شهرام فداکار روز پنجشنبه در نشست تخصصی 'خلیج گرگان، تهدیدات و فرصت ها' در بندرترکمن افزود: همه اکوسیستم های ساحلی مجاور دریای خزر گرفتار تبعات ناشی از فعالیت های انسانی و صنعتی هستند ولی مجموعه میانکاله و خلیج گرگان به عنوان تنها زیستگاه آبی شمال ایران از این بلایا در امان مانده است.
وی گفت: حتی پارک ملی بوجاق در استان گیلان نیز گرفتار چالش های شدید ناشی از فعالیت اقتصادی است اما خلیج گرگان تاکنون به عنوان یک اکوسیستم ساحلی سالم در اختیار ما قرار دارد و عزم و اراده ملی برای حفاظت از آن ضروری است.
فداکار از تفرج و گردشگری، کنترل سیلاب و خشکسالی، جذب آلاینده ها، تامین آب و تعدیل خرده اقلیم ها به عنوان بخشی از کارکردهای تالاب ها و زیستگاه های ساحلی نام برد و گفت: این مناطق تالابی و زیستگاه های ساحلی نقش و ظرفیت بسزایی در توسعه پایدار کشور بر عهده دارد.
وی در مقابل به اثرات منفی کاهش تراز آب خلیج گرگان و قطع ارتباطات آبی بین خزر و این خلیج اشاره کرد و گفت: تشدید غلظت آلاینده ها، تغییر کیفیت آب های زیر زمینی و تشدید تعارضات به تالاب تنها بخشی از این تبعات ناگوار است.
وی در خصوص آخرین وضعیت خلیج گرگان نیز اظهار داشت: با وجود کاهش تراز آب در سالهای اخیر، هم اکنون سطح آب دریای خزر نسبت به پایین ترین تراز آب در 500 سال اخیر که در سال 1357 اتفاق افتاده است حدود 1.3 متر بالاتر قرار دارد.
وی در بیان راهکارهای نجات خلیج گرگان و تالاب میانکاله به مقوله انتقال مصنوعی آب به این دو پهنه آبی اشاره کرد و گفت: در این خصوص کارشناسان راه های مختلفی را پیشنهاد می کنند.
وی افزود: انتقال آب دریا از طریق لوله کشی روبه‌روی جزیره اسماعیل سای، ایجاد سایت پمپاژ آب دریا به داخل خلیج گرگان از طریق لوله کشی بر روی زبانه میانکاله، تخلیه پساب نیروگاه نکا در خلیج گرگان شامل حفر کانال و لوله گذاری و پمپاژ آب به داخل خلیج گرگان از طریق بندر امیرآباد از جمله راه های پیشنهادی کارشناسان است.
مدیرکل دفتر سواحل و تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست کشور به یکی دیگر از راهکارهای نجات خلیج گرگان و تالاب میانکاله اشاره کرد و گفت: انتقال ثقلی آب به خلیج گرگان و تالاب میانکاله به عنوان راهکار دیگر پیش روی ما قرار دارد که برای این امر اجرای لایروبی، خاکبرداری و بهسازی کانال ها پیشنهاد شده است
فداکار با بیان این نکته که برخی از کارشناسان براین عقیده هستند که نباید هیچ گونه اقدام عملیاتی و اجرایی اضطراری برای خلیج گرگان لحاظ کرد، گفت: این عده معتقدند صرفا اقداماتی مانند عملیات در حوزه آبخیز تالاب، کنترل سیلاب و رسوب در مناطق بالادست و ایجاد پوشش گیاهی به وسیله گیاهان بومی می تواند مشکلات خلیج گرگان را مرتفع سازد.
خلیج گرگان تنها خلیج دریای خزر در محدوده جغرافیایی ایران و استان گلستان بوده که به دلیل پسروی زیاد آب و ناتوانی در اجرای طرح های مناسب و کارشناسی، فاصله چندانی با خشکی کامل ندارد.
این خلیج در سال 1354 به همراه تالاب میانکاله و لپوی زاغمرز (درگلستان ومازندران) به عنوان نخستین مجموعه تالاب بین‌المللی جهان در فهرست تالاب‌های کنوانسیون رامسر به ثبت رسید تا ثابت شود نه فقط این خلیج، بلکه نواحی اطراف آن شامل شبه جزیره میانکاله (پناهگاه حیات‌وحش) و تالاب بین‌المللی گُمیشان یک مجموعه ارزشمند زیست محیطی است.
خلیج چهار هزار هکتاری گرگان یکی از بزرگترین مخازن آب شیرین متصل به دریای خزر نیز هست و تداوم زندگی بسیاری از جانداران در بزرگترین دریاچه زمین به اتصال این خلیج با دریا وابسته است؛ خلیجی که حالا با مشکلات متعدد دست و پنجه نرم می‌کند.
عمق خلیج گرگان که در برخی نقاط به حداکثر سه متر می‌رسید، اینک دراثر رسوب‌گذاری به 1,5 متر کاهش پیدا کرده است و به سمت نابودی پیش می‌رود.
خلیج گرگان از لحاظ موقعیت جغرافیایی در جنوب شرقی دریای خزر و در حوزه شهرستان های بندرترکمن، بندرگز، نوکنده و بهشهر واقع است و از 60 کیلومتر طول و حداکثر 12 کیلومتر عرض برخوردار بوده و دارای امتداد شرقی – غربی است.
این خلیج از لحاظ اقتصادی و اکولوژیکی دارای اهمیت بالا و به عنوان مرکزی تفریحی و شیلاتی مورد استفاده ساکنان منطقه بوده و در بخش های تکثیر آبزیان، ماهیان استخوانی و ماهیان غضروفی و جذب پرندگان مهاجرزمستانی نقش مهمی دارد.
7333/1860
انتهای پیام وی گفت: حتی پارک ملی بوجاق در استان گیلان نیز گرفتار چالش های شدید ناشی از فعالیت اقتصادی است اما خلیج گرگان تاکنون به عنوان یک اکوسیستم ساحلی سالم در اختیار ما قرار دارد و عزم و اراده ملی برای حفاظت از آن ضروری است.
فداکار از تفرج و گردشگری، کنترل سیلاب و خشکسالی، جذب آلاینده ها، تامین آب و تعدیل خرده اقلیم ها به عنوان بخشی از کارکردهای تالاب ها و زیستگاه های ساحلی نام برد و گفت: این مناطق تالابی و زیستگاه های ساحلی نقش و ظرفیت بسزایی در توسعه پایدار کشور بر عهده دارد.
وی در مقابل به اثرات منفی کاهش تراز آب خلیج گرگان و قطع ارتباطات آبی بین خزر و این خلیج اشاره کرد و گفت: تشدید غلظت آلاینده ها، تغییر کیفیت آب های زیر زمینی و تشدید تعارضات به تالاب تنها بخشی از این تبعات ناگوار است.
وی در خصوص آخرین وضعیت خلیج گرگان نیز اظهار داشت: با وجود کاهش تراز آب در سالهای اخیر، هم اکنون سطح آب دریای خزر نسبت به پایین ترین تراز آب در 500 سال اخیر که در سال 1357 اتفاق افتاده است حدود 1.3 متر بالاتر قرار دارد.
وی در بیان راهکارهای نجات خلیج گرگان و تالاب میانکاله به مقوله انتقال مصنوعی آب به این دو پهنه آبی اشاره کرد و گفت: در این خصوص کارشناسان راه های مختلفی را پیشنهاد می کنند.
وی افزود: انتقال آب دریا از طریق لوله کشی روبه‌روی جزیره اسماعیل سای، ایجاد سایت پمپاژ آب دریا به داخل خلیج گرگان از طریق لوله کشی بر روی زبانه میانکاله، تخلیه پساب نیروگاه نکا در خلیج گرگان شامل حفر کانال و لوله گذاری و پمپاژ آب به داخل خلیج گرگان از طریق بندر امیرآباد از جمله راه های پیشنهادی کارشناسان است.
مدیرکل دفتر سواحل و تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست کشور به یکی دیگر از راهکارهای نجات خلیج گرگان و تالاب میانکاله اشاره کرد و گفت: انتقال ثقلی آب به خلیج گرگان و تالاب میانکاله به عنوان راهکار دیگر پیش روی ما قرار دارد که برای این امر اجرای لایروبی، خاکبرداری و بهسازی کانال ها پیشنهاد شده است
فداکار با بیان این نکته که برخی از کارشناسان براین عقیده هستند که نباید هیچ گونه اقدام عملیاتی و اجرایی اضطراری برای خلیج گرگان لحاظ کرد، گفت: این عده معتقدند صرفا اقداماتی مانند عملیات در حوزه آبخیز تالاب، کنترل سیلاب و رسوب در مناطق بالادست و ایجاد پوشش گیاهی به وسیله گیاهان بومی می تواند مشکلات خلیج گرگان را مرتفع سازد.
خلیج گرگان تنها خلیج دریای خزر در محدوده جغرافیایی ایران و استان گلستان بوده که به دلیل پسروی زیاد آب و ناتوانی در اجرای طرح های مناسب و کارشناسی، فاصله چندانی با خشکی کامل ندارد.
این خلیج در سال 1354 به همراه تالاب میانکاله و لپوی زاغمرز (درگلستان ومازندران) به عنوان نخستین مجموعه تالاب بین‌المللی جهان در فهرست تالاب‌های کنوانسیون رامسر به ثبت رسید تا ثابت شود نه فقط این خلیج، بلکه نواحی اطراف آن شامل شبه جزیره میانکاله (پناهگاه حیات‌وحش) و تالاب بین‌المللی گُمیشان یک مجموعه ارزشمند زیست محیطی است.
خلیج چهار هزار هکتاری گرگان یکی از بزرگترین مخازن آب شیرین متصل به دریای خزر نیز هست و تداوم زندگی بسیاری از جانداران در بزرگترین دریاچه زمین به اتصال این خلیج با دریا وابسته است؛ خلیجی که حالا با مشکلات متعدد دست و پنجه نرم می‌کند.
عمق خلیج گرگان که در برخی نقاط به حداکثر سه متر می‌رسید، اینک دراثر رسوب‌گذاری به 1,5 متر کاهش پیدا کرده است و به سمت نابودی پیش می‌رود.
خلیج گرگان از لحاظ موقعیت جغرافیایی در جنوب شرقی دریای خزر و در حوزه شهرستان های بندرترکمن، بندرگز، نوکنده و بهشهر واقع است و از 60 کیلومتر طول و حداکثر 12 کیلومتر عرض برخوردار بوده و دارای امتداد شرقی – غربی است.
این خلیج از لحاظ اقتصادی و اکولوژیکی دارای اهمیت بالا و به عنوان مرکزی تفریحی و شیلاتی مورد استفاده ساکنان منطقه بوده و در بخش های تکثیر آبزیان، ماهیان استخوانی و ماهیان غضروفی و جذب پرندگان مهاجرزمستانی نقش مهمی دارد.
7333/1860
کپی شد
