سه گزینه احتمالی ترامپ در قبال برجام

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، شورای امور یهودیان استرالیا و اسرائیل در گزارشی نوشت: در طول مبارزات  انتخاباتی ریاست جمهوری آمریکا، «دونالد ترامپ» رئیس جمهور منتخب آمریکا تأیید کرده بود که بلافاصله پس از ورود به کاخ سفید «مذاکره مجدد» در مورد توافق هسته ای «فاجعه بار» با ایران را آغاز خواهد کرد. («مایک پنس» معاون رئیس جمهور منتخب در طول مبارزات انتخاباتی خواستار «پاره کردن این قرارداد با ایران» شد.) از زمان پیروزی ترامپ در انتخابات، او هنوز موضعی در قبال توافق هسته ای ایران اتخاذ نکرده است و بسیاری معتقدند او ممکن است موضع خود را تغییر دهد.

رئیس جمهور منتخب در واقع سه گزینه در قبال برجام پیش روی خود دارد:

1. 1.  به اصلِ توافق کاری نداشته باشد، اما تلاش ها را در خصوص کسب اطمینان از پایبندی ایران به مفاد توافق تشدید کند. در میان کسانی که از این گزینه حمایت می کنند، از یک سو کسانی هستند که فکر می کنند این توافق بهترین توافقنامه ای است که می شد به آن دست یافت. از دید این جبهه، با از سر گیری مذاکرات در مورد این توافقنامه، آمریکا در اتحاد بین المللی که به واسطه آن حاصل شده اختلال ایجاد خواهد کرد؛ به خصوص در زمانی که اروپایی ها، روس ها و چینی ها روابط اقتصادی خود را با ایران تعمیق بخشیده اند. از سوی دیگر، حامیان این توافق شامل کسانی می شوند که نظارت بیشتر را احتمالا دلیلی می بینند که به نقض توافق توسط ایران منتهی می شود.
2. 2.  به اصل توافق کاری نداشته باشد، تحریم های غیر هسته ای را تشدید کند. هدف از این کار ممانعت از تلاش  های ایران برای توسعه موشک های دوربرد و محدود کردن توانایی آن برای بهره برداری از آن برای گسترش نفوذ خود در منطقه است. با توجه به این سناریو، ایران از برخی از اقدامات خود باز می ماند اما این کار، واکنش هایی را از سوی ایران در پی خواهد داشت و موجب فروپاشی احتمالی توافق خواهد شد و آمریکا مسئول خواهد بود.
3. 3.  از ایران تقاضا کند که توافقنامه را برای بحث مجدد باز کند. از نظر قانونی هیچ مشکلی در این کار وجود ندارد زیرا  در اینجا تعهد آمریکا به  برجام (برنامه جامع اقدام مشترک) بر اساس حکم ریاست جمهوری بوده است. از نقطه نظر آمریکا، این توافق یک پیمان بین المللی محسوب نمی شود. رئیس جمهور جدید می تواند اعلام کند که اگر ایران از بحث دوباره در مورد امتناع ورزد، واشنگتن آن را نفی کرده و دوباره تحریم ثانویه را اعمال می کند. این بدان معناست که آمریکا روابط اقتصادی با هر نهادی که با ایران تجارت می کند را مسدود می کند و شرکت ها و بانک های اروپایی به چنین اقدامی واکنش نشان خواهند داد.

با این حال، چنین اقدامی نیز می تواند خطرات خود را داشته باشد و بی درنگ به بروز اختلاف با اروپایی ها و همچنین با روسیه و چین منجر شود و حتی ایران را به سمت توسعه سلاح های هسته ای سوق دهد.

پس ترامپ چه خواهد کرد؟ به ظاهر بهترین گزینه از نظر او مذاکره دوباره در مورد توافق هسته ای است. منتقدان توافق هسته ای معتقدند اوباما به نوبه خود، در مذاکره با ایران، اهرم قدرت آمریکا را مطرح نکرده است.

ترامپ برخلاف اوباما، به دنبال تقویت روابط با متحدان طبیعی آمریکا، یعنی اسرائیل و کشورهای عربی - به خصوص مصر، عربستان سعودی و اردن - است. او در واقع می خواهد از تنش های غیر ضروری با روسیه جلوگیری به عمل آورد. با این حال او آماده است از منافع حیاتی امریکا دفاع کند. انتصاب های وی تا به امروز در پست های کلیدی این تصور را تقویت کرده که وی قطعا گزینه سوم و نه گزینه نخست را انتخاب خواهد کرد.

مذاکرات بین دولت جدید و تل آویو - که با دیدار پیش بینی شده ترامپ و «بنیامین نتانیاهو» نخست وزیر رژیم صهیونیستی در ماه فوریه برجسته شده - بر تجزیه و تحلیل این گزینه ها و روشن شدن موضع اسرائیل تمرکز می کند. با این حال تصمیم ترامپ بر اساس منافع آمریکا و نه منافع اسرائیل اتخاذ خواهد شد.

در همین حال ایران در آخرین روزهای ریاست جمهوری اوباما پیشرفت های بسیاری داشته است. این کشور به سرعت به دنبال انعقاد قراردادهای بین المللی با هدف بازسازی صنعت نفت است. آزادسازی شهر «حلب» در سوریه نیز نشان می دهد این کشور در منطقه بسیار فعال است.