به نظر می‌رسد هم ویتکاف به عنوان نماینده ترامپ و هم دکتر عراقچی به عنوان نماینده ایران که از حمایت مقام رهبری و رئیس جمهور برخوردار است می‌توانند بعضی از مشکلات در طول مذاکرات فنی را در محل حل و فصل کنند. زیرا علاوه بر اینکه مذاکرات از حساسیت برخوردار است در این میان عامل زمان هم باید مدنظر قرار گیرد.
پایگاه خبری جماران: عبدالرضا فرجی راد، استاد ژئوپلیتیک، در پایان دور سوم مذاکرات ایران و آمریکا یادداشتی برای جماران نوشت که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید:
شنبه در حالی مذاکرات دور سوم ایران و آمریکا در مسقط آغاز شد که وظیفه مذاکره کنندگان ایرانی و آمریکایی سنگین‌تر از دو دور قبلی بوده است. در این دور علاوه بر ادامه احتمالی مذاکرات سیاسی، مذاکرات فنی نیز آغاز شد که تیم ۱۲ نفره فنی آمریکایی با تیم فنی طرف ایرانی به سرپرستی دکتر عراقچی گفت‌وگوهایی را انجام دادند. هر چند که جزئیات مذاکرات فنی را دو معاون وزیر امور خارجه دنبال می‌کنند، ولی دکتر عراقچی بر گفت‌وگوها نظارت دارد. مسائل متعددی از میزان غنی‌سازی گرفته تا تعداد سانتریفوژهای قابل فعالیت، بازرسان آژانس و حضور بازرسان آمریکایی که طرف آمریکایی قبلا برای نظارت ابراز تمایل نموده بود و حتی همکاری ایران و آمریکا در ایجاد نیروگاه هسته‌ای مشترک که وزیر خارجه در مقاله خود که برای بنیاد کارنگی به آن اشاره نمود و نیز مکان قرار گیری اورانیوم ذخیره شده ممکن است مورد گفت‌وگو قرار گیرد.
در واقع ورود کارشناسان فنی به جریان مذاکرات به این معنی است که دو طرف در رابطه با کلیات موافقت‌هایی داشته اند و می‌توان گفت که مذاکرات وارد فاز دوم خود که فازی سخت و نفس‌گیر است شده است. حتی در این فاز این احتمال وجود دارد علی‌رغم توافقات قبلی باز هم هیأت آمریکایی در خواست کند که ایران به جای غنی‌سازی در داخل ایران اورانیوم از خارج وارد کند؛ یعنی آن چیزی که مارکو روبیو وزیر خارجه آمریکا در روز گذشته آن را به عنوان یک پیشنهاد مطرح کرد، ولی مشخص است که نمایندگان ایرانی زیر بار چنین در خواستی نخواهند رفت. البته بعید است که شخص ترامپ در رابطه با غنی‌سازی حداقلی در ایران و زیر نظر بازرسان حساسیت زیادی داشته باشد، ولی مشکل اصلی وی این است که از حملات رقبای خود نگران است که نگویند آن چیزی که ترامپ به دست آورد چیزی بالاتر از برجام نیست و این خود دست‌مایه‌ای برای حملات به رئیس جمهور آمریکا شود که دلیل خروج از برجام چه بوده است. ترامپ به هیچ وجهی حاضر نیست که در صورت نتیجه بخش شدن مذاکرات و با توجه به عدم موفقیت در ایجاد آتش‌بس در اوکراین و غزه این دستاورد زیر سؤال برود.
در این دور از مذاکرات، مذاکره کنندگان اصلی ایرانی و آمریکایی در کنار کارشناسان ارشد فنی حضور داشتند که اگر در جایی با بن‌بست رو به رو شدند مذاکره کنندگان اصلی بتوانند گره‌ای را باز کنند. به نظر می‌رسد هم ویتکاف به عنوان نماینده ترامپ و هم دکتر عراقچی به عنوان نماینده ایران که از حمایت مقام رهبری و رئیس جمهور برخوردار است می‌توانند بعضی از مشکلات در طول مذاکرات فنی را در محل حل و فصل کنند. زیرا علاوه بر اینکه مذاکرات از حساسیت برخوردار است در این میان عامل زمان هم باید مدنظر قرار گیرد.
با توجه به مذاکرات فنی و با تعداد بیشتری از کارشناسان ارشد از دو طرف که شاید به عدد ۲۰ نزدیک باشد، حالا این سؤال مطرح می‌شود که این مذاکرات فنی می‌تواند به صورت غیر مستقیم برگزار گردد؟ به ویژه آنکه در جزئیات مسائل فنی نیاز به بحث و چانه‌زنی فراوان وجود دارد که شاید با پیشرفت گفت‌وگوها کارشناسان فنی به صورت مستقیم نیز به گفت‌وگو بپردازند.
با توجه به ملاحظات بالا، بالأخره مذاکرات دور سوم هم با امیدواری به پایان رسید و قرار است در شنبه آینده و به احتمالی در اروپا دنبال شود. عدم ادامه مذاکرات به این دلیل بوده که کارشناسان دو کشور به خاطر حساسیت‌های بحث‌های فنی نیاز به مشورت با مقامات ارشد کشورشان دارند. در پایان مذاکرات وزیر خارجه عمان اعلام نمود که ایران و آمریکا تمایل مشترک خود را برای دستیابی به توافق بر پایه احترام متقابل و تعهدات پایدار اعلام نمودند و تمام نگرانی‌های فنی از سوی دو طرف به بحث گذاشته شد.
به نظر می‌رسد از این به بعد مذاکرات بر محور امور فنی حرکت خواهد کرد و طرف عمانی اعلام نمود که مقامات سطح بالای مذاکره کننده در سوم ماه می با یکدیگر گفت‌وگو خواهند کرد. البته در سخنان دکتر عراقچی احتیاط هم دیده می‌شد. ایشان ضمن ابراز رضایت از مذاکرات به وجود اختلافاتی در موضوعات کلان و خرد نیز اشاره نمود. به همین دلیل قرار شده که دو طرف در کشورهای خود برای پیدا کردن راه‌حل‌هایی تلاش نمایند. نکته قابل توجه اینکه قرار است در دور بعدی مذاکرات کارشناسان اتمی و اقتصادی هم حضور داشته باشند که این خود نشان از اراده دو طرف در جدی بودن مذاکرات و پیدا کردن راه‌حل‌هایی دارد.
انتظارات:
در داخل و خارج از کشور منتظرند دود سفیدی از این مذاکرات بلند شود هرچند که به ندرت کشورهایی هم دیده می‌شوند که منتظر شکست مذاکراتند.
در داخل ایران اکثریت مردم منتظر بودند که در پایان دور سوم مذاکرات خبرهای خوشتری را بشنوند. مخالفت‌ها در داخل با مذاکرات کمتر شده و هنوز با اینکه نه نتیجه قطعی مشخص شده و نه تحریمی برداشته شده ولی به طور قابل توجهی مذاکرات باعث کاهش قیمت طلا و ارز شده است. تداوم آن و موفقیت دور بعدی مذاکرات می‌تواند به تدریج روی اقلام دیگر هم تا حدی تأثیرگذار باشد.
از نقطه نظر خارجی این مذاکرات بیشتر نظر کشورهای اروپایی، کشورهای عربی، چین و روسیه را به خود جلب کرده است.
-اروپا منتظر است نتیجه مذاکرات آمریکا با ایران روشن شود تا بر اساس آن مذاکرات خود با ایران را ادامه دهد. وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در مصاحبه‌ای اعلام کرد که تلاش کرده مذاکراتی جدی با سه کشور اروپایی قبلا داشته باشد، ولی آنها اراده‌ای از خود برای مذاکرات نشان ندادند. هر چند بعد از سخنان دکتر عراقچی طرف فرانسوی اعلام آمادگی کرد که مذاکرات را با ایران دنبال کند. البته همان‌طوری که اشاره شد اروپایی‌ها منتظر نتیجه گفت‌وگوی ایران و آمریکا و محتوای توافق احتمالی هستند هر چند که آنها از همکاری نظامی ایران و روسیه در رابطه با جنگ اوکراین دلخور به نظر می‌رسند.
-روسیه از مذاکرات ایران و آمریکا استقبال نموده و حتی اولیانوف نماینده روسیه در آژانس انرژی اتمی اعلام کرد که مذاکرات طولانی شده و باید سرعت بیشتری به آن داده شود. البته دکتر عراقچی در سفر به مسکو با رئیس‌جمهور روسیه گفت‌وگو کرد و ضمن در جریان گذاشتن آقای پوتین از دو دور مذاکرات این اطمینان داده شده که اگر مذاکرات به نتیجه هم برسد هیچ‌گونه تغییری در روابط رو به گسترش ایران و روسیه دیده نخواهد شد و تفاهم نامه راهبردی بین دو کشور به کار خود ادامه خواهد داد. ویتکاف هم در یک هفته گذشته دو بار با آقای پوتین ملاقات نموده و علاوه بر گفت‌وگو در مورد جنگ اوکراین، روابط آمریکا و روسیه، مذاکرات هسته‌ای ایران و آمریکا نیز به بحث گذاشته شده است.
-چین نیز به عنوان عضوی از ۱+۵ نسبت به مذاکرات حساس است. ایران هم بسیار علاقه مند است که هم چین در جریان مذاکرات قرار گیرد و هم به چینی‌ها این اعتماد داده شود که گفت‌وگوهای ایران و آمریکا در منطقه نه منافع چین را در ایران و حوزه خلیج فارس به خطر نخواهد انداخت. یعنی آن چیزی که آمریکا دنبال آن است و به دنبال تضعیف حضور چین در حوزه حساس صادرکننده انرژی خلیج فارس است. ایران بارها اعلام کرده علاقمند است به محض برداشتن تحریم‌ها چینی‌ها بتوانند توافق ۲۵ ساله بین دو کشور را هر چه سریعتر به اجرا بگذارند. به نظر می‌رسد جمهوری اسلامی از تماس‌های نزدیک با روسیه و چین این هدف را دنبال می‌کند که به طرف آمریکایی بفهماند که این دو کشور دارای رابطه نزدیک با ایران حامی مذاکراتند و ثانیا ایران به دنبال آن است که در مذاکرات بعدی با اروپا و در واقع ۱+۵ از حمایت کامل این دو قدرت آسیایی بهره گیرد.
-کشورهای عربی خلیج فارس نیز تلاش می‌کنند که گفت‌وگوهای ایران و آمریکا به نتیجه برسد. آنها نگرانند که درگیری احتمالی بین ایران و آمریکا علاوه بر مختل کردن صادرات نفت به توسعه آنها نیز صدمه بزند و خلیج فارس و کشتی‌رانی ناامن گردد. در همین رابطه وزیر دفاع و فرزند پادشاه با پیام پادشاه با مقام رهبری دیدار کرد و خواهان همکاری گسترده با ایران شد. این کشورها هم تلاش می‌کنند که نقش مثبت در روند مذاکرات ایران و آمریکا داشته باشند.
-رژیم صهیونیستی بر خلاف کشورهای فوق تلاش می‌کند که در روند مذاکرات موانعی ایجاد کند و نتانیاهو از هیچ‌گونه کوششی برای شکست آن دریغ نمی‌کند. وی علنا مخالفت خود را با سیاست‌های ترامپ و نوع مذاکرات و تبادل امتیازات اعلام کرده است. این احتمال وجود دارد که به خرابکاری و اقداماتی تخریبی دست بزند که مذاکرات را با خطر مواجه کند. قبلا هم از اینگونه خراب‌کاری‌ها از سوی رژیم صهیونیستی در مواقع حساس وجود داشته است.
احتمالا شنبه آینده با توجه به اینکه کارشناسان ارشد فنی دستورات جدیدی از مراکز خود دریافت می‌کنند بحث فنی به شکل ملموس‌تری ادامه یابد.
