مطمئناً دیپلماسی میانجیگری قابل توجهی در جریان است. حامیان هر دو طرف در اینجا نقش مهمی برعهده خواهند داشت. چین با بیانیه ای ابراز نگرانی شدید کرده است. دولت بایدن همچنین به احتمال زیاد سعی خواهد کرد اسرائیل را منصرف کند و همچنین در حال برنامه ریزی برای تحریم بیشتر ایران به کمک گروه هفت است. اگر درگیری میان ایران و اسرائیل افزایش پیدا کند، مهار آن در مراحل اولیه آسان نخواهد بود.
به گزارش جماران، ری تکیه، کارشناس ارشد مطالعات خاورمیانه در شورای روابط خارجی (CFR) است. حوزه تخصصی او ایران، سیاست خارجی آمریکا و خاورمیانه مدرن است. او در تازه ترین نوشتار چند پرسش درباره وضعیت پرتنش میان جمهوری اسلامی ایران و رژیم اسرائیل مطرح و به آنها به اختصار پاسخ داده است.
آیا دامنه حملات ایران شامل ازدحام پهپادها و موشک‌هایی که چندین گروه مورد حمایت ایران در منطقه در پرتاب آنها شرکت داشتند را باید شگفت انگیز دانست؟
به گفته مقامات دفاعی(نظامی) اسرائیل، به نظر می رسد این حمله شامل بیش از سیصد هواپیمای بدون سرنشین و چند موشک کروز و بالستیک بوده است. لازم به ذکر است که این اولین بار از زمان روی کار آمدن در سال 1979 است که جمهوری اسلامی ایران مستقیماً به خاک اسرائیل حمله می کند. اگرچه اکثریت قریب به اتفاق پهپادها و موشک‌ها توسط پدافند اسرائیل و با کمک نیروهای ایالات متحده و اردن، سرنگون شدند اما این یک وضعیت جدید و هشداردهنده است.
خطر تشدید تنش برای حملات مستقیم بیشتر بین ایران و اسرائیل چقدر جدی است؟ به عنوان مثال، آیا این می تواند باعث حمله اسرائیل به تاسیسات هسته ای ایران شود؟
هیچ یک از طرفین خواهان این درگیری نیستند، اما همه چیز به خود آنها بستگی دارد. به نظر می رسد که هر دو به سختی خواهند توانست تنش موجود را کاهش دهند. اسرائیل به احتمال زیاد تلافی خواهد کرد. وضعیت بازدارندگی آن پاسخ به چنین حمله ای در قلمرو خود را الزامی می کند، حتی اگر تلفات جانی نداشته باشد و سپس ایران باید پاسخ دهد.
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران اعلام کرد که هر کشوری را که در پاسخ به حمله ایران به اسرائیل کمک کند، انتقام خواهد گرفت. چنین تهدیدی چقدر جدی است؟
در این هشدار به ایالات متحده اشاره شده است. احتمال حمله مستقیم ایران به نیروهای آمریکایی را نباید جدی گرفت. ایران نمی خواهد جنگ را طولانی یا گسترش دهد. درگیری مستقیم با ایالات متحده چیزی است که ایران در حال حاضر به دنبال آن نیست. با توجه به قدرت نظامی برتر آمریکا در صورت پیوستن این کشور به اسرائیل در هر نوع حمله، وضعیت برای ایران وخیم خواهد بود.
با این حال، ایران می‌تواند نیروهای نیابتی خود را وادار کند که پس از فروکش کردن بحران کنونی، بار دیگر نیروهای آمریکایی را هدف قرار دهند. استراتژی جنگ نیابتی این مزیت را داشته است که از ایران در برابر انتقام‌جویی مستقیم ایالات متحده محافظت می‌کند، زیرا دولت بایدن پاسخ خود را بر نیروهای نیابتی متمرکز کرده است.
خطر درگیری شدیدتر نیروهای آمریکایی یا سایر نیروهای منطقه چیست؟
باید دید که آیا ایران نیز نیروهای نیابتی خود را برای حمله به پرسنل آمریکایی فعال می کند یا خیر؟! از منظر تهران، آنها ترور دو هفته پیش افسران ارشد خود در دمشق توسط اسرائیل را تلافی کرده اند و بنابراین آماده پایان دادن به درگیری در اینجا هستند. البته، برخی از نیروهای نیابتی مانند حوثی ها در یمن، همچنان می توانند مستقل عمل کنند. اما ایران به دنبال جلوگیری از هدف قرار دادن مستقیم نیروهای آمریکایی است.
چگونه می توان تنش زدایی کرد و کدام کشورها می توانند نقش مؤثری در کاهش خصومت ها داشته باشند؟ آیا شورای امنیت سازمان ملل می تواند نقشی ایفا کند؟
مطمئناً دیپلماسی میانجیگری قابل توجهی در جریان است. حامیان هر دو طرف در اینجا نقش مهمی برعهده خواهند داشت. چین با بیانیه ای ابراز نگرانی شدید کرده است. دولت بایدن همچنین به احتمال زیاد سعی خواهد کرد اسرائیل را منصرف کند و همچنین در حال برنامه ریزی برای تحریم بیشتر ایران به کمک گروه هفت است. اگر درگیری میان ایران و اسرائیل افزایش پیدا کند، مهار آن در مراحل اولیه آسان نخواهد بود.
* انتشار این مطلب در سایت جماران به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا برای آشنایی مخاطب ایرانی با رویکردهای جاری در رسانه ها و در میان تحلیل گران غربی منتشر شده است.
