرَةُ الْمَوْتِ بِالْحَقِّ ذَلِكَ مَا كُنْتَ مِنْهُ تَحِيدُ ⁽¹⁹⁾

به راستى كه بيهوشى مرگ فرامى‌رسد. اين است آنچه از آن مى‌گريختى.

وَنُفِخَ فِي الصُّورِ ذَلِكَ يَوْمُ الْوَعِيدِ ⁽²⁰⁾

و در صور دميده مى‌شود. اين است روز وعده‌هاى عذاب.

وَجَاءَتْ كُلُّ نَفْسٍ مَعَهَا سَائِقٌ وَشَهِيدٌ ⁽²¹⁾

هر كسى مى‌آيد و با او كسى است كه مى‌راندش و كسى است كه برايش شهادت مى‌دهد.

لَقَدْ كُنْتَ فِي غَفْلَةٍ مِنْ هَذَا فَكَشَفْنَا عَنْكَ غِطَاءَكَ فَبَصَرُكَ الْيَوْمَ حَدِيدٌ ⁽²²⁾

تو از اين غافل بودى. ما پرده از برابرت برداشتيم و امروز چشمانت تيزبين شده است.

وَقَالَ قَرِينُهُ هَذَا مَا لَدَيَّ عَتِيدٌ ⁽²³⁾

موكل او گويد: اين است آنچه من آماده كرده‌ام.

أَلْقِيَا فِي جَهَنَّمَ كُلَّ كَفَّارٍ عَنِيدٍ ⁽²⁴⁾

هر ناسپاس كينه‌توزى را به جهنم بيندازيد،

مَنَّاعٍ لِلْخَيْرِ مُعْتَدٍ مُرِيبٍ ⁽²⁵⁾

آن كه از بخشش امساك ورزيد و تجاوزكار بود و شك مى‌آورد،

الَّذِي جَعَلَ مَعَ اللَّهِ إِلَهًا آخَرَ فَأَلْقِيَاهُ فِي الْعَذَابِ الشَّدِيدِ ⁽²⁶⁾

آن كه با خداى يكتا خداى ديگرى قرار داد. پس به عذاب سختش بيفكنيد.

قَالَ قَرِينُهُ رَبَّنَا مَا أَطْغَيْتُهُ وَلَكِنْ كَانَ فِي ضَلَالٍ بَعِيدٍ ⁽²⁷⁾

همنشين او گويد: اى پروردگار ما، من او را به سركشى وادار نكردم، بلكه او خود سخت در گمراهى بود.

قَالَ لَا تَخْتَصِمُوا لَدَيَّ وَقَدْ قَدَّمْتُ إِلَيْكُمْ بِالْوَعِيدِ ⁽²⁸⁾

مى‌گويد: نزد من مجادله مكنيد. من پيش از اين با شما سخن از عذاب گفته بودم.

مَا يُبَدَّلُ الْقَوْلُ لَدَيَّ وَمَا أَنَا بِظَلَّامٍ لِلْعَبِيدِ ⁽²⁹⁾

وعده من ديگرگون نمى‌شود و من به بندگان ستم نمى‌كنم.

يَوْمَ نَقُولُ لِجَهَنَّمَ هَلِ امْتَلَأْتِ وَتَقُولُ هَلْ مِنْ مَزِيدٍ ⁽³⁰⁾

روزى كه جهنم را مى‌گوييم: آيا پر شده‌اى؟ مى‌گويد: آيا هيچ زيادتى هست؟

وَأُزْلِفَتِ الْجَنَّةُ لِلْمُتَّقِينَ غَيْرَ بَعِيدٍ ⁽³¹⁾

و بهشت را براى پرهيزگاران نزديك بياورند، تا از آن دور نباشند.

هَذَا مَا تُوعَدُونَ لِكُلِّ أَوَّابٍ حَفِيظٍ ⁽³²⁾

اين همان چيزى است كه به هر توبه‌كننده پرهيزگارى وعده‌اش داده بودند.

مَنْ خَشِيَ الرَّحْمَنَ بِالْغَيْبِ وَجَاءَ بِقَلْبٍ مُنِيبٍ ⁽³³⁾

آنهايى را كه در نهان از خداى رحمان مى‌ترسند و با دلى توبه‌كار آمده‌اند،

ادْخُلُوهَا بِسَلَامٍ ذَلِكَ يَوْمُ الْخُلُودِ ⁽³⁴⁾

گويند: در امان از هر عذابى به بهشت داخل شويد. اين روز، روز جاودانى است.

لَهُمْ مَا يَشَاءُونَ فِيهَا وَلَدَيْنَا مَزِيدٌ ⁽³⁵⁾

در آنجا هر چه بخواهند هست و بيشتر از آن نزد ما هست.

وَكَمْ أَهْلَكْنَا قَبْلَهُمْ مِنْ قَرْنٍ هُمْ أَشَدُّ مِنْهُمْ بَطْشًا فَنَقَّبُوا فِي الْبِلَادِ هَلْ مِنْ مَحِيصٍ ⁽³⁶⁾

پيش از آنها چه مردمى را كه نيرومندتر بودند و در شهرها سير و جستجو مى‌كردند، به هلاكت آورده‌ايم. آيا راه گريزى هست؟

إِنَّ فِي ذَلِكَ لَذِكْرَى لِمَنْ كَانَ لَهُ قَلْبٌ أَوْ أَلْقَى السَّمْعَ وَهُوَ شَهِيدٌ ⁽³⁷⁾

در اين سخن براى صاحبدلان يا آنان كه با حضور گوش فرا مى‌دارند، اندرزى است.

وَلَقَدْ خَلَقْنَا السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ وَمَا مَسَّنَا مِنْ لُغُوبٍ ⁽³⁸⁾

ما آسمانها و زمين و آنچه را ميان آنهاست در شش روز آفريديم و هيچ خستگى بما نرسيد.

فَاصْبِرْ عَلَى مَا يَقُولُونَ وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ وَقَبْلَ الْغُرُوبِ ⁽³⁹⁾

در برابر آنچه مى‌گويند، پايدارى كن. و در ستايش پروردگارت پيش از برآمدن آفتاب و پيش از غروب آن تسبيح گوى.

وَمِنَ اللَّيْلِ فَسَبِّحْهُ وَأَدْبَارَ السُّجُودِ ⁽⁴⁰⁾

و نيز در پاره‌اى از شب و بعد از هر سجده او را تسبيح گوى.

وَاسْتَمِعْ يَوْمَ يُنَادِ الْمُنَادِ مِنْ مَكَانٍ قَرِيبٍ ⁽⁴¹⁾

و آنگاه كه منادى از مكانى نزديك ندا مى‌دهد گوش فرادار.

يَوْمَ يَسْمَعُونَ الصَّيْحَةَ بِالْحَقِّ ذَلِكَ يَوْمُ الْخُرُوجِ ⁽⁴²⁾

روزى كه آن آواز سهمناك را به حق مى‌شنوند، آن روز، روز بيرون‌شدن از گور است.

إِنَّا نَحْنُ نُحْيِي وَنُمِيتُ وَإِلَيْنَا الْمَصِيرُ ⁽⁴³⁾

ما زنده مى‌كنيم و مى‌ميرانيم و بازگشت نزد ماست.

يَوْمَ تَشَقَّقُ الْأَرْضُ عَنْهُمْ سِرَاعًا ذَلِكَ حَشْرٌ عَلَيْنَا يَسِيرٌ ⁽⁴⁴⁾

روزى كه زمين بشكافد و آنها به شتاب بيرون آيند. و اين گرد آورى براى ما آسان است.

نَحْنُ أَعْلَمُ بِمَا يَقُولُونَ وَمَا أَنْتَ عَلَيْهِمْ بِجَبَّارٍ فَذَكِّرْ بِالْقُرْآنِ مَنْ يَخَافُ وَعِيدِ ⁽⁴⁵⁾

ما به آنچه مى‌گويند داناتريم و تو به آنها زور نمى‌گويى. پس هر كه را از وعده عذاب من مى‌ترسد به قرآن اندرز ده.