پوستر | کودتای آمریکایی انگلیسی ۲۸ مرداد
پایگاه خبری جماران، کودتای۲۸ مرداد ۱۳۳۲، در نوع خود، اولین کودتایی بود که با مداخله‌ی مستقیم و علنی دو دولت خارجی، برای سرنگون کردن یک دولت ملّی، با همکاری محمدرضا پهلوی و عده ای از ایرانیان و حتی اوباش طرفدار شاه انجام گرفت. حرکتی که جبهه‌ی ملی به رهبری دکتر محمد مصدق به وجود آورد، آسایش و راحتی را از صاحبان سرمایه و سلطه گران بین المللی سلب کرد و آنان را به وحشت انداخت؛ که همین وحشت بود که از ابتدای امر هر روز به گونه ای، دامی بر سر راه نهضت ملی ایران گشودند و به هر مناسبتی جهت نابودی رهبران نهضت، توطئه ای می کردند. کودتای ۲۸ مرداد در ایران که توسط انگلستان و با حمایت مالی آمریکا صورت گرفت، حکومت دکتر مصدق را که یک رژیم دموکرات منش و مردمی بود را برانداخت و رژیم دیکتاتوری جایگزین آن، همه‌ی فعالیت های سیاسی جامعه را سرکوب کرد.
یرواند آبراهامیان تاریخ نگار برجسته ایرانی مقیم امریکا در کتاب «کودتا» سعی می کند تا کودتا را به طور کامل و قطعی در چارچوب تضاد بین امپریالیسم و ناسیونالیسم، بین جهان اول و سوم، بین شمال و جنوب و… نشان دهد. نویسنده آورده های انگلیسی ها به میدان را شامل کارشناسان خبره، شبکه غیررسمی در بطن نیروهای مسلح به رهبری اخوی و ارفع، شبکه غیرنظامی برادران رشیدیان، جلسات منظم سفارت با سیاستمداران برجسته و بانفوذ نظیر ارنست پرون، احمد هومن، سیدضیاء و… و جذب سرلشکر زاهدی معرفی کرده و آورده های امریکا را سفارت این کشور و سه مامور مخفی آن (سرهنگ فرزانگان، برادران بوسکو) می داند. از طرف دیگر فشارهای اقتصادی این ۲ کشور در قالب فشار بر بانک بین المللی، قطع کمک های امریکا به ایران، تحریم های بانکی و کشتیرانی و نیز فشارهای داخلی ناشی از اقتصاد ریاضتی و تحرکات افراد منشعب شده از جبهه ملی علیه مصدق و یاران او با استفاده از تریبون مجلس و روزنامه های کثیرالانتشار و اختلاف کاشانی و مصدق، عرصه را برای کودتاگران فراهم تر ساخت.
آبراهامیان معتقد است که مصدق در این مرحله با سه اشتباه به وقوع کودتا علیه خود کمک کرد. اول دستور به نیروهای نظامی برای تخلیه مردم از خیابان ها پس از ملاقات با هندرسون، دوم انتصاب سرتیپ دفتری به فرمانداری نظامی تهران و سوم دستور به پادگان ها برای حضور نظامیان و تانک ها در خیابان ها برای متفرق کردن مردم.
طرح: محمود عارفی قوچانی
مشاهده خبر در جماران