پهپادها به مثابه یک بالن آزمایشی برای سنجش میزان توانایی اروپایی ها در جنگ و آشکار کردن سقف دکترین نظامی یکپارچه اروپایی است.
به گزارش جماران به نقل از الجزیره، اجلاسها و نشست های اروپایی پیدرپی برگزار میشوند و آخرین مورد آن اجلاس کپنهاگ است، این جلاسها به منظور یافتن راهی برای مقابله با اقدامات تحریک آمیز پیاپی روسیه از طریق نقض حریم هوایی مجموعهای از کشورهای عضو ناتو، مانند لهستان، استونی، بلژیک، آلمان و دانمارک برکزار شده است.پس از مشاهده مجموعهای از پهپادها در حریم هوایی این کشورها، این امر عملاً منجر به بسته شدن فرودگاه مونیخ شد.
اروپاییها با مرحلهای مواجه هستند که پس از جنگ جهانی دوم دشوارترین مرحله به شمار می رود، همانطور که مته فردریکسن، نخستوزیر دانمارک، در اشاره به جنگ ترکیبی روسیه علیه اروپاییها تأکید کرد. او تأکید کرد که اروپا مرحلهای بیسابقه از خطرات را تجربه میکند، این موضوع در جریان اجلاس سران اروپا که پایتخت کشورش در روزهای چهارشنبه و پنجشنبه ۱ و ۲ اکتبر ۲۰۲۵ میزبان آن بود، مطرح شد.
ایستگاه تحول استراتژیک
میتوان گفت که اجلاس کپنهاگ نقطه عطف مهمی در تاریخ اروپا برای ترسیم یک استراتژی دفاعی جدید پس از احساس خطر وجودی ناشی از روسیه است. این امر این ایستگاه را به آغاز یک تحول استراتژیک برای بازنگری در اولویتها و تمرکز بر دفاع و امنیت اروپا تبدیل کرد تا موضع اروپا برای مقابله با تهدیداتی که سطح آنها در روزهای اخیر افزایش یافته است، متحد و تقویت شود.
این اجلاس شاهد رایزنیهایی در جلساتی بود که رهبران کشورهای گروه سیاسی اروپا که روابط استراتژیک با کشورهای اتحادیه اروپا دارند، مانند بریتانیا، اوکراین و کشورهای نامزد پیوستن به اتحادیه، در آن شرکت داشتند، به طوری که تعداد حاضران به پنجاه رهبر و از جمله مارک روته، دبیرکل ناتو شخصیت رسید.
موضوع امنیت اروپا و تشکیل یک سامانه دفاعی اروپایی و استقلال استراتژیک آن، ، در سایه شکننده بودن ساختار امنیتی اروپا برای کشورهای شمال قاره، و عقب نشینی دکترین نظامی وحدتگرایانه اروپا، و تردیدهای فزاینده در مورد چتر دفاعی آمریکا سنگ بنای این اجلاس بود.
اورسولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا برای اتحادیه اروپا، در این اجلاس بعد نظامی و خطر روسیه را یادآوری کرد و سوالات دیگر را با وجود اهمیت آنها به تعویق انداخت، به ویژه سوالات مربوط به مبادلات تجاری و بحران تعرفهها، و رقابت شرکتهای اروپایی در زمینه اقتصاد جهانی مبتنی بر بهرهوری، و آنچه هوش مصنوعی از امکانات و توسعه شایستگیهای دیجیتال ارائه میدهد؛ این امر به دلیل حساسیت لحظه و دشواری مرحلهای است که با تلاش برای بازطراحی و مهندسی مجموع نقشههای امنیتی اروپا مشخص میشود.
شاید اجلاس کپنهاگ اولین اجلاس اروپاییها پس از اجلاسی باشد که در ژوئن گذشته برگزار شد، پس از اینکه در نشانههایی از حل بحران بین روسیه و اوکراین در جریان دیدار دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، و ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه در آلاسکا پدیدار شد، اما بعد از آن اوضاع به نمایش قدرت و افزایش تهدیدات بیشتر از قبل برگشت.
اروپاییها میدانند که عقبنشینی از گزینه جنگ، یا حداقل فراهم کردن شرایط آن، تنها راه مقابله با جاهطلبیهای روسیه تزاری است، با این یقین که غیر از این میتواند دلیل مستقیمی برای یک جنگ ویرانگر باشد که ممکن است اروپا را سالها به عقب برگرداند.
رافائل لوس، محقق مرکز سیاستهای دفاعی و نظامی در شورای روابط خارجی اروپا، این موضوع را تأیید میکند، او معتقد است که اروپا به دنبال دستیابی به تعادل بین دو سطح است. سطح اول در مهار روسیه و تضمین عدم آغاز جنگ علیه اروپا تجلی مییابد و سطح دوم در توانایی آن برای مدیریت اختلافات داخلی خود، به منظور تقویت دکترین نظامی خود و ایجاد یک سامانه دفاعی قوی که آن را قادر سازد آینده خود را بدون ورود به یک جنگ ویرانگر تأمین کند، تجلی مییابد.
احتمالات و سناریوها
احتمال وقوع جنگ روسیه یه هر دلیلی وجود دارد و این چیزی است که تاریخ جنگ ها به ما می گوید. در 28 ژوئن 1914، گاوریلو پرنسیپ، جوان صرب ملی گرا، دو گلوله شلیک کرد که به زندگی آرشیدوک فرانتس فردیناند، ولیعهد امپراتوری اتریش-مجارستان و همسرش پایان داد. این «لحظه فرانتس-فردیناندی» بود که هنوز هم کتاب های تاریخ جنگ ها و درگیری های بین المللی آن را به ما یادآوری می کنند.
اما خود ترور دلیل اصلی نبود، بلکه تنها آخرین قطره ای بود که پیمانه را پر کرد، زیرا در عرض چند هفته، سازوکار پیچیده دیپلماتیک و نظامی اروپا را به جنگی سوق داد که هیچ کس در آن زمان نمی توانست حجم ویرانی و پیامدهای آن را تصور کند.
اروپا سخت در تلاش است تا به معادله توازن وحشت دست یابد، حتی اگر نتواند در سایه شکاف داخلی که حمایت اتحادیه اروپا از اوکراین را زیر سوال می برد، بلکه حاکمیت این کشور را نیز اساساً زیر سوال می برد، یک جنگ سنتی با روسیه را آغاز کند، همانطور که اظهارات ویکتور اوربان، که اوکراین را کشوری بدون حاکمیت توصیف کرد، تأیید می کند. این امر کییف و بروکسل را نگران کرده است.
فرانسه و آلمان از طرف خود مشتاق هستند که توانایی های دفاعی اروپا را از طریق کار بر روی ساختن یک دیوار از پهپادها به منظور رصد، ردیابی و مقابله با تهدیدات روسیه بر فراز حریم هوایی اروپا، و از طریق تأمین مالی اروپا از طریق سازوکارهای وام جمعی، دوباره شکل دهند.
اما برخی از کشورهای جنوبی مانند اسپانیا و ایتالیا با این رویکرد که هدف آن شکل دادن به یک سیستم صنعتی و دفاعی پرهزینه از نظر اقتصادی است، موافق نیستند، علیرغم فشار کشورهای بالتیک و لهستان، کشورهایی که از نظر جغرافیایی به خطر روسیه نزدیک تر هستند.
در این زمینه، ریاست اتحادیه اروپا، به پیشنهاد کمیسیون اروپا و با ضرورت اطلاع رسانی به پارلمان اروپا، ممکن است مجبور شود مفاد بند دوم ماده 122 معاهده اتحادیه اروپا را برای اتخاذ تصمیمات اضطراری که مورد حمایت فرانسه و آلمان است، برخلاف خواست سایر کشورهای غیر مشتاق برای تحمل پیامدهای اجتماعی و اقتصادی توسعه صنایع دفاعی اروپا، فعال کند.
همچنین کشورهای اتحادیه اروپا ممکن است برای حمایت از اوکراین برای درهم شکستن جاه طلبی های پوتین در جنگ علیه این کشور، و از طریق آن شاید علیه کشورهای شمال، و سپس علیه قلب اروپا، به استفاده از سود سپرده ها و پس اندازهای دارایی های روسیه مسدود شده در مؤسسات مالی غربی، علیرغم محدودیت های قانونی که این موضوع ایجاد می کند، متوسل شوند. این سناریویی است که فرانسه و آلمان از آن هراس دارند.
مطمئناً اجلاس کپنهاگ به دنبال آن اجلاس های دیگری مانند اجلاس بروکسل در ماه اکتبر سال جاری برگزار خواهد شد و اروپا تا به این ساعت هنوز در مورد موضوع جنگ با روسیه مردد است و هنوز تصمیمات قاطعی در این زمینه اتخاذ نکرده است.
اما کشورهای اتحادیه اروپا به همراه کشورهای گروه سیاسی، سخت در تلاش هستند تا یک قطب نمای استراتژیک امنیتی و دفاعی برای اروپای آینده تشکیل دهند، به ویژه اینکه ما در برابر زمینه ای قرار داریم که شاهد کاهش آشکار سطح حمایت و اطمینان ایالات متحده آمریکا هستیم، که درگیر مشکلات داخلی خود و ساختن یک استراتژی جنگی جدید است که نشانه های آن در نشست غیرمعمول که توسط وزیر جنگ آمریکا، پیت هیگسث، دعوت شده بود و رئیس جمهور ترامپ در آن با رهبران و ژنرال های ارشد آمریکایی که از سراسر جهان آمده بودند، صحبت کرد، آشکار شد.
بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که پرتاب پهپادهای روسی که حریم هوایی تعدادی از کشورهای اروپایی و کشورهای ناتو را نقض می کنند، به طور مداوم در حال افزایش است و این به طور همزمان با حملات سایبری مکرر صورت می گیرد. این امر دانمارک را بر آن داشت تا پس از مشاهده تعدادی از فعالیت های مشکوک در اطراف فرودگاه ها و مناطق نظامی خود، تصمیم خود مبنی بر ممنوعیت موقت پرواز پهپادهای غیرنظامی در حریم هوایی خود را اتخاذ کند.
روسیه از این طریق، از یک سو، در تلاش است تا سیگنال هایی را به اروپایی ها بفرستد و آنها را از خطر تسلیح و دریافت موشک های توماهاوک از ایالات متحده آمریکا برحذر دارد.
و از سوی دیگر، پهپادها به مثابه یک بالن آزمایشی برای سنجش میزان توانایی اروپایی ها در جنگ و آشکار کردن سقف دکترین نظامی یکپارچه اروپایی است.
در مواجهه با چالشهای داخلی
در مقابل، مجموعهای از چالشها همچنان برای کشورهای گروه سیاسی اروپا و کشورهای ناتو مطرح است که مهمترین آنها، عدم تحقق افزایش هزینه نظامی جمعی به ۵ درصد از تولید ناخالص داخلی آنهاست.
همچنین، ابهامی در مورد وظایف و اختیارات کمیسر دفاعی اروپا، آندریوس کوبیلیوس، که به عنوان اولین کمیسر در تاریخ اتحادیه اروپا به این سمت منصوب شده است، وجود دارد.
کوبیلیوس پیشنهاد انتشار اوراق قرضه اروپایی برای تأمین مالی صنایع نظامی را دارد، اقدامی که یادآور بسیج مالی جمعی اتحادیه برای مقابله با همهگیری کرونا است.
با این حال، کمیسیون اروپا و شورای اتحادیه اروپا به طور دقیق ماهیت وظایف او و نحوه ارتباط سازمانی او با شورای امور خارجه به ریاست کایا کالاس را مشخص نکردهاند، که این امر اختیارات این سمت جدید را در هالهای از ابهام سازمانی قرار میدهد.
این علاوه بر شکاف داخلی فزاینده در پارلمان اروپا، چه در مورد پرونده توافق تجاری امضا شده بین اتحادیه اروپا و ایالات متحده آمریکا، و چه توافق منعقده بین اتحادیه اروپا و کشورهای مرکوسور در آمریکای لاتین است. این امر برخی از گروههای پارلمانی را بر آن داشت تا تلاش کنند اعتماد اورسولا فون در لاین را سلب کرده و او را از ریاست کمیسیون اروپا برکنار کنند. موضوعی که پس از یک تلاش ناموفق قبلی که توسط گروههایی از راست افراطی و چپ رهبری شد سنگ بنای این اجلاس بود.
همه سناریوها همچنان محتمل هستند، مگر اینکه توازن قدرتی تضمین شود که قادر به توقف تنش و خنثی کردن درگیری بین دو طرف باشد.
