یک جنگ هسته‌ای احتمالی بین هند و پاکستان ممکن است منجر به کشته شدن حدود ۱۲۵ میلیون نفر، فروپاشی کشاورزی جهانی و بحران آب و هوایی در سطح جهان شود.
به گزارش جماران به نقل از الجزیره، پس از چند روز تهدید، هند شامگاه سه‌شنبه چندین مسجد و پایگاه نظامی در پاکستان را با موشک‌های بالستیک هدف قرار داد که منجر به کشته شدن ۲۶ غیرنظامی و زخمی شدن ۴۶ نفر دیگر شد و در سایه ترس از تشدید درگیری‌ها به یک جنگ فراگیر جرقه‌ای از گلوله باران گسترده متقابل بین دو طرف را برانگیخت.
تنش بین هند و پاکستان در ۲۲ آوریل گذشته پس از آن افزایش یافت که دهلی نو، اسلام آباد را به دست داشتن در حمله به گردشگران در بخش تحت کنترل هند در ایالت جامو و کشمیر متهم کرد که منجر به کشته شدن ۲۶ نفر و زخمی شدن تعدادی دیگر شد. در مقابل، دولت پاکستان مسئولیت این حمله را رد کرد و طرف هندی را به انجام یک کارزار گمراه کننده علیه خود متهم کرد.
ارتش هند در بیانیه‌ای اعلام کرد که نیروهایش یک حمله موشکی را علیه ۹ مکان زیرساختی تروریسم در پاکستان و جامو و کشمیر تحت کنترل پاکستان انجام دادند که از آنجا حملات تروریستی علیه هند برنامه‌ریزی و هدایت می‌شد.
پاکستان که در پاسخ به حملات هند خیلی تأخیر نکرد، از زبان خواجه محمد آصف، وزیر دفاع خود، سرنگونی ۵ جنگنده نیروی هوایی هند و یک هواپیمای بدون سرنشین، علاوه بر تخریب مقر فرماندهی یک گردان پیاده نظام ارتش هند را تأیید کرد.
وزیر پاکستانی توضیح داد که «ادعای هند مبنی بر هدف قرار دادن اردوگاه‌های تروریستی نادرست است» و گفت که تمام اهدافی که هند مورد اصابت قرار داده، مناطق غیرنظامی هستند و نه اردوگاه‌های شبه نظامیان.
پاکستان به واکنش اولیه خود به حملات هند بسنده نکرد، زیرا سخنگوی ارتش پاکستان تأکید کرد که «پاسخ به حمله موشکی هند که شامگاه سه‌شنبه مواضعی را در پاکستان هدف قرار داد، قاطع و جامع خواهد بود.
با افزایش تنش، نارندرا مودی، نخست وزیر هند تصمیم گرفت سفر اروپایی خود به کرواسی، هلند و نروژ را به تعویق بیندازد، در حالی که شورای امنیت ملی پاکستان جلسه‌ای اضطراری برای بررسی پاسخ به تشدید تنش هند تشکیل داد. این امر، همه احتمالات را باز می‌گذارد، که مهم‌ترین آن تبدیل شدن رویارویی به یک جنگ فراگیر است.
آماده باش پاکستان
حذیفه فرید، پژوهشگر و روزنامه‌نگار پاکستانی، موضع مقامات پاکستانی را با این کلمات بیان کرد: نیروهای پاکستانی تأیید کرده‌اند که در بالاترین سطح آمادگی قرار دارند و ۸ هدف را در داخل هند برای بمباران در پاسخ به تجاوز هند تعیین کرده‌اند و هرگونه تجاوز جدید با پاسخی قاطع و تعیین‌کننده روبرو خواهد شد.
فرید در یک رشته توییت در حساب خود در سایت ایکس گفت: پاکستان در برابر حمله هند سکوت نخواهد کرد و در واقع ۵ جنگنده هندی و دو پهپاد را سرنگون کرده و تعدادی از سربازان هندی را اسیر کرده و یک پایگاه نظامی هند در کشمیر اشغالی و یک پایگاه پیاده نظام در راجستان در پنجاب هند را بمباران کرده است، اما این پاسخ مورد انتظار نیست.
او افزود: درست است که هند این رویارویی را آغاز کرده است، اما پاکستان است که تصمیم می‌گیرد این بحران و این تشدید تنش چه زمانی به پایان می‌رسد و تأکید کرد که کشورش برای گفتگو و پایان دادن به بحران، اما پس از پایان پاسخ به نقض حاکمیت پاکستان، آمادگی دارد.
به گفته فرید، تشدید تنش فعلی به یک جنگ فراگیر یا جنگ هسته‌ای بین دو طرف منجر نخواهد شد، بلکه نقاط درگیری و تشدید تنش محاسبه شده وجود خواهد داشت و تأکید کرد که سرنگونی هواپیماها به دولت هند در انتخابات آینده آسیب خواهد زد.
غیرممکن بودن جنگ
در مقابل، روزنامه تایمز آو ایندیا به نقل از امارجیت سینگ دولت، رئیس سابق آژانس اطلاعات خارجی هند، گفت: من فکر نمی‌کنم که ما وارد جنگ شویم. هیچ کس جنگ نمی‌خواهد، به ویژه ژنرال‌ها، زیرا این فقط به معنای ویرانی است. در جنگ هیچ برنده‌ای وجود ندارد.
این روزنامه افزود: بسیار مهم است که افکار عمومی را برای این آماده کنیم که هزینه‌ها و خطرات عظیمی با هرگونه اقدام نظامی مرتبط است و اگر اسلام آباد و لاهور در معرض خطر موشک‌های هند قرار دارند، دهلی نو نیز در معرض خطر موشک‌های پاکستان است.
این روزنامه گفت: بر اساس مقایسه کمی از قدرت نظامی، ارتش هند از نظر تعداد پرسنل، بودجه و اندازه و توسعه تجهیزات نظامی متعارف خود، یک مزیت آشکار دارد. با این حال، زرادخانه هسته‌ای پاکستان یک عامل بازدارنده بزرگ است.
این روزنامه به مطالعه‌ای دانشگاهی اشاره کرد که هشدار داد یک جنگ هسته‌ای احتمالی بین هند و پاکستان ممکن است منجر به کشته شدن حدود ۱۲۵ میلیون نفر، فروپاشی کشاورزی جهانی و بحران آب و هوایی در سطح جهان شود.
این روزنامه تأکید کرد که نتایج هرگونه جنگ احتمالی به عوامل غیرقابل پیش‌بینی مانند ماهیت درگیری، استراتژی‌های نظامی، پیشرفت‌های فناوری، حمایت خارجی و توانایی اقتصاد در تحمل بستگی دارد.
جنگ نمادین
در همین راستا، مرکز اروپایی مطالعات مبارزه با تروریسم و اطلاعات تاکید کرد که احتمال جنگ به دلایل استراتژیک متعددی از جمله این واقعیت که حمله در پهلگام تکان دهنده و بی سابقه بود زیرا غیرنظامیان و گردشگران را هدف قرار داد و منجر به فشار داخلی زیادی بر دولت هند برای پاسخ شد، همچنان وجود دارد.
این مرکز در مطالعه ای با عنوان «تشدید نظامی بین هند و پاکستان، سناریوهای رویارویی نظامی و پیامدها؟» افزود: هر دو کشور نیروهای خود را در نزدیکی خط کنترل در کشمیر مستقر کرده اند و تبادل آتش مداوم با غیبت تقریبا کامل ارتباطات دیپلماتیک وجود دارد که خطرات تشدید را افزایش می دهد. همچنین هر دو دولت با فشارهای ملی و پوپولیستی از داخل روبرو هستند.
کریستین واگنر، نویسنده این مطالعه می گوید: «تشدید کنونی از نظر نمادگرایی و فشار عمومی خطرناک و بی سابقه است، اما به احتمال زیاد در محدوده درگیری های محدود یا جنگ نمادین، حملات هوایی و موشکی، ترورها و جنگ اطلاعاتی باقی خواهد ماند، بدون اینکه به یک رویارویی سنتی تمام عیار تبدیل شود.»
وی افزود: «اما بزرگترین خطر همچنان لغزش ناخواسته به سمت تشدید گسترده است. مثلاً یک حمله نظامی اشتباه رخ دهد یا یک اقدام میدانی به اشتباه تفسیر شود که می تواند یکی از طرفین را وادار به واکنش بیش از حد کند. در غیاب کانال های ارتباطی نظامی مستقیم و موثر بین دهلی نو و اسلام آباد، فرصت های مهار تشدید محدود می شود و جنگ نمادین می تواند به سرعت به یک رویارویی واقعی و غیرمحسوس تبدیل شود.»
واگنر تاکید کرد که عامل تعیین کننده در باقی ماندن درگیری در چارچوب جنگ نمادین، فشار بین المللی، به ویژه از سوی ایالات متحده، چین و روسیه است که به دنبال جلوگیری از انفجار یک درگیری جدید در جنوب آسیا هستند، زیرا پیامدهای فاجعه باری برای ثبات منطقه ای و بین المللی دارد.
