میراث فرهنگی قزوین قربانی ملاحظات و مناقشات سیاسی شده است؟/ گلایه باستان‌شناس برجسته از توقف همکاری‌های محلی با کاوش‌های تپه ابراهیم‌آباد + فیلم

به گزارش جماران؛ دکتر حسن فاضلی نشلی، استاد تمام گروه باستان‌شناسی دانشگاه تهران و عضو باسابقه پروژه‌های دشت قزوین نسبت به توقف همکاری مجموعه‌ای از نهادهای محلی با تیم کاوش تپه ابراهیم‌آباد انتقاد جدی کرد و آن را «بی‌سابقه» و «لطمه‌زننده به منافع ملی در حوزه میراث فرهنگی» خواند.

فاضلی‌نشلی در ویدیویی که برای انتشار در اختیار «جماران» قرار گرفته، اظهار داشته است: با وجود آن‌که کاوش‌های تپه ابراهیم‌آباد ـ یکی از قدیمی‌ترین محوطه‌های باستانی فلات مرکزی با قدمتی بیش از ۷۵۰۰ سال ـ با بودجه و مدیریت دانشگاه تهران در حال انجام است، بنا به دستور استاندار قزوین، همکاری فرمانداری، بخشداری و دهیاری محل با گروه باستان‌شناسی متوقف شده است. به گفته وی حتی پاسخ‌گویی ساده تلفنی نیز از سوی مسئولان محلی صورت نگرفته و اجازه حضور یک گروه دانش‌آموزی برای بازدید آموزشی نیز صادر نشده است.

فاضلی در این ویدئو با اشاره به پیشینه شصت‌ساله پژوهش‌های دانشگاه تهران در دشت قزوین، تأکید می‌کند که بخش مهمی از معتبر شدن میراث فرهنگی این منطقه در سطح جهانی، حاصل همین فعالیت‌های علمی بوده است. او توقف همکاری دستگاه‌های محلی را «نقطه‌ای نگران‌کننده» در روند حفاظت از میراث فرهنگی دانست و گفت: «اگر امروز برای یک محوطه ۷۵۰۰ ساله امکان معرفی آموزشی و فعالیت پژوهشی فراهم نشود، این نشان می‌دهد میراث فرهنگی قربانی ملاحظات و مناقشات سیاسی شده است.»

این باستان‌شناس شناخته‌شده که سابقه جانبازی دوران جنگ را نیز دارد، افزود: «ما هیچ نفعی جز اعتلای فرهنگ ملی نداریم. این کاوش‌ها بی‌مزد و بی‌منت و در شرایط دشوار اقلیمی و آلودگی ناشی از نیروگاه شهید رجایی انجام می‌شود. جلوگیری از همکاری محلی، ضربه‌ای مستقیم به پژوهش و آموزش دانشگاهی و شناخت عمومی از تاریخ منطقه است.»

طبق پیگیری‌های میدانی خبرنگار، در جریان کاوش تیم دانشگاه تهران  محدودیت دسترسی، نبود پشتیبانی محلی و ممنوعیت برنامه‌های آموزشی باعث اختلال در روند کاوش شده است. این وضعیت در حالی رخ می‌دهد که حفاظت فعال از آثار تاریخی و تسهیل پژوهش‌های علمی، جزء وظایف ذاتی مدیریت محلی در حوزه میراث فرهنگی محسوب می‌شود.

کارشناسان میراث فرهنگی هشدار می‌دهند ادامه این روند می‌تواند به کاهش مشارکت علمی، تضعیف ارزش‌های فرهنگی منطقه و ایجاد بدعتی خطرناک در تعامل نهادهای محلی با گروه‌های پژوهشی منجر شود.