زندگینامه آیت الله محمدرضا توسلی

آیت‌الله محمدرضا توسلی محلاتی (۱۳۰۹–۱۳۸۶ش.) از روحانیان برجسته، فقیهان شناخته‌شده و یاران دیرین امام خمینی (س) بود که با فعالیت علمی، سیاسی و مدیریتی، رئیس دفتر امام خمینی (س) و از اعضای ارشد نهادهای کلیدی پس از انقلاب اسلامی مانند مجمع تشخیص مصلحت نظام و شورای بازنگری قانون اساسی به شمار می‌رفت. او سال‌ها در کنار امام خمینی (س) در مسیر انقلاب و پس از آن خدمت کرد و یکی از شخصیت‌های مؤثر در ساماندهی امور شرعی، اداری و انقلاب بود.

تولد و خانواده آیت‌الله محمدرضا توسلی محلاتی در سال ۱۳۰۹ هجری شمسی در شهر محلات به دنیا آمد. پدرش عباس توسلی از ساکنین محلات بود که در مشاغل روزمره مشارکت داشت. دوران کودکی او در محیط سنتی و مذهبی محلات سپری شد که زمینه‌ای برای رشد روحانی و تحصیل در علوم دینی برای او فراهم آورد. --- تحصیلات توسلی تحصیلات رسمی خود را در محلات آغاز کرد و سپس در سال ۱۳۲۳ش. به قم مهاجرت نمود تا در حوزه علمیه قم به آموختن علوم اسلامی بپردازد. در قم دروس مقدماتی و سطوح فقه و اصول را نزد استادان برجسته‌ای چون حضرات آیات حسین بروجردی، سید محمدباقر سلطانی طباطبایی، محمد صدوقی، مرتضی حائری یزدی، سید محمد مجاهد و امام خمینی (س) گذراند. پس از آن از دروس خارج فقه و اصول نیز بهره برد و توانست به مرتبه اجتهاد دست یابد. --- مسیر شغلی و فعالیت‌ها توسلی از همان دوران تحصیل حضوری فعال در نهضت امام خمینی (س) داشت و در مبارزات انقلابی علیه رژیم پهلوی مشارکت می کرد و اعلامیه‌ها و پیام‌ها را منتشر می‌کرد. با بازگشت امام خمینی (س) به ایران و پیروزی انقلاب اسلامی، او به یکی از اعضای دائمی دفتر امام تبدیل شد و سال‌ها مسؤول تنظیم ملاقات‌ها و امور شرعی دفتر امام بود. او همچنین در نهادهای مهم جمهوری اسلامی مانند مجمع تشخیص مصلحت نظام، شورای بازنگری قانون اساسی و دبیرخانه مرکزی ائمه جمعه عضویت داشت و نقش اثرگذاری در تصمیم‌سازی‌های کلان انقلاب ایفا کرد. --- ارتباط با امام خمینی (س) ارتباط آیت‌الله توسلی با امام خمینی (س) از سال‌های پیش از انقلاب شکل گرفت و با گذشت زمان تبدیل به رابطه‌ای نزدیک و مورد اعتماد شد. او بارها در مبارزات علیه رژیم پهلوی با امام خمینی (س) همکاری داشت و پس از تبعید امام نیز در پخش پیام‌ها و حمایت از ایشان نقش مؤثر ایفا کرد. امام خمینی (س) به او اعتماد کامل داشت و با صدور احکام متعدد، از جمله سرپرستی حجاج ایرانی در سال ۱۳۵۹ش.، مسؤولیت‌های مهمی به او سپرد که منجر به تقویت نقش ایران در انجام مناسک حج و تبیین معانی انقلاب برای حجاج شد. --- رویدادهای مهم و نظریات آیت‌الله توسلی در دوران انقلاب و پس از آن در توسعه نهادهای اسلامی و پاسخگویی به مسائل شرعی در رسانه ملی فعال بود. او به‌عنوان یکی از پاسخگویان فقهی دفتر امام انتخاب شد و احکام شرعی را با اطمینان و دقت بیان می‌کرد. همچنین در تدوین قانون اساسی و تطبیق نهادهای انقلاب با اصول اسلامی مشارکت مستقیمی داشت که اهمیت این خدمات در بستر تحولات سیاسی کشور برجسته است. --- دوران پس از انقلاب اسلامی ایران پس از پیروزی انقلاب، توسلی به عضویت در مجمع تشخیص مصلحت نظام منصوب شد، عضوی از شورای بازنگری قانون اساسی بود و در نهادهای مذهبی و مدیریتی نقش داشت. او در تنظیم امور شرعی، راهبری اداری دفتر امام خمینی (س) و همچنین پشتیبانی از سیاست‌های کلان جمهوری اسلامی سهم عمده‌ای داشت و به عنوان یک مرجع دینی و مشاور قابل اعتماد شناخته می‌شد. --- پایان زندگی و محل دفن آیت‌الله محمدرضا توسلی محلاتی در ۲۸ بهمن ۱۳۸۶شمسی، در جلسه‌ مجمع تشخیص مصلحت نظام، حین سخنرانی دچار ایست قلبی شد و دار فانی را وداع گفت. مراسم تشییع او با حضور گسترده علما، مسئولان و مردم برگزار شد و پیکر وی در حرم امام خمینی (ره) به خاک سپرده شد، جایی که نشان‌دهنده احترام و ارزش ویژه او نزد رهبران انقلاب و مردم است.