حیوانات و حیات وحش هر منطقه‌ای نشان دهنده حیات و زیبایی‌های آن منطقه است اما متاسفانه گونه‌های حیوانی بسیاری به خاطر ناآگاهی و اهمال کاری انسان‌ها در سال‌های گذشته از بین رفته و یا در خطر انقراض قرار دارند.

در کوهستان‌های صخره ای و دورافتاده جنوب شرق ایران جانوری تندخو و کمیاب زندگی می کند که با وجود جثه تنومندش، به ندرت دیده می‌شود.

خرس سیاه آسیایی یکی از هشت گونه خرس دنیا است که فقط در قاره آسیا از ژاپن تا ایران پراکندگی دارد.

ویژگی‌های ظاهری خرس سیاه

طول سر و بدن این حیوان ۱۱۰ تا ۱۹۰ سانتی‌متر، طول دم هفت تا ۱۰ سانتی‌متر و ارتفاع بدن ۷۰ تا ۱۰۰ سانتی‌متر است.

وزن خرس ماده ۴۰ تا ۱۴۰ و نرها ۶۰ تا ۲۰۰ کیلوگرم و از خرس قهوه‌ای کوچک‌تر است.

سر خرس سیاه بلوچی بزرگ، چشم ها ریز و دم بسیار کوتاه، گوش‌ها بزرگ، گرد و با فاصله از یکدیگر قرار دارند و به طور واضح از موها خارج شده اند.

سطح بدن این حیوان نیز پوشیده از موهای انبوه به رنگ سیاه و نوار سفید یا کرم رنگی به شکل V بر روی سینه دارد و به ندرت نمونه‌هایی به رنگ قهوه‌ای نیز مشاهده می شود.

خرس سیاه بلوچی کف رو است و پاهای جلو و عقب هر دو پنج انگشت دارد و ناخن ها بلند و تیز است که برای بالا رفتن از درخت بسیار مناسب هستند.

ارتفاعات بیرک محل زیست خرس بلوچی

با توجه به اینکه ارتفاعات رشته کوه بیرک از روزهای قبل پوشیده از برف بوده، شرایط برای حضور جاندارانی مانند خرس سیاه بلوچی فراهم شده است.
بارش‌های برف و باران در خاش و حوزه ایرندگان سبب با نشاط شدن طبیعت منطقه شده و با توجه به گرمای هوای ایرندگان رویش گیاهان دارویی و خوراکی پیش از بهار نوید دهنده سالی آباد است.
یافت شدن آثاری از حیات خرس سیاه و دیگر حیوانات وحشی و با نشاط شدن طبیعت با رویش انواع گیاهان دارویی و خوراکی مانند قارچ و سبزی کوهی امید به آبادانی منطقه را برای مردم خاش زنده کرده است.
بخشدار ایرندگان خاش در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: با توجه به اینکه ارتفاعات بیرک محلی مناسب برای گردش و لذت بردن از طبیعت است، انتظار داریم گردشگران به طبیعت و حیات وحش احترام گذاشته و برای حیواناتی مانند خرس سیاه ایجاد مزاحمت نکنند تا از خشم حیوانات وحشی در امان باشند.
عنایت ایرندگانی افزود: ایرندگان و کوه بیرک از نقاط بکر و منحصربفرد گردشگری، تفریحی و سیاحتی در شهرستان خاش هستند.

وی با اشاره به اینکه به دنبال وقوع بارش‌های سنگین و سیلابی به منازل، کشاورزی، دام‌ها و زندگی مردم خسارت وارد شده است، گفت: آسیب دیدن زیرساخت‌های خدماتی در کنار خسارت وارد شدن به زندگی مردم جبران ناپذیر بوده و به حمایت‌های ملی نیاز داریم.
خرس سیاه بلوچی که به زبان محلی «مَم» گفته می‌شود از جمله‌ گونه‌های پراهمیت، کمیاب، در خطر انقراض و البته ناشناخته که در زیستگاه خود در مناطق کوهستانی جنوب شرقی ایران شامل استان‌های کرمان، هرمزگان و سیستان و بلوچستان به ندرت دیده می‌شود.

 ارتفاعات بیرک ایرندگان و رشته کوه سیاه بند خاش از زیستگاه‌های مهم این گونه محصربفرد جانوری به شمار می‌روند.
حفظ گونه‌های کمیاب نیازمند مراقبت‌های ویژه و همکاری مردم با رعایت توصیه‌های محیط بانان است به همین سبب از مردم انتظار است چنانچه فرد یا افرادی را مشاهده کردند که قصد آسیب رساندن یا شکار غیرمجاز حیوانات وحشی را دارند به نزدیکترین پاسگاه انتظامی یا محیط بانی اطلاع دهند.

مدیرکل حفاظت محیط زیست سیستان و بلوچستان روز سه شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: خرس سیاه بلوچی که در گویش مردم بلوچستان با نام های "مم" و "حرس" شناخته شده یکی از شاخص ترین گونه های حیاط وحش در جنوب این استان است.

وحید پورمردان گفت: این گونه در جهان در طبقه "آسیب پذیر" (VU) فهرست سرخ IUCN قرار دارد ولی زیر گونه بلوچستانی خرس سیاه (U.t .gedrosianus ) که در ایران و پاکستان پراکندگی دارد، در طبقه "به شدت در خطر انقراض" (CR) است.

وی افزود: به دلیل خشکسالی، بیشتر زیستگاه‌های جنگلی خرس سیاه از بین رفته و سطح زیر کشت محصولات کشاورزی و باغی در زیستگاه های این گونه افزایش یافته و گاهی شاهد تقابل مردم محلی و خرس سیاه در برخی از مناطق هستیم.

مدیر کل حفاظت محیط زیست سیستان و بلوچستان بیان کرد: برنامه دوربین گذاری زیستگاه‌های حیات وحش به منظور بررسی وضعیت حیات وحش، زیستگاه‌ها و پایش جمعیت خرس سیاه در منطقه با نصب چند دستگاه دوربین تله‌ای در زیستگاه های منطقه نیکشهر از سوی اداره کل حفاظت محیط زیست استان آغاز شده است.

وی گفت: به دلیل اینکه خرس سیاه آسیایی بیشتر شبگرد است و به ندرت می توان او را در طبیعت دید، با نصب دوربین‌های تله‌ای در منطقه نیکشهر می توان اطلاعاتی در خصوص جمعیت، پراکنش و رفتارهای اکولوژیکی این گونه جهت برنامه های حفاظتی بدست آورد.

پورمردان از عموم مردم بویژه ساکنان جنوب سیستان و بلوچستان، کرمان و هرمزگان درخواست کرد به منظور حفظ حیات وحش و جلوگیری از انقراض گونه‌های کمیاب در صورت مشاهده این قبیل حیوانات از نزدیک شدن به آنها پرهیز کرده و در صورت امکان به نزدیکترین پاسگاه محیط زیست اطلاع رسانی کنند.

وی تصریح کرد: حفظ گونه‌های کمیاب نیازمند مراقبت‌های ویژه و همکاری مردم با رعایت توصیه‌های محیط بانان است به همین سبب از مردم عزیز انتظار است چنانچه فرد یا افرادی را مشاهده کردند که قصد آسیب رساندن یا شکار غیرمجاز حیوانات وحشی را دارند به نزدیکترین پاسگاه انتظامی یا محیط بانی اطلاع دهند.

مدیر کل حفاظت محیط زیست سیستان و بلوچستان تصریح کرد: خرس سیاه بلوچی از سرمایه‌های طبیعی این منطقه است و باید برای جلوگیری از انقراض آن بیش از پیش تلاش کرد.

انتهای پیام
این مطلب برایم مفید است
3 نفر این پست را پسندیده اند

موضوعات داغ

نظرات و دیدگاه ها

مسئولیت نوشته ها بر عهده نویسندگان آنهاست و انتشار آن به معنی تایید این نظرات نیست.