پایگاه خبری جماران: یک کارشناس مسائل خاورمیانه با اشاره به اینکه در فضای فکری و رسانه ای منطقه و کشورهای اسلامی ضدیّت با اسرائیل تبیین شده، گفت: بعد از اینکه ما علاقه مندی برای رابطه با قطر را اعلام کردیم و عملا وارد گسترش روابط با قطر شدیم و با عمان که بنادر خوبی در تنگه هرمز و دریای سرخ دارد وارد روابط گسترده شدیم، تمایل امارات برای برقراری رابطه با ما بیشتر شد.
مشروح گفت و گوی خبرنگار جماران با جعفر قنادباشی را در ادامه می خوانید:
وزیر امور خارجه امارات اعلام کرده که به زودی سفیر این کشور در تهران کار خود را از سر می گیرد. به نظر شما این موضوع چه اهمیتی برای کشورهای ایران امارات دارد و چه قدر در روابط کشورهای منطقه تأثیرگذار است؟
ما با امارات از نظر اقتصادی روابطی داریم که برای این کشور بسیار مهم است و برای ما هم خالی از اهمیت نیست. اما به دلایل مختلف از جمله مسائلی که با عربستان پیش آمد و بسته شدن سفارت عربستان و همچنین عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی روابط سیاسی به حداقل کاهش پیدا کرد. امارات از این دریچه بسیار نگران بود؛ به دلیل اینکه در فضای فکری و رسانه ای منطقه و کشورهای اسلامی ضدیّت با اسرائیل تبیین شده و عمدتا افکار عمومی عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی را نوعی بی مهری یا حتی خیانت به برادران فلسطینی می دانند.
لذا امارات علاقه مند بود با کشورهایی که به شدت مخالف اسرائیل هستند هم روابط برقرار کند تا اینکه شدت مخالفت های منطقه ای علیه امارات کاهش پیدا کند و در افکار عمومی اینگونه مطرح شود که امارات هم با اسرائیلی ها و هم با مخالفان اسرائیل؛ تقریبا شبیه چیزی که ترکیه دنبال می کند.
یعنی نمی شود گفت احیای رابطه با ایران نشانگر شکست سیاست آنها در نزدیک شدن به رژیم صهیونیستی است؟
به این صورت نیست. متأسفانه سیاست آنها در مسیری عبور می کند که اجازه خروج از آن عادی سازی را ندارند. اگر بگوییم شکست خورده، قاعدتا باید نشانه هایی را مبنی بر کاهش روابط با رژیم صهیونیستی و حذف رفت و آمدها مشاهده می کردیم. از نظر خود آنها این سیاست شکست خورده نیست اما برای اینکه بتوانند به آن سیاست ادامه بدهند نیازمند هستند در افکار عمومی اینگونه عنوان شود که آنها با همه کشورها رابطه دارند. یعنی به یک توجیه سیاسی نیاز داشتند.
البته آنها نگران یک سیاست دیگر ما هم هستند. روابط ما در خلیج فارس به صورت ناموزون بود. یعنی با همه طرف هایی که در خلیج فارس حضور دارند رابطه نداشتیم و تنها با امارات به صورت یک رشد نامتناسب با شرایط این کشور روابط اقتصادی داشتیم.
بعد از اینکه ما علاقه مندی برای رابطه با قطر را اعلام کردیم و عملا وارد گسترش روابط با قطر شدیم و با عمان که بنادر خوبی در تنگه هرمز و دریای سرخ دارد وارد روابط گسترده شدیم، تمایل آنها برای برقراری رابطه با ما بیشتر شد.
لذا اگر ما انگیزه های امارات برای برقراری رابطه با ایران را بررسی کنیم، حفظ روابط گذشته، جلوگیری از روی آوردن ایران به بنادر دیگر و اصلی ترین آنها، که قبل از دولت سیزدهم به اجرا گذاشته شد، عادی سازی روابط با ایران برای کاهش انتقادات و خشم منطقه ای نسبت به امارات است.
بعد از اینکه پارلمان عراق هرگونه رابطه با اسرائیل را ممنوع کرد و غیر قانونی دانست، و بعد از اینکه آقای بایدن در سفر اخیر به عربستان نتوانست عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی را تحقق ببخشد، برای کشورهایی مثل امارات و بحرین شرایط بدتری ایجاد شد. یعنی امارات و بحرین امیدوار بودند که عربستان به روند عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی بپیوندد و آنها بتوانند در سایه عربستان سیاست های خودشان را در منطقه توجیه کنند و انتقادات را کاهش بدهند.
چون این اتفاق نیفتاد و همچنین ممنوعیت عراق برای رابطه با رژیم صهیونیستی، تمایل امارات افزایش پیدا کرد که رابطه با ما را بیشتر کند.
با توجه به اینکه امارات بعد از تنش های هفت سال پیش میان ایران و عربستان سفیرش را از ایران خارج کرد، آیا می توان گفت بازگشت سفیر این کشور به تهران با مذاکرات ایران و عربستان مربوط است؟
این درست است. یعنی یک نوع همسویی بین کشورهای شورای همکاری خلیج فارس در قضیه ایران هست. البته امارات و عربستان الآن در یمن اختلافات شدیدی دارند که سبب شده نیروهای مرتبط با آنها حتی وارد جنگ های خونین شوند. یعنی امارات و عربستان در عرصه یمن خیلی ارتباط خوبی با همدیگر ندارند. ولی طبیعتا پنج دور مذاکره ای که ما با عربستان داشته ایم به صورت چراغ سبزی برای بازگشت امارات به عرصه روابط با ما تلقی می شود و در واقع می شود گفت سیاست عربستان بر روی امارات تأثیر داشته است.
به نظر شما متحد شدن ایران و کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس چه قدر می تواند به مقابله آنها با قدرت های فرامنطقه ای کمک کند؟
یکی از دلایلی که ما سیاست تنش زدایی را در منطقه دنبال می کنیم از بین بردن بهانه هایی است که کشورهای خارجی به وسیله آنها سعی می کنند حضورشان در منطقه را گسترش بدهند. ما مدت ها است که سیاست تنش زدایی را به اجرا گذاشته ایم و با همه کشورهای حوزه خلیج فارس تنش ها را از میان ببریم تا اینکه به بهانه یا با سوء استفاده از اختلافات ما دشمنان خارجی نتوانند به حضور نظامی در منطقه ادامه بدهند.
اما به شرط اینکه طرف های مقابل ما خودشان مجری سیاست های قدرت های بیرون منطقه نباشند. اگر کشورهای حاشیه خلیج فارس مجری سیاست های قدرت های استعماری شوند، مسلما این مسأله چهره دیگری پیدا می کند.
