دانشمندان مجموعه‌ای از فسیل‌های گیاهی را که در روده یک دایناسور ساروپاد که ۹۴ تا ۱۰۱ میلیون سال پیش زندگی می‌کرده، حفظ شده است، کشف کرده‌اند که به طور قطعی تأیید می‌کند که این دایناسورهای غول‌پیکر گیاهخوارانی بودند که برای هضم غذای خود به تخمیر روده‌ای متکی بودند.
به گزارش جماران به نقل از مجله علمی: ساروپادها گروهی از دایناسورهای گیاهخوار هستند که در دوره‌های ژوراسیک و کرتاسه، تقریباً ۲۰۰ تا ۶۶ میلیون سال پیش، زندگی می‌کردند و از بزرگترین موجودات خشکی هستند که تاکنون وجود داشته‌اند.
این دایناسورها با بدن‌های عظیم خود مشخص می‌شدند، برخی از گونه‌های آنها، مانند آرژانتینوسوروس و پاتاگوتیتان، به طول ۴۰ متر و وزن تا ۱۰۰ تن می‌رسیدند. آنها همچنین گردن‌های بلندی با ۱۹ مهره داشتند که به آنها کمک می‌کرد به گیاهان بلند، دم‌های بلند و پاهای قدرتمند ستون مانند برسند.
این دایناسورها جمجمه‌های نسبتاً کوچکی و دندان‌های ساده‌ای داشتند. آنها گیاهان را بدون جویدن، به طور کامل می‌بلعیدند و برای هضم به میکروب‌های روده متکی بودند. استفن پوروپات، محقق دانشگاه کرتین استرالیا و نویسنده اصلی این مطالعه، می‌گوید این کشف اولین مورد از نوع خود است. با وجود حضور دایناسورهای ساروپاد در تمام قاره‌ها و قدمت بیش از ۱۳۰ میلیون سال، پیش از این هیچ محتوای روده معتبری از آنها یافت نشده بود.
این یافته‌ها از چندین فرضیه مربوط به رژیم غذایی آنها پشتیبانی می‌کند که مبتنی بر مطالعات آناتومیکی و مقایسه با حیوانات مدرن هستند.
طبق این مطالعه که در مجله Current Biology منتشر شده است، درک رژیم غذایی دایناسورها برای درک زیست‌شناسی و نقش آنها در اکوسیستم‌های باستانی بسیار مهم است. با این حال، تعداد بسیار کمی از فسیل‌های دایناسور، محتویات روده را حفظ کرده‌اند.
محتویات روده ساروپادها، با وجود اندازه عظیمشان و اینکه شاید تأثیرگذارترین گیاهخوار در اکوسیستم‌های خشکی در دوره‌های ژوراسیک و کرتاسه باشند، به طور خاص مرموز باقی مانده است.
به دلیل کمبود شواهد مستقیم، جزئیات رژیم غذایی آنها - از جمله انواع گیاهانی که می‌خوردند - بر اساس ویژگی‌های آناتومیکی مانند ساییدگی دندان، ساختار فک و طول گردن استنباط شده است.
در تابستان ۲۰۱۷، تیمی از داوطلبان و کارکنان موزه تاریخ طبیعی ژوراسیک استرالیا، هنگام کاوش در اسکلت تقریباً کامل ساروپود دیامانتیناسوروس ماتیلدا مربوط به اواسط کرتاسه که در سازند وینتون در کوئینزلند استرالیا یافت شده بود، متوجه یک لایه سنگی غیرمعمول حاوی محتویات روده‌ای شدند که به خوبی حفظ شده بود. این محتویات روده‌ای شامل مجموعه‌ای از فسیل‌های گیاهی بود.
تجزیه و تحلیل نمونه‌های گیاهی درون نمونه نشان داد که ساروپودها برای هضم به تخمیر و میکروب‌های روده متکی بودند و پردازش دهانی غذا بسیار کم بود.
این محتویات شامل انواع گیاهان، مانند برگ‌های مخروطی، اندام‌های میوه‌ای سرخس‌های دانه‌دار و برگ‌های آنژیواسپرم (گیاهان گلدار) بود که نشان می‌دهد این دایناسور به طور نامحسوس و به مقدار زیاد غذا می‌خورده است.
پوروپات توضیح داد که گیاهان موجود در روده، علائم بریدگی، احتمالاً ناشی از گاز گرفتن، را نشان می‌دهند، اما جویده نشده‌اند، که از فرضیه رژیم غذایی ساروپود در مقیاس بزرگ پشتیبانی می‌کند.
محققان همچنین نشانگرهای شیمیایی هم از گیاهان نهاندانگان و هم از گیاهان بازدانگان (گروهی از گیاهان دانه‌دار چوبی مانند مخروطیان) را یافتند که نشان می‌دهد برخی از ساروپودها در تغذیه خود گزینشی عمل نمی‌کردند، بلکه هر گیاهی را که می‌توانستند با خیال راحت به آن برسند و هضم کنند، می‌خوردند.
اگرچه بقایای روده از فرضیه گیاهخوار بودن ساروپود پشتیبانی می‌کند، اما پوروبات از کشف نهاندانگان در روده دایناسور شگفت‌زده شد.
نهاندانگان تقریباً به اندازه مخروطیان در استرالیا بین ۱۰۰ تا ۹۵ میلیون سال پیش، زمانی که این ساروپود زنده بود، متنوع شدند. این نشان می‌دهد که دایناسورها تنها در ۴۰ میلیون سال از اولین حضور ثبت شده خود در سوابق فسیلی، با موفقیت با خوردن گیاهان گلدار سازگار شدند.
دنیای دایناسورهای غول پیکر گیاهخوار
بر اساس این یافته‌ها، تیم تحقیقاتی پیشنهاد می‌کند که دیامانتیناسوروس‌ها، حداقل قبل از رسیدن به بزرگسالی، هم گیاهان کم رشد و هم گیاهان پر رشد را می‌خوردند. در حالی که ساروپودهای جوان به گیاهان نزدیک به زمین محدود می‌شدند، انتخاب‌های غذایی آنها با رشد آنها گسترش یافت.
وجود جوانه‌ها، برگچه‌ها و دیسک‌های دانه‌ای در بقایای روده نشان می‌دهد که دایناسورهای جوان، قسمت‌های تازه رشد کرده درختان مخروطی و سرخس‌های دانه‌دار را هدف قرار می‌دادند، زیرا هضم آنها آسان‌تر بود.
به گفته محققان، این استراتژی تغذیه بی‌هدف و در مقیاس بزرگ به دایناسورهای ساروپود کمک کرد تا ۱۳۰ میلیون سال موفق شوند و دوام بیاورند و ممکن است عامل کلیدی در بقای طولانی مدت آنها به عنوان یک گروه بوده باشد.
پوروپات با اشاره به برخی ملاحظات، توضیح داد که محدودیت اصلی این مطالعه این است که محتویات روده ساروپود که ما توصیف کردیم، تنها یک نقطه داده را نشان می‌دهد. این محتویات فقط در مورد آخرین یا چند وعده غذایی آخر یک فرد پیش از بلوغ به ما می‌گویند.
وی افزود: "ما نمی‌دانیم که آیا گیاهان حفظ شده در روده دایناسور، رژیم غذایی طبیعی آن را نشان می‌دهند یا رژیم غذایی یک حیوان تحت استرس. ما همچنین نمی‌دانیم که این گیاهان تا چه حد منعکس کننده رژیم غذایی نوجوانان یا بزرگسالان هستند، زیرا نمونه‌ای که ما مطالعه کردیم، پیش از بلوغ بود و نمی‌دانیم که تغییرات فصلی چگونه بر رژیم غذایی آن تأثیر گذاشته است."
این کشف گامی مهم در جهت درک بهتر دنیای دایناسورهای غول‌پیکر گیاهخوار است، اما همچنین دریچه‌ای به سوی پرسش‌های بیشتر در مورد تنوع رژیم‌های غذایی آنها و تأثیرشان بر اکوسیستم‌های باستانی می‌گشاید.
