می‌توان گفت یک فرد به عنوان مهندس عمران وظیفه‌ی طراحی، ایده‌پردازی، اجرا و نظارت بر پروژه‌های عمرانی مانند ساختمان‌سازی، برج‌سازی، راه‌سازی، پل‌سازی و… را بر عهده دارد. برای شناخت بهتر این شغل، در این مقاله قصد داریم شما را با شغل مهندس عمران و بازار کار آن آشنا کنیم. در ادامه به بیان مهارت‌هایی که لازم است یک مهندس عمران از آن آگاهی داشته باشد، می‌پردازیم. پیشنهاد می‌شود تا پایان ما را همراهی کنید.
معرفی شغل مهندس عمران
مهندسی عمران یکی از شاخه‌های مهندسی است که این روزها به واسطه‌ی گسترش پروژه‌های ساختمانی، از بازار کار خوبی برخوردار است. شغل مهندسی عمران از جمله مشاغلی است که سابقه‌ی دیرینه‌ای در جهان دارد. قدمت آن به حدود 4 هزار سال قبل از میلاد مسیح برمی‌گردد که با گذشت زمان تغییر کرده است و روز به روز، مدرن‌تر شده است.
می‌توان گفت یک فرد به عنوان مهندس عمران وظیفه‌ی طراحی، ایده‌پردازی، اجرا و نظارت بر پروژه‌های عمرانی مانند ساختمان‌سازی، برج‌سازی، راه‌سازی، پل‌سازی و… را بر عهده دارد.
برای شناخت بهتر این شغل، در این مقاله قصد داریم شما را با شغل مهندس عمران و بازار کار آن آشنا کنیم. در ادامه به بیان مهارت‌هایی که لازم است یک مهندس عمران از آن آگاهی داشته باشد، می‌پردازیم. پیشنهاد می‌شود تا پایان ما را همراهی کنید.
آشنایی با شغل مهندس عمران
مهندس عمران که در اصطلاح انگلیسی به معنای civil engineering است، یکی از رشته‌های مهندسی است که برای وارد شدن به آن، باید از طریق رشته‌ی ریاضی فیزیک در دبیرستان اقدام کرد. اساس این رشته مربوط به طراحی و احداث سازه‌هایی مانند انواع ساختمان‌ها، کانال‌ها، سدها و… است. به عبارتی می‌توان گفت وظیفه‌ی اصلی یک مهندس عمران در جهت محافظت از محیط زیست و سالم سازی فضای زندگی نیز می‌باشد.
در این رشته، علاوه بر اصطلاحات و مفاهیم تئوری، ارزش و اهمیت فعالیت‌های عملی بسیار بیشتر است. ازاین‌رو می‌توان گفت تنها با گذراندن واحدهای دروس دانشگاهی، به یک مهندس عمران تبدیل نمی‌شوید. بلکه این رشته نیازمند کسب تجربه و مهارت کافی است تا بتوانید در انواع پروژه‌های مختلف ساخت وساز مانند سدسازی، تونل‌سازی، ساخت فرودگاه، شهرسازی و… وارد عمل شوید.
این رشته شاخه‌های مختلفی دارد و حوزه کاری آن به دو گروه مهندسان مشاور و مهندسان پیمانکار تقسیم می‌شود.
- مهندس مشاور: در این بخش، مهندس عمران وظیفه‌ی طراحی پروژه‌ها را بر عهده دارد. طرح‌ها بعداز طراحی توسط مهندس مشاور، برای اجرا به مهندس پیمانکار ارجاع می‌شود.
- مهندس پیمانکار: مهندس پیمانکار در این قسمت، وظیفه‌ی اجرای طرح و مدیریت پروژه را بر عهده دارد.
با توجه به مطالب گفته شده در مورد وظایف و نقش‌های مهندس عمران، یک فرد به عنوان مهندس عمران، باید نسبت به طراحی و مدیریت انواع پروژه‌های اجرایی مهارت کافی داشته باشد. یک مهندس عمران همچنین باید در حوزه‌ی ریاضیات و فناوری اطلاعات در سطح عالی باشد. توانایی انتقال ایده‌ها و طرح‌های خود را به دیگران داشته باشد و در نهایت از مهارت ارتباطی بالایی برخوردار باشد.
در ادامه‌ی مطالب در مورد وظایف، محل کار و فضای کاری یک مهندس عمران بیشتر بحث می‌کنیم.
شرایط کاری شغل مهندس عمران
به طور کلی می‌توان گفت این شغل، جز مشاغل تمام وقت به شمار می‌آید. یک مهندس عمران با توجه به شرایط کاری که دارد، ممکن است نیاز باشد، در خارج از ساعات کاری نیز برای بررسی برخی از مسائل، در محل احداث پروژه حاضر باشد. در واقع محل کار مهندس عمران مختص به دفتر کار و محل اجرای پروژه می‌شود و ساعت کاری او در گذراندن وقت بین این دو محل صرف می‌شود. این شغل همچنین سفرهای کاری در شرایط آب‌وهوایی مختلف را به همراه دارد.
زمینه های تخصص مهندس عمران
رشته مهندسی عمران، مانند هر رشته‌ی دیگری، دارای زمینه‌های تخصصی متنوعی است که بر اساس آن، نوع فعالیت مهندس تعیین می‌شود. در زیر به طور مختصر به معرفی برخی از این تخصص‌ها می‌پردازیم.
- مهندسی سازه: مربوط به پروژه‌های عمرانی مانند ساختمان‌سازی، سدسازی، پل‌سازی، سکوهای دریایی و… می‌شود.
- حمل‌ونقل: در پروژه‌های مختلف حمل‌ونقل مانند ساخت جاده، راه‌آهن، فرودگاه، کانال‌های زیرزمینی و… به کار می‌رود.
- مهندسی آب: مربوط به اجرای سیستم‌های آبرسانی، شبکه‌های تامین آب و احداث موانع سیل می‌شود.
- مهندسی ژئوتکنیک: در حوزه‌ی ساخت معدن، عملیات خاکبرداری و استخراج از معدن فعالیت دارد.
- مهندس مواد ساختمانی: مربوط به مصالح ساختمانی در احداث سازه‌ها و پروژه‌های ساختمانی است.
- مهندسی محیط زیست: جهت حفظ محیط زیست، با هدف سالم سازی فضای زندگی انسان‌ها وارد عمل می‌شود.
- مهندس مدیریت پروژه
- مهندسی سازه‌های هیدرولیکی
- و…
وظایف مهندس عمران
یک مهندس عمران حرفه‌ای وظیفه دارد که بتواند با فراگیری مهارت‌های لازم، پروژه‌های عمرانی را بر اساس سه عوامل مهم ایمنی، زیبایی و مقرون به‌صرفه بودن پیش ببرد.
به طور کلی وظایف یک مهندس عمران، براساس تخصص گرفته شده، محدود به موارد زیر می‌شود.
- توانایی مدیریت بودجه و منابع در دسترس پروژه
- تشخیص کیفیت و قدرت پایه سازه، با استفاده از آزمایش خاک
- برنامه‌ریزی جهت خرید تجهیزات و مصالح پروژه
- طراحی نقشه‌های مختلف با بهره‌گیری از نرم‌افزارهای طراحی کامپیوتری
- برگزاری جلسات و مذاکره با معماران و پیمانکاران فرعی دیگر
- انجام آزمایش و تعیین کیفیت مواد و مصالح با استفاده از نرم‌افزارهای مدل‌سازی کامپیوتری موجود
- ارزیابی میزان دوام اثرات زیست محیطی سازه و اطمینان از ایمنی آن
- بررسی مشخصات پروژه و نظارت بر انجام فرایند آن
مهارت های مورد نیاز شغل مهندس عمران
در ایران گرایش‌های متعدد و متنوعی برای این رشته وجود دارد که فرد با داشتن مدارک هرکدام از این رشته‌ها، می‌تواند به عنوان مهندس عمران مشغول به کار شود. البته فرد برای شروع به کار، در همه‌ی این رشته‌ها، نیازمند تاییدیه سازمان نظام مهندسی عمران است. این سازمان با استفاده از برگزاری آزمون‌های تئوری و فنی، صلاحیت فرد را از نظر طراحی و نظارت بر پروژه‌های عمرانی تایید می‌کند.
فرد پس از احراز صلاحیت توسط سازمان نظام مهندسی و گرفتن پروانه اشتغال می‌تواند اقدام به کار کند. در این مرحله، یک مهندس عمران حتی می‌تواند با گذراندن دوره‌های تکمیلی خاص، برای تدریس در مراکز علمی یا دانشگاه‌ها و پژوهشکده‌های خصوصی استخدام شود. ازاین‌رو یک فارغ‌التحصیل رشته مهندسی عمران برای گرفتن تاییدیه نظام مهندسی عمران باید دوره‌های آموزش مختلفی را گذرانده باشد و مهارت‌های متنوعی را کسب کرده باشد. در زیر نمونه‌ای از آن‌ها را بیان می‌کنیم.
یک فرد به عنوان مهندس عمران با کسب مدارک دانشگاهی کاردانی عمران یا مهندسی عمران در گرایش‌های مختلف، باید حتما دوره‌های آموزشی ETABS، AutoCad، Staad pro، Matlab، ADAPT، CSiBridge را گذرانده باشد. با گذراندن این دوره‌ها، فرد نسبت به مهارت‌های زیر توانایی کامل را به دست می‌آورد.
- توانایی برنامه‌ریزی مناسب و تحلیل ارزیابی محیط در رابطه با بروز خطرات احتمالی
- مدیریت زمان و تحویل پروژه در موعد مقرر
- دارای تجربه و مهارت کافی جهت کار با برنامه‌های Civil3D و Microstation
- توانایی ارائه گزارش‌های فنی و تخصصی پروژه به زبان ساده
- توانایی مدیریت پروژه و حل مسئله
- علاقه‌مند به کار تیمی و رعایت اصول مذاکره
- توانایی بودجه بندی و مدیریت مسائل مالی پروژه
- برخورداری از قدرت رهبری یک گروه
- رعایت اصول گزارش‌نویسی و مشاوره
- روابط عمومی بالا
بازار کار مهندس عمران
با توجه به گستردگی شاخه‌های مهندسی عمران، این رشته از بازار کار متنوعی برخوردار است. یک مهندس عمران توانایی کار کردن در انواع شرکت‌های دولتی و خصوصی عمرانی و ساخت‌وساز را دارد. ازاین‌رو می‌توانند بر اساس علایق خود به دنبال سمت‌های نظارتی و اداری باشند یا به عنوان طراح یا مدرس در مراکز آموزشی به کار مشغول شوند.
البته با وجود بازار کار گسترده این رشته، در جهت افزایش تقاضا برای عمران و ساخت‌وساز کشور، عوامل مختلفی در وضعیت اشتغال موثر هستند. به عنوان مثال، برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری‌های کلان کشور، بر روی بازار کار این رشته تاثیر عمده‌ای دارد. در سال‌های اخیر به دلیل کمبود بودجه و عدم برنامه‌ریزی صحیح، بسیاری از شرکت‌های عمرانی خصوصی با رکود مواجه شده‌اند. بر این اساس بسیاری از افراد به شغل مهندس عمران، به عنوان یک شغل دوم و موقت نگاه می‌کنند.
میزان درآمد یک مهندس عمران بر اساس نوع فعالیت، مهارت، تجربه و شرکتی که در آن مشغول است، متغیر است و نمی‌توان آمار دقیقی را اعلام کرد. با این وجود طبق آخرین تحقیقاتی که در شهریور سال 1400، به عمل آمده است، براساس گزارش بازار کار و حقوق وب‌سایت ایران سلری، میزان حقوق یک مهندس عمران با توجه به سمت‌های مختلف از 1200000 تومان تا 13000000 تومان متغیر است.
چگونگی استخدام مهندس عمران
این روزها با پیشرفت علم در همه‌ی زمینه‌ها، سطح تحصیلات افراد برای ورود به عرصه‌ی بازار کار بالا رفته است. در رشته‌ی مهندسی عمران نیز، جهت برخورداری از موقعیت‌های شغلی مناسب، نیاز است حداقل دارای مدرک کارشناسی مهندسی عمران بود. داشتن مدارج بالاتر در این رشته، نوعی برتری محسوب می‌شود و راحت‌تر می‌توان در شرکت‌های دولتی و شغل موردنظر خود مشغول به کار شد.
البته در کنار برخورداری از مدارک دانشگاهی معتیر، برای وارد شدن به بازار کار این شغل نیاز است که دارای تجربه و مهارت کافی نیز باشید تا بتوانید به صورت روزانه از طریق پاپلتفرم کاریابی مجاری ایران استخدام در جستجوی آگهی های استخدام تهران و سایر شهرستانها باشید.
زمینه های اشتغال مهندس عمران
با توجه به کارایی این نوع رشته در زمینه پروژه‌های عمرانی، سازمان‌ها و مراکز مختلف دولتی و خصوصی از فارغ‌التحصیلان این رشته، اقدام به جذب نیرو می‌کنند. به عنوان مثال سازمان‌هایی مانند اداره راه‌وترابری، جهادسازندگی و مسکن و شهرسازی به صورت مستقیم برای فعالیت‌های عمرانی خود نیاز به استخدام مهندس عمران دارند. ارگان‌هایی مانند سازمان آموزش وپرورش، بانک، صنایع کشاورزی و… نیز به صورت غیرمستقیم برای اجرا و نظارت بر کارهای عمرانی خود، اقدام به استخدام فارغ‌التحصیلان این رشته می‌کنند.
جمع بندی
شغل مهندس عمران یکی از مشاغلی است که این روزها با توجه به افزایش پروژه‌های عمرانی و ساخت و ساز در سطح کشور از اهمیت زیادی برخوردار است. مهندسی عمران یکی از شاخه‌های مهندسی است و در گرایش‌های متعدد و مختلفی امکان کسب مهارت و تجربه در آن وجود دارد.
با توجه به اهمیت غیرقابل انکار این شغل، در این مقاله تصمیم گرفتیم به معرفی اجمالی آن بپردازیم. بر اساس مطالب گفته شده یک فرد به عنوان مهندس عمران توانایی طراحی و ساخت انواع پروژه‌های عمرانی مانند بهترین سازه‌ها، پل‌ها، برج‌ها و… دارد. یک مهندس عمران همچنین در محیط زیست کشور نیز نقش فعالی دارد.
در واقع یک مهندس عمران باید از هوش بالا، ذهن خلاق و قدرت طراحی و ترسیم بالایی برخوردار باشد. به عنوان مثال مهندسان عمران حتی قبل از شروع یک پروژه وظیفه دارند برای تخمین میزان کیفیت خاک منطقه و پی آن آزمایشات متعددی انجام دهند. از این‌رو فردی که در شغل مهندسی عمران مشغول به کار می‌شود، علاوه بر تحصیلات دانشگاهی، باید تجربه و مهارت کافی را در این زمینه کسب کرده باشد.
در این مقاله تلاش کردیم شما را با شغل مهندسی عمران آشنا کنیم، امیدواریم که برای شما مفید واقع شده باشد.
