زندگینامه آیت الله عباس واعظ طبسی

آیت‌الله عباس واعظ طبسی از برجسته‌ترین روحانیون و مدیران مذهبی جمهوری اسلامی ایران بود که پس از پیروزی انقلاب اسلامی، بیش از سه دهه به‌عنوان تولیت آستان قدس رضوی و نماینده ولی‌فقیه در استان‌های خراسان خدمت کرد و نقش تعیین‌کننده‌ای در توسعه این نهاد دینی و اجتماعی ایفا نمود. وی از یاران نزدیک امام خمینی (س) در دوران انقلاب و پس از آن بود و به‌خاطر وفاداری به آرمان‌های انقلاب اسلامی و مدیریت کارآمد بخش‌های مختلف آستان قدس رضوی شناخته می‌شود.

آیت‌الله عباس واعظ طبسی در بهمن‌ماه ۱۳۱۴ شمسی، در مشهد مقدس در خانواده‌ای مۆمن و روحانی به‌دنیا آمد. پدر ایشان آیت‌الله غلامرضا واعظ طبسی از خطبا و مبلغان شناخته‌شده‌ی آن زمان بود و مادرش نیز از خانواده‌ای مذهبی و پایبند به ارزش‌های اسلامی بود. در یک‌سالگی پدر خود را از دست داد و دوران کودکی را به سرپرستی مادر سپری نمود. تحصیلات عباس واعظ طبسی تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در مشهد گذراند؛ اما از نوجوانی به تحصیل علوم دینی علاقه‌مند شد و در سن ۱۶ سالگی وارد حوزه علمیه مشهد گردید. وی در آنجا دروس مقدماتی، «سطح» و «خارج» را نزد استادان برجسته‌ای چون شیخ محمدتقی ادیب نیشابوری، میرزا احمد مدرس یزدی، حاج شیخ مجتبی قزوینی و حاج شیخ هاشم قزوینی فراگرفت و همچنین از محضر مراجع بزرگی همچون آیت‌الله العظمی سید محمد هادی میلانی، آیت‌الله فقیه سبزواری و آیت‌الله العظمی بروجردی بهره برد. مسیر شغلی و فعالیت‌ها آیت‌الله واعظ طبسی پیش از انقلاب اسلامی در مشهد از روحانیونی بود که علیه رژیم پهلوی سخنرانی می‌کرد و به همین سبب چند بار بازداشت و ممنوع‌المنبر شد. با پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ شمسی، به‌دلیل نقش انقلابی و توان مدیریتی‌اش، از سوی امام خمینی (س) به‌عنوان تولیت آستان قدس رضوی منصوب شد و تا زمان فوت در این سمت خدمت کرد. در این مقام، ایشان مدیریت گسترده‌ای بر گستره‌ای از فعالیت‌های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی آستان قدس رضوی داشت و به توسعه این نهاد نقش‌آفرین کمک نمود. علاوه بر آن، وی در نهادهای مهم جمهوری اسلامی عضویت داشت؛ از جمله مجمع تشخیص مصلحت نظام، شورای عالی مجمع جهانی اهل بیت(ع) و نیز عضویت در مجلس خبرگان رهبری برای چند دوره. ارتباط با امام خمینی (س) آیت‌الله واعظ طبسی از مبارزان پیش از انقلاب بود که با امام خمینی (س) ارتباط فکری و عملی داشت. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، امام خمینی (س) او را به‌دلیل وفاداری به انقلاب و شناخت عمیق از جامعه دینی ایران به‌عنوان تولیت آستان قدس رضوی برگزید؛ مسئولیتی که نشان‌دهنده اعتماد ویژه امام به توان مدیریتی و پایبندی‌اش به اهداف انقلاب بود. رویدادهای مهم و نظریات در دوران مدیریت آستان قدس رضوی، آیت‌الله واعظ طبسی توسعه و تقویت شبکه خدمات اجتماعی و فرهنگی این نهاد را در صدر برنامه‌های خود قرار داد. همچنین فعالیت‌های وی در نهادهای انقلابی و مذهبی، زمینه‌ساز حضور فعال آستان قدس در عرصه‌های مختلف دینی و اجتماعی شد. نظریات او در زمینه تقویت روحیه دینی، ایجاد همبستگی میان اقشار مختلف و توسعه فعالیت‌های آموزشی و فرهنگی در گستره خراسان و کشور مورد توجه بود، هرچند نقدهایی نیز توسط برخی جریان‌ها نسبت به مدیریت مالی این نهاد مطرح شده است. دوران پس از انقلاب اسلامی ایران پس از انقلاب اسلامی، آیت‌الله واعظ طبسی به‌عنوان یکی از مدیران کلیدی در جمهوری اسلامی شناخته شد. وی علاوه بر مدیریت آستان قدس رضوی، به‌عنوان نماینده ولی‌فقیه در استان‌های خراسان فعالیت داشت و مقام‌های نمایندگی در مجمع تشخیص مصلحت نظام و شورای عالی مجمع جهانی اهل بیت (ع) را نیز برعهده گرفت. حضور او در مجلس خبرگان رهبری نشان‌دهنده نقش مهمش در ساختارهای فقهی و سیاسی جمهوری اسلامی بود. پایان زندگی و محل دفن آیت‌الله عباس واعظ طبسی پس از تحمل بیماری و مشکلات تنفسی، ۱۴ اسفند ۱۳۹۴ شمسی در شهر مشهد مقدس چشم از جهان فروبست. مراسم نماز میت توسط حضرت آیت‌الله سید علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، و با حضور مقامات عالی کشور در حرم امام رضا (ع) برگزار شد و پیکر ایشان در مرقد مطهر امام رضا (ع) در مشهد به خاک سپرده شد.