6 تا از مهم ترین ویژگی های یک کتاب خوب برای کودکان

به گزارش عمو کتابی، ویژگی های زیادی وجود دارند که یک کتاب کودکانه را به یک کتاب مناسب و مفید تبدیل میکند که باید به خوبی این موارد را بدانیم زیرا این روزها با اینکه فرآیند سفارش و خرید کتاب کودک از طریق بهترین فروشگاه‌های اینترنتی کتاب کودک مانند عمو کتابی، هدهد، کتابک، کتاب وب، دیجی کالا و ... کاملا ساده شده است اما فرآیند شناخت کتاب‌های مناسب برای کودکان جهت خرید امری تخصصی است لذا در ادامه به بررسی ویژگی های یک کتاب خوب برای کودکان میپردازیم.

رده بندی سنی مناسب

یکی از ویژگی‌های کتاب خوب رده‌بندی مناسب می باشد. کودکان و نوجوانان در هر مرحله از زندگی، ویژگی‌ها وتوانمندی‌های مخصوص به همان دوره را دارند. ناشر با رده بندی کتاب‌ها به مخاطب خود اعلام می‌کند که کتاب نوشته شده برای چه سنی مناسب است تا کودک بتواند مفاهیم کتاب را بفهمد و به آن علاقه داشته باشد. مثلا کتاب گروه سنی الف که مخصوص کودکان زیر ۷ سال است، متن‌های طولانی و سنگین ندارند و نقاشی‌های رنگی، شاد و زیاد دارند.

یا مثلا گروه سنی ب که کتاب برای کودکان 7 تا 9 سال هستند، تازه وارد دبستان شده‌اند و به آموختن زبان فارسی مشغولند. کتاب‌های این دوره حتماً باید با زبان معیار نوشته شده باشد و اصول زبان فارسی در آن رعایت شده باشد. اگر کتاب‌های این گروه سنی به زبان محاوره باشد، بچه‌ها دچار سردرگمی می‌شوند. بنابراین یکی از ویژگی‌های یک کتاب خوب شناسایی دقیق مخاطب و رده بندی سنی درست است. 

محتوا و درون مایه

دومین ویژگی از ویژگی های یک کتاب خوب برای کودکان، داشتن درون مایه و محتوای ارزشمند است. امروزه بسیاری از ناشران علاقه‌مند به چاپ کتاب‌های ترجمه هستند، از طرفی بعضی از نویسندگان بومی نیز آثار بی‌کیفیت ارائه می‌کنند. هر کتابی دارای یک پیام و یک درون مایه است. وقتی کودکان کتاب را می‌خوانند آن درون مایه به صورت مستقیم یا غیرمستقیم به آن ها آموزش داده می‌شود لذا باید درون مایه آن کتاب با ارزش‌های فرهنگی و اجتماعی و اخلاقی افراد جامعه مطابق باشد. امروزه که آثار ترجمه با سرعت زیاد چاپ می شوند خانواده‌ها باید درون مایه و و محتوای کتاب را ارزیابی کند تا بتوانند یک غذای فکری سالم به کودکان خود بدهند.

زبان قوی و استفاده درست از واژگان

سومین ویژگی از ویژگی های یک کتاب خوب برای کودکان، داشتن زبان قوی و استفاده درست از واژگان است. برای کودکانی که تازه وارد دبستان شده‌اند و شروع به آموختن زبان کرده‌اند بسیار اهمیت دارد که نویسنده از واژه ها و کلمات به صورت صحیح استفاده کرده باشد و جمله بندی درستی در کتاب به کار ببرد. اگر کتاب‌ها منبع قوی برای افزایش واژگان ذهن کودک نباشند یا با جمله‌بندی‌های اشتباه و استفاده از کلمات شکسته در روند زبان آموزی کودک اختلال ایجاد کنند، قطعاً از دایره کتاب‌های خوب خارج می شوند. خوب است والدین هنگام خرید کتاب کودک به نویسنده یا شاعر کتاب توجه کنند تا بتوانند یک کتاب جذاب با زبان قوی برای کودک خریداری کنند.

تصاویر زیبا

چهارمین ویژگی از ویژگی های یک کتاب خوب برای کودکان، داشتن تصاویر زیبا و جذب کننده است. در کتاب‌های کودک نیمی از محتوا را متن کتاب و نیم دیگر آن را تصاویر کتاب ارائه می‌دهد. کودکان با کمک تصویر‌ها در ذهنشان دنیای جدید خلق می‌کنند و به جزئیات تصاویر دقت زیادی دارند. اگر یک کتاب کودک تصویر زیبایی نداشته باشد کودکان آن را دوست ندارند و جذب آن نمی‌شوند. استفاده از رنگ‌های شاد، خلاقیت در تصاویر و خلق یک دنیای جدید  توسط تصویرگر از نقاط قوت یک کتاب کودک خوب به شمار می‌آید.

تصویر‌های هنرمندانه و خلاقانه در ماندگار شدن کتاب‌های کودک تاثیر به سزایی دارد. به عنوان مثال یکی از علت‌های ماندگاری مجموعه من و بابام نقاشی های خلاقانه این کتاب است که آن را تبدیل به یک اثر کلاسیک کرده و بعد از صد سال هنوز در خیلی از کشور های دنیا به فروش می رسد.

خلاقیت

پنجمین ویژگی از ویژگی های یک کتاب خوب برای کودکان خوب داشتن خلاقیت است. کتاب‌هایی که کودک را با خود درگیر می‌کند و از کودک یک رفتار تعیین شده می‌خواهند، کتاب‌های تعاملی نام دارند. کتاب‌های تعاملی کودک را با خود درگیر می‌کند و لذت او را از خواندن کتاب افزایش میدهند. وقتی لذت کودک از خواندن کتاب افزایش می‌یابد یادگیری سریع‌تر و عمیق‌تر می‌شود. کتاب‌های تعاملی کودکان را فعال می‌کنند و  به آن‌ها مفاهیم مختلف می‌آموزند. بعضی از کتاب‌های تعاملی از کودک رنگ‌آمیزی نقاشی‌ها را می‌خواهند. بعضی‌ها بازی‌هایی مثل ماز یا نوشتن یادداشت دارند. بعضی از کتاب‌های تعاملی را کودک باید تکان بدهد تا تصاویر تغییر کند و..

این اتفاق‌های به ظاهر ساده برای کودکان بسیار خوشحال کننده است و آنها را درگیر محتوای کتاب می‌کند. خلاقیت‌های نویسندگان در قالب کتاب یکی از ویژگی‌های کتاب خوب است که امروزه ناشران به آن توجه بسیاری دارند. تعاملی بودن کتاب یکی از ویژگی های کتاب خوب برای کودکان است که تاثیر مستقیم روی فروش آن می‌گذارد.

تطابق با نیاز و شخصیت کودکان

ششمین ویژگی از ویژگی های یک کتاب خوب برای کودکان، مطابقت داشتن با نیاز و شخصیت کودکان است. تصور کنید یک کودکی لجباز است و والدین می خواهند با ابزار کتاب به او آموزش بدهند که لجبازی کار خوبی نیست. آن‌ها یک کتاب جالب برای او تهیه می‌کند که در این کتاب شخصیت اصلی لجباز است. این شخصیت لجباز در طی  اتفاق‌هایی می‌آموزد که لجبازی کار خوبی نیست و می‌تواند با گفتگو به خواسته‌هایش برسد. این کتاب هر چند برای کودکان لجباز می تواند مفید باشد اما ممکن است برای کودکانی که لج بازی را بلد نیستند بد آموزی داشته باشد و بعد خواندن کتاب لجبازی کنند یا مثلا، بعضی از کتاب ها برای کودکان طلاق نوشته شده‌اند که خواندن این کتاب‌ها برای بقیه کودکان اشتباه است.

والدین باید قبل از خرید کتاب به درون مایه کتاب و نیاز و شخصیت فرزند خود توجه کنند. بعضی از کتابها به صورت عام ویژگی‌های مثبت اخلاقی را آموزش می‌دهد اما بعضی از کتاب‌ها برای بعضی مخاطبین خاص نوشته شده است. اگر والدین کودکان خود را بشناسند و کتاب‌هایی مطابق با نیازشان  خریداری کنند قطعاً این انتخاب بهترین انتخاب برای فرزندانشان خواهد بود.

سخن آخر

کتاب ها با درون مایه های مثبت، ارزش های اخلاقی و نکات ارزشمند را در اختیار کودک می‌گذارند و در امر تربیت به والدین کمک می کنند. اما هر کتابی پرورش دهنده نیست. یک کتاب خوب باید متن قوی، استفاده درست از کلمات و جملات  صحیح داشته باشد. اما متن تنها مساله مهم در کتاب کودک نیست.

تصاویر جذاب، خلاقیت‌ها ارزش‌های افزوده، تعامل کودکان با کتاب نیز خیلی مهم است.

 به غیر از بحث ظاهر کتاب، باید درون‌مایه و  آموزش‌های کتاب مطابق با ارزش‌های خانواده‌ها باشد.

داشتن رده بندی سنی مناسب نیز برای یک کتاب خوب اهمیت دارد. تا کتاب مطابق با فهم، ذهن و علاقه کودک باشد و کودکان از خواندن آن ها لذت ببرند و از کتاب‌ها یاد بگیرند. تمام این‌ها ویژگی های یک کتاب خوب برای کودکان است. حال که شما با این ویژگی ها برای انتخاب بهتر و دقیق تر کتاب برای فرزندان خود آشنا شدید، میتوانید برای خرید کتاب کودک از عمو کتابی و یا سایر سایت‌های معتبر اینترنتی فروش کتاب کودک مانند هدهد، کتابراه، کتاب وب، فیدیبو، گاج مارکت، کتابک و... اقدام نمایید.