پایگاه خبری جماران: یک تحلیلگر مسائل بین الملل با اشاره به صحبتهای ویتکاف مبنی بر اینکه اگر مذاکرات دور چهارم سازنده نباشد، دیگر ادامه نخواهد یافت، گفت: این صحبت بیشتر جنبه تبلیغات و اعمال فشار دارد. خروج از مذاکره نه به نفع آمریکاست و نه به نفع ایران. خیلی از مسائل به صورت علنی طرح نمیشود و در داخل خود دو کشور و در سطوح کارشناسی، مورد بحث و تصمیمگیری قرار میگیرند.
قاسم محبعلی در گفتوگو با خبرنگار جماران، با اشاره به صحبتهای اخیر ویتکاف، نماینده آمریکا در مذاکرت با ایران مبنی بر لزوم برچیدهشدن کامل تأسیسات هستهای ایران، اظهار کرد: هر دو طرف بر صلحآمیزی فعالیتهای هستهای ایران تأکید دارند، اما در مورد تعریف صلحآمیزی، بینشان اختلاف است؛ آمریکا تمایل دارد ایران کلا غنیسازی نداشته باشد و مانند بسیاری از دیگر کشورها، اورانیوم لازم برای فعالیتهای هستهای غیرنظامی خود را وارد کند. از طرف دیگر، ایران بر غنیسازی هستهای در داخل کشور تحت نظارتهای آژانس تأکید دارد و تعطیلی تأسیسات هستهای را یک مسأله حیثیتی میداند و با توجه به هزینههایی که تا کنون در زمینه هستهای شده، در برابر تعطیلی آن مقاومت میکند.
وی با بیان اینکه دو طرف باید بر سر میزه مذاکره، با یکدیگر بر سر مسائل هستهای چانهزنی کنند، افزود: طبیعتا هر طرف خواستههای حداکثری خود را مطرح میکند، اما اگر قصد رسیدن به توافق را داشته باشند، خواستههای خود را بر سر میز مذاکره تعدیل میکنند. حتما به نفع ایران است که از این بحران عبور کند، زیرا حتی اگر جنگ هم نشود، ادامه وضعیت موجود برای ایران آسیبهای بیشتری دارد. ممکن است سالها قبل بدون عاقبتاندیشی، یک سری اقداماتی در کشور انجام شده باشد و اکنون با تغییر شرایط، نیاز به تصمیمات دیگری داشته باشیم.
این تحلیلگر مسائل بینالملل با تاکید بر اینکه سیاست در گذر زمان تغییر میکند، بیان کرد: زمانی ما در سال ۲۰۰۳ پذیرفتیم فعالیتهای هستهای خود را تعلیق کنیم و سپس در سال ۲۰۱۵ آمریکا پذیرفت که ایران غنیسازی را در سطح پایین انجام دهد. اکنون شرایط تغییر کرده است؛ ممکن است مانند ۲۰۰۳ مجبور به تعلیق فعالیتهای هستهای شویم یا مانند ۲۰۱۵، آمریکا فعالیت محدود و صلحآمیز هستهای ما را بپذیرد. باید متناسب با شرایط امروز تصمیم بگیریم و بدانیم هیچ چیزی بالاتر از منافع و امنیت ملی و توسعه کشور نیست.
محبعلی ادامه داد: این سیّالیت در تصمیمگیری را ما پیشتر نیز تجربه کردهایم؛ زمانی میگفتیم جنگ با عراق را ۲۰ سال ادامه میدهیم و حاضر به مذاکره با صدام نیستیم، اما چندی بعد هم پایان جنگ را پذیرفتیم و هم با صدام مذاکره کردیم. در سیاست هیچ وحی منزل و چیز مقدسی وجود ندارد. ممکن است در حالی که ما پیشتر به شدت دنبال چیز خاصی بودهایم، امروز به این نتیجه برسیم که باید از آن خواسته خود دست برداریم. این منافع ملی است که تعیین میکند در هر زمانی چه کاری را باید انجام دهیم.
وی با اشاره به بخش دیگر صحبتهای ویتکاف مبنی بر اینکه اگر مذاکرات دور چهارم سازنده نباشد، دیگر ادامه نخواهد یافت، گفت: این صحبت بیشتر جنبه تبلیغات و اعمال فشار دارد. خروج از مذاکره نه به نفع آمریکاست و نه به نفع ایران. خیلی از مسائل به صورت علنی طرح نمیشود و در داخل خود دو کشور و در سطوح کارشناسی، مورد بحث و تصمیمگیری قرار میگیرند.
مدیرکل اسبق اداره خاورمیانه وزارت خارجه با اشاره به صحبتهای ویتکاف مبنی بر کشیده شدن مذاکرات به بحثهای موشکی و سپس اقتصادی و فرهنگی ایران، عنوان کرد: طبیعتا باید ابتدا مسائل امنیتی شامل هستهای، منطقهای و موشکی حلوفصل شود و سپس به مسائل اقتصادی پرداخت. در سایه امنیت و روابط دیپلماتیک است که امکان تبادلات اقتصادی فراهم میشود. لذا ابتدا باید نگرانیهای امنیتی آمریکا و تحریمهای هستهای ایران برداشته شود و سپس وارد موضوعات اقتصادی شد.
محبعلی ادامه داد: برای ایران هم این بهتر است که مذاکرات از هستهای فراتر رفته و سایر زمینههای امنیتی را نیز شامل شود، زیرا تحریمهای ما که فقط هستهای نیست. اکنون که هم ریاستجمهوری و هم کنگره در اختیار جمهوریخواهان است، یک فرصت تاریخی برای ما محسوب میشود و اگر اکنون یک توافق جامعی صورت گیرد، ایران میتواند درخواست کند که کلیه تحریمها اعم از هستهای و غیرهستهای لغو شود.
وی اضافه کرد: پس از همه اینها، میتوان بحث تعاملات فرهنگی را نیز مطرح کرد. زمانی ما با آمریکا قرارداد مودت داشتیم که ترامپ در دولت قبلی خود آن را باطل کرد. حال نیز دو طرف باید بنشینند و در چهارچوب توافقات دیپلماتیک صورتگرفته، در مورد مناسبات رسانهای، هنری و... خود گفتوگو کنند.