سید محمد خامنهای رئیس بنیاد حکمت اسلامی صدرا می گوید: امام رحمتالله علیه و خط سیاسی و انقلابی ایشان تنها خط حفظ استقلال و عزت ملت و کشور و رسیدن مردم به رفاه، سعادت و رشد و پیشرفت کشور است. از اینرو دشمن به وسیله ایادی و نوکران داخلی خود که برخی از آنها دولت و قدرت اجرا در دست داشتند، استقلال و عزت ایران را به خطر انداختند و توسط تبلیغات رسانههای جهانی خود سعی میکردند افکار دیگری را جایگزین کنند و پس از امام به دروغ و به عنوان نزدیکی به شخص امام چیزهایی را رواج میدادند، از جمله اینکه نمیشود تا ابد با دشمنان غربی رابطه نداشت.
به گزارش جماران؛ ایرنا نوشت: سید محمد خامنهای رئیس بنیاد حکمت اسلامی صدرا است. وی بهعنوان حقوقدان، مجتهد و استاد دانشگاه هم شناخته میشود. تدریس در دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده روابط بینالملل و دانشگاه الزهرا و همچنین وکالت پایه یک دادگستری از برنامهها و کارهای علمی اوست.
سید محمد خامنهای در سالهای اول انقلاب از تدوینکنندگان پیشنویس قانون اساسی جمهوری اسلامی و عضو مجلس خبرگان قانون اساسی بوده و همچنین عضویت در دوره اول و دوم مجلس شورای اسلامی را هم در سوابق خود داشته است. گفتوگو با سیدمحمد خامنهای را در ادامه میخوانید:
این روزها برخی از جریانات سیاسی معتقد هستند که کشور به بنبست رسیده است، نظر شما درباره چنین مواضعی چیست؟
اینها نمیفهمند بنبست یعنی چه. بنبست یعنی شما راه برگشت ندارید و کاری نمیتوانید بکنید اما این نظام آمده که به اهداف خود برسد، باید دید دشمنان چه میگویند. دشمنان میگویند ایران پدر ما را درآورده است. یک مملکت که حیاط خلوت دشمنان بود اکنون قدرت منطقه شده و حکومت درست کرده است بنابراین ما نهتنها به بنبست نرسیدهایم بلکه در مسیر رو به جلو هم هستیم.
البته برخی رسانهها در مواقع انتخابات به مردم کمک نمیکنند، درحالی که باید به مردم گفته شود که به قیافه افراد هنگام رأی دادن نگاه نکنید، به کسی رأی بدهید که به نفع شما باشد چراکه قرار است چهار سال کشور و عزت خود را به دست این فرد بدهید. اما برخی بعد از اینکه رأی دادند میگویند چرا مملکت خراب شد. ببینید به چه کسی رأی میدهید. آقایی نزد من آمد و گفت مملکت چرا درست نمیشود. گفتم به چه کسی رأی دادید. گفت بنی صدر. گفتم به من نگویید، شما به او رأی دادید و از او بپرسید چرا مملکت درست نمیشود. هرکسی بگوید کشور به بنبست رسیده اشتباه میکند چرا که این حرف را دشمن بیان کرده است. امروز امریکا، فرانسه، آلمان و انگلیس به بنبست رسیدهاند و تلاش مذبوحانه میکنند، در حال حاضر فرانسه رو به نابودی است. امروز دنیا بر اساس ایدئولوژی انقلاب اسلامی ایران بههم خورده و از اینرو ایران کار بزرگی کرده و در این مسیر نیز پیش میرود.
با توجه به سیر تغییر دولتها و هندسهای که از غرب بیان کردید، نگاهتان نسبت به وضعیت کشور و دولت جدید چطور است؟
دولت جدید بر اساس حسن ظن و بر اساس احساس وظیفه آمده است و ممکن است در این برنامه کاری موفق شود چون حسن نیت داشته و مردم را دوست دارد و میخواهد به مردم خدمت کند اما این کافی نیست و باید منشأ مشکلات را پیدا کنند، اشخاصی که سابق در کار بودند را نفوذ ندهند، کسی که قبلاً این کشتی را سوراخ کرده نباید به کار گرفته شود امیرالمؤمنین میفرمودند اجازه نمیدهم معاویه یک روز هم باشد. به هرحال امیدواریم نتیجه خوب باشد. مردم هم باید وقتی رأی میدهند دقت کرده و افرادی را انتخاب کنند که نسبت به آنها علاقهمند هستند و خیر مردم را بخواهند. جمهوریت یعنی کار دست مردم است. انقلاب اسلامی میگوید نظام جمهوریت است و باید به رأی مردم باشد ولی مردم هم باید آگاه باشند.
به نظر شما در خرداد سال گذشته مردم آگاهانه حضور یافتند؟
از ترس وضع سابق بود، رأی دادند و میبینند به نفعشان است یا خیر. از این به بعد مراقب باشند. در این مملکت افراد اینچنینی کم نیستند و باید این افراد را پیدا کنند و نامزدهای آینده را در نظر بگیرند.
یعنی این دولت روزنههای امید را روشن کرد؟
این نظام، نظام امید است. البته عدهای هم سادهلوحانه رفتار میکنند، لذا آنقدر باید حرف بزنیم و تکرار کنیم که مردم آگاه شوند.
با توجه به اینکه مردم به تعبیر شما به دلیل نه گفتن به وضع گذشته دولت سیزدهم را انتخاب کردند، آیا عملکرد فعلی دولت سیزدهم منجر به تولید امید شده است؟
بله تاکنون تاحدودی امید ایجاد شده و اثر مثبت داشته است. اینکه رئیسجمهور به مردم میگوید من فدای شما هستم و آمدهام کار کنم و نوکر شما هستم خیلی اهمیت دارد تا اینکه در برج عاج بنشیند و مردم بگویند غلط کردیم رأی دادیم. رویکرد باید اسلامی باشد.
اگر شما بخواهید مسئولان را به یکی از مهمترین فرازهای وصیتنامه امام ارجاع دهید، آن فراز چیست؟
تمام جملات حکمتآمیز امام مهم است و به عقیده من مهمترین آنها توصیه آنها به تقوا (تقوای رفتاری و سیاسی و افکاری) بود که شاید بتواند با یاد عواقب و پیامدهای واقعی و دشوار آخرتی، آنها را از کارهای خلاف مصلحت امت و رُکون و پیروی از سیاستهای دشمنان باز بدارد و بگذارند نظام اسلامی به اهداف خود برسد.
مؤلفههای اصلی عدالتخواهی در دوره جدید از نظر شما چگونه تعریف میشود؟
عدالت یک قاعده طبیعی برای زندگی انسان و هر نظام اجتماعی است. اولین جای عمل به عدالت دستگاه قضایی است که بوسیله آن از ضایع شدن حقوق مردم و شکستن قوانین کشور میتوان جلوگیری کرد. در قوه اجرایی هم علاوه بر عدالت در کل قوانین، از جمله عدالت مالیاتی و جلوگیری از اتلاف ثروت ملی و دیگر حقوق مردم، باید از افراط و تفریطهای اداری و بیرون رفتن از حد اعتدال (که همان عدالت است) دوری کرد و قسط یعنی حقوق ذاتی و قانونی همه افراد به آنها اعطا شود.
یکی از اهداف اصلی نهضت حضرت امام، تشکیل نظام اسلامی و اجرای عدالت بود، مهمترین مؤلفههای این نوع حکمرانی طبق سیره امامعلی(ع) نیازمند توجه به چه موضوعاتی است؟
هدف از انقلاب به رهبری امامخمینی(ره) برپایی نظامی اسلامی بود که اهداف اسلام واقعی و ائمه اطهار(ع) را عملی سازد و جامعهای را تشکیل دهد که در آن عدالت و مساوات بین افراد در حقوق طبیعی و قانونی و شرعی آنها برپا و رعایت شود. مقصود از عدالت در اصطلاح قرآنی همان اعطای حقوق واقعی افراد به آنهاست، چه حقوق طبیعی و ذاتی و چه حقوق قانونی و شرعی تا عدهای از مردم از رفاه و راحت محروم نباشند و عدهای خاص با اشرافیتگرایی به انباشت ثروت و رفاه نپردازند و به آن وسیله کسب قدرت اجتماعی و سیاسی نکنند.
متأسفانه در زمان امام خمینیره افرادی انقلابینما در عین ادعای پیروی از خط امام و انقلاب به اشرافیت روی آوردند و به جبران دوران نکبت و ذلت گذشته خود در پیش از انقلاب، در پی کسب قدرت اجتماعی و سیاسی افتادند و جریان نحس و نامبارکی را از طریق خانواده و اطرافیان خود به وجود آوردند و به دولت و قدرت دست یافتند که بعدها همین جریان منتهی به چندین دولت خائن و خرابکار شد که مجری برنامه و اهداف خصمانه دشمنان خارجی از آب درآمدند و فرهنگ و اقتصاد را خراب و مردم را ناراضی کردند.
در کنار این جریان، عدهای هم با ورود به دستگاه عدالت و قضا، از اجرای عدالت در دادگستری که هدف مهم امام و مردم و حتی انقلاب مشروطه بود، دور شدند؛ در آن زمان هم هدف عمده تشکیل عدالتخانه یعنی دادگستری عدلگستر و سالم بود. تا جایی که امر قضا در برخی موارد و در تسویه حسابهای سیاسی و شخصی گاهی به نقض عدالت و عمل برخلاف قانون صریح و روشن قضا منتهی شد که برخی موارد را عیناً ملاحظه کردهام و قابل انکار نیست. هدف امام خمینی از انقلاب اسلامی، درواقع دور شدن از اشرافیگری و طبقهبندی جامعه بود و الگوی ایشان هم نهجالبلاغه امیرالمؤمنین علیهالسلام و بویژه فرمان او به مالک اشتر بود که متأسفانه در بسیاری از موارد برخلاف آن عمل شده و میشود.
رهبر انقلاب همواره به یک مسأله مهم تأکید داشتند و آن تحریف حضرت امام است، چرا برخی بهدنبال تحریف امام هستند؟
امام رحمتالله علیه و خط سیاسی و انقلابی ایشان تنها خط حفظ استقلال و عزت ملت و کشور و رسیدن مردم به رفاه، سعادت و رشد و پیشرفت کشور است. از اینرو دشمن به وسیله ایادی و نوکران داخلی خود که برخی از آنها دولت و قدرت اجرا در دست داشتند، استقلال و عزت ایران را به خطر انداختند و توسط تبلیغات رسانههای جهانی خود سعی میکردند افکار دیگری را جایگزین کنند و پس از امام به دروغ و به عنوان نزدیکی به شخص امام چیزهایی را رواج میدادند، از جمله اینکه نمیشود تا ابد با دشمنان غربی رابطه نداشت.
با این تفاسیر مهمترین شاخصهای مکتب امام چه مواردی است و چگونه میتواند در جامعه امروز راهگشا باشد؟
مکتب امام یک رکن اجتماعی و سیاسی مهم داشت و آن این بود که به فکر مردم باشید و بر وفاداری و اهمیت آنها مخصوصاً طبقه پایین در بقای انقلاب و حفظ نظام تکیه کنید، همانگونه که امیرالمؤمنین علیهالسلام هم میفرمود: «ثمّالله الله فی الطبقه السُفلی». دشمنان داخلی و خارجی ما کوشش بسیاری کردند تا برخلاف این نظر، مردم را در فشار اقتصادی و روانی قرار دهند و آنها را خسته و بیزار از انقلاب و مخالف و رودرروی نظام کنند. امروز هم برای رسیدن به گشایش وضع مردم باید بیشتر تلاش شود و برای اصلاح امور اقتصادی و مبارزه با فساد بشدت با رشوهخواری که موریانه هر جامعه و سبب نابودی نظام اداری آن میشود، مبارزه و مقابله شود.
به نظر حضرتعالی الزامات شفافیت در حکمرانی نوین چیست و چگونه قابل تحقق است؟
شفافیت یعنی مسئول دولتی که در واقع کارگزار و خادم ملت است و وکیل او شمرده میشود، صادق باشد و ملت را از همه کارهای خود آگاه سازد تا ملت به او خوشبین باشد و با او همکاری کند. شفافیت مخصوصاً در دیپلماسی و بازرگانی خارجی بسیار مهم است و از خیانت و خطرات مانند آن جلوگیری میکند.
