این عملیات در بحبوحه یک دوره پرتنش از مذاکرات صلح با میانجیگری واشنگتن انجام میشود که نگرانیهایی را در بین اوکراینیها ایجاد کرده است مبنی بر اینکه ممکن است مجبور شوند شرایط سازش با روسیه را که آن را به منزله تسلیم میدانند، بپذیرند.
به گزارش جماران به نقل از الجزیره، اوکراین روز دوشنبه اعلام کرد که با استفاده از یک پهپاد زیرآبی، یک زیردریایی روسی حامل موشک را که در یک پایگاه دریایی در دریای سیاه لنگر انداخته بود، مورد اصابت قرار داده و از کار انداخته است؛ این اولین عملیات از نوع خود در جهان است.
روزنامه فرانسوی «لوپوان» این اتفاق را یک شگفتی بزرگ توصیف کرد و اشاره کرد که زیردریاییهای اوکراینی که از راه دور کنترل میشوند، توانستهاند یک زیردریایی روسی به وزن 2300 تن و مجهز به موشکهای کروز کالیبر را منفجر کنند.
این روزنامه افزود که این یک توهین بزرگ دیگر به نیروی دریایی روسیه است و یادآور غرق شدن کشتی موسکوا توسط کییف در سال 2022 است.
خبرگزاری رویترز به نقل از سرویس امنیت اوکراین (SBU) گزارش داد که در این حمله که توسط کییف انجام شد، از پهپادهای ساخت اوکراین از نوع «ساب سی بابی» (Sub Sea Baby) استفاده شده و زیردریایی را در بندر نووروسیسک هدف قرار داده است؛ جایی که روسیه بسیاری از کشتیهای دریایی خود را در دریای سیاه مستقر کرده تا آنها را از دسترس حملات اوکراین دور کند.
الکساندر کامیشین، مشاور ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین، در حساب کاربری خود در ایکس نوشت که این اولین بار در تاریخ است که یک پهپاد زیرآبی یک زیردریایی را از کار میاندازد؛ ادعایی که ناوگان دریای سیاه روسیه ساعاتی پس از انتشار این خبر، قاطعانه آن را رد کرد.
این عملیات در بحبوحه یک دوره پرتنش از مذاکرات صلح با میانجیگری واشنگتن انجام میشود که نگرانیهایی را در بین اوکراینیها ایجاد کرده است مبنی بر اینکه ممکن است مجبور شوند شرایط سازش با روسیه را که آن را به منزله تسلیم میدانند، بپذیرند.
اوکراین تلاش میکند توانایی خود را در وارد آوردن خسارات جدی به روسیه ثابت کند، به ویژه پس از آنکه دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، اظهار داشت که ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین، «برگ برندهای» در مذاکرات ندارد.
دیمیتری پلتنچوک، سخنگوی نیروی دریایی اوکراین، گفت که عملیات هدف قرار دادن یک زیردریایی - که آن را دشوارترین هدف ممکن برای هدف قرار دادن توصیف کرد - «نقطه عطف دیگری» در نبرد دریایی بین اوکراین و روسیه بود و در مصاحبه با رویترز افزود: «این روز بار دیگر تصور امکانات جنگ دریایی در این جنگ را زیر و رو میکند.»
لوپوان بر این باور است که استفاده مشترک از پهپادهای سطحی و زیرآبی با هدف جلوگیری از دسترسی روسها به مناطق استراتژیک و تأمین امنیت اقیانوس دریایی در مواجهه با قابلیتهای حملات دوربرد نیروی دریایی روسیه انجام میشود.
این روزنامه این اتفاق را یک شکست جدید برای ارتش روسیه توصیف کرد که به خستگی و فرسایش جامعه روسیه اضافه میشود، اما این امر موازنه قوا را در منطقه تغییر نخواهد داد و توضیح داد که کییف غرق شدن یک زیردریایی روسی را نمادی بسیار مهم میداند، زیرا نیروی دریایی روسیه سرنیزه ارتش روسیه است و نسبت به سایر شاخههای ارتش از بودجه بهتری برخوردار است.
اما خبرگزاریهای دولتی روسیه به نقل از ناوگان دریای سیاه گزارش دادند: «هیچ یک از کشتیها یا زیردریاییهای ناوگان دریای سیاه مستقر در خلیج پایگاه دریایی نووروسیسک و خدمه آنها در نتیجه خرابکاری آسیب ندیدهاند و طبق معمول به وظایف خود عمل میکنند.»
ادامه فشار آمریکا بر زلنسکی و تعهد اروپا به کمک به اوکراین
به گزارش یورونیوز، زلنسکی در جریان مذاکرات برلین، از پیشرفت در گفتگوها با آمریکا در موضوع تضمینهای امنیتی استقبال کرد. اروپاییها نیز قول دادند که در آینده از اوکراین روسیه محافظت کنند؛ از جمله با اقدام نظامی. با این وجود اختلافات بر سر سرزمینها همچنان پابرجاست.
ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین پس از دو روز مذاکره در برلین، از پیشرفت مذاکرات با مذاکرهکنندگان آمریکایی استقبال کرد. رهبران اروپایی نیز متعهد شدند در صورت حمله دوباره روسیه در آینده، به کییف کمک کنند تا به چرخه تجاوزی که بیش از یک دهه ادامه داشته، پایان دهند.
با این حال همچنان سوالاتی درباره سرزمینهای اشغال شده و چگونگی عملکرد دقیق تضمینهای امنیتی، به ویژه تضمینهای ارائه شده توسط ایالات متحده، مطرح است.
اروپاییها نیز از نتیجه جلسات استقبال کردند و پس از آن، فهرستی از اقدامات کمکی در بخش نیروهای مسلح، کمکهای اطلاعاتی و لجستیکی، اقدامات اقتصادی و دیپلماتیک را ارائه دادند.
در بیانیه مشترکی که عصر دوشنبه منتشر شد، رهبران اروپایی دقیقترین طرح کلی خود از ضمانتهای امنیتی را که مایل به ارائه به اوکراین هستند، ارائه دادند که شامل بندهای زیر بود:
«حمایت پایدار و قابل توجه» از نیروهای مسلح اوکراین، با جمعیت حدود ۸۰۰ هزار سرباز در زمان صلح.
تشکیل یک «نیروی چندملیتی» به رهبری اروپا که در خاک اوکراین فعالیت کند و مبتنی بر کار «ائتلاف مشتاقان» به ریاست فرانسه و بریتانیا باشد.
ایجاد یک سازوکار به رهبری ایالات متحده برای نظارت و تأیید آتشبس نهایی.
پذیرش یک «تعهد قانونی الزام آور» برای بازگرداندن صلح در صورت حمله مسلحانه آینده که البته این اجازه را نیز به کشورها میدهد تا تصمیم بگیرند چگونه به اوکراین کمک کنند.
سرمایه گذاری در بازسازی اوکراین و همزمان مسدود نگه داشتن داراییهای بانک مرکزی روسیه.
پیوستن اوکراین به اتحادیه اروپا
این بیانیه توسط فردریش مرتس صدراعظم آلمان، مته فردریکسن نخست وزیر دانمارک، امانوئل ماکرون رئیس جمهور فرانسه، جورجا ملونی نخست وزیر ایتالیا، دیک شوف نخست وزیر هلند، یوناس گار استوره، نخست وزیر نروژ، دونالد توسک نخست وزیر لهستان، اولف کریسترسون نخست وزیر سوئد و کییر استارمر نخست وزیر بریتانیا امضا شد.
اورزولا فن در لاین، رئیس کمیسیون اروپا و آنتونیو کوستا، رئیس شورای اروپا نیز از دیگر امضاکنندگان آن بودند و بیانیه برای تأیید سایر کشورها نیز باز گذاشته شد.
در نشست دو روزه برلین نمایندگان ایالات متحده یعنی استیو ویتکاف و جرد کوشنر نیز حضور داشتند. آنها روز یکشنبه با زلنسکی دیدار کردند و رهبران اروپایی نیز روز دوشنبه به دور دوم مذاکرات پیوستند.
زلنسکی در رسانه های اجتماعی گفت: «با هم بسیار خوب کار کردیم و من سپاسگزارم. به نظر من، مواردی وجود دارد که مخرب هستند و قطعاً به ما کمکی نمیکنند. مهم است که آنها دیگر در نسخههای جدید اسناد وجود نداشته باشند. این مهم است، زیرا کرامت اهمیت دارد.»
او افزود که به دلیل اختلافات گسترده با روسیه که قصد تصرف هرچه بیشتر زمین را دارد، موضوع سرزمینها دشوارترین موضوع مذاکرات بودند.
او گفت: «معتقدم که طرف آمریکایی، به عنوان میانجی، راههای مختلفی را در تلاش برای یافتن دستکم نوعی اجماع پیشنهاد خواهد کرد. ما تمام تلاش خود را خواهیم کرد تا پاسخهای روشنی برای سوالات مربوط به ضمانتهای امنیتی، سرزمینها و پول به عنوان غرامت برای بازسازی اوکراین پیدا کنیم.»
به چالش کشیدن مسکو
رهبران اروپایی در بیانیه مشترک خود تأکید کردند که هرگونه تصمیم در مورد سرزمینهای اشغالی باید توسط مردم اوکراین «پس از برقراری ضمانتهای امنیتی قوی» گرفته شود و قول دادند که در صورت تصمیم زلنسکی برای برگزاری همهپرسی، از او حمایت کنند.
آنها همچنین تاکید کردند که «مرزهای بینالمللی نباید با زور تغییر کنند».
اروپاییها از روسیه خواستند با موافقت با طرح صلح پیشنهادی کاخ سفید و برقراری آتشبس، «تمایل خود برای تلاش در جهت صلح پایدار را نشان دهد»؛ گامی حیاتی که ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، بارها از برداشتن آن خودداری کرده است.
با این وجود در این بیانیه، هیچ زمان مشخصی برای پذیرش اوکراین در اتحادیه اروپا اعلام نشده است آنهم در حالی که پیش از این رسانهها از ژانویه ۲۰۲۷ صحبت کرده بودند. کمیسیون اروپا میگوید که این روند باید بر اساس مقررات و انجام مراحل لازم برای نامزدی «مبتنی بر شایستگی» انجام شود.
آنها همچنین اعلام کردند: «هر توافقی باید از امنیت و وحدت بلندمدت روابط اروپا-آتلانتیک و نقش ناتو در ارائه بازدارندگی قوی محافظت کند.»
یک منبع نزدیک به مذاکرات برلین نیز با استقبال از حمایتهای آمریکا در جریان این مذاکرات، به یورونیوز گفت: «ایالات متحده پشتیبان خواهد بود و قابلیتهای اطلاعاتی و پشتیبانی هوایی را فراهم میکند که هیچ کشور دیگری نمیتواند.» وی خاطرنشان کرد که مرکز اصلی عملیات، همچنان ارتش اوکراین خواهد بود که توسط نیروی چندملیتی «ائتلاف مشتاقان» نیز پشتیبانی میشود.
پیشرفت دیپلماتیک در برلین، چند روز قبل از نشست مهم رهبران اتحادیه اروپا در بروکسل حاصل میشود. قرار است در این نشست درباره چگونگی جمعآوری ۹۰ میلیارد یورو برای تأمین مالی نیازهای بودجهای و نظامی اوکراین برای سالهای ۲۰۲۶ و ۲۰۲۷ میلادی تصمیمگیری کنند.
پیشنهاد اصلی روی میز، اعطای وام غرامت بدون بهره با اتکا به داراییهای توقیفشده بانک مرکزی روسیه است که با مخالفت بلژیک، متولی اصلی وجوه، و ملاحظات ایتالیا، بلغارستان، مالت و جمهوری چک روبرو شده و تصویب آن را با تردید مواجه کرده است.
فردریش مرتس، صدراعظم آلمان روز دوشنبه گفت: «من نگرانیها را درک میکنم. بسیار امیدوارم که بلژیک، کشوری که بیشترین تأثیر را از این تصمیم میگیرد، تصمیم درست را بگیرد. اکنون مصلحت در حمایت از اوکراین است.»
فشار آمریکا به زلنسکی برای خروج از منطقه دونتسک
برخی گزارشها حاکی از آن است که در جریان مذاکرات برلین، مذاکرهکنندگان آمریکایی به اوکراین گفتهاند که باید با خروج نیروها از منطقه شرقی دونتسک آنهم تحت هر توافقی برای پایان دادن به جنگ تقریباً چهار ساله با روسیه موافقت کند.
این خبر از سوی استریتس تایمز به نقل از منابع آگاه که نخواستند نامشان فاش شود، اعلام شد.
مقامات آمریکایی همچنین به خبرنگاران گفتند که بر سر ۹۰ درصد از مسائل به توافق رسیدهاند؛ اگرچه اختلاف بر سر موضوعات سرزمینی همچنان پابرجاست.
اوکراین پیش از این گفته بود به روسیه (که از زمان حمله سال ۲۰۲۲ تقریبا ۲۰ درصد از خاک شرق و جنوب این کشور را تصرف کرده)، سرزمینی واگذار نخواهد کرد.
یک منبع اروپایی آگاه از این مذاکرات گفت که روسیه هنوز از خواستههای ارضی خود کوتاه نیامده است.
با این وجود مقامات اوکراین لحن خوشبینانه خود را حفظ کردند و علاوه بر استقبال ولودیمیر زلنسکی از نتایج گفتگوهای برلین، رستم عمروف، دبیر شورای امنیت و دفاع ملی اوکراین نیز در شبکه ایکس نوشت که مذاکرات اوکراین و آمریکا «سازنده و پربار بوده و پیشرفت واقعی حاصل شده است».
