آنچه از سوی آمریکا و ژاپن مطرح شده است بر افزایش همکاری و ارتقا سطوح همکاری‌های امنیتی-دفاعی دو کشور در شرق آسیا دلالت دارد.
به گزارش جماران؛ به نقل از اندیشکده شورای آتلانتیک، امروز (10 آوریل 2024)، جو بایدن؛ رییس جمهوری ایالات متحده، میزبان فومیو کیشیدا؛ نخست وزیر ژاپن در یک دیدار رسمی در کاخ سفید، است. و بر اساس نظر کارشناسان بین المللی، انتظار می‌رود که آنها ارتقا قابل توجهی در حوزه معاهدات امنیتی ایالات متحده و ژاپن انجام دهند.
در حالی که جزئیات دقیق این دیدار هنوز مشخص نیست، اما به نظر می‌رسد در مورد تغییر استراتژی ائتلاف ناتو نباشد، بلکه در مورد بهبود نحوه هماهنگی نیروهای ژاپنی و ایالات متحده و آمادگی عملیاتی آنها در شرق آسیا باشد. موضوع این دیدار بیش از آنکه در رابطه با روسیه وجنگ اوکراین باشد، در رابطه با چین است.
با این حال، آنچه از سوی آمریکا و ژاپن مطرح شده است بر افزایش همکاری و ارتقا سطوح همکاری‌های امنیتی-دفاعی دو کشور در شرق آسیا دلالت دارد.
محرک‌های این ارتقا همکاری، سه مورد است. در اولین مورد، یک محیط امنیتی در هند و اقیانوس آرام است که به طور فزاینده‌ای چالش برانگیز است، به ویژه با حضور چین و کره شمالی که توانایی‌های نظامی خود را در سال‌های اخیر افزایش داده‌اند و در تلاش برای تغییر وضعیت موجود در منطقه رفتاری تهاجمی‌تر را پیش گرفته‌اند.
این تهدیدات شامل مواردی از جمله تهاجم و عملیات هوایی و دریایی، ایجاد مزاحمت‌های دریایی، آزمایش تسلیحات، و حملات سایبری مشکوک است. این تهدیدها می‌توانند بذر خطرات بزرگ‌تری باشند و احتمال دارد در صورت خشمگین شدن یکی از طرفین به درگیری‌های همزمان در منطقه ژئوپلیتیکی ایندو-پاسیفیک (هند و اقیانوس آرام) منجر شود.
عامل دوم تغییر ماهیت جنگ است و صرفا بر توسعه و عملیاتی کردن فن‌آوری‌های نظامی جدید دلالت ندارد، بلکه تنوع بخشیدن به حوزه‌های جنگی است. حوزه‌های جنگی در حال حاضر فراتر از حوزه‌های سنتی زمینی، دریایی و هوایی گسترش یافته و شامل فضای سایبری، فضای بیرونی و حتی حوزه شناختی می‌شود.
عامل سوم نیاز به پیکربندی مجدد اتحاد با ایجاد تغییرات در برنامه‌ریزی استراتژیک ژاپن است. در دسامبر 2022، ژاپن از استراتژی امنیت ملی، استراتژی دفاع ملی و طرح توسعه دفاعی خود رونمایی کرد. هدف از این طرح‌ها تشدید و تقویت استراتژی و آمادگی دفاعی ژاپن و در عین حال پایبندی به ماده 9 قانون اساسی ژاپن است که جنگ و تهدید یا استفاده از زور را کنار می‌گذارد و انتظار می رود این تغییرات ژاپن و نیروهای دفاع شخصی ژاپن (JSDF) را در وضعیت دفاعی و آمادگی خود فعال‌تر کند که مستلزم، ارتقای نحوه همکاری ژاپن و ایالات متحده در مشارکت امنیتی است.
در مجموع، ژاپن و ایالات متحده در حال اعمال ارتقای لازم برای اتحاد خود هستند. هدف از این ارتقا، افزایش آمادگی آنها برای مقابله موثرتر و کارآمدتر با تهدیدات در حوزه ایندو-پاسیفیک است. با این حال، اگرچه توکیو و واشنگتن در مسیر تلاش هستند، اما اعتبار و اثربخشی توسعه اتحاد دو جانبه آنها به نحوه اجرایی و عملیاتی شدن معاهدات استراتژیک میان آنها در سال‌های آینده بستگی دارد.
ژاپن و آمریکا، امروز را زمان مناسبی برای تقویت و ارتقای اتحاد دوجانبه می‌دانند. با وجود اینکه ژاپن و ایالات متحده توانایی‌های پیشرفته‌ای دارند، اما پیشرفت‌هایی که در چین و کره شمالی ایجاد شده، بی شک مستلزم داشتن دارایی‌های بیشتر برای دفاع در برابر این تهدیدات و جلوگیری از آنها است.
یکی از زمینه‌های همکاری، بهبود سیستم‌های دفاع موشکی است که با افزایش موشک‌های چین و کره شمالی در تهدید است. توکیو در حال برداشتن گام‌هایی برای میدان دادن به سامانه‌های تسلیحاتی مافوق صوت خود است.
حوزه حیاتی دیگر که انتظار می‌رود در مرکز تغییرات باشد، این است که چگونه ژاپن و ایالات متحده می‌توانند ساختارها و عملکردهای فرماندهی و کنترل خود را بهتر به هم متصل کنند. بهبود و ارتقا توانایی‌های ژاپن و ایالات متحده در ایجاد چارچوبی است که در غیاب ساختار فرماندهی ترکیبی مانند ائتلاف ایالات متحده و کره جنوبی می‌توانند این کار را انجام و جایگزین آن شود.
برخی از مراحل در حال حاضر در حال انجام است. انتظار می رود ژاپن تا مارس 2025 ستاد مشترک دائمی خود (PJHQ) را ایجاد کند تا هماهنگی بیشتر میان شاخه‌های زمینی، دریایی و هوایی JSDF برای آمادگی عملیاتی مشترک را تسهیل کند.
فراتر از جنبه‌های ساختاری، قابلیت همکاری و قابلیت تعویض نیز حیاتی خواهد بود، در جایی که مشکلات صرفا مربوط به عملیات و اتصال سخت‌افزار نیست، بلکه مربوط به همسویی رویه‌های عملیاتی میان طرفین است.
به نظر می‌رسد، سفر دولتی کیشیدا به ایالات متحده و ارتقا اتحاد ایالات متحده و ژاپن که دو رهبر امروز زمینه آن را فراهم می‌کنند، یک نقطه شروع است و جزئیات آن در سال‌های آینده از طریق دستورالعمل‌های به روز شده برای همکاری دفاعی ژاپن و ایالات متحده تدوین، اجرا و عملیاتی خواهد شد.
