در این مطلب می خوانیم:
یکی از ضرورت های تحقق توسعه ملی، توسعه روستایی است، اگر بگوئیم که توسعه روستایی قسمتی از برنامه توسعه در سطح ملی است، سخن دقیقی بر زبان آورده ایم. نگاهی به کشورهای پیشرفته دنیا نشان می دهد که امروزه بالاترین سطح توسعه علاوه بر شهرها در روستاها نیز وجود دارد که خود دلیلی بر این مدعاست که توسعه روستایی به عنوان یکی از اجزاء پازل توسعه ملی مورد توجه قرار گرفته است.
بر اساس دیدگاه کارشناسان، مناسبات بین انسان و محیط و فعالیت های او، اساس توسعه روستایی را در بر می‌گیرد. به منظور توسعه روستاها باید به دنبال راهکارهای عملی برای افزایش تولید و درآمد روستائیان باشیم که این مهم نگاه همه جانبه به مسائل اقتصادی و اجتماعی به ویژه به معیشت روستائیان را می طلبد.
باید قبول کنیم که مناطق مختلف دارای تفاوت هایی در امکانات، استعدادها و قابلیت های طبیعی و انسانی به صورت بالقوه و بالفعل هستند.
متاسفانه امروزه موانعی در پیش روی توسعه روستاها قرار دارد که از آن جمله می‌توان به تعداد زیاد روستاها، کم جمعیت بودن بسیاری از آنان و پراکندگی اشاره کرد.
این سه عامل تقریبا جلوی توسعه عادلانه را در یک سرزمین خواهد گرفت و شواهد عینی هم نشان از آن دارد که توسعه پایدار به خصوص در روستاها هیچ گاه به طور متعادل انجام نمی گیرد. این عدم تعادل در روستاها رابطه تنگاتنگی با طبیعت و وضعیت جغرافیایی دارد.
یک واقعیت دیگری هم وجود دارد که نباید از آن غفلت کرد و آن هم این است که توسعه چه با برنامه ریزی و تحت نظارت دولت ها انجام شود و چه به دست بخش خصوصی، معمولا به سمت مناطقی سوق پیدا می کند که استعداد بالقوه بیشتری برای توسعه داشته باشند. اجازه بدهید برای تبیین بهتر این موضوع یک مثال ساده بیان کنم. وضع توپوگرافی زمین، می‌تواند به عنوان یکی از عوامل مهم در توسعه روستاها به شمار بیاید. روستاهایی که در مناطق کوهستانی و دوردست قرار دارند و از طریق جاده‌های صعب العبور از مناطق دیگر جدا افتاده‌اند، کمتر از توسعه بهره می گیرند. چرا که به دلیل مشکلات حمل و نقل نمی‌توانند به عنوان مراکز خدماتی بین چند روستا، عملکرد مثبت و قابل قبولی داشته باشند.
اجرای منظومه های روستایی نسخه شفا بخش توسعه پایدار در روستاهاست و معتقدم که توسعه پایدار روستاها با رویکرد منظومه های روستایی محقق می شود. نقش بنیاد مسکن انقلاب اسلامی در اجرای منظومه های روستایی؛ نقش بسیار پررنگی است. بنیاد مسکن موظف است علاوه بر وظایف دیگر از جمله تهیه طرح های هادی و صدور سند، بین دستگاه های اجرایی مربوطه با توجه به فعالیتشان در روستاها با رویکرد منظومه روستایی یک سند توسعه هم افزایی را ایجاد کند.
مطالعات نشان می دهد که روستاهای مجاور تاثیرپذیری و تاثیرگذاری زیادی بر یکدیگر دارند، لذا بنیاد مسکن باید عواملی همچون علل مهاجرت به شهرها و جذابیت مکان های مهاجرت پذیر را شناسایی کند و اثرپذیری و اثرگذاری روستاها بر همدیگر و یا به شهرها و بالعکس را بررسی نموده و نقشه راهی را برای ماندگاری روستاییان در روستاها تدوین کند.
طرح منظومه های روستایی با حمایت دولت و مجلس و با هدف تجمیع توانمندی های روستاها در زمینه مختلف تهیه شده و در این طرح علاوه بر بنیاد مسکن، اداره کل راه و شهرسازی، بخشداری‌ها، دهیاری‌ها و شوراهای اسلامی روستاها همکاری دارند. در این طرح، شناسایی روستاهای دارای قابلیت در بخش های گردشگری، فرهنگی، کشاورزی و تولیدی در دستور کار قرار می گیرد تا با مدیریت واحد زمینه لازم برای استفاده روستاهای همجوار از ظرفیت های یکدیگر در قالب یک منظومه فراهم شود. در قالب این طرح در هر استان، روستاها براساس شرایط اقلیمی، موقعیت جغرافیایی و ظرفیت ها، به تفکیک منظومه هایی را تشکیل می‌دهند و هر یک به قطب‌های فرهنگی، کشاورزی، صنعتی و اقتصادی تبدیل خواهند شد.
اما نکته‌ای که در تعیین مراکز منظومه‌های روستایی که هسته‌های متمرکز روستاها را شکل خواهد داد، باید مورد توجه قرار گیرد، وجود آب و هوای مساعد، وضعیت منابع تجدید شونده و منابع طبیعی از قبیل معادن زیرزمینی و سطحی است. معتقدم اگر بدون در نظر گرفتن خصوصیات و استعدادهای محیط و فرهنگ و فضای اجتماعی و برنامه ریزی متمرکز اقدام به اجرای طرح منظومه‌های روستایی بنمائیم، نه تنها اثرات ناپایدار و کوتاه مدت خواهد داشت، بلکه عوارض اکولوژیک و فرهنگی پرهزینه نیز به همراه دارد.
8138/ 6133/ تنظیم کننده: فرزانه پیری **انتشاردهنده: جعفرمسلمی
انتهای پیام یکی از ضرورت های تحقق توسعه ملی، توسعه روستایی است، اگر بگوئیم که توسعه روستایی قسمتی از برنامه توسعه در سطح ملی است، سخن دقیقی بر زبان آورده ایم. نگاهی به کشورهای پیشرفته دنیا نشان می دهد که امروزه بالاترین سطح توسعه علاوه بر شهرها در روستاها نیز وجود دارد که خود دلیلی بر این مدعاست که توسعه روستایی به عنوان یکی از اجزاء پازل توسعه ملی مورد توجه قرار گرفته است.
بر اساس دیدگاه کارشناسان، مناسبات بین انسان و محیط و فعالیت های او، اساس توسعه روستایی را در بر می‌گیرد. به منظور توسعه روستاها باید به دنبال راهکارهای عملی برای افزایش تولید و درآمد روستائیان باشیم که این مهم نگاه همه جانبه به مسائل اقتصادی و اجتماعی به ویژه به معیشت روستائیان را می طلبد.
باید قبول کنیم که مناطق مختلف دارای تفاوت هایی در امکانات، استعدادها و قابلیت های طبیعی و انسانی به صورت بالقوه و بالفعل هستند.
متاسفانه امروزه موانعی در پیش روی توسعه روستاها قرار دارد که از آن جمله می‌توان به تعداد زیاد روستاها، کم جمعیت بودن بسیاری از آنان و پراکندگی اشاره کرد.
این سه عامل تقریبا جلوی توسعه عادلانه را در یک سرزمین خواهد گرفت و شواهد عینی هم نشان از آن دارد که توسعه پایدار به خصوص در روستاها هیچ گاه به طور متعادل انجام نمی گیرد. این عدم تعادل در روستاها رابطه تنگاتنگی با طبیعت و وضعیت جغرافیایی دارد.
یک واقعیت دیگری هم وجود دارد که نباید از آن غفلت کرد و آن هم این است که توسعه چه با برنامه ریزی و تحت نظارت دولت ها انجام شود و چه به دست بخش خصوصی، معمولا به سمت مناطقی سوق پیدا می کند که استعداد بالقوه بیشتری برای توسعه داشته باشند. اجازه بدهید برای تبیین بهتر این موضوع یک مثال ساده بیان کنم. وضع توپوگرافی زمین، می‌تواند به عنوان یکی از عوامل مهم در توسعه روستاها به شمار بیاید. روستاهایی که در مناطق کوهستانی و دوردست قرار دارند و از طریق جاده‌های صعب العبور از مناطق دیگر جدا افتاده‌اند، کمتر از توسعه بهره می گیرند. چرا که به دلیل مشکلات حمل و نقل نمی‌توانند به عنوان مراکز خدماتی بین چند روستا، عملکرد مثبت و قابل قبولی داشته باشند.
اجرای منظومه های روستایی نسخه شفا بخش توسعه پایدار در روستاهاست و معتقدم که توسعه پایدار روستاها با رویکرد منظومه های روستایی محقق می شود. نقش بنیاد مسکن انقلاب اسلامی در اجرای منظومه های روستایی؛ نقش بسیار پررنگی است. بنیاد مسکن موظف است علاوه بر وظایف دیگر از جمله تهیه طرح های هادی و صدور سند، بین دستگاه های اجرایی مربوطه با توجه به فعالیتشان در روستاها با رویکرد منظومه روستایی یک سند توسعه هم افزایی را ایجاد کند.
مطالعات نشان می دهد که روستاهای مجاور تاثیرپذیری و تاثیرگذاری زیادی بر یکدیگر دارند، لذا بنیاد مسکن باید عواملی همچون علل مهاجرت به شهرها و جذابیت مکان های مهاجرت پذیر را شناسایی کند و اثرپذیری و اثرگذاری روستاها بر همدیگر و یا به شهرها و بالعکس را بررسی نموده و نقشه راهی را برای ماندگاری روستاییان در روستاها تدوین کند.
طرح منظومه های روستایی با حمایت دولت و مجلس و با هدف تجمیع توانمندی های روستاها در زمینه مختلف تهیه شده و در این طرح علاوه بر بنیاد مسکن، اداره کل راه و شهرسازی، بخشداری‌ها، دهیاری‌ها و شوراهای اسلامی روستاها همکاری دارند. در این طرح، شناسایی روستاهای دارای قابلیت در بخش های گردشگری، فرهنگی، کشاورزی و تولیدی در دستور کار قرار می گیرد تا با مدیریت واحد زمینه لازم برای استفاده روستاهای همجوار از ظرفیت های یکدیگر در قالب یک منظومه فراهم شود. در قالب این طرح در هر استان، روستاها براساس شرایط اقلیمی، موقعیت جغرافیایی و ظرفیت ها، به تفکیک منظومه هایی را تشکیل می‌دهند و هر یک به قطب‌های فرهنگی، کشاورزی، صنعتی و اقتصادی تبدیل خواهند شد.
اما نکته‌ای که در تعیین مراکز منظومه‌های روستایی که هسته‌های متمرکز روستاها را شکل خواهد داد، باید مورد توجه قرار گیرد، وجود آب و هوای مساعد، وضعیت منابع تجدید شونده و منابع طبیعی از قبیل معادن زیرزمینی و سطحی است. معتقدم اگر بدون در نظر گرفتن خصوصیات و استعدادهای محیط و فرهنگ و فضای اجتماعی و برنامه ریزی متمرکز اقدام به اجرای طرح منظومه‌های روستایی بنمائیم، نه تنها اثرات ناپایدار و کوتاه مدت خواهد داشت، بلکه عوارض اکولوژیک و فرهنگی پرهزینه نیز به همراه دارد.
8138/ 6133/ تنظیم کننده: فرزانه پیری **انتشاردهنده: جعفرمسلمی
کپی شد
