شهرام شرفی: به تازگی هم اعلام شده است که موضوع آب در سطح کشور به یک موضوع امنیتی تبدیل شده است که نشان از بدتر شدن بحران نه آب بلکه بحران مدیریت منابع آب دارد.
از زمانی که اولین چاه نفت ایران در پنجم خردادماه 1287 خورشیدی در منطقه‌ی میدان نفتون مسجد سلیمان خوزستان کشف شد ساختار اقتصادی ایران آرام آرام به سوی اقتصاد تک‌محصولی رفت و تکیه کردن بر درآمدهای نفتی، خود به خود توجه به سایر منابع طبیعی و مدیریت آن منابع را به حاشیه راند.
و این آمار که مقدار آب‌های سطحی و زیرسطحی استان لرستان به 18 میلیارد مترمکعب می‌رسد و هماره لرستان را استانی پرُآب تعریف کرده‌اند مزید بر علت بوده است که مردم و مسئولان چندان به مدیریت منابع آب توجهی نکنند.
و شاید این رهیافت هم درست باشد که گاهی محرومیت از منابع طبیعی می‌تواند آدم‌ها را خلاق‌تر کند و آنها را به سوی مدیریت منابع پیش ببرد که نمونه‌اش شرایط اقلیمی کشوری جزیزه‌ای همچون ژاپن است که محصول آن، تبدیل شدن این کشور به کشوری صنعتی و توسعه‌یافته است و بی‌تردید این وضعیت اقتصادی، نتیجه‌ی مدیریت منابع ناشی از محرومیت از منابع طبیعی حاصل‌خیز بوده است. انسان می‌تواند بر طبیعت چیره شود و ابزارش برای مدیریت منابع طبیعت، علم و دانش است که آن نیز، برآیند تفکر عقلانی و تجربی بوده است.
نکته آن است که در استان لرستان سالهاست روی این آمار ایستاده‌ایم که حداکثر 25 درصد زمین‌های کشاورزی این دیار از نوع آبی هستند و 75 درصد سرزمین دام‌پروری و کشاورزی لرستان همچنان به گونه‌ی دیم کشت می‌شوند و 90 درصد مصرف آب در بخش کشاورزی آن هم کشاورزی خرده‌مالکی استان لرستان گویای عمق فاجعه یا بحران مدیریت منابع آب در این استان کمتر توسعه‌یافته است که خبری از نهادینگی اقتصاد صنعتی هم در آن نیست.
بارها هم کارشناسان و هم مسئولان از علت‌هایی نیز همچون آبیاری سنتی گفته‌اند که میزان مصرف آب در بخش کشاورزی را به 90 درصد افزایش یافته است اما مهم آن است که تاکنون و در این دهه‌ها، اقدامات برای نوسازی آبیاری سنتی و تبدیل آن به آبیاری مدرن، سرعتی لاک‌پشتی داشته است.
بد نیست اشاره شود که استاندارد مصرف آب در بخش کشاورزی در دنیا که منظور همان هشت کشور توسعه‌یافته‌ی جهان است، بر معیار آماری که رئیس کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی، علی‌محمد شاعری در شهریورماه 95 اعلام کرد 60 درصد است و در کشور ما 90 درصد!
از این روست که در کشور، بحران مدیریت منابع طبیعت بر بحران کمبود یا نبود آن منابع می‌چربد! و کیست که نداند مدیریت هم مقوله‌ای نه طبیعی، بلکه انسانی است؛
زیرا اگر صرفاً منابع در دل طبیعت، تعیین‌کننده‌ی توسعه‌یافتگی یا عدم‌توسعه‌یافتگی کشورها بود، کشوری چون ژاپن که از ویرانه‌‌‌های به‌جای مانده از جنگ جهانی دوم بود، نمی‌توانست هم‌اینک در تراز کشورهای توسعه‌یافته و صنعتی دنیا قرار گیرد.
46
