«ابرچالش‌های سال ۱۴۰۲ و راهکارها»؛

رئیس اسبق کمسیون اقتصادی مجلس: نباید به نان و بنزین دست بزنیم/ دولت به نصایح و پیشنهادات منتقدان گوش دهد

«دولت باید تلاش کند تا مدیریت خاصی در قبال ارزاق مردم داشته باشد. مخصوصاً معتقدم که نان و بنزین نباید دست بخورد و نباید این‌ها را تکان دهند، حداقل این است که تا حل مشکلات ریشه‌ای اقتصاد به قیمت این دو قلم دست نزنند، بعد از حل ریشه‌ای مسائل اقتصادی می‌شود این‌ها را بهینه کرد اما الان در وضعیت فعلی اصلاً نباید به این دو قلم دست بزنند که قطعا مسائل و مشکلات اقتصادی، اجتماعی و سیاسی زیادی ایجاد می‌کند.»

لینک کوتاه کپی شد

پایگاه خبری جماران: رئیس پیشین کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی گفت: وضعیت اقتصادی کشور ما واقعا، بسیار سخت و سنگین است و اگر گریبانگیر هر ملت دیگر شده بود، با مشکلات بسیاری مواجه بودند، اما ملت بزرگ و ولایی ایران این مشکلات را به خاطراسلام، اعتقادات خودشان و به خاطر مرجعیت و رهبری تحمل کردند و جا دارد از این ملت بزرگ تقدیر و تشکر بزرگی شود. 

مشروح گفت و گوی خبرنگار جماران با حجت الاسلام و المسلمین محمد شاهی عربلو نماینده دور پنجم، ششم و هفتم مجلس، نائب رئیس کمسییون اقتصادی در دور ششم،  رئیس کمیسیون اقتصادی در دور هفتم، عضو کمیسیون تلفیق بودجه کل کشور و رئیس تحقیق و تفحص از بانک‌های کشور در پی می آید:

با توجه به سابقه‌ای که شما در مجلس و مسئولیت‌های دیگر در حوزه اقتصادی داشته ید، علاقه‌مندیم درباره بزرگ‌ترین چالش‌های کشور در سال 1402 به ویژه در مسائل اقتصادی و راهکارهای حل آن‌ها بگویید.

مستحضرید که همه کشورها اگر در حل مشکلات اقتصادی موفق نشوند نارضایتی مردمی و مسائل و مشکلات معیشتی مردم افزایش پیدا می‌کند، لذا همه دولت‌ها تلاش می‌کنند ضمن ایجاد امنیت، آزادی و آرامش برای مردم خود، مشکلات اقتصادی را برای آنها حل کنند و نگذارند تا مردم از بُعد اقتصادی مشکلاتی داشته باشند.

جمهوری اسلامی ایران در سایه حکومت ولایی و مدیریت‌های خوب مقام معظم رهبری در بُعد امنیت، در بالا رفتن اطلاعات و تحصیلات مردم، تولید علم و دانش و آرامش و آسایش در وضعیت بسیار مطلوبی قرار دارد، مردم بزرگ ایران و مردم دنیا این مسئله را کاملاً می‌دانند و دوست و دشمن به آن اعتراف دارند. لکن مسائل اقتصادی تابع آیتم‌های خاص خود است.

در ابتدای تولید پول اروپایی «یورو»، ارزش آن در ایران حدود بیست درصد کمتر از دلار بود. دور هفتم مجلس بود و من رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس بودم. جلسه‌ای با اقتصادیون اروپا داشتیم، آن‌ها گفتند که ولو شما به دلایل سیاسی قیمت یورو را کمتر از دلار قرار دادید، اما یورو چون پول چندین کشور است، قطعاً پرقدرت خواهد بود و به زودی در بازار جایگاه خود را پیدا می‌کند. بعد از چند ماه این گونه شد، ارزش آن بالاتر از دلار قرار گرفت و کماکان بالا بودن خود را حفظ کرده است.

لذا با توجه به آیتم‌های خاص اقتصادی، تورم در دنیا یعنی تورم حقیقی که نشأت گرفته از بازار و مدیریت اقتصادی آن کشور است، در همه کشورها متغیر است. تورم بر اساس مدیریت و سیستم بازار پولی کشور، متفاوت است اما بالاخره در هر کشوری تورم به صورت عمده وجود دارد، اما تورم غیر قابل تحمل، تورم انتظاراتی است که از تشنج‌های اقتصادی نشأت می‌گیرد؛ مثل کشور ما که تحریم‌ها و تنش‌های مختلف در کاهش ارزش پول ملی ما اثر می‌گذارد، البته این مسأله برای همه کشورها وجود دارد، مثل کشورهای اطراف ما یا کشورهایی که در آنها ناآرامی و درگیری‌هایی وجود دارد و ناآرامی‌ها در بازار پولی هر کشور اثر می‌گذارد.

با توجه به گستردگی اطلاعات که دنیا یک خانواده شده است و آسیا در مقابل اروپا یک خانواده محسوب می‌شود، نیاز است همان طور که پول اروپایی تأسیس شد، باید پول آسیایی شکل می‌گرفت. در این صورت اثر تنش‌های اقتصادی خیلی کم و کاسته می‌شد و پول آسیایی تبدیل به پول پرقدرتی می‌شد که می‌توانست به نفع همه کشورهای آسیایی شود.

بنابراین، یکی از پیشنهادهای بنده این است که دولت‌های آسیایی به ویژه ایران برای حفظ ارزش پول خود به دنبال تأسیس پول آسیایی باشند که قطعاً خواهند دید با این کار ارزش پول ملی کشورها حفظ می‌شود و آثار تحریم‌ها و تلاطم‌های اقتصادی را به حداقل می‌رساند.

مطلب دوم این است که باید قبول کنیم که زمان، زمان علم و دانش و عقل است و با زور، جنگ و اسلحه نمی‌شود اقتصاد مملکت‌ها را حفظ کرد. با توجه به اینکه همه مردم باسواد و روشن شده‌اند، مردم دوست دارند مراودات بین المللی داشته باشند، چرا که نمی‌توانند خود را محدود به یک مکان و کشور کنند. آنان دوست دارند از خوبی‌های همه کشورها استفاده کنند و در برچیدن بدی‌های مردمان مختلف به عنوان یک انسان سهیم باشند.

بنابراین، دولت‌ها باید به خاطر مردمان خود، برای حفظ عقیده مردم خود و برای توجه به مردم، باید تعاملات خود را با منطق سیاسی انجام دهند و مباحث، کمتر به درگیری‌ها و تنش‌ها کشیده شود. ما امیدواریم با روشی که از سال گذشته دولت جناب آقای رئیسی شروع کرد، با سفارش‌های مقام معظم رهبری و خط دهی خوب شورای عالی امنیت ملی و بزرگان کشور، تنش‌ها به حداقل برسد و ما باید دنبال این باشیم تا در صلح جهانی سهیم باشیم و با صلح جهانی بتوانیم ملت خودمان را در آزادی، رفاه و آرامش بیشتر سهیم کنیم.

وضعیت اقتصادی کشور ما واقعا، بسیار سخت و سنگین است و اگر گریبانگیر هر ملت دیگر شده بود، با مشکلات بسیاری مواجه بودند، اما ملت بزرگ و ولایی ایران این مشکلات را به خاطراسلام، اعتقادات خودشان و به خاطر مرجعیت و رهبری تحمل کردند و جا دارد از این ملت بزرگ تقدیر و تشکر بزرگی شود. واقعاً مردم خیلی بزرگواری کرده و مقابل توطئه‌های استکبار جهانی ایستادگی کردند؛ همۀ استکبار جهانی دست به دست هم داده بودند، توطئه وسیعی بود و اگر این توطئه بر سر هر کشور دیگر می‌آمد شکست می‌خورد و آشفته می‌شد، اما این توطئه بزرگ با هوشیاری و بزرگواری ملت ایران خنثی شد و مردم بر دهان دشمنان اسلام و مردم ایران مشت محکمی زدند. همچنان که مقام معظم رهبری فرمودند، «دشمنان ملت ایران را نشناختند»، ملت ایران با یک ترفند و هوشیاری، این توطئه بزرگ را خنثی کرد و جا دارد دولت قدر این ملت را بداند و مسائل اقتصادی را در آینده نزدیک با سرعت حل کند.

از نظر شما ابرچالش‌های کشور کدام است و راهکارهای حل آن‌ها چیست؟

کشور ما کشور بی پولی نیست؛ کشور ثروتمندی است. دنیا هم تلاش می‌کند و تمایل دارد با ایران همکاری کند. بنابراین در مسائل اقتصادی باید پای همه سرمایه‌گذاران کشورهای صنعتی به ایران باز شود، ایران با دولت‌های کشورهای صنعتی مراودات سیاسی و اقتصادی داشته باشد. قطعا بدانید که بستن مرزها، مشکلات اقتصادی و تورم انتظاراتیِ بیشتری ایجاد می‌کند، بدون دلیل همه چیز گران می‌شود و دولت با بازکردن درها به روی کشورهای صنعتی و اقتصادی، می‌تواند این تلاطم را از بین ببرد.

مسأله دوم، ایجاد زمینه در داخل کشور برای سرمایه‌گذاران خارجی است. باید به سرمایه‌گذاران دنیا ثابت کنیم که سرمایه‌های آنها در کشور امن است و هیچ خطری برای سرمایه‌های آنها نخواهد بود، و دولت باید در عمل این را به اثبات برساند. اگر پای سرمایه‌گذاران به کشور باز شود، مشکلات اقتصادی، تورم، بی‌کاری و اشتغال حل می‌شود. هیچ کشور و دولتی به تنهایی نتوانسته مشکلات خود را حل کند، کشورهای مالزی، ترکیه و... با سرمایه‌گذاری‌ خارجی توانستند مشکلات اقتصادی و بی‌کاری خود را حل کنند.

از سوی دیگر در حل مشکلات اقتصادی و بی‌کاری، باید به سرمایه‌گذاری ایرانیان خارج از کشور توجه ویژه شود، چون آنان هم سرمایه دارند، هم دلسوزند و هم می‌خواهند به کشور خود خدمت کنند، لذا باید زمینه سرمایه‌گذاری خارجی در ایران فراهم شود.

مسأله سوم ساختار اداری ایران است. ساختار اداری ما خیلی غلط‌ انداز است، بسیاری از قوانین اداری باید تغییر کند و روند کاری حل شود. متأسفانه ادارات مختلف، در مسیر سرمایه‌گذاران داخلی به جای کمک، ارائه راهکار و ایجاد زمینه، در مسیر کارشکنی حرکت و شدیداً موانعی ایجاد می‌کنند، به همین دلیل خیلی از سرمایه‌گذاران از سرمایه‌گذاری سرپیچی می‌کنند. این موضوع باعث شده که سرمایه‌های کشور به خرید و فروش ارز، دلار و سکه سرازیر شود و اگر سی درصد بلبشوی اقتصادی کشور، به دلیل تحریم‌های خارجی است، هفتاد درصد آن به این دلیل است که ما نمی‌توانیم سرمایه گذاری‌های داخلی خود را مدیریت کنیم. از هر سرمایه‌گذاری در ایران بپرسید، از ضعف و کارشکنی ادارات زیربط، نارضایتی خود را اعلام می‌کنند. بنابراین مهمترین چالش، حل مسائل و مشکلات اداری خودمان است.

چالش چهارم، بازار پولی و سیستم بانکی کشور است. سیستم بانکی ما خیلی ایراد دارد. بعضی مواقع که پول‌های هزار میلیاردی جابجا می‌شود، وضعیت اقتصادی را مختل می‌کند و سرمایه‌گذاران را می‌ترساند. سیستم بانکی ما به گونه‌ای شده که به جای اینکه به راحتی وام دهند، مانع و مزاحم می‌شوند، آن قدر سرمایه‌گذار را می‌دوانند تا از گرفتن تسهیلات پشیمان می‌شود، در حالی که سرمایه‌گذاری‌های کلان در تمام دنیا با سرمایه خود شخص امکان‌پذیر نیست، قطعاً اگر سرمایه‌گذار ده میلیارد می‌آورد، 50 میلیارد  تسهیلات می‌گیرد تا صنعت را تکمیل و راه‌اندازی ‌کند. در کشور ما این موانع بر سر راه سرمایه‌گذاران وجود دارد و باید برداشته شود.

در خصوص تیم اقتصادی دولت، چه توصیه‌ای دارید؟

به نکته خوبی اشاره کردید، یکی دیگر از چالش‌های اقتصاد ما، مدیریت اقتصادی است. تیم اقتصادی دولت محترم هستند، اما توانمندی‌ها، پرستیژ، تجربه و تخصص افراد خیلی مؤثر است. باید اعتراف کرد که در این دولت تیم اقتصادی ضعیف است. با توجه به افراد مهم و توانمندی‌های مهمی که در کشور وجود دارد، رئیس جمهور محترم بایستی از وجود آنها استفاده کند و حتی اگر نمی‌تواند بخاطر مصلحت‌های سیاسی یا حزبی یا گروهی، از افراد متخصص در حوزه اقتصاد به عنوان وزیر یا معاون وزیر استفاده کند، لااقل باید بتواند از آن‌ها به عنوان مشاور استفاده کند تا مسائل مدیریتی بازار سرمایه و بازار پولی کشور را حل کنند.

قیمت ارز، بنزین و بازار خودرو در سال جدید جامعه را نگران کرده است،.تحلیل شما از این مسائل چیست؟

اول انقلاب شعارهایی دادیم و گفتیم به برق، آب و نان مردم رسیدگی خاصی خواهد شد و خیلی شعارها تحقق نیافت. اینکه دولت‌ها نمی‌توانند قیمت ده یا بیست قلم از کالاهای ضروری مردم را ثابت نگه دارند، گلایه بزرگی است. این چه کاری است که ما نتوانیم قیمت مرغ، گوشت و حبوبات را تثبیت کنیم؟ این‌ها نشانه‌های واضح ضعف مدیریت‌های ما است. دولت باید تلاش کند تا مدیریت خاصی در قبال ارزاق مردم داشته باشد. مخصوصاً معتقدم که نان و بنزین نباید دست بخورد و نباید این‌ها را تکان دهند، حداقل این است که تا حل مشکلات ریشه‌ای اقتصاد به قیمت این دو قلم دست نزنند، بعد از حل ریشه‌ای مسائل اقتصادی می‌شود این‌ها را بهینه کرد اما الان در وضعیت فعلی اصلاً نباید به این دو قلم دست بزنند که قطعا مسائل و مشکلات اقتصادی، اجتماعی و سیاسی زیادی ایجاد می‌کند.

همین طور در صنایع و فرآورده‌های داخلی، صرفاً به خاطر اشتغال و مسائل مافیایی که در خودروسازی‌های کشور وجود دارد، ورود خوردوها و صنعت‌گران دنیا را به ایران بستیم! در حالی که خودروسازهای کشور باید با کیفیت و توانایی‌های خود، خودشان را نگه دارند و حفظ کنند نه با کمک دولت و هزینه از جیب مردم، که اگر این قضیه نبود الان ده‌ها و صدها خودروساز خارجی در ایران کارخانه تأسیس کرده بودند.

حتی برخی، مسائل اشتغال را بهانه می‌کنند اما اعتقاد من این است که کار غلطی است ولو اینکه یک خودروساز، هزار یا ده هزار نفر از پرسنل خود را کم کند، اما به جای آن ده‌ها صنعتگر خارجی می‌آید و خودروسازی‌های مختلفی را در ایران دائر می کنند. اساساً نیاز نیست که ما واردات خودرو داشته باشیم، بلکه لازم است اجازه دهیم تا خودروسازهای خارجی بیایند، در داخل تولید و اشتغال ایجاد کنند و از نیروی انسانی ما بهره‌مند شود، نیروهای انسانی ما هم تخصص آنها را یاد بگیرند و تجربه کنند.

قطعاً اگر مسئولان مسئله خودروسازی را همین طور نگه دارند بخشی از مسائل و مشکلات اقتصادی ما به صنایع پتروشیمی و صنایع خودروسازی مربوط می‌شود و مشکلات ادامه خواهد داشت، لذا دولت باید دست خود را بردارد و بگذارد تا کشورها و سرمایه‌گذاران خارجی بیایند و در ایران تولید و اشتغال ایجاد کنند؛ همه این را می‌پذیرند، اشتغال و سرمایه‌گذاری و رونق بازار پولی و سرمایه در کشور ایجاد می‌شود، بازار بورس متفاوت می‌شود و قطعا در کاسته شدن تورم و قدرت پول ملی کشور ما مؤثر خواهد شد.

 

در پایان اگر نکته‌ای مانده به عنوان حسن ختام بیان کنید

کشور و دولت ما باید از انتقاد دوستان استقبال کنند و بدانند که افرادی مثل من از اول انقلاب به این نظام پایبند هستیم، کشور را دوست داریم و در هر برهه‌ای که باشد از جان و مال از انقلاب دفاع می‌کنیم اما مردم برای ما اولویت دارد و نمی‌توانیم مسائل و مشکلات مردم را نادیده بگیریم.

بنابراین، دولت‌ها از انتقادات مشفقانه نه تنها استقبال کنند، بلکه به نصایح و پیشنهادات منتقدان گوش دهند.

دیدگاه تان را بنویسید